Skip to main content
A brief analysis of the failed Byzantine expeditions mounted against the Arab-held island of Crete.
Some observations on the naval organization of the Byzantine Empire in the tenth century.
[…] Η μελέτη των τεχνικών πολιορκίας και άμυνας στον Μεσαίωνα είναι ένας ερευνητικός τομέας ο οποίος μόλις πρόσφατα βρίσκει διεθνώς την αναγνώριση που του αξίζει, ενώ ειδικά το Βυζάντιο έχει πέσει θύμα της προκαταλήψεως των Δυτικών... more
[…] Η μελέτη των τεχνικών πολιορκίας και άμυνας στον Μεσαίωνα είναι ένας ερευνητικός τομέας ο οποίος μόλις πρόσφατα βρίσκει διεθνώς την αναγνώριση που του αξίζει, ενώ ειδικά το Βυζάντιο έχει πέσει θύμα της προκαταλήψεως των Δυτικών ιστορικών, ίσως και της αδυναμίας τους να προσεγγίσουν τις ελληνικές πηγές, με αποτέλεσμα να παρατηρείται έλλειψη μελετών πάνω στο αντικείμενο και μία σαφής τάση εκ μέρους ορισμένων ερευνητών να υποβαθμίσουν τη σημασία της πολιορκητικής τέχνης των Βυζαντινών. Η παρούσα διατριβή έχει ως στόχο να συμβάλει στην κάλυψη αυτού του κενού. Η ανάπτυξη του υλικού χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο θα ασχοληθούμε με την ιστορία της έως τώρα έρευνας και τη θέση την οποία κατέχει (ή θα έπρεπε να κατέχει) η πολιορκητική τέχνη στο πλαίσιο της γενικότερης στρατιωτικής ιστορίας των Μέσων Χρόνων. Επίσης, θα προχωρήσουμε σε μία κριτική ανάλυση των πηγών, των πληροφοριών τις οποίες μάς προσφέρουν και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε είδους μαρτυριών. Τέλος, καθώς η βυζαντινή πολιορκητική τέχνη αποτελεί έναν κρίκο σε μία μακρά αλυσίδα τεχνολογικών εξελίξεων και δεν μπορεί να μελετηθεί αποκομμένη από αυτές, επισυνάπτεται μία σύντομη περιγραφή της πολιορκητικής τέχνης από τους πρωτοϊστορικούς χρόνους έως την Ύστερη Αρχαιότητα, όταν πλέον είχαν αποκρυσταλλωθεί οι κυριότερες επιθετικές μέθοδοι πολιορκίας και τα σημαντικότερα αμυντικά συστήματα. Τα πρώτα τρία κεφάλαια του δευτέρου μέρους μελετούν την τεχνολογική εξέλιξη των αφετηριών οργάνων (οξυβόλων και λιθοβόλων), καθώς και των λοιπών πολιορκητικών μηχανών και μεθόδων. Εδώ θα συγκεντρωθούν οι μαρτυρίες των πηγών (αφηγηματικών και τεχνικών) σχετικά με τις λεπτομέρειες της κατασκευής, τον τρόπο λειτουργίας και τις επιδόσεις των διαφόρων πολεμικών μηχανών οι οποίες βρίσκονταν στο οπλοστάσιο του βυζαντινού στρατού. Στο τέταρτο κεφάλαιο του δευτέρου μέρους - και τελευταίο της διατριβής - θα σκιαγραφήσουμε την εικόνα των υπολοίπων πολιορκητικών τεχνικών της βυζαντινής περιόδου, όπως αυτές εφαρμόζονταν στο πεδίο της μάχης, ολοκληρώνοντας με αυτόν τον τρόπο την παρουσίαση της θέσεως την οποία κατείχε η τέχνη της πολιορκίας στην ιστορική πορεία του Βυζαντίου
A brief study of the role of siege warfare in the Byzantine-Bulgarian war of 976-1018.
Research Interests:
Τα προνόμια και οι δωρεές αποτελούν εξ ορισμού αυθαίρετες επιλογές του παραχωρούντος. Εν τούτοις, ο βυζαντινός αυτοκράτορας, παρά το απόλυτο της κεντρικής εξουσίας, φαίνεται να προχωρεί στην παραχώρηση οικονομικών προνομίων για... more
Τα προνόμια και οι δωρεές αποτελούν εξ ορισμού αυθαίρετες επιλογές του παραχωρούντος. Εν τούτοις, ο βυζαντινός αυτοκράτορας, παρά το απόλυτο της κεντρικής εξουσίας, φαίνεται να προχωρεί στην παραχώρηση οικονομικών προνομίων για συγκεκριμένους λόγους, που συνήθως συνδυάζουν την ικανοποίηση του δωρεοδόχου και το κρατικό όφελος. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, τα ιδιαιτέρως ευρέα ή διευρυνόμενα προνόμια αιτιολογούνται στα προοίμια των χρυσοβούλλων λόγων, αν και βεβαίως αυτό γινόταν εν μέρει στο πλαίσιο της αυτοκρατορικής προπαγάνδας με προβολή της αυτοκρατορικής φιλανθρωπίας αλλά και της κοινωνικής δικαιοσύνης, την οποία έπρεπε να μην παραβλέπει ο αυτοκράτορας.
Η αφαίρεση επίσης οικονομικών προνομίων και δωρεών είναι εξ ίσου δικαίωμα του αυτοκράτορα, εφ’ όσον και τα δύο θεωρούνται a priori ανακλητά και καθόλου κληρονομικά στο Βυζάντιο. Και πάλι όμως αναφέρεται συνήθως στα έγγραφα η αιτιολογία, η οποία κυρίως άπτεται της συμπεριφοράς και διαφόρων παραβάσεων του δικαιούχου της αυτοκρατορικής παραχώρησης - δωρεάς.
Υπάρχουν, όμως, και συγκυρίες κατά τις οποίες η συχνότητα και το συγκριτικό ποσοστό  παραχώρησης προνομίων, όπως και αφαίρεσής τους, υπερβαίνουν τα συνήθη και προδίδουν διαφορετικά κριτήρια και επιλογές των αυτοκρατόρων αλλά και ερωτήματα για μεγαλύτερη  αυθαιρεσία και ιδιοτέλεια της κεντρικής εξουσίας. Μακρά, αν και μη συνεχή, περίοδο τέτοιων συγκυριών διανύει η αυτοκρατορία επί Παλαιολόγων, ιδιαιτέρως καθώς προχωρούμε προς το τέλος του 13ου αιώνα και κατά το πρώτο μισό του 14ου αιώνα, οπότε στις εχθρικές επιθέσεις προστίθενται οι εσωτερικές συγκρούσεις, που προκαλούνται από διεκδικητές του θρόνου ή αμφισβητούντες την αυτοκρατορική εξουσία.
Τα σχετικά με τις τότε εσωτερικές εξελίξεις και ανατροπές κατά την διάρκεια των εσωτερικών πολέμων δεν είναι βέβαια άγνωστα. Είναι όμως ενδιαφέρον να διερευνήσουμε ειδικότερα τις εξ αιτίας αυτών των γεγονότων αυτοκρατορικές αποφάσεις για παραχωρήσεις ή αφαιρέσεις οικονομικών προνομίων και την παρεπόμενη αντίδραση των δικαιούχων επί της βασιλείας του Ανδρονίκου Β΄ και του Ανδρονίκου Γ΄ και κατά την διάρκεια της διαμάχης για τον θρόνο του Ιωάννη Ε΄ και των Καντακουζηνών.
Research Interests:
Research Interests:
This collection of essays on the Byzantine culture of war in the period between the 4th and the 12th centuries offers a new critical approach to the study of warfare as a fundamental aspect of East Roman society and culture in Late... more
This collection of essays on the Byzantine culture of war in the period between the 4th and the 12th centuries offers a new critical approach to the study of warfare as a fundamental aspect of East Roman society and culture in Late Antiquity and the Middle Ages. The book’s main goal is to provide a critical overview of current research as well as new insights into the role of military organization as a distinct form of social power in one of history’s more long-lived empires. The various chapters consider the political, ideological, practical, institutional and organizational aspects of Byzantine warfare and place it at the centre of the study of social and cultural history.
Contributors are Salvatore Cosentino, Michael Grünbart, Savvas Kyriakidis, Tilemachos Lounghis, Christos Makrypoulias, Stamatina McGrath, Philip Rance, Paul Stephenson, Yannis Stouraitis, Denis Sullivan, and Georgios Theotokis.
Research Interests:
The aim of this paper is to present data collected from Greek sources and pertaining to Islamic navigation and seamanship from the middle of the seventh to the middle of the tenth century AD.
A brief description of Byzantine siege warfare from the fourth to the twelfth century.
Research Interests:
Research Interests: