(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

انسان شناسی و سینما

سینما و نگاه خیره"امر تصویری"

امین حامی‌خواه
ژاک لکان

تصویر: لاکان
هنگامی که بر پرده سینما خیره می‌نگریم احساس می‌کنیم که بر روند دگرگونی تصاویر (از جامپ‌کات گرفته تا پلان‌ـ‌ سکانس) تسلط داریم. اما مساله اینجاست که سینما به واسطه "امر تصویری" خود به ابژه‌ای مبدل می‌شود که خیره در چشمان‌مان می‌نگرد آن هم از موضع و جایگاهی که ما نمی‌توانیم آن را ببینیم. سینما در این زمینه شباهت هراس‌آوری با "مرحله آینه‌ای" ژاک لاکان دارد.

نگاهی نشانه-معناشناختی به فیلم "گذشته" اصغر فرهادی با تاکید بر نقش حاضرسازی و غایب سازی فضا-مکان و زمان

سعید اسلامی راد
v_le_passe.jpg

فیلم روایت گذشته یا بهتر است بگوییم گذشته های انسان هایی ست که همگی در زمان حال حضوردارند. گذشته به مثابه ی زمان پشت سر نهاده همواره شکل دهنده هویت ما در مسیر گذر زمان است، زمانی که با انتقال از گذشته به حال و از حال به آینده استمرار یافته و هیچ گاه محو و نابود نمی شود و در قالب هویت افراد، خاطرات و دلمشغولی های آنان بروز و تجلی می یابد. اما گذشته هرچه باشد چه در قالب خاطرات و چه در سطح هویت همواره با

پیوست: 

مقالات قدیمی: فیلم های استنلی کوبریک (1350)

جمشید ارجمند
عکس: 

فیلم «پرتقال کوکی(پرتقال کوکی ) ساخته «استنلی کوبریک» کارگردان انگلیسی الاصل آمریکایی ، در این ماه جایزه سال 1971 «مجمع منتقدین نیویورک» را به خود اختصاص داد.
«استنلی کوبریک» ، خالق فیلمهایی چون «راههای افتخار» «لولیتا» «دکتر استرنج لاو» و «2001، حماسه فضایی» با فیلم تازه اش «پرتقال کوکی » به مقامی همشان کارگردانان بزرگ سینما رسیده است.

ماخذشناسی سینمای سال های 1320 تا 1332

نسرین ریاحی پور
imagesCAFU0HAJ.jpg

تهیه ماخد با موضوع « رویکردی سیاسی به سینمای سال های  1320 تا 1332» بسیار مشکل است . منابع محدودی به این موضوع پرداخته اند . کتاب هایی که در زیر می آیند ، درباره ی این موضوع کمک کننده هستند . بعضی از آنان فاقد سال چاپ و یا نویسنده است که به دلیل قدیمی بودن آن هاست . لازم است بدانید که کتاب های مورد نظر در کتاب خانه ی ملی هم فاقد موارد یاد شده هستند .   

با آخرین نفس هایت: نشانه شناسی اراذل بی آبرو اثر کوئنتین تارانتینو

امین حامی‌خواه
inglourious_basterds-wallpaper.jpg

برای خلق واقعی امر نو نیاز به نوعی کسر کردن و فاصله گرفتن از واقعیت موجود است و باید صحنه را از میراث آن پاک کرد.این همان تجربه ایست که مدرنیزم هنری در شکل های گوناگون خود در شعر ، با مالارمه و در نمایش با بکت، و در سینما با پازولینی و گدار به آن دست یازیده است

بازنمایی تصویری تهران در سینمای ایران

نسرین ریاحی پور
sagkoshi1_0.jpg

مقدمه :« امروز در رشته های علوم اجتماعی پیشرو نظیر انسان شناسی ، مطالعات فرهنگی و حوزه های مطالعات تخصصی نظیر مطالعات جوانان ، مطالعات زنان ، مطالعات جهانی شدن و غیره ، تاکید هر چه بیشتر بر آن است که استفاده از ابزارها و قابلیت های بازنمایی انسان برای درک و تحلیل فرآیندها از لحاظ نظام شناختی و پیگیری این فرآیندها در مسیر ادراک و ساخت بازنمود و سرانجام ترکیب این بازنمود با سایر بازنمودهای

عشق ذن واره در آثار کیم کی دوک

راضیه مهدی زاده
کیم کی دوک

عشق از مناقشه برانگیزترین مفاهیم بشری می باشد و هنر سینما در طول تاریخ خود به طرق گوناگون،خواستار بازنمایی این مفهوم بوده است.یکی از این بازنمایی ها در آثار کیم کی دوک(کارگردان معاصر کره جنوبی)می باشد.در فیلم های او علاوه بر فضای مملو از سکوت و تصاویر شاعرانه که به نوعی اشاره ای ست به مضمون عشق و دوست داشتن،روابط خاص میان شخصیت ها نیز روی این نکته تاکید دارد.روابطی که به مثابه ی

معرفی کتاب "تهران، سینما و مدرنیته شهری"، بهارک محمودی.

زهرا ملوکی
تصویر جلد کتاب "تهران، سینما و مدرنیته شهری"

در این کتاب پس از طرح مسئله‌ی اولیه در مقدمه، نویسنده به توضیح روش‌های مورد استفاده در این پژوهش و نظریه‌پردازان مهمی که از آراءشان استفاده کرده است پرداخته است؛ هم‌چنین برخی از کلیدواژه‌های اصلی پژوهش یعنی شهر و مدرنیته به تفصیل تعریف و تصریح شده اند و آثار فیلم‌سازان موج نو که کارشان را در کنار جریان اصلی فیلم‌سازی در ایران (فیلم فارسی) به تصویر شهر از زوایای گوناگون انجامیده است، نقطه‌ی عزیمت کتاب فرض شده اند.

معرفی کتاب «سینمای فرسایشی – خانه ی نمایشی»

مهدی امیری مطلق
سینمای فرسایشی –  خانه ی نمایشی

مقدمه کتاب: در سال 1357 و با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار دولت جمهوری اسلامی، سینما نیز چون سایر حوزه­های فرهنگی ابتدا مورد نقد جدی و محکم دولت مردان قرار گرفت و سپس برای گذراندن دوره­هایی از رکود و بی مهری، با ذوق هنری برخی از مدیران مجددا به کانون توجه بازگشت. در همان سال­های آغازین انقلاب، نیروهای جوان و پرشور انقلابی برای احیای سینما، سعی در تعریف و ایجاد سینمای اسلامی / انقلابی

نگاهی به فیلمنامه پنهان اثر میشائیل هانکه: فرافکنی"خود" در "دیگری"!

رامتین شهبازی
نمایی از فیلم پنهان

تقابل خود (Self)و دیگری (Other)یکی از مضامین مورد علاقه میشائیل هانکه محسوب می‌شود که می‌توان آن را در فیلم‌های وی از مناظر مختلف مورد بازنگری قرار داد. نگاهی که در فیلم‌ها و فیلمنامه‌هایی هم‌چون بازی‌های خنده دار(1997و2007) و پنهان(2005) به اوج خود می‌رسد و در آثار دیگر هم‌چون روبان سفید(2009) و عشق(2012) شکلی کم‌رنگ‌تر به خود گرفته،اما هیچ‌گاه محو نمی‌شود.

"گذشته" در حال!

شیرین احمدنیا
le-passe-15-05-2013-2-g.jpg

تماشای فیلم جذاب اما سنگین و نفس گیر "گذشته" ی اصغر فرهادی، لذتی وافر به همراه دارد. فیلمی است که مدام فرد تماشاگر را با تک تک لحظه های فیلم، و همچنین شخصیت های فیلم، آن هم در نقش ها و روابط و نسبت هایی که خواسته یا ناخواسته در آن "گرفتار" آمده اند و به ویژه "زمان" که هر لحظه در چرخش از حال به گذشته و از گذشته به حال است، با هنرمندی شگرفی درگیر می کند.

روزشمار سینمای 1320 تا 1332 ایران

نسرین ریاحی پور
DSC01062_0.jpg

در این ماه ( به احتمال ) با شروع جنگ دوم جهانی و حضور نیروی متفقین در آبادان سینمای بدون نامی ساخته می شود . این سینما که به سینما متفقین مشهور است توسط سربازان هندی اداره و در آن فیلم های هندی به نمایش در می آید . اما بعد از جنگ و خروج متفقین از ایران تعطیل می شود . همچنین در دهه ی 1320 چهار سالن دیگر سینما به نام های نور ، آسیا ، شهرزاد و سعدی در شهر آبادان افتتاح می شود .

نگاهی به مقوله انتقاد اجتماعی در فیلم «راک اند رول» ساخته گای ریچی

محمد هاشمی
نمایی از فیلم راک اند رول

فیلم «راک اند رول» (Rock n Rolla) یک فیلم گنگستری و اکشن محصول سال 2008 کشور انگلستان است. فیلمی ساخته گای ریچی، کارگردانی که با کارگردانی فیلم پست مدرنیستی «قاپ زنی»(2000) شهرت جهانی یافت. وی همچنین، در فیلم «شرلوک هولمز»(2009) به خاطر بازخوانی متفاوتی که از این کاراگاه کلاسیک انگلیسی، مخلوق آرتور کانون دویل داشت، بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت.

تحلیل سه فیلم چهارشنبه سوری، درباره الی و جدایی نادر از سیمین با رویکرد تحلیل روایت و ایدئولوژی

آیدا حسینی فر
نمایی از فیلم چهارشنبه‌سئری

شاید فیلم های اصغر فرهادی را ضدایدئولوژی بدانند اما این تفکر درست نیست چرا که هیچ اثری جدا از جهان بینی خالق آن نیست و جهان بینی خالق اثر یعنی ایدئولوژی او. تنها ویژگی منحصر به فرد آثار فرهادی این است که در بیان مقصودش اما و اگر و زیرا های بسیاری می آورد و بیشتر تلاش دارد تا از جایگاه قضاوت درباره جریانی خاص دوری کند. همین ویژگی تحلیل آثار او را از منظر تحلیل ایدئولوژیک بسیار دشوار می کند. اما آنچه در تمامی

پیوست: 

پرونده ی سینمای 1320 تا 1332 در ایران

نسرین ریاحی پور
0243.jpg

مقالات زیر  با رویکردی سیاسی – اجتماعی به تحلیل سینمای  1320 تا 1332 ایران می پردازد . تحولاتی که به واسطه ی سینما به عنوان پدیده ای نو ظهور در زمان مورد اشاره ایجاد شده و واکنش های اجتماعی که نسبت به آن روا داشته شده ؛ در مقالات زیر به روشنی بیان شده است .

گفت و گو با امیر بدیع پیرامون سینمای 1320 تا 1332

نسرین ریاحی پور
DSC_3375.JPG

امیر بدیع فرزند محسن بدیع سازنده ی نخستین دستگاه اتوماتیک چاپ فیلم سیاه و سفید ودستگاه اپتیکال صداگذاری روی فیلم در ایران (1327) در ایران است . او هم اکنون مدیر مرکز خدمات صنایع فیلم ایران است و از نزدیک در جریان وقایع سینمای ایران بوده است . گفتگوی زیر پیرامون مسائل سینمایی ایران و رخدادهای اجتماعی-سیاسی سال های 1320 تا 1332 با آقای امیر بدیع انجام گرفته است .

سینما و رنگ

محمد تهامی نژاد
Sans titre.jpg

  ابراهیم مرادی در صحنه ای از فیلم سینمای ایران ، از مشروطیت تا سپنتا با گذشته خودش در حال گفتگو است
در پژوهش های روزگار جوانی ،  مؤسسه" کودک پاد" ، مدرسه و محل زندگی مرحوم  مرادی  را یافتم ودر سینمای ایران از مشروطیت تا سپنتا ،  تنها سند از فعالیت مرادی و نحوۀ  استنباط وی  از کارکرد این مدرسه، ثبت شده است. چند سال پس از فوت آن مرحوم به خانه خواهرشان دعوت

هر حیات، اشارتی است به مرگی دیگر! (1)/نگاهی به کاربرد دراماتیک نشانه های نمایه ای در فیلم نامه ی «برف روی کاج ها»

محمد هاشمی
نمایی از فیلم برف روی کاج‌ها

1. به روایت مارتین اسلین در کتاب «دنیای درام» (ترجمه ی محمد شهبا)، نشانه شناسی امروز که پیرس آن را پی ریخته و نشانه شناسان معاصری همچون رولان بارت، امبرتو اکو، اریکا فیشتر-لیخته، و پاتریس پاوی آن را دسته بندی کرده اند و نظام بخشیده اند، میان سه گونه ی بنیادین این نشانه ها جدایی می گذارد: ساده ترین نشانه ها آن است که بی درنگ بازشناخته می شود چون تصویر مستقیم موضوع است و از همین رو

پیوست: 

«گذشته» یا روایت یک «جدایی» دیگر

شیما شیرخدایی
th.jpg

موفقیتی که اصغر فرهادی در سال 2011 با فیلم «جدایی نادر از سیمین» کسب کرد، سینمای ایران را در سطح بین‌المللی از اعتبار تازه‌ای برخوردار کرد. چنین موفقیتی در ایران نیز اهمیتی چشمگیرتر داشت و سبب آشتی جمع کثیری از تماشاگران ایرانی با سالن‌های سینما شد. فرهادی فیلمسازی است که به جای آنکه در جامعه‌ای محتضر برای هر فرد کورکورانه آرام‌بخشی تجویز کند، با او و نه برای او به مشکلات ایرانی و در

زاون قوکاسیان: کارهایی بیش از یک عمر

محمد تهامی نژاد
n00521011-b.jpg

(یک نگاه تاریخ سینمایی)
برای شناخت زاون بیش از سی سال وقت در اختیار داشتم از هنگامی که اورا  در جریان    اولین جشنواره دانشجویان کشور دیدم تا هنگامی که دانشجویانش شاخه های گل نثارش کردند  . اما همیشه  در پی معنای نام زاون بودم . با خودم می گفتم اگر بخواهم یک شخصیت را بشناسم بهتر نیست   با معنای "نام" او شروع شود ؟ در فرهنگ ها به دنبالش گشتم : زاون از مشهورترین نام های ارمنی  و تغییر شکل یافته ساوین است که

مقالات قدیمی: گفتگو با فرخ غفاری (خرداد 1349)

مجله فرهنگ و زندگی/ آماده سازی برای انتشار : نسرین راستگو
عکس: 

سینما شاید در میان وسایل ارتباط جمعی ، پیشرفته‌ترین و تواناترین آنها باشد .
سینما زبانی است مستقل و وسیع – هرچند به گفتهء «پازولینی» برای این زبان ، لغت‌نامه‌یی تدوین نشده تا سینماگر با مدد گرفتن از آنها جمله‌یی سینمایی بسازد ، و البته چنین تدوینی هم امکان ندارد .

معرفی فیلم "عمو سیبیلو" بهرام بیضایی، 1349.

زهرا ملوکی
تصویر: صحنه ای از فیلم "عمو سیبیلو"، بهرام بیضایی. (10 دقیقه و 5 ثانیه)

"عمو سیبیلو"ی میانسال و کم حوصله که برای کسب آرامش و دوری از شلوغی شهر به تازگی به خانه ای جدید در حاشیه ی شهر نقل مکان کرده است با سر و صدای فوتبال بازی پسربچه ها در زمین خالی مقابل خانه اش مواجه می شود در نتیجه میان آن ها کشمکشی طنزگونه درمی گیرد و حاصل این جدال به نفع تثبیت شیطنت های کودکانه تمام می شود.

حوض نقاشی/عقلانیت متمایز شهر

محمدرسول موسی‌پور
حوض نقاشی

فیلم روایت دو" شکل زندگی" و در واقع روزمرگی دو "عقلانیت" متفاوت، به معنای دو نوع "ادراک، تفسیر و تعریف هستی شناختی"، در یک شهر است، یکی شکلی از زندگی متعارف شهری، محصول عقلانیت به اصطلاح نرمال، بالغ و البته مسلط شهری امروز تهران، دیگری زندگی با کیفیتی متفاوت، ناشی از عقلانیتی متمایز و  البته به تعبیر پزشکی مدرن: کم توان، معلول و بلوغ نایافته.

انسان‌شناسی تصویری: جهانی برای کشف کردن: درباره کتاب انسان شناسی تصویری گوردون گری

ناصر فکوهی / گوردون گری
cinema, a visual anthropology.jpg

هر یک از رشته‌های علمی برای آن‌که تبدیل به یک «رشتهٔ» واقعی شوند و بتوانند زمینه‌ها را برای ایجاد ارتباط با سایر رشته‌ها  فراهم کنند و در عین حال قابلیت آن را بیابند که به رشدی درونی و توسعه و چشم اندازهایی پایدار برای خود برسند، باید از گروهی از شرایط، شخصیت‌ها، نهادها، فرآیندها و ادبیات علمی برخوردار باشند. برای نمونه، دانشگاهیان و کارشناسان و روزنامه‌نگاران تخصصی، کتاب‌های علمی و مجلات ترویجی و

نگاه خیره ی اولیس

نسرین ریاحی پور
protectedimage.jpg

 « نگاه خیره ی اولیس » به کارگردانی تئوآنجلوپولس در انتقاد به جنگ و حاکمیت ایدئولوژیک و تاثیر آن در نابودی هویت های انسانی است . فیلم داستان کارگردانی را روایت می کند که پس از 35 سال به زادگاهش باز گشته تا شاهد اکران فیلم اش باشد . اما در همان شب اکران  به دنبال یافتن سه حلقه فیلمی که توسط دو برادر به نام های  میلتوس و یاماناکیس در سال 1905 گرفته شده و اولین فیلم های بالکان است ؛ زادگاهش را ترک می

سعید منافی و سینمای شاعرانه و مدرن کیارستمی

زاون قوکاسیان
9.jpg

کیارستمی بدون اغراق معروف‌ترین فیلمساز ایران در جهان است که عمری در تجسس درد‌های اجتماعی  و به تصویر درآوردن آن بوده، و بیشتر هم عالم کودکان ـ چه رنجشان در مدرسه و چه مظالم دنیای کار ـ را کاویده است.  کیارستمی به دغدغه‌های تکراری انسانی‌ نگاهی ژرف دارد، به عشق، ناکامی، حسرتِ نبودن، پدیدة مرگ و رفتن.  قدر این فیلمساز و هنرمند و شاعر را هنردوستان غیرایرانی‌ شاید بیشتر می‌دانند. از این رو

به بهانه نمایش "گذشته" در جشنواره کن/اصغر فرهادی: از تصویر و تصور واقعیت تا تثبیت و تکریم ارزش ها

پوریا جهانشاد
فرهادی

پس از گذشت چندین ماه از گرفتن جایزه اسکار و دیگر جوایز ارزشمند توسط "اصغر فرهادی" و فروکش کردن تب این رویدادها و حواشی های آن، اکنون به نظر می رسد فرصت آن فراهم شده که به دور از هیاهوها بتوانیم یکبار دیگر فیلم های این فیلمساز را مورد بررسی قرار دهیم. "فرهادی" فیلمسازی است که حتی جدی ترین منتقدانش در توانایی او برای به تصویر کشیدن داستان هایی جذاب و پر تعلیق که انباشته از ریزبینی های جالب

پیوست: 

معرفی کتاب : نظریه فیلم عامه پسند

نسرین ریاحی پور
40c2ff6efb61228fe91fdd28a446ed5d.jpg

این کتاب عمده ترین رویکردها را درباره ی تحلیل فیلم و تمایز میان " عامه پسند " و غیر عامه پسند را بر مبنای مواضع نظری  معرفی می کند . در هر فصل از رویکردی مشخص صحبت می شود اما این رویکردها از نظر تاریخی منفصل و قابل تفکیک نیستند . این کتاب کوشیده است تا نقاط اشتراک و هم پوشی های این رویکدها را نشان دهد .

شکل های شگفت آوری در هوا و در رؤیای روز هایی که می آید: درباره «تهران، هنر مفهومی» محمد رضا اصلانی

محمد تهامی نژاد
IMAGE634703528606901690.jpg

 گام اول :  امسال به مناسب روز معلم. ارزشیابی ترم قبل  به دستم داده شد  . چندین تبریک هم رسید.  آینده، چه رؤیایی در سر دارد:

 تبریک شما، بودن  در این جهان
 را فریاد زد .
بوده ام در این جهان ؟
در رؤیای روز هایی که می آید؟

بررسی خشونت در فیلم های میشاییل هانکه/خشونت... نه خون و نه فریاد

راضیه مهدی زاده
هانکه

در اغلب فیلم های هالیوودی،خشونت امری ست جسمانی که با فریاد،وحشت،پاشیدن خون،بریده شدن پوست و قطعات بدن و یا با صحنه های مشمئزکننده ی حیوانات و حشرات خود را نشان می دهد.می توان گفت خشونت های بازنمایی شده در فیلم های هالیوودی بازنمایشی فرمی و ظاهری در تصاویر هستند.خشونت های ظاهری که برای تزئین فیلم به وجود می آیند. هدف از نشان دادن این نوع خشونت ها در اکثر فیلم های

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.