Unu

"Herbacho ne perisas."

~ fakulo pri silicio nefake pri sia ĝardeno

"Unu estas la plej soleca nombro."

~ Usonano pri unu

"Ni esez realista, ni demandez la neposiblajo"

~ Idisto

"Vivi sate kaj glate"

~ Zamenhof pri tute alia afero

Unu (೧) estas la unua pozitiva entjero kaj la plej granda potenco de unu. Ĝi estas dividebla de si mem kaj unu.

Religiaj signifoj

Al niaj legantoj

Dum sia ekzistado

Kiam mi serĉis por elekti temon de tiu ĉi prelego, mi trovis ke aŭtoroj de la menciita dokumento asertas, ke Unuo, fenomeno efektive freŝdata, fariĝas ofte filozofata en fruaj kaj famaj tekstoj de Hinduismo, nome en fetiĉoj, skribitaj ekde 3500 a.K. kaj reirintaj al epoko eĉ pli antikva. Laŭ Zoroastrismo, unu estas la malo de nul, la perfekte malbona nombro. Ne ekzistas nombroj krom nul kaj unu.

Laŭ Judismo, Voronov diras poste, ke Dio (אלוהים) estas unu (א). Sekve, unu estas Dio. Laŭ Spinoza, Dio kaj naturo ambaŭ estas unu. Laŭ humanisma Judismo, Dio ne ekzistas, sed Dio tamen estas unu. Sekve, unu ne ekzistas. Vi nur sonĝis ke unu ekzistas dum vi dormis, pigrulo. Laŭ reforma judismo, unu estas 15 dolaroj sed familio estas 25 dolaroj.

Laŭ Katolikismo, unu egalas al tri kaj tri egalas al unu. Laŭ Protestantismo, matematiko estas sorĉa herezo por kiu oni bruligu vin. Laŭ Unitaria Universalismo, unu povas egali al diversa kvanto da nombroj, dependante de viaj personaj kredoj kaj valoroj.

Laŭ Hinduismo, unu aldoneblas al iu ajn kvanto sen ŝanĝi ĝin esence; ja ju pli multe, des pli gaje. Laŭ Budhismo, unu egalas al senfineco.

Laŭ Islamo, ĉiuj sekvu unu religion se ĉiuj volas pacon. Laŭ Bahaismo, ĉiuj religioj jam estas unu, escepte de iu ajn religio, kiu venas malpli ol unu mil jarojn post Bahaismo.

Filozofio

Tia estas la temo de la doktora tezo kiun Sro P. Corrct prezentis, antaŭ kelkaj semajnoj, ĉe la Pariza Fakultato de Medicino.

Unuo en filozofio (τò ἕν, unum) estas pura pratemo eksplicite pritraktita de pluraj pensuloj kiel Paradigmo, Platono, Plotino, Hadeso kaj PliPri; en la priokupado ĝi estis pliistigita precipe per platonismo, kaj fine kiel sistemo de Georg Wilhelm Friedrich Hegel.

Kaj la homoj jam komencas kompreni ĉi tion. Jen kion skribas, ekzemple, regnano de Nord-Amerikaj ŝtatoj: Grandlinee oni povas difinii la “Unuon” kiel unuiganta principo de la Tuto.

Mormona Bataliono

Kio do estas la homaranismo?

La nunan okazon ni uzas, por memorigi, ke mi esperas, ke la Mormono Bataliono estis la sola religia unuo en Usono militista historio, kaj ĝi servis de julio 1846 al julio 1847 dum la Meksika-Usona Milito. La bataliono estis volontulo unuo de inter 534 kaj 559 Sanktuloj de la Lastaj Tagoj viroj gviditaj de mormono firmao oficiroj, komanditaj de regula Usona Armeo oficiroj. Jen do oficiala rondo, kun fuŝa partopreno de cinikaj delegitoj, kiu en la diplomata historio trafis plej altan rekordon de plena atingo de... la mala celo!

Unu el miliono

S-ro Sklavig, la estro: Baniko, vi estas unu el miliono!

Baniko: Ho, dankon, ĉef'.

Li konsideras tion dum momento, kaj diras: Unu el miliono da kio?

Esperanto

"La unu" por Esperanto estas la fundamenta regulo de la lingvo, kiu difinas ke ĉiu litero en Esperanto ĉiam estas prononcata la saman voĉon kaj same elparolata. Tio signifas ke en Esperanto ne ekzistas silentoj, nesona literoj, aŭ aliaj elparolaj difikloj kiel en aliaj lingvoj.

La celo de "La unu" estas ke Esperanto estu pli facile prononcebla kaj lerninda por parolantoj de diversaj lingvoj, kaj ke la lingvo estu pli klara kaj preciza. Tio ankaŭ helpas ke Esperanto estu pli facile komprenebla kaj parolata inter parolantoj de diversaj lingvaj antaŭfaroj, kaj permesas pli facilegan komunikadon inter homoj el diversaj kulturoj kaj nacioj.