Ümit ARSLAN

Bu çalışmada genel olarak II. Dünya Savaşı esnasında Almanya ve Sovyetler Birliği arasındaki ikili ilişkiler ve savaş boyunca savaşa taraf olmuş veya savaştan doğrudan veya dolaylı olarak etkilenmiş diğer bazı ülkelerle olan ilişkilerinin iki ülke arasındaki ilişkilere nasıl yansıdığı konuları ele alınmıştır.
I. Dünya Savaşı sonrası galip ve mağlup devletler arası imzalanan anlaşmalar mağlup devletler aleyhine çok büyük dengesizlikler içerecek şekilde ve çok kısa bir süre sonra görüldüğü üzere barışın sürdürülebilirliğinin mümkün olmadığı bir şekilde imzalanmıştır. Buna bağlı olarak yaklaşık 20 yıl sonra ise Almanya bütün dünyaya yayılacak yeni bir savaşın fitilini ateşlemiştir.
Bütün dünyaya yayılmış, milyonlarca insanın ölümüne neden olmuş, yıkıcılığıyla Avrupa kıtasındaki ülkelerin şehirlerinin harabeye döndüğü, savaşan tarafların ellerindeki son teknoloji silahlarla birbirlerine saldırdığı bu dünya savaşının en fazla yıkıcı etkileri Almanya ve Sovyetler Birliği üzerinde olmuştur.
II. Dünya Savaşı boyunca meydana gelen siyasi ve ekonomik gelişmeler uluslararası ilişkileri geri dönüşü olmayacak bir şekilde etkilemiş ve değiştirmiştir. Savaş sonrası yeni durum, yeni fırsatların ortaya çıkmasına vesile olmuş ve barış adına köklü bir değişimin temellerini atmıştır. Buna en belirgin örnek olarak Birleşmiş Milletler’in kurulması gösterilebilir.
Ancak eşzamanlı olarak Batılı Devletlerle Sovyetler Birliği arasında soğuk savaş ortaya çıkmış ve iki kutuplu bir dünya düzenine geçilmiştir. Bu durum Sovyetler Birliği’nin 1990’ların başında dağılmasına kadar devam etmiştir.