محله خزانه بخارایی دیدنی است . اگر می خواهید حاصل  رشد پرشتاب تهران در دهه‌های 1330 و 1340 و برنامه ریزی ناپایطار شهری را ببنید از این محله بازدید کنید.
خزانه درس اموخته های فراوان برای شهرسازان و برنامه ریزان و مدیران  توسعه شهری دارد این محله در طرح جامع سال ٤٦ نقشی را در شهر ایفا نمی کند اگر چه رشد ان تابعی از صنعت  است و هنوز هم هویت ان تحت تاثیر این مشخصه است . در 

دهه 1330 تنها بخش مسکونی محدوده‌ای که امروز به نام خزانه بخارایی شهرت دارد، روستای علی‌آباد در جنوب غربی محله بوده است. در پی توسعه صنعتی در شمال محدوده، به‌ویژه راه‌اندازی کارخانه‌های روغن‌نباتی‌قو (1333) و چیت‌سازی تهران (1327)، روستا و زمین‌های اطراف آن به محل اسکان کارگران بدل شد. در این سال‌ها مزارع کشاورزی روستا، خانه‌های روستایی، زاغه‌هایی که کارگران در آن سکونت داشتند، سیلوها و کوره‌پزخانه‌ها در این محدوده جمع شده بودند. به این ترتیب، شکل‌گیری محله در نخستین مراحل خود محصول توسعه صنعتی بدون پیش‌بینی محل اسکان کارگران بود. از سوی دیگر، در غیاب مدیریت شهری و بازار رسمی زمین، اشخاص بانفوذ و مالکان بزرگ دست به کار ساخت و فروش مسکن شدند. مشهورترین آن‌ها «عباس‌خزانه» بود که نام خود را نیز به محله بخشیده است. در غیاب مدیریت شهری و برنامه مدون و همه‌جانبه توسعه شهری، امکانات و خدمات زیربنایی برای محله نادیده گرفته شد و در بسیاری از موارد معامله‌ها به‌صورت قول‌نامه‌ای انجام شده است. به این ترتیب، به شهادت عکس‌های هوایی ١٣٣٥ و ٤٥ این محله در یک دهه شکل گرفته و به سرعت توسعه یافته است. متراژ پایین ساختمان‌ها و ارزان‌قیمت بودنشان باعث می‌شده تا بیشتر اقشار  کم درامد در  آن ساکن شوند و منطقه از لحاظ اقتصادی جزو مناطق ضعیف به‌شمار آید. در دهه 1350 چند تحول در شمال ناحیه خزانه رخ داد که محله را تحت تأثیر خود قرار داد. ساخت بزرگ‌راه بعثت (فرح‌آباد) که افسریه را به کشتارگاه متصل می‌کرد و از ناحیه شمالی محدوده می‌گذشت، احداث پارک بعثت (ظاهراً فرح‌آباد سابق) که محل اسکان برخی از میهمانان‌های جشن‌های دوهزاروپانصدساله نیز بود، و از همه مهم‌تر ساخت میدانها و فلکه های خزانه و ساخت ترمینال جنوب.  سرانجام در سال 1359 منطقه 16 به مناطق بیست‌گانه تهران پیوست و محله خزانه بخارایی نیز جزو آن قرار گرفت.  مهم‌ترین تحولاتی که از آن سال تاکنون در محله رخ داده است، راه‌اندازی ایستگاه مترو خزانه و تخریب گودهای محله و ساخت پارک یادواره شهدا به جای مشهورترین گود محله یعنی گود «حسین‌نفتی» است. مرور تاریخچه شکل‌گیری محله حاکی از آن است که خزانه به‌طور عمده از سوی بازار غیررسمی محله گسترش یافته و از همان ابتدا قطعات زمین، ریزدانه، کیفیت ساختمان‌ها نامرغوب و خدمات شهری ناچیز بوده است . نکته اصلی اینجاست که نشانی از خزانه در اطلس فرهنگی تهران که در طی دهه پنجاه تهیه شد نیست و طرح جامع اول نیز جایگاهی  ندارد درحالیکه در زمان تهیه طرح و نقشه ها محله خزانه کامل بوده است .

خزانه از معدودًمحلاتی است که هنوز با کاربری صنعتی عجین  شده و هویت خود را از این ویژگی می گیرد کارخانه روغن نباتی قو و انبارهای اطراف ان ، کارخانه  متروک ادامس خروس از این جمله اند. اما نکته اینجاست محله ای که بخشی از تاریخ صنعتی شدن شهر تهران و معماری صنعتی کشور را به همراه دارد در ١٠٧٠٠ لینک اطلاعات  در اینترنت که در سال ٩١ انجام شد تنها صفحه حوادث روزنامه ها را به خود اختصاص داده  است . در حالیکه خزانه نمونه ای از تلاش کم دارمدها برای سامان دادن به زندگی است که با رویکرد قدر شناسانه در تحلیل های شهرسازی می توان ان را درک کرد . بنابراین تاثیر رسانه بر اقتصاد محلی نیز  از زندگی خزانه برای اهل جراید عبرت اموز است . این در حالی است  که ظرفیت های این محله برای سرمایه گذاری بالاست اراضی وسیع که قبلا کاربری  قالیشویی یا انبار داشته اند از این نمونه است . خزانه این امادگی را دارد که نقش مرکز منطقه را در کاربریهای مهم فرهنگی و تجاری اداری ایفا کند و در سطح شهر نیز با توجه به همجواری با بزرگترین  مرکز فروش سنگ به نمایشگاه سنگ تبدیل شود . هم اکنون نیز یکی از مهمترین فعالیتهادر خزانه مرتبط با بخش  ساختمان است . به جز این با توجه به سابقه تاریخی حمل و نقل می توان به پالایش این فعالیت در ان پرداخت و با استفاده از این حافظه  تاریخی کلینیک های تخصصی تعمیر ماشین را با توجه به اراضی وسیع راه اندازی کرد پتانسیل دیگر ایجاد انبارهای هوشمند است .

بنابراین محله خزانه می تواند به شهر با نقش جدیدی متصل شود و در تعامل با تهران به رشد و توسعه پایدار دست یابد. 

  بخشی از محله خزانه به عنوان بافت فرسوده مصوب تعیین شده و از مشوق‌های نوسازی بافت فرسوده نیز برخوردار است و نوسازی بافت در ان جریان دارد . پذیرش اقشار جدید اجتماعی و افزایش جمعیت از دیگر ظرفیتهای خزانه است که در ده سال اینده خود را نشان خواهد داد. این جمعیت تقاضای اینده برای ایجاد خدمات شهری است که سرمایه گذاری را سودمند می کند.

از ویژگیهای فرهنگی و سیاسی این محله نقش ان در جنگ تحمیلی است تعداد شهدای خزانه از تعداد کوچه های ان بیشتر است در بسیاری از کوچه ها تصویر پنج  تا شش شهید نقش بسته است . تقریبا همه گروه های سیاسی قبل از انقلاب در این محله رفت و امد داشته اند و بسیار از مساجد و معابر خاطرات گفتنی از این بخش از تاریخ کشور دارند.

و در خاتمه اینکه خزانه همچنان با مشکلات زیر ساختی مواجه است کوی محمدی و کوی پروران خوشبینی زندگی در تهران را از یاد می برد و هنوز فیلم مستند کامران شیردل که در سال ١٣٤٤ تهیه شد در این محله اشنا ست و این درس  دیگر محله خزانه برای دانشجویان  و جوانان رشته های مرتبط به شهر در حوزه های علوم اجتماعی و هنر است در خزانه اگر پرسه بزنید می بینید که : 

سهم شهروندان محروم و کم‌درآمد از پیامدهای ناگوار توسعه ناپایدار، بالا و پایدار است و نسل‌های مختلف را درگیر خود می‌کند. بی‌توجهی سیاست‌های توسعه شهری به اقشار کم‌درآمد منجر به رانده شدن و محروم ماندن آن‌ها از مزایای توسعه شهر می‌شود، به‌طوری که در نهایت دامان شهر را خواهد گرفت و به معضلی برای آن بدل خواهد شد. سکونتگاه‌های غیررسمی دیروز و امروز، بافت‌های فرسوده امروز و  آینده شهر به‌شمار می‌روند و پیش‌گیری از رشد و شکل‌گیری بافت فرسوده در راه‌کارهای بهسازی و توانمندسازی برای سکونتگاه‌های غیررسمی نهفته است. ساده‌انگاری است اگر گمان کنیم برای در نظر گرفتن همه شهروندان در برنامه‌ها و طرح‌های شهری همیشه فرصت هست و شهر متوقف می‌شود تا همه از توسعه برابر بهره‌مند شوند. محله خزانه شاهدی بر این مدعا است.