कीर्तन
| अन्तर्गत एक शृङ्खलाको भाग |
| हिन्दु धर्म |
|---|
 |
कीर्तन एक संस्कृत शब्द हो जसको अर्थ "कथन गर्नु, सुनाउनु, बताउनु, वर्णन गर्नु भन्ने हुन्छ।[१] यसले धार्मिक प्रदर्शन कलाको विधालाई पनि जनाउँछ, कथन वा साझा पठन, विशेष गरी आध्यात्मिक वा धार्मिक विचारहरूको, भारतीय उपमहाद्वीपको मूल निवासी संगीतको रूपलाई बुझाउँछ।[२]
वैदिक अनुकीर्तन परम्पराको जराको साथ, कीर्तन एक कल-र-प्रतिक्रिया शैलीको गीत वा जप हो, जुन संगीतमा सेट गरिएको छ, जसमा बहु गायकहरूले कथा सुनाउँछन् वा वर्णन गर्छन्, वा देवताप्रति मायालु भक्ति व्यक्त गर्छन्, वा आध्यात्मिक विचारहरू छलफल गर्छन्।[३][४]
क्षेत्रीय भाषाहरूमा कीर्तनलाई बङ्गाली: কীর্তন; Nepali & हिन्दी: कीर्तन; कन्नड: ಕೀರ್ತನೆ; मराठी: कीर्तन; पन्जाबी: ਕੀਰਤਨ; तमिल: கீர்த்தனை; तेलगु: కీర్తన लिपिको रूपमा लिइन्छ।
कीर्तनाहरू मध्ययुगीन हिन्दू धर्मको भक्ति आन्दोलनद्वारा लोकप्रिय भएको थियो, जुन 6 औं शताब्दीको वरिपरि दक्षिण भारतीय अल्वारहरू (वैष्णवहरू) र नयनारहरू (शैववाद) बाट सुरु भएको थियो, जुन मध्य, उत्तरी, पश्चिमी र पूर्वी भारतमा विशेष गरी १२ औं शताब्दी पछि फैलिएको थियो।[५][६]
कीर्तन प्रायः एक प्रकारको नाटकीय लोक गीतको रूपमा कल-र-प्रतिक्रिया जप वा एन्टिफोनको साथ अभ्यास गरिन्छ। ऋषि नारदलाई संगीत प्रतिभाको रूपमा पूज्य, पद्म पुराणमा कीर्तनकार भनिएको छ।[७]
यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ MacDonell, A. A. (2004). A practical Sanskrit Dictionary. Delhi: Motilal Banarsidass, pages 15, 382-383
- ↑ MacDonell, A. A. (2004). A practical Sanskrit Dictionary. Delhi: Motilal Banarsidass, pages 15, 382-383
- ↑ Ananda Lal (२००९), Theatres of India: A Concise Companion, Oxford University Press, पृ: 422–424, आइएसबिएन 978-0-19-569917-3।
- ↑ Sara Brown (2012), Every Word Is a Song, Every Step Is a Dance, PhD Thesis, Florida State University (Advisor: Michael Bakan), pages 25-26, 87-88, 277
- ↑ Guy L. Beck (२०१२), "Chapter 1", Sonic Liturgy: Ritual and Music in Hindu Tradition, University of South Carolina Press, पृ: 32, 108–120, आइएसबिएन 978-1-61117-108-2।
- ↑ Karen Pechelis (2011), Bhakti Traditions, in The Continuum Companion to Hindu Studies (Editors: Jessica Frazier, Gavin Flood), Bloomsbury, आइएसबिएन ९७८-०८२६४९९६६०, pages 107-121
- ↑ Novetzke, Christian Lee (२००३), "Divining an Author: The Idea of Authorship in an Indian Religious Tradition", History of Religions 42 (3): 213–242, जेएसटिओआर 10.1086/375037, डिओआई:10.1086/375037।
