Edebi inceleme

Luis Bunuel'in ortaklaşa yaptığı, sürrealizmin sinema sanatına ilk uyarlanışı olan sıradışı bir filmdir. Sürrealizm kısaca serbest çağrışım /rüyalar / bilinçaltı ile akıldışının sınırlarını arayan bir sanat akımıdır. Sürrealistler, yaşadıkları dönemin de etkisiyle dünya savaşları arasında yitip giden umut ve mutluluğun, ve dünyadaki genel bunalımın neticesinde aklın bilincin yahut bilinçli düşünmenin fayda sağlayamadığını görmüşler, bu nedenle aklı ve bilinci rüyalar soyutlamalar ve hayal dünyası yoluyla serbest bırakıp sürrealite boyutuna geçerek gerçekdışında cevaplar aramışlardır. Bu yazıda bu sürrealist yapımda kullanılan soyutlamalar incelenecek ve inceleme filmin genelini konu alan gerçeklik-gerçekdışılık çatışması üzerinden gidecektir.

Değer ve değersizlikler yaşamın her döneminde insanların olduğu veya dokunduğu her yerde var olmuştur. Yaşam koşulları değişse de insani değerler ve insanların içinde kötülük barındıran arzular hep var olmuştur. Bu içimizdeki değerler kimi zaman bizi insanlıktan uzaklaştıran değersizliklere dönüşse de kimi zaman da dünyayı güzelleştirmeye çalışmıştır. Refik Halit Karay, öykülerinde iyi bir gözlemci olarak insan doğasını, insani değerleri ve değersizlikleri yansıtmıştır. İnsan sürekli gelişen ve kendini yenileyen bir canlıdır ancak bizi farklı kılan barındırdığımız değerlerdir. Bu değerler toplum içerisinde farklılık gösterebilir. Kimi zaman insanın içerisinde barındırdığı bir değer, başka bir insanda tam tersi olarak var olabilir. Bu da toplumda çatışma çıkmasına yol açar ancak bu çatışma değerlere karşıdır. Kimi zaman bireyin benimsediği değer toplumca baskılanarak yok edilir. Kimi zamanda birey tüm baskılara rağmen değerlerini yitirmez ve toplumun onun üstüne yüklemeye çalıştığı rollere boyun eğmez. Yazarlar bu gerçekliği anlatırken insanın içinde bulunduğu toplumsal yapıdan da ayrıntılar aktarırlar. Böyle bakıldığında toplumsal değişimler ve bu değişim içindeki değerler edebiyat eserleri yoluyla ortaya konmuştur. Refik Halit Karay Memleket Hikayeleri adlı öykülerinde yaşadığı dönemin insanlarını, insanların sergilediği eylemlerinin arka planındaki yer alan değerlere yer vermiştir. Bu değer ve değersizlikler den en çok dikkat çekenleri yardımlaşma, toplumsallık, vicdan ve yabancılaşmadır.

Bu çalışma, büyülü gerçekçiliğin yaratımında kültürel ögelerin nasıl kullanıldığını; yani masalın, hurafelerin ve falın nasıl büyülü bir gerçeklik oluşturduğunu Sevgili Arsız Ölüm ve Yere Düşen Dualar eserlerini temel alarak karşılaştırmalı olarak inceleyecektir. Masalın, hurafelerin ve falların bu iki eserde büyülü gerçekliği nasıl yarattığına ilişkin karşılaştırmalı incelenmesi; büyülü gerçekçilik çerçevesinde Türk kültüründeki masal, hurafe ve fal unsurlarının Türk edebiyatına olan etkisi ele alınmaktadır. Çalışma, Büyülü Gerçekçilik ve İnceleme olarak iki ana bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde büyülü gerçekçiliğin Anadolu’daki kökeni ve tanımı, terimleri, teknik unsurları açıklanmıştır. İkinci bölümde ise, seçilen iki eser, üç ana kültürel unsur (masal, hurafe ve fal) adı altında, açıklanan büyülü gerçekçi anlatım teknikleriyle incelenmiştir.

Türk edebiyat dünyasında postmodernist yazarlar arasında önemli bir yere sahip olan Hasan Ali Toptaş’ın 1994 yılında yayımladığı ve kendisine Yunus Nadi Roman Ödülü’nü kazandıran Gölgesizler romanı, temel hatlarıyla varlık-yokluk arasındaki ince çizgiyi en güzel tasvirlerle anlatan, aynı zamanda içerisinde alttan alta sistem eleştirisi barındıran; iki farklı yer ve zamanda gerçekleşen olayları aynı yer ve zamandaymış misali birbirine karakterleri de dahil olmak üzere harmanlayıp dile getiren üstkurmaca oyunlarla dolu bir roman demek hiç de yanlış olmayacaktır.

İngiltere’nin en büyük tiyatro ve şairi olan William Shakespeare eserleriyle tüm dünyada tanınmıştır. Eserlerinde dramı başarılı bir kurguyla işleyen William Shakespeare Hamlet adlı eserinde, Kral Hamlet’in ölümünü fırsat bilip tahtına geçen kardeşi, karısını da elinden almıştır. Prens Hamlet bu ihanete dayanamaz ve intikam ateşi onu alevlendirir. Bir aile dramını değerlendiğim bu çalışmada “Hamlet” oyununun materyal unsurları incelenecektir.

Psikomitoloji, mitoloji ve modern psikolojinin verilerini kullanan bir çatı kavramdır. Mitolojik anlatıların psikolojide kullanılmasını ifade eden bu kavram Freud’un Oidipus Kompleksi’ni ortaya koymasıyla hızlanmıştır. Bir mitolojik hikayeyle psikodinamik kuramı ortaya koyan Freud, kendisinden sonra gelen kuramcılara bir yol açmıştır. Sonrasında da pek çok kuramın da mitolojik anlatılardan yararlandığını söylemek mümkündür.
İncelemede, psikomitoloji hakkında bilgi verildi. Bu bilgi sonrasında, Buket Uzuner’in “Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları: Toprak” romanında psikomitolojik unsurlar ortaya çıkarılarak psikodinamik kuramın da yardımıyla açıklanmaya çalışıldı. Bu çerçevede, Uzuner’in mitolojik anlatılar ile günümüz insanının yaşamı arasında bağlantı kurduğu tespit edildi. Erlik Han, toprak simgeciliği ve geyik sembolünün özelde birey, genelde toplumu yönlendirdiği, pek çok inanç unsurunun günümüz yaşamında da sürdürüldüğü, roman kişileri üzerinden ortaya konuldu.
Anahtar Kelimeler: Buket Uzuner, psikomitoloji, psikodinamik, roman, edebiyatı.

Bu çalışmada Pınar Kür’ün Asılacak Kadın isimli eseri, onun kadın meselesine bakışı üzerinden incelenmiştir. Türk Edebiyatı’nın postmodern döneme geçişinde önemli kilometre taşlarından olan bu eser, toplumsal bir meseleyi çok sesli bir üslupla yansıtmıştır. Kadın ve toplum bağlamında var olan sorunların kaynağını erkek cinsiyetinde değil, erkeğe de sorunlu bir hayatı dayatan sistemin kendisinde arar. Böylece, yalnızca üslup ve teknik bakımından farklılık yaratmış olmaz, yüzyılların etkisiyle artık iyice kanıksanmış olan bir meseleye çok farklı bir perspektiften bakarak okuru sarsmayı da başarır. Bu çalışmada, okurda sarsılma hissi uyanmasını sağlayan etkenlerin neler olduğunu, hangi anlamsal unsurların bu sarsıcılığı ortaya çıkardığını bulmaya çalıştık. Yöntemsel olarak Alımlama Estetiği kuramından ve bilhassa Wolfgang Iser’in metindeki boşlukları doldurmak ve belirsizlikleri gidermek hususunda okurun rolünü açıkladığı teorisinden yararlandık. Yazarın romanı üç bölüme ayırmış olmasından yola çıkarak biz de incelememizi üç bölüm üzerinden ayrı ayrı yaptık. İlk iki bölümde anlatıların izleklerini ayrı başlıklar altında değerlendirirken son bölümde doğrudan Yalçın karakterinin çözümlemesine yer vermeyi daha uygun bulduk. “Sonuç” bölümünde yaptığımız çözümlemeler tamamen özgün olup kendi çıkarımlarımıza dayanmaktadır. Sonuçta vardığımız nokta, metnin her şeyden çok bir sistem eleştirisi yaptığı doğrultusunda olmuştur. Kaynak metin olarak, 2016 yılının Eylül ayında Can Yayınları’ndan yedinci baskısı çıkan Asılacak Kadın kitabını kullandık. Yazarla ilgili genel bilgileri Nazmiye Çin’in 2010 tarihli yüksek lisans tezinden derledik.

Anahtar Kelimeler: Pınar Kür, Asılacak Kadın, Türk Romanında Kadın.

In this essay, we studied on The Woman Who Will Gibbet, writen by Pınar Kür, as its approach to woman issue. This artwork which have been milstone of Turkish Literature for passing postmodern epoch, reflects to a social issue with a dialogical wording. It doesn’t search source of problems which have been in context of woman and society on men but in system that enforcing a difficulty life to men so. Thence, it doesn’t content oneself with make a different as stylistic and technical, it successes jolting to reader by present a different perspective about the issue which entwined by effect of century’s norms. In this essay we tried to find effects which have making jolting sense on reader and which semantic facts have exposing jolting. We benefit to Reception Theory, specially Wolfgang Iser’s theory which explains reader’s role for fill in blanks and fulfill uncertainty in a text. We studied on the novel by three parts like the author’s writing technic. We interpreted themes of first two parts in separate title but deemed suitable to analyze Yalçın directly in last part. The inferences in the “Conclusion” part are original. At last we discover that the text making critics of system. We used as source book to The Woman Who Will Gibbet, published by Can Publishing in September, 2016 as seventh press and compiled information about the author from Nazmiye Çin’s graduate thesis which writed in 2010.

Key Words: Pınar Kür, The Woman Who Will Gibbet, Woman in Turkish Literature.

Özet: Dilbilimin alt dallarından biri olan toplum dilbilimden, inceleme alanlarından, çalışma konularından, bu konuda önemli noktalardan, dil ile toplum ilişkisinden, toplum ile kültür ilişkisinin dile yansıması gibi konulardan bahsedilerek bu alandaki çalışmalar derlenmiştir. Edebiyat oluşturulduğu dönemin insanlarını, kültürünü, ekonomisi ve politikası gibi kavramları doğrudan yansıtmaktadır çünkü eseri asıl ortaya çıkaran bu unsurların yazara etkisidir. Edebiyat incelemesinde yaklaşımlardan bazıları açıklanarak bunlardan eser incelemesi konusunda da faydalanılmıştır. Dil tercihleri, bireyin sosyal altyapısı hakkında fikir vermektedir ve dilin içinde bulunan kültürel kodlar dilsel ifadelerin oluşturulması sırasında dışa vurulur. Kişi, dahil olduğu toplumsal çevrede kullanılan dildeki ifadelere konuşmasında istemli ya da istemsiz şekillerde yer verir. Orhan Kemal'in toplumcu gerçekçi olarak kabul edilen "Eskici ve Oğulları" adlı eseri de hayatın içinden karakterlerin yaşadıkları döneme ait dil kullanımları ile toplumsal dilin incelenmesi için uygun bir yapıttır.

Ana dili, bir programa bağlı olarak ilkokuldan itibaren öğretilmeye başlandığı için sınıf eğitimi bölümünde Türkçe öğretimi kapsamında yapılan çalışmaları ayrı bir çerçevede değerlendirmek yerinde olacaktır. Bu çalışmaların bir örneği de dilbilim, toplumdilbilim ve ikidillilik alanlarında uzmanlaşmış olan ve Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde görev yapan Prof. Dr. Mehmet Canbulat’ın editörlüğünü üstlendiği, Nobel Akademik yayıncılık tarafından 2019 yılında yayınlanan Türkçe Öğretimi adlı eserdir.

Bir ülkenin sanat ve kültür hayatında dergiler, en önemli malzemelerdendir. Dergilerde ele alınan konular, ülkedeki edebi ve sosyal durumun yansımalarıdır. Bu çalışma, derginin 400. sayısından 500. sayısına kadarki yazıları kapsamaktadır. Bu da 1 Kasım 1953 ile 15 Nisan 1959 yıllarını içerir. Derginin 400-500 sayıları, öncelikle okunarak ilgili bölümler belirlenmiş; yazılar fişleme metodu kullanılarak konularına göre ayrılmıştır. Sınıflandırmalardan yola çıkarak derginin edebi anlayışı hakkında kanaate varılmıştır. Bu incelemeye göre dergideki edebi konular, 11 ana bölümde incelenmiştir. Öncelikle, bu dönem yerli ve yabancı yazarlarının edebiyat ve sanat hakkındaki görüşlerine yer verilmiştir. Türk edebiyatına şekil veren edebiyat tartışmaları; bu dönem edebiyatçılarının şiir, roman, hikaye, tiyatro ve eleştiri ve dil hakkındaki düşünceleri; bize dünya edebiyatını tanıtan çeviri çalışmaları ve dergide tahlil edilen yerli ve yabancı edebiyatçılarla eserleri daha sonraki ana bölümlerdir. Çalışmada, Kasım 1953 ile Nisan 1959 yılları arasındaki sürede Türk edebiyatının içinde bulunduğu durumun Varlık dergisindeki yansımaları saptanmıştır.

Özet Şiirlerinde oldukça kapalı bir üslûbu benimsemiş olan şair Ahmet Haşim'in gölgede kalmış olan nesirlerinin oldukça açık ve akıcı olduğu bilinmektedir. Ge-nellikle küçük bir olay, durum veya eşya üzerinden anlık hislerini ve izlenimlerini aktardığı bu sade gezi yazılarında yer yer nükteli bir söyleyiş göze çarpar. Bununla birlikte, kelime seçimindeki titizliğin ön plana çıktığı bu yazılara özensiz demek de mümkün değildir. Gezi yazılarında, gitmiş olduğu yerler hakkındaki dikkatleri-ni okuruyla paylaşan Haşim daha çok Avrupa şehirlerine ait olan bu gözlemlerini, hem gazete ve dergilerde tefrika etmiş hem kitap olarak yayımlamıştır. Esasen evi-nin ve düzeninin rahatlığından uzaklaşarak seyahate çıkmayı pek sevmediği anlaşı-lan Haşim, insanın hayatın sıradanlığından kurtulmak niyetiyle seyahate çıktığını belirtir. Haşim'in doğrudan gezi yazısı olarak nitelendirilebilecek tek eseri Frank-furt Seyahatnamesi olmakla birlikte Bize Göre ile birlikte yayımladığı Bir Seyahatin Notları'nda da gezi yazısı niteliği taşıyan bölümler vardır. Ayrıca, sağlığında kitap olarak yayımlanmasa da süreli yayınlarda kalmış gezi yazısı niteliğinde birçok yazı-sı mevcuttur. Bu yazılar ölümünden sonra toplanmıştır. Bu çalışmada, bahsi geçen yazılar ekseninde bir inceleme yapılacaktır. Ahmet Haşim'in bu incelemede ele alı-nan gezi yazıları, Avrupa'nın Frankfurt ve Paris şehirlerine yoğunlaşmıştır. Dolayı-sıyla Almanya ve Fransa hakkındaki yorumların baskın olduğu bu yazılarda onun 1 Arş. Gör., İstanbul Aydın Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, İstanbul. sedaozturk3@ aydin.edu.tr

Anadolu Kürtleri, tarih içinde çeşitli nedenlerden ötürü ana topraklarından binlerce kilometre uzağa, Anadolu’nun verimsiz toprağına göç etti. Bu göçün neden meydana geldiği konusunda net bir fikre sahip olmamakla birlikte Kürtlerin Anadolu’ya hem devletin zor politikası neticesinde, hem de ekonomik sebeplerden ötürü göç ettiği kabul edilmektedir. Çeşitli araştırmacıların incelemeleri ve yapılan çalışmalar sonucunda toplu göçün I. Selim’in baskıcı politikaları sonucu gerçekleştiğini kabul edilmektedir.

Yusuf Atılgan’ın 1958 yılında kaleme aldığı Aylak Adam romanı, Türk Edebiyatı’nda modernist edebiyatın etkilerinin görüldüğü ilk eserlerdendir. Yusuf Atılgan, eserini mevsim isimleriyle kış, ilkyaz, yaz ve güz olmak üzere 4 bölüme ayırmıştır. Yusuf Atılgan’ın kaleme aldığı ilk eser olan Aylak Adam,modern çağın birey-toplum ilişkisini mercek altına alır. Eserin başkarakteri olan C., aylak bir adamdır. Babasından kalma evin kirası ile hayatını idame ettirebilen C., mânâsız bulduğu hayatta bir mânâ arayışı içerisindedir. C., topluma ideal olarak kanıksatılmaya çalışılan tekdüze normlara karşıdır, tekdüze normları içselleştirip sıradanlaşan bireylerin kendi özünden uzaklaştığı kanısını ortaya koyar. Bu yüzden C., modern toplum bireylerine ve dayattığı normlara yabancılaşmıştır. C., eser boyunca, yaşamına anlam kazandıracak ideal bir kadının arayışı içerisindedir. Aradığı ideal kadın, onun gibi modern toplumun dayatmalarına göğüs germelidir. Bu çalışmada, Aylak Adam romanındaki yabancılaşma problemi, romanın bağlamına uygunluğuna istinaden incelenmeye uygun bulunmuştur. Çalışmamızın amacı, modernizmin bireylerin yabancılaşma sürecine girmesine neden olduğu tezini, makalede ilk olarak Auguste Comte’un fonksiyonalist yaklaşımıyla“modernizm” ve onun bir sonucu olarak Hegel’in ortaya koyduğu “yabancılaşma” kuramları çerçevesinde tartışmaktır; sonrasında modernleşme ile yabancılaşmanın ilişkisi Snyder’in ve Vanca Pacard’ın yaptığı tanımlamalar ışığında Aylak Adam romanından örneklerle kuramsal çerçevede ortaya konulacaktır.

Erkek egemenliğinde kurulmuş bir dünya düzeninde ve özellikle Türkiye’de erkek olmak, zor şartları yerine getirme zorunluluğunu da beraber getirir.  Alper Canıgüz’ün Oğulllar ve Rencide Ruhlar adlı romanında,  erkek olmanın getirdiği zorunlulukların farkında olan ve topluma yerleşmiş eril kalıba göre hareket eden bir erkek çocuğu Alper Kamu’nun bir cinayete tanık olması ve henüz beş yaşında olmasına rağmen bu cinayeti çözme süreci anlatılmaktadır.
Bu makalede, Alper Kamu karakterinin çevresiyle ilişkisi üzerinden yola çıkılarak güç, şiddet ve cinsellik çerçevesi içinde toplumda yer alan klişeleşmiş erkek rolleri incelenecektir.

Hazret-i Muhammed’in (sas) ilk eşi Hazret-i Hatice (ra) ile ilgili bilgilere hem siyer türü eserlerde hem de müstakil olarak yazılmış eserlerde rastlamak mümkündür. Biyografi tarzı eserlerde Hz. Hatice’nin soyu, ticaretle ilgisi, Hz. Peygamber’le evliliği gibi konular ele alınmıştır. Klasik Türk edebiyatında da geleneksel anlatı çerçevesinde daha çok, Hz. Peygamber’le olan evliliği öne çıkarılmıştır. Bu çerçevede çoğu manzum biçimde yazılmış yirmi civarında eser bulunmaktadır. Bunların büyük kısmı üzerine çalışmalar yapılmıştır. Bu konuda yazılmış eserlerden biri de Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesi 37 Hk 1591/2 numarada kayıtlı olan Tezevvücü’r-resûl adlı eserdir. Eser, Hz. Peygamber’in Hz. Hatice ile evliliğini sade ve açık bir dille anlatan mensur bir hikâyedir. Tezevvücü’r-resûl’i tanıtmayı amaçlayan bu çalışmanın giriş kısmında Hz. Hatice genel olarak tanıtılmış, klasik Türk edebiyatında ve günümüz edebiyatında Hz. Hatice hakkında yazılmış eserlere ve çalışmalara değinilmiştir. Daha sonra adı geçen eserin dil-üslup ve muhteva özellikleri üzerinde durulmuş ve son olarak da çeviriyazısına yer verilmiştir.

Yazıldığı dönemin siyasal, toplumsal ve kültürel özelliklerini yansıtan, insanların yaşadıkları zor koşulları eleştirel bakış açısıyla anlatan bu eser, sosyal bilimler alanında çalışan araştırmacılar için eşsiz bir kaynak niteliğindedir. Eleştirmenler, eserin İran meşrutiyet inkılâbının gerçekleşmesinde sahip olduğu sosyal önemi sıklıkla vurgulamaktadır. Avrupaî tarzda yazılan ilk Farsça toplumsal roman olması bakımından da tarihî bir öneme sahiptir.
" Kitaba ilişkin kapsamlı bir değerlendirme için bkz. Merâgaî’nin ‘Seyahatnâme-yi İbrahim Beg’i Üzerine Bir Değerlendirme; Soner İŞİMTEKİN; https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/461721 "

Michael Cunningham wrote his novel The Hours out of the novel of Virginia Woolf’s Mrs. Dalloway and inspired by many points of Woolf’s life. Cunningham articulates this inspiration personally. Especially concerning the subjects such as suicide themes,homosexuality, repressed sexual tendencies, social alienation, the pressure and imposition of the society on the individual, there are many resemblances between the novels The Hours and Mrs. Dalloway.
The aim of this article is not to reveal the resemblance and influence of the two novels (which was explicitly stated that there are); but to give a new dimension to the stratification of the meaning of both novels by a hermeneutic approach. As well as being an attempt to understand these novels hermeneutically, it is also a comparison study for both novels. In the analysis and comparison of the two novels, subjective deductions and interpretations were made by moving from the texts in question

Bu çalışma, Virginia Woolf’un Mrs. Dalloway ve Michael Cunningham Saatler romanlarını hermenötik açıdan bir anlama çabası olduğu kadar, aynı zamanda her iki romana yönelik bir karşılaştırma denemesidir. İki metnin çözümlenmesi ve karşılaştırılmasında, yine söz konusu metinlerden hareketle öznel çıkarım ve yorumlar yapılmıştır.

Öz
Edebî metinlere uygulanan farklı analiz metotları metinlerdeki edebî değeri ortaya koyma hususunda önemli bir yere sahiptir. Bu durumun bir sonucu olarak, son zamanlarda, edebiyat metinlerinde sanatsal değeri bulma ve metni çözümleme konusunda analiz metotları önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Farklı disiplinlerden gelen ve farklı kuramsal arka planlara sahip araştırmacılar, edebî metinlere farklı yönlerden yaklaşarak, okuyucunun konuya ilişkin farklı bakış açıları geliştirmesi yolunda önemli yaklaşımlar getirmişlerdir. Edebî metinlerde, metnin anlam katmanlarını inceleyen ve metnin büyüsünü araştıran yaklaşımlardan bir tanesi de ontolojik analiz yöntemidir.
Bu çalışmada, edebî metinleri varlığın katmanlarının temelinde inceleyen ontolojik analiz metodu hakkında özetleyici mahiyette bilgi verildikten sonra, Nâbî’nin “gelür gider” redifli gazeli ifade, anlam, obje ve kader basamakları dikkate alınarak ontolojik analiz yöntemiyle yorumlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Divan Şiiri, Nâbî, Gazel, Ontolojik Analiz Metodu.

Abstract
The different analysis methods applied to literary text has an important place about reveal the value of literary texts. As a result of this condition, recently, analysis methods has begun toplay an important role on the literary texts about the analyzing of the text and finding artistic value of text. Researchers who coming from different disciplines and having different theoretical backgrounds, have brought different perspectives in the manner of improve the different perspectives of reader on the issue there by approach literary texts in different ways. In the literary texts,  one of the approaches to examining in sememic stratum of text and the investigating on the magic of the text, is ontological analysis method, too.
In this study, after giving summariser information about the ontological analysis method which investigates on the basis of these memic stratum of literary texts, Nâbî’s ghazal rhyme with “gelür gider” was interpreted with Ontological Analysis Method taking account of expression, meaning, object and fate layers.
Keywords: Divan Poetry, Nâbî, Ghazal, Ontological Analysis Method.

The aim of this study is to give information about the life, works and literary personality of Celal-a-Ahmed who is one of the contemporary writers of Iran and to examine the story of Zen-i Ziyâdî. The study consists of an introduction, two sections and a conclusion.
In the introduction part of the study, the subject of contemporary Iranian narrative is briefly mentioned; pioneers of the period are mentioned in general.
In the first chapter, general information about the life, works and literary style of Celal Al-Ahmad was given.
In the second part, Celal Al-Ahmad's story of Zen-i Ziyad was examined in terms of plot, narrator and point of view, time, place, personnel and story.

Ziel dieser Forschung ist es, auf das Problem der Anwendung von ein oder zwei literaturwissenschaftliche Methoden aufmerksam zu machen, was in der Analyse der literarischen Texte erschwert. In einer positivistischen Kritik sollte der Autor nicht aus einer einzigen Sicht betrachtet werden. Der Autor ist von seiner eigenen Erfahrung, seinem Unterbewusstsein, seiner Psychologie, seinen früheren Lesungen und den Menschen in seinem Leben betroffen, die sich in seiner literarischen Leistung widerspiegeln, denn er ist ein soziales Wesen, das in eine Gesellschaft und Kultur hineingeboren wurde, in der er sich entwickelt. Sein soziokulturelles Umfeld prägt seine Psychologie, seine Persönlichkeit, sein Urteilsvermögen und seine mentalen Beobachtungen. Alle diese äußeren Faktoren machen sein Leben aus. Es gibt ein System, das einen Autor von den anderen unterscheidet. Dieses System ist seine genetische Vererbung und Gestaltungskraft einer soziokulturellen Umgebung, die seine eigene subjektive Kultur einbringt, die ein kombinierter Mechanismus ist. Was einen Autor „er / sie“ macht, ist diese subjektive Kultur, die seine Idio-kultur ist. Diese Studie untersucht die Auswirkungen einiger idio-kultureller Positionen deutscher und türkischer Schriftsteller auf ihre literarischen Werke in einer ganzheitlichen Untersuchungsmethode. Anstatt interne und externe Faktoren, die einen Autor umgeben, voneinander zu trennen, ist es vorteilhafter, eine ganzheitliche Methode zu verwenden, bei der ein Autor anhand seiner Arbeit untersucht wird. Unsere Forschung wird daher Recherchen und Beobachtungen über Franz Kafka verwenden. Es scheint möglich, dass durch das Aussetzen ihrer Wechselwirkungen miteinander mehr als eine Methode in einem literarischen Analyseprozess unter einer einzigen Definition verwendet werden kann. Idio-kulturelle Kritik wird als Name für diesen neuen ganzheitlichen Ansatz vorgeschlagen. Man soll in Betracht ziehen, dass die Diskussion und Bewertung dieses Vorschlags durch literarische Kreise einen großen Beitrag zu diesem Feld leisten wird.
Stichwörter: Literaturkritik, idio-kulturelle Kritik, subjektive Kultur, Literatur

Bu yazının amacı İkinci Dünya Savaşı sonrası Almanya ve Türkiye'de ortaya çıkan yeni hareketlenmeler sonucu toplumsal sorunlara eğilen yazarlar Wolfdietrich Schnurre ve Ömer Faruk Toprak'ın iki öyküsü üzerinden karşılaştırmalı edebiyat inceleme yöntemlerince ortak veya benzer tematik dokular belirleyerek toplumcu yazar analizi yapmaktır. Kullanılan yöntem yazarların kişilik ve öznel kültürlerinin yapıtları üzerindeki etkisini gözlemlemeye dayalı yeni bir inceleme yöntemi denemesidir. Her iki yazar da Birinci Dünya Savaşı sonunda 1920 yılında doğmuş, gençlik yıllarında ise İkinci Dünya Savaşı ve sonrasında o dönemlerin zorluklarını yaşamış ortak yaşanmışlıklara sahiptirler. Dönemin ruhu (Zeitgeist) kavramı bağlamında iki farklı edebiyata ait yapıtlar üzerinde her iki yazarın toplumcu bakış açıları, işledikleri konu ve kullandıkları motifler aracılığıyla incelenmektedir. Ele alınan metinler, Wolfdietrich Schnurre'nin " Jenö war mein Freund " ile Ömer Faruk Toprak'ın " Yusuf Yaşayacak " adlı öyküleridir. Karşılaştırmalı edebiyat inceleme yöntemleri kullanılarak yapılan bu çalışmada yazarlarının aynı kuşaktan olmaları, aynı dönemin siyasi, askeri ve sosyolojik olaylarından etkilenmişlikleri, ele alınan öykülerinde bireysel motiflerin yanı sıra ortak motifler kullanarak toplumsal, siyasi, askeri ve sınıfsal eleştiride bulunmaları özellikli görülmüştür. Bu bağlamda her iki yazarın farklı ulus ve ülkelerden olmalarına rağmen, ortak ve benzer yönleri, kişilikleri, tecrübeleri ve hayata bakış açılarıyla dönemin ruhunun da etkisiyle içinde yaşadıkları toplumu, siyasi erki, sınıfsal ayrımları, baskı unsurlarını, eğitim alanını benzer şekilde eleştirdikleri görülmektedir. Giriş İkinci Dünya Savaşı sonrası ekonomik, siyasi ve toplumsal sıkıntılardan etkilenen ülkelerin edebiyatlarında yeni hareketlenmeler oluştu ve yeni edebi akımlar ortaya çıktı. Bu akımların temsilcileri yazarlar toplumcu bakış açılarıyla yapıtlar verdiler. Yapıtlarında savaşa, baskılara, sınıfsal ayrımlara, antidemokratik tutumlara, sürdürülen politikalara karşı geldiler ve içinde yaşadıkları toplumlar ile bu yönde etkileşim içine girdiler. Bilindiği gibi savaşın taraflarından olan Almanya'da savaş sonrası ortaya çıkan edebiyat akımı " Yıkıntı Edebiyatı " (Trümmerliteratur) olarak adlandırılmıştır. Bu isim savaşın sadece binaları, sokakları değil insanları ve hayatlarını da yıktığının sembolü niteliğindedir. Bu akımda eserler veren yazarlar baskı rejimlerine, savaşlara, ölümlere, sefalete, sınıfsal ayrımlara, antidemokratik uygulamalara karşı çıkarak toplumdan yana ve toplumun sorunlarına eğilen bir tavır sergilediler. Her ne kadar savaşa aktif katılmamış olsa da siyasal ve ekonomik olarak bu süreçten etkilenen Türkiye'de de benzer edebi anlayışlar gelişti. Dönemin uluslararası ve ulusal şartlarından etkilenen yazarlar toplumsal sıkıntıları dile getiren ekonomik ve siyasal eleştirilerin yer aldığı eserler vermeye başladılar. Bu nedenle Türk edebiyatında ele alınana sosyal konular da değişmeye başladı. Alman yazar Wolfdietrich Schnurre (1920-1989), İkinci Dünya Savaşı sonrası Almanya'sında toplumcu yazarlardan biri olarak görülür. Sosyalist eğitim veren okullarda eğitim görmüş ama savaş sırasında Nazi ordusunda görev yapmak zorunda kalmış olan yazar, eserlerinde baskıcı yönetim anlayışına, savaşlara, sınıfsal ayrımlara, zulümlere dikkat çekmiş toplumu hem uyarmak hem de bilinçlendirmek görevini üstlenmiş görünür. Jenö war mein Freund (Jenö Arkadaşımdı) adlı öyküsünde yazar Jenö isimli bir çingene gencinin üzerinden sınıfsal ayırıma, Nazi Almanya'sındaki baskı rejimine

The officials who were both the most important defenders of the regime and representatives of the state in the eyes of the public, have frequently been appeared in the literary works from the beginning of the Republican period, especially in the early years. In this sense, the official typecasting that we encounter in the Turkish literary works, are not reflecting just a certain classes official perception, but it is at the same time the public’s apprehension of the state. The officials have an extensive coverage in the Second World War Turkish storytelling. In this article, first of all the officials general portrait will be drawn in terms of their reflection in the Second World War period Turkish storytelling, and then besides the war’s effects to the officials, the official-public relations and, thereby state-public relations, will be elaborated.

Bu makalede öncelikle savaş dönemi Türk hikâyesine yansıyan boyutuyla memurların genel bir portresi çıkarılacak, savaşın memurlar üzerindeki etkilerinin yanı sıra, memur-halk ilişkileri (dolayısıyla da bu dönemdeki halk-devlet ilişkisi) üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Türk hikâyesi, memur, memur-halk ilişkisi, İkinci Dünya Savaşı.

İnsanın varlığını sorgulamaya başlamasıyla beraber ortaya çıkan ölüm (yok oluş) kavramı edebiyat da dâhil olmak üzere; din, felsefe, sosyoloji, psikoloji, tıp gibi birçok alanda araştırmacıların ilgi konusu olmuştur. Bilinmeyene karşı merak, bu konuda daha fazla düşünmeye ve araştırmaya sevk etmiştir. Hem Türk, hem de dünya edebiyatında bu konu şairlerin ve yazarların eserlerinde bazen ana tema, bazen de yardımcı tema olarak karşımıza çıkmaktadır. 1933’te Arsenyev’in Yaşamı adlı eseriyle Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan ilk Rus yazar İvan Alekseyeviç Bunin’in en sevdiği öğeler; aşk ve ölümdür. Bunin’nin eserlerinde farklı bir anlama bürünen aşk, yerini ya ölüme ya da sıradanlığa bırakır. Çalışmamızda, eserde kendini çok fazla hissettiren ölüm teması; ölüm korkusu, yakınlarının kaybından duyulan acı ve aşk acısı olmak üzere üç alt başlığa ayrılarak detaylı bir şekilde incelenmektedir.

Bu kitap, Prof. Dr. Abdullah Kök'ün yaklaşık 30 yıllık okuma, 15 yıllık ders verme ve 6 yıllık yazma tecrübesiyle adalet, devlet, kut ve töre kavramları üzerine kültür-dilbilim, sosyo-kültür dilbilim, mitik dilbilim, kültür tarihi yöntemleri ile kaleme aldığı özgün ve yetkin bir çalışmadır. Eser, beş makale ve iki yayımlanmış bildiri olmak üzere toplam yedi çalışmadan oluşmaktadır. Bu eser yedi farklı çalışmadan oluşmaktadır. Her makale ve bildiri; giriş, konu, tartışmalar, sonuç ve kaynakça bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş kısmından sonra ilk olarak “Kutadgu Bilig’de Törü Kavram Anlamı ve Metaforlar Üzerine Düşünceler” başlıklı yazı yer almaktadır. Bu yazıda öncelikle Türk toplumlarında sosyal devlet yapısı olan ve daha sonra yazılı kanun kimliğine evrilen töre ve kavram alanına giren unsurlar aktarım ve süreklilik açısından tarihsel metafor bağlamında yorumlanmıştır. Metinde törü parça-bütün ilişkisi ile oluşturulmuş metonimik yapı üzerinde durulmuş, kanun içerisinde yani kanunlar içerisinde/karşısında ifadesi yerine bütün bir törüden bahsedilmiştir. Çalışmada kişi adları, hitaplar, temel eylemler, törü için gerekli değerler aracılığıyla tarihsel metaforlarla sınıflandırılmıştır. Bu kavramların kişileştirildiği veya kaynak alanlarının somut madde-nesne şeklinde ifade edildiği görülmüştür.

Shaf ak is one of the most prominent Turkish novelisls of her generation. Through her cosmopolitan novels, such as The Saint of Incipient lnsanities, she questions themes of love, fıiendship, culture, nationality, exile, and belonging. According to an old Islamic narrative there is a tree in heaven that has its roots up in the air. in one of her lnterviews, she likens her past to that tree. She says, " l do have roots, but my roots are not in one place, neither ih the ground nor in the air. I' m connected to different cultures, and that's, 1 think, part of the reason why I believe it's possible to be multicultural, multilingual and multifaith ". Therefore, the aim of this article is to study The Saint of /ncipient lnsanities in which we wilness Elif Shafak encountering different identities on her way to experience the world.

Öz Cahit Zarifoğlu, Türk edebiyatının yakın tarihimizdeki önemli İslamcı şairlerinden birisidir. Yazmış olduğu eserlerinde geleneği modern bir söyleyişle dile getiren yazar aynı zamanda eserlerine dünya görüşünü de yansıtmaktan geri durmaz. Zarifoğlu'nun şiirlerinde ve romanlarında mensubu bulunduğu kültür dünyasına dair izler bulmak mümkündür. Özellikle de Savaş Ritimleri adlı romanı bu izleklerle doludur. Roman konusu itibari ile Sovyet-Afgan savaşını anlatan bir eserdir. Bu savaşın Türkiye'de ve özellikle de Mavera dergisi ekibi üzerinde uyandırdığı derin duygular Zarifoğlu'nda bir şeyler yapma hissi uyandırmıştır. Konuşmalar'ında da dile getirdiği üzere yazar üzerine düşen sorumluluğu bir şair hassasiyetiyle yerine getirme gayretindedir. Eserleri zihniyet ve eser bağlamında ele alındığında Zarifoğlu'nun sanatını besleyen kültür ve medeniyet kaynaklarının İslamî değerler olduğu görülmektedir. Bu açıdan ele alınan Savaş Ritimleri, onun belli bir amaca hizmet etmek için sanatsal ve edebi kaygılardan uzak bir şekilde kaleme aldığı bir eserdir ve yazarın zihniyet dünyasını yansıtması bakımından oldukça önemlidir. Zira yazar aslında gidip görmediği, içlerinde yaşamadığı bir toplumu anlatmaktadır ve anlatım esnasında yazar kendi toplum yapısını ve düşünce dünyasını göz önünde bulundurmaktadır. Çünkü kendi toplum yapısı ile anlatmaya çalıştığı Afgan topluluğu arasında ortak motiflerin var olduğunu düşünür. Roman çerçevesinde işlenen bu ortak motiflerin de İslami değerler üzerinde yoğunlaştığı görülür. Abstract Cahit Zarifoğlu, Turkish literature in recent history is one of the major Islamic poets. Told in a modern style in the tradition of works. In his poems and novels where members can find traces of culture to the world. Especially his novel Savaş Ritimleri is full of these themes. The subject of the novel is the Russian-Afghan war. In this war of Turkey and especially Mavera deep feelings aroused by the magazine team has aroused a feeling of doing something in Zarifoğlu. As stated in the Konuşmalar, the author strives to fulfill his responsibility with the sensitivity of a poet. When taken in the context of works of art that feeds the culture and civilization of Zarifoğlu sources will be seen that Islamic values. Because the author actually tells a society that he did not go to, he did not live in, and during the narration, the author takes into consideration his own social structure and the world of thought. Because he thinks that there are common motifs between his community structure and the Afghan community he is trying to explain. It is seen that these common motifs within the framework of the novel focus on Islamic values. This context Savaş Ritimleri he penned to serve a specific purpose and is the author of works reflects the mindset of the world.