(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

انسان شناسی توسعه

توسعه یا تدفین!

سامال عرفانی
samal maghaleye sad.jpg

قدیمی­ترین روستای کردستان در منطقه­ ی باستانی حَسَن کِف در استان باتمان در شرق ترکیه،  که به دلیل ساخت سد ایلسو بر روی آب دجله، در خطر به زیرآب رفتن قراردارد، کشف شد. براساس اخبار رسانه­های کردی و ترکی در باتمان و دیاربکر، یک تیم باستانشناسی ژاپنی متشکل از 12متخصص و 6 دانشجو، در امتداد جستجوها و حفاری­هایشان در منطقه­ ی حسن کف، چندین قبر مربوط به دوران نوسنگی جدید را یافتند.

تاملی نظری برجامعه شناسی امنیت اجتماعی

محمد حسن شربتیان
securite_sociale.jpg

چکیده:: امنیت اجتماعی در سطح جوامع ناشی از استمرار وجود ارزش های فرهنگی چون( فرایند اجتماعی شدن، نظم، وفاق و همکاری اجتماعی و....) به حفظ حریم اجتماعی، رفع خطرات،استفاده  بهینه از فرصت ها  و ارتقاء سطح زندگی اجتماعی می پردازد. امنیت اجتماعی را نوعی توانمندی جامعه برای مراقبت از و ویژگی های بنیادی گروه های اجتماعی و قومی، در برابر تغییرات و تهدیدهای عینی جامعه یا همان تقویت

جامعه‌شناسی فرهنگ و بهگشت فرهنگی: 6- دموکراتیک شدن فرهنگ در نگاه جامعه‌شناسان

سالار کاشانی
karl-mannheim-3-sized.jpg

تصویر: کارل مانهایم
نظریه‌پردازان جامعه‌شناس هر یک به نحوی از روند تحول فرهنگ در جامعه‌ی مدرن سخن گفته‌اند؛ برخی از آنان این تحول را با عنوان «دموکراتیک شدن فرهنگ» مورد مداقه و تبیین قرار داده‌اند و برخی بی آن‌که نامی از این عبارت ببرند، جهت و شکل تحولات فرهنگی در جوامع مدرن را همسو با نوعی دموکراتیک شدن در حوزه‌ی فرهنگی جامعه دانسته‌اند.

دستورالعملی برای انقلاب: آیا مه 68 امروز می‌تواند اتفاق افتد؟

رابرت ژیلدا ترجمه ی مهرداد امامی
may 68.jpg

*مقدمه‌ی مترجم: مقاله‌ی پیش رو، که به قلم یکی از تاریخ‌نگاران مشهور تاریخ قرن بیستم فرانسه نگاشته شده، هر چند سعی دارد صحبت از «می 68» و میراث‌داران آن را با نگاهی تردیدآمیز نسبت به دستاوردهای جنبش روایت کند، اما خود از تردید و دودلی در ارائه‌ی همین روایت رنج می‌برد. ژیلدا یک‌جا از نامربوط بودن مطالبه‌ی «بدیل» به واقعیات در جهان لیبرال/نولیبرال کنونی می‌گوید و جای دیگر از «امید» به الگوگیری‌

ویژه چهره ماه اوت: تفسیر فرهنگ "مروری بر نظریات و روش‌شناسی کلیفورد گیرتز "

جبار رحمانی
cock_fight559.jpg

چرخش فرهنگی در جهان فکری و مرکزیت یافتن مساله فهم در پروبلماتیک علمی در نیمه دوم قرن 20، تحولات گسترده‌ای را در نظریه‌پردازی علوم انسانی و اجتماعی ایجاد کرد و خوانشهای جدیدی را از آثار متقدمان و اندیشه‌های آنها و ابدعات فکری تازه‌ای را موجب شد. در انسان‌شناسی نیز پس از بوآس با روی‌ کار آمدن نسل دوم انسان‌شناسان جوانی مثل گیرتز و کلیفورد، تحولات گسترده‌ای در این رشته ظاهر شد. کلیفورد گیرتز در این میان نقش

ویژه چهره ماه اوت: اندیشمندان و متفکرین انسان شناسی توسعه(2):کلیفورد گیرتز

آرمان شهرکی
clifford_geertz.jpg

کلیفورد گیرتز(Clifford Geertz) در بیست و سوم اوت 1926 در سان فرانسیسکو متولد شد. والدینش به هنگامی که تنها سه سال داشت از همدیگر جدا شده و او توسط یکی از بستگان دورش در یک منطقه روستایی کلمبیا بزرگ شد.

ویژه چهره ماه اوت: نمایشی ژرف: یادداشتهایی پیرامون خروس جنگی در بالی

کلیفورد گیرتز ترجمه ی آرمان شهرکی
(تصویر: کلیفورد گیرتز)

یادداشت مترجم: کلیفورد گیرتز، در این مطالعه موردی عمیق به دنبال انکشاف، تحلیل و تبیین آن چیزی است که خود از آن تحت عنوان، " طرز فکر دهقانی" ( peasant mentality) یاد میکند؛ خروس جنگی( cockfighting) محمل و عرصه ی این مکاشفه است. بهره گیری گیرتز از یافته ها و دانسته های روانشناختی و جامعه شناختی اش به او دیدی وسیع و نگاهی تیزبین بخشیده

جامعه‌شناسی فرهنگ و بهگشت فرهنگی: 5- فرهنگ در تئوری‌های جامعه‌شناسی معاصر

سالار کاشانی
bourdieu%20al%20college%20de%20france.jpg

در بخش‌های پیشین نگرش به فرهنگ در برخی از سنت‌ها و متفکرین برجسته‌ی جامعه‌شناسی بررسی گردید. در دهه‌های اخیر در نظریه‌ی جامعه‌شناسی با دسته‌ای از آثار روبروییم که رویکردهای یک‌جانبه و یک‌سونگرانه‌ی موجود در جامعه‌شناسی را مورد نقد قرار می‌دهند. آن‌ها معتقدند جامعه و مناسبات موجود در آن واقعیات پیچیده‌ای هستند که باید آن‌ها را در روابط چندجانبه‌ای که با هم دارند بررسی کرد.

بررسی مدل آلموند و وربا درباره فرهنگ سیاسی

افشین کیایی اشکوری
images.jpg

در این مقاله در ابتدا به تشریح روش شناسی این مدل پرداخته و در ادامه به بررسی ریشه ها و عوامل تاثیر گذار بر آن را و همچنین به توضیح مدل آلموند و وربا می پردازیم و در آخر نقدهای که به این مدل وارد است را بیان خواهیم کرد. 

دو دیدگاه در باب دگرگونی اجتماعی: سازمان‌های کارگری و سازمان های غیر دولتی

جیمز پتراس ترجمه ی مهرداد امامی
NGO1.jpg

*مقدمة مترجم: متن پیش رو بخشی از مقالة مفصّل جیمز پتراس با عنوان «نقد مارکسیستیِ پسامارکسیسم» است که پیش‌تر به صورت کامل توسط آقای بهرام کشاورز به فارسی ترجمه شده است. ترجمة مجدد این بخش که در مورد تأثیر و کمک «از پایین» سازمان های غیر دولتی (NGO) در جهت اجرای پروژه‌های نولیبرال‌سازی در پوشش تلاش برای تقویت «جامعة مدنی» است، از آن رو حائز اهمیت است که این روزها فضای جامعة

آماده سازی شهر برای کودکان

رویا آسیایی
 و شهر 2.jpg

شیعه، اسماعیل (1386)، آماده سازی شهر برای کودکان؛ نمونه مورد بررسی : تهران، تهران، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، نشر شهر
شهر برای چه کسی ساخته می شود؟ هرگونه پاسخ به این پرسش می تواند تفاوت های شگرفی در طراحی فضاهای شهری و پایه ریزی نهادهای شهری ایجاد کند. گروه های مختلفی در شهر زندگی می کنند، ثروتمندان، فقرا، کارگران، مردان، زنان، جوانان، سالمندان، بیماران و معلولان،

کره‌ی زمین متعلّق به کیست؟

نوآم چامسکی ترجمه مهرداد امامی
earth.jpg

با وجود تراژدی‌هایی دردناک در چند مایل آن طرف‌تر، و همچنین به رغم فجایعی حادتر شاید در زمانی نه چندان دور، نادرست و یا حتی سنگ‌دلانه بنماید که توجهات را به سایر چشم‌اندزهایی معطوف کنیم که هر چند به صورت انتزاعی و محتمل، اما می‌توانند مسیری به سمت یک جهان بهتر- آن هم نه در آینده‌ای دوردست، ارائه دهند.

پسااستعمار

فیلیپ کارل سالزمن ترجمه ی آرمان شهرکی
images.jpg

یکی از  اصول اساسی تفکر پسا استعمار این است که نباید بگویی؛ " یکی از اصول اساسی "X"، "Y" " است. پسااستعمار در جهتگیری معرفتشناختی خود علیه آنچه که "ذاتگرایی" (essentialism) نام گرفته است؛ موضع گرفته؛ ذاتگرایی به معنای شناسایی خصلت مرکزی یا هسته ایِ انسانها، جوامع و فرهنگها. معذالک پایبندی به چنین پرهیزی [از ذاتگرایی]، تشخیص و بحث درهرموردی از جمله پسااستعمار را سخت میکند.

گفتگو با جان ریز درباره‌ی دموکراسی و عصر جنبش‌های توده‌ای

ترجمه ی مهرداد امامی
jr.jpg

دیوید جیمسون: اساساً عصر جنبش‌های توده‌ای چه عصری است؟
جان ریز: این عصر صرفاً توصیف‌گر الگوی مبارزة طبقاتی از زمان نقطة عطف تظاهرات ضد-سرمایه‌داری سیاتل در 1999 به بعد است. پس از آن زمان، الگوی بسیج مردم شامل اعتراضات گستردة خیابانی به عنوان خصلت اساسی سیاست رادیکال می‌شده که به طور چشم‌گیری در واکنش به جنگ در افغانستان و عراق بوده اما منحصر به آن نشده است.

فمینیسم

پاتریشیا بی. کریستین (Patricia B. Christian)/ترجمه ی آرمان شهرکی
your-feminist-history-lesson-for-the-day-the--L-chUCpF.jpg

فمینیسم بعنوان یک ایده معتقد است که با زنان در جامعه بگونه ای منصفانه برخورد نشده و چنین وضعیتی نیازمند اصلاح است. این تعریف دو جنبه مهم از فمینیسم را دربر میگیرد: فمینیسم پیکره ای از نظریه اجتماعی است که به دنبال تبیین همه گیریِ جایگاه فرودست زنان است؛ و دوم اینکه یک جنبش اجتماعی است که به منظور کسب منافع زنان طی یک کنش سیاسی و دیگر اقدامات جهت اصلاح سرنوشت زنان، فعالیت میکند. فمینیسم

زندگی محله خزانه بخارایی

زهرا اسکندری دورباطی
index.jpg

محله خزانه بخارایی دیدنی است . اگر می خواهید حاصل  رشد پرشتاب تهران در دهه‌های 1330 و 1340 و برنامه ریزی ناپایطار شهری را ببنید از این محله بازدید کنید.
خزانه درس اموخته های فراوان برای شهرسازان و برنامه ریزان و مدیران  توسعه شهری دارد این محله در طرح جامع سال ٤٦ نقشی را در شهر

رهیافت اقتصاد اجتماعی

محمدعلی میرعابدینی
images.jpg

اقتصاد اجتماعی به مطالعه تاثیر رویدادهای اقتصادی بر رفتارجامعه  و روابط متقابل بین آنها می پردازد. در واقع مطالعه ، بررسی و تجزیه و تحلیل تاثیراتی که یک جامعه از رویدادهای اقتصادی می پذیرد ، موضوع اقتصاد اجتماعی است.

جامعه‌شناسی فرهنگ و بهگشت فرهنگی: 3. فرهنگ و نمادگرایی

سالار کاشانی
simmel.jpg

در ادامه‌ی مطالعه‌ی فرهنگ در نظریه‌های جامعه‌شناسی، در این یادداشت نگرش به فرهنگ در اندیشه‌های ماکس وبر، گئورگ زیمل و نیز برگر و لوکمان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
نمادگرایان برخلاف نظریه‌پردازان واقعیت اجتماعی، وجود یک ساختار فرهنگی ـ اجتماعی محاط بر کنش را از پیش موجود و مسلم فرض نمی‌کنند.

شهر به مثابة امر سیاسی

مهرداد امامی
6334674319_876688268d_b.jpg

زندگیِ امروز از آن رو که شهری است، یعنی در بستر شهر جریان دارد، فی‌نفسه کیفیتی سیاسی دارد، زیرا شهر تاریخاً محل بروز سیاست بوده (گواه این امر را می‌توان در هم‌ریشه بودن واژگانی police به معنای «شهر» با politics به معنای «سیاست منوط به شهر» دانست). از این رو، زیست شهری ناگزیر زیستی سیاسی است که در آن افراد یا سوژه‌ها (اعم از شهروندان و غیر-شهروندان) به واسطه‌ی شهرنشین بودن و پذیرش عنوان شهری یا شهرنشین، سیاسی می‌شوند. اما باید درنگ کرد.

تحلیل مفهوم "مقاومت" با نگاهی به انتخابات ریاست جمهوری

آرمان شهرکی
images.jpg

بارها از تحلیلگران سیاست شنیده ایم که ادبیات سیاسی در ایران با همتای جهانی یا غربی خویش تفاوتهای ماهوی زیادی دارد. فی المثل "چپ" در ایران با چپ بین الملل افتراقاتی دارد. به شکلی که چپ سنتی در ایرانِ پس از انقلاب از دل روحانیت- بعنوان طبقه ای که در چپ بین الملل وجود ندارد- زاده شده است. و یا اصولگرایانی که حتی اگر تنها در لفظ به اصولگرایی معتقد باشند؛ بایستی فاصله محتاطانه خویش با نظام سرمایه داری و

معرفی کتاب در زمینه انسان شناسی شهری؛ شهر تهران

زهره نظام محله
IMG1.jpg

پیشگفتار:با پیگیری روند بهسازی و نوسازی بسیاری از محلات شهر تهران، توسط شهرداری، که یکی از ارگان های مهم اجرایی در این زمینه محسوب می شد این امر مهم تلقی گردید که پروژه های اجرایی را در قالب مجموعه کتابهایی به چاپ برسانند. البته به دلیل آسیب پذیر بودن بسیاری از این محلات، رویکرد اجتماعی و نگاهی انسانی به تغییرات احراز شده در مرکز توجه قرار گرفته و بسیاری از کارهای منتشر شده از این دست هستند.

ظهور و سقوط نظریه توسعه (بخش پنجم)

کولین لِیز/ترجمه آرمان شهرکی
development.jpg

نظریه توسعه" با پایان علت وجودی اش روبرو میشود
نویسندگان گزارش سالانه جهانی توسعه در بانک جهانی با مشکل موجود از طریق کلنجار رفتن با گفتمانی متفرق از تخالفها، مواجهه نموده اند: دولت مورد نیاز است؛ اما در نهایت چندان هم مورد نیاز نیست؛ تنها زمانیکه بازار بخوبی کار نکند؛ دموکراسی مهم است؛ اما اگر به تقاضاهای نامربوطی برای توزیع مجدد منتهی شود؛ نه. تئوریسینهای دانشگاهی توسعه بسختی میتوانند با چنین چیزی همراه شوند؛ پس چه میتوانند بکنند؟

روشنفکران و جهان سوم

ارنست مندل ترجمه ی مهرداد امامی
untitled.png

*ارنست مندل، اقتصاددان بلژیکی فقید، نویسندة این مقالة جالب توجه در مورد مسئولیت تاریخی رستة روشنفکران  است. مندل با مبنا قرار دادن سپهری که مربوط به هر روشنفکر است- خواه او به ملت‌های بسیار توسعه‌یافته تعلق داشته باشد یا به کشورهای جهان سوم- به تجزیه و تحلیل نقشی می‌پردازد که روشنفکران باید در وظیفة انقلابی دگرگون ساختن جهان، ایفا کنند. مندل سردبیر مجلة هفتگی La Gauche و دبیر سیاسی کنفدراسیون کارگران بلژیک است. در میان آثار او می‌توان به شکل‌گیری اندیشة اقتصادی کارل مارکس و بررسی اقتصاد سیاسی اشاره کرد.

جامعه‌شناسی فرهنگ و بهگشت فرهنگی:2- فرهنگ و کارکردگرایی

سالار کاشانی
durkheim.jpg

در ادامه‌ی سلسله‌ یادداشت‌های جامعه‌شناسی فرهنگ و بهگشت فرهنگی، پس از مروری بر تعاریف مختلف از فرهنگ و بررسی سیر تحول تعاریف ارایه شده، در این یادداشت و یادداشت بعدی، می‌کوشم اختصاراً به بررسی جایگاه فرهنگ در تئوری‌های مختلف جامعه‌شناسی بپردازم.
فرهنگ همواره در نظریه‌ی جامعه‌شناسی نقش و جایگاهی مهم در تبیین جامعه و پدیده‌های مربوط به آن داشته است. نظریه‌پردازان جامعه‌شناس، چه

جامعه‌شناسی فرهنگ و بهگشت فرهنگی: 1. فرهنگ چیست؟

سالار کاشانی
farhang.jpg

در سلسله یادداشت‌های پیش رو می‌کوشم ضمن ارایه‌ی روایتی از سرگذشت تبیین فرهنگ و جایگاه آن در تاریخ جامعه‌شناسی، با استفاده از دستاوردهای نوین نظریه‌ی جامعه‌شناختی، چارچوب نظری کامل‌تری را در تبیین فرهنگ، مکانیزم عمل آن در جامعه و ارتباط آن با کنش و ساختارهای اجتماعی ارایه کنم. پس از ارایه‌ی چارچوب تئوریک، در ادامه‌ی این سلسله یادداشت‌ها تلاش خواهم کرد با مبنا قرار دادن این چارچوب

مدرنیسم انتقادی: یک چارچوب نظری مناسب برای مفهوم پردازی و تحلیل توسعه ( بخش اول)

آرمان شهرکی
modernism.jpg

با پایان و منسوخ شدن تئوریهای کلاسیکی همچون "نوسازی" و "وابستگی" بعنوان زیربنای نظری توسعه در طول تاریخ آن، حال بنظر میرسد که اگر بتوان برای خصلتبندی و مفهومپردازی توسعه- میگویم اگر چراکه دیگر بحث "نظریه توسعه"، آنچنان مجاب کننده و عملی بنظر نمیرسد- از یک تئوری بهره برد همانا مدرنیسم انتقادی است. مدرنیسم انتقادی دربرگیرنده سه شاخه نظری است: نظریه مارکسیستی و نئومارکسیستی با تاکید بر

آیا لنینیسم پایان یافته است؟

آلکس کالینیکوس ترجمه ی مهرداد امامی
lenin-aaa.jpg

آیا احزاب انقلابی مانند حزب کارگران سوسیالیست (SWP) که روش سازماندهی لنین و بلشویک‌ها را به کار می‌بندند، همچنان در سدة بیست و یکم کارآیی دارند؟ آلکس کالینیکوس منتقدان را به چالش می‌کشد و استدلال می‌کند که نمی‌توان لنینیسم را کنار گذاشت.

اگزیستانسیالیسم و توسعه (2)

آرمان شهرکی
existentialism_385x261.jpg

اگزیستانسیالیسم به روشنی اعلام میدارد که بشر یعنی دلهره (ژان پل سارتر).
سارتر میگوید که بشر یک طرح (projet) است. مراد او این است که بشر همواره در پی جهش و فرارفتن است. اما این فرا رفتنِ از خویش در نظام اگزیستانسیالیستی واجد کیفیاتی است. یکی اینکه زاده شعور است نه جبری، هیچ حالت از پیش تعیین شده ای محرک آن نیست- نه چیزی درون بشر که برخاسته از ذات و فطرت لایتغیر او باشد فی المثل عواطف و شهوات و نه آیه ها و روایتهای کلان و ازلی که از بیرون آدمی بر او جبرا تحمیل

توسعه روستایی در عصر جهانی شدن

سیز لوییز ترجمه ی آرمان شهرکی
wfgsf.jpg

در قسمتهای برگزیده برای ترجمه، نویسنده آینده جماعات روستایی در مواجهه با یورش جهانی سازی را مبتلا به تغییرات ساختاری عمده میبیند. از جمله تغییراتی که کشاورزان بایستی جهت دفاع در برابر جهانی سازی و توسعه در این عصر اتخاذ نمایند؛ گرایش به سمت کشاورزی چندکارکردی، تاسیس سازمانهای بومی کشاورزان، تولیدات با ارزش افزوده بالا و ارگانیک و نیز دیدی اقتصادی به دانش داشتن است. در این میان

راه بردگیِ هایک

پل سوئیزی ترجمه ی مهرداد امامی
TheRoadToSerfdom-600x338.jpg

این متن نقد رسالة مشهور ضد-سوسیالیستی هایک، راه بردگی (لندن، 1944، شیکاگو 1945) است که با نام مستعار در بریتانیا در طول جنگ انتشار یافت (در نیو لفت نیوز، اُرگان باشگاه کتاب چپ، برای سپتامبر 1944). دلیل اینکه متن را بدون نام منتشر کردم این بود که در آن هنگام به شاخة پژوهش و تحلیل دفتر خدمات استراتژیک در لندن پیوسته بودم و نیز اینکه محدودیت‌هایی برای انتشار مطالب وجود داشت.

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.