(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Przejdź do zawartości

Parafia św. Idziego w Giebułtowie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Maria Weronika Kmoch (dyskusja | edycje) o 22:47, 16 cze 2024. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Parafia świętego Idziego w Giebułtowie
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Polska

Siedziba

Giebułtów

Adres

ul. św. Idziego 2,32-085 Giebułtów

Data powołania

XIII wiek

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

Krakowska

Dekanat

Bolechowice

Kościół parafialny

Kościół św. Idziego w Giebułtowie

Proboszcz

ks. Stanisław Gutt

Wezwanie

św. Idziego

Położenie na mapie gminy Wielka Wieś
Mapa konturowa gminy Wielka Wieś, po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia świętego Idziego w Giebułtowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia świętego Idziego w Giebułtowie”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Parafia świętego Idziego w Giebułtowie”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia świętego Idziego w Giebułtowie”
Ziemia50°08′30″N 19°53′01″E/50,141667 19,883611
Strona internetowa

Parafia świętego Idziego w Giebułtowie[1] – parafia rzymskokatolicka należąca do dekanatu Bolechowice. Została erygowana w XIII wieku[2].

Obszar parafii

Do parafii należą następujące miejscowości: Giebułtów, Trojanowice, Pękowice (część)[2].

Historia parafii Giebułtów

Średniowieczne dzieje parafii

Giebułtów (w średniowiecznych źródłach wspominany zawsze jako Giebołtów[3]) to wieś znajdująca się około 6 kilometrów na północny zachód od Krakowa, w dolinie rzeki Prądnik. W średniowieczu szedł tędy szlak handlowy łączący Kraków ze Śląskiem oraz z Wielkopolską[4]. Przy tej drodze wystawiono kościół pw. św. Idziego. Pierwsze źródła o nim datowane są na XIII wieku[5].

Najstarszym śladem powiązanym z parafią jest cmentarzysko szkieletowe z przełomu XI i XII wieku położone na południe od kościoła (najprawdopodobniejsza wydaje się II połowa XI wieku, za czym przemawia znaleziona na nim moneta z czasów Bolesława Szczodrego)[6]. Jest wiele hipotez na temat zastosowania cmentarzyska[7]. Archeolodzy znaleźli tu wiele elementów z brązu, co badacz dziejów wsi Antoni Pogan połączył z tym, że z tego surowca miano odlać krzyż na wieżę kościelną, co ma dowodzić pierwotnej lokalizacji kościoła św. Idziego[8]. Prowadzący wykopaliska znaleźli ok. 20 grobów rozmieszczonych w odległości 50–70 cm. Szczątki zmarłych były chowane w starochrześcijański sposób: z rękoma skrzyżowanymi na łonie i orientowanymi na linii wschód–zachód[9].

Jan Długosz w t. 12 Roczników datuje fundację kościoła w Giebułtowie na czasy po narodzinach Bolesława Krzywoustego jako efekt rozwoju kultu patrona, u którego Władysław Herman wyprosił narodziny potomka[10]. Historyk Jerzy Rajman pogląd o fundacji Władysława Hermana uważa za błędny, bowiem św. Idziego za patrona przyjmowały kościoły w całym państwie zakładane nie tylko przez Hermana, ale również przez jego rycerzy, a kościół w Giebułtowie miał ufundować nieznany z imienia rycerz Hermana. Profesor Rajman wysuwa tezę, że to właśnie jeden (nieznany z imienia) rycerz jest założycielem owego kościoła i słusznie zauważa, że

„wszystkie wzmianki o właścicielach Giebułtowa (niestety dopiero od XIV w.) dowodzą, że był on własnością rycerską. Należał do wieńca osad rycerskich wokół Krakowa [...] Istnieje jeszcze jeden bardzo poważny argument za rycerską fundacją kościoła giebułtowskiego, a jest nim uposażenie dziesięcinne [...] Kościół nasz był uposażony dziesięcinami z całej wsi Giebułtów i wszystkich części rycerskich (folwarków), które się w tej wsi znajdowały. Jest to dowód na istnienie ścisłego związku między rycerskim właścicielem Giebułtowa a fundacją kościoła św. Idziego”[11].

Niektórzy pod uwagę biorą też fundację kościoła przez żonę Władysław Hermana - księżną Judytę Czeską w podzięce za narodziny syna - Bolesława Krzywoustego. Najprawdopodobniej jest to błędna hipoteza, ponieważ księżna zmarła zaledwie 3 miesiące po porodzi[12]. Historycy Uniwersytetu Jagiellońskiego mocno popierają teorię, że za fundacją kościoła stoi książę Władysław, ale również biskup krakowski Lambert III lub biskup Czesław będący najprawdopodobniej bezpośrednimi wykonawcami woli księcia Władysława Hermana i finansującymi budowę świątyni w Giebułtowie[13].

Kontrowersje budzi miejsce, w którym pochodzący z XI wieku kościół miał być ulokowany. Wedle tradycji, tym miejscem jest Pole pod Krzyżem znajdujące się od strony wsi Pękowice[14], w odległości mniej więcej 1 km od obecnego, na garbie fizjograficznym ograniczającym od zachodu dolinę Prądnika[15]. Najważniejszym argumentem osób opowiadających się za tym miejscem jest właśnie znaleziony w tym miejscu cmentarz, uważany za przykościelny. Przeciwko Polu pod Krzyżem stanowczo występuje architekt i historyk sztuki – prof. Tomasz Węcławowicz . Razem z Januszem Firletem oraz Zbigniewem Pianowskim latem 1990 r. przeprowadzili skrupulatne badania archeologiczno-architektoniczne obecnej świątyni. Zauważyli oni we wschodniej apsydzie ślady ciosów licowych muru i stwierdzili, że prawdopodobne jest, że były użyte wtórnie. Prof. Węcławowicz uważa je za relikt XI-wiecznej budowli romańskiej[16]. Stoi to w sprzeczności z tradycyjnym przekazem twierdzącym, że pierwsza budowla była wykonana z drewna[17].

Na początku XIV wieku kościół został spalony przez popleczników skonfliktowanego z Władysławem Łokietkiem biskupa krakowskiego Jana Muskaty[18]. W roku 1450 Giebułtów był już ulokowany na prawie niemieckim[19], a nowy kościół wzniesiono już kilka bądź kilkanaście lat później, ponieważ jego społeczność pod duchowym kierownictwem plebana o imieniu Florian jest ujęta już w spisach świętopietrza za lata 1325-1327[20]. Drugi giebułtowski kościół najprawdopodobniej również był drewniany, o czym w 1470 r. wspomina w swoim Liber beneficiorum Jan Długosz[21]. Budulec ten potwierdza kanonik Krzysztof Kazimirski w raporcie z przeprowadzonej przez niego wizytacji z polecenia biskupa Jerzego Radziwiłła w 1598 roku[22]. W wizytacji tej zapisano, że budowla składała się z prezbiterium z absydą, prostokątnej nawy i dwu symetrycznych przybudówek – zakrystii i kaplicy św. Anny[23]. W opozycji ponownie staje prof. Węcławowicz, sugerując, że struktura kościoła nie była całkowicie drewniana, lecz miała drewnianą nawę i murowane prezbiterium. Podkreśla obecność kamieni nagrobnych z XV i XVI wieku, wmurowanych obecnie w ściany świątyni. Jego zdaniem obecność tych płyt nagrobnych wyklucza możliwość, że kościół był jedynie zbudowany z drewna[24]. Zapewne też z tego drewnianego kościoła pochodzi figura Matki Boskiej Bolesnej i prosta, kamienna kropielnica, dziś umiejscowiona na zewnątrz obecnego kościoła, przy kruchcie południowej.

Parafia w Giebułtowie należała do obejmującego wiele parafii dekanatu wysocickiego (wchodzącego w skład archidiakonatu krakowskiego), którego początków należy się dopatrywać najpewniej pod koniec XII stulecia[25]. W XV wieku uposażenie parafii na tle reszty dekanatu było imponujące - wynosiło więcej aniżeli przeciętna dekanalna (8 grzywien), bo aż 9-9,5 grzywien[26]. Co do terytorium podlegającego parafii to wiadomo, że w XV w. obejmowało 5,5 miejscowości, przy średniej dekanalnej 5 (dla porównania, takie parafie jak Racławice, Sieciechowice lub Goszcza obejmowały zaledwie po 3 miejscowości).

Wzmianki o parafii Giebułtów w źródłach i literaturze historycznej w XVI i XVII wieku

Z inicjatywy powziętej na synodzie łęczyckim w roku 1527 została sporządzona w roku 1529 księga dochodów diecezji krakowskiej. Praca nad księgą była wynikiem sytuacji polityczno-gospodarczej w kraju, gdzie w wyniku najazdów Turków i Tatarów zwłaszcza szlachta postulowała, aby nałożyć podatki na duchowieństwo. Ci ostatni, chcąc mieć większą kontrolę nad prowincjami kościelnymi, sporządzili sprawozdanie dochodowe z poszczególnych parafii. Dochód plebana w Giebułtowie wynosił siedemnaście i pół marki oraz szesnaście groszy. Porównując beneficja z innych parafii w dekanacie skalskim Giebułtów był więc średnio dochodową parafią. W omawianej księdze zostały wymienione cztery miejscowości należące do parafii Giebułtów, były to oprócz wsi farnej: Pękowice, Przybysławice, Owczary oraz Garliczka[27].

Jeśli chodzi o wyposażenie, wiadomo, iż w latach 1592-1599 kościół św. Idziego w Giebułtowie posiadał dwa dzwony i sygnaturkę oraz prawdopodobnie nie posiadał organów[28]. Do czasów obecnych zachował się jeden z dzwonów, pochodzący z 1575 r. Powstał więc stosunkowo niewiele przed wizytacją z 1598 roku. Obecnie jest on zawieszony w wolno stojącej obok kościoła dzwonnicy. Prawdopodobnie prawie do końca XVI wieku zabytek ten znajdował się w gotyckim kościele[29]. W okresie reformacji kościół zaopatrzony był w 2 kielichy srebrne (ewentualnie pozłacane) i jedną srebrną monstrancję. W parafii brakowało srebrnych puszek czy krzyży. Nie ma informacji o liczbie ówcześnie posiadanych ornatów w Giebułtowie. Parafia Giebułtów była lepiej zaopatrzona w aparaty kościelne niż wiele innych parafii dekanatu skalskiego, np. Chodów, Czaple, Goszcza, Modlnica, Wysocice czy Zadroże. W porównaniu jednak do parafii Niedźwiedź kościół pod patronatem św. Idziego przedstawiał się ubogo[30]. Pod względem wyposażenia kościół w Giebułtowie w okresie reformacji był więc średnio zamożny.

Niezwykle interesujące wydają się losy drewnianego kościoła gotyckiego. Opis, jakoby zabytek był cały z drewna, podważył Mieczysław Rokosz, który owszem nie przeczy, iż kościół konstrukcyjnie jest w większości zbudowany z tegoż budulca. Zaznaczył natomiast, że opis sporządzony przez kanonika Kazimierskiego, który wizytował w 1598 r. parafię Giebułtów, może być nieprecyzyjny. Podkreśla, że drewniany kościół nie wyklucza murowanych podmurówek czy kamiennych płyt nagrobnych. Interesujących wyników dostarczyły badania nad konstrukcją tej sakralnej budowli. Okazało się, że chór nie był ściśle połączony z resztą konstrukcji, co może świadczyć o jego wcześniejszym powstaniu[31]. Prawdopodobnie prezbiterium dla chóru było murowane, a na przełomie XVI i XVII wieku dobudowano do niego nawę obecnego zabytku[32].

Wzmianka ze sprawozdania z wizytacji z roku 1598 jest interesująca również z powodu rozbiórki kościoła w kilka lat po obecności w parafii wysłannika kardynała Radziwiłła[33]. Widoczna dziś w kościele inskrypcja z 1604 r. informuje, że powodem rozbiórki była groźba zawalenia się[34]. Zdaniem historyka Mieczysława Rokosza oraz pasjonata Antoniego Pogana, budowę obecnego murowanego kościoła musiano rozpocząć po rozebraniu starego, którego drewniana konstrukcja zagrażała zawaleniem z powodu stanu drewna. Badacze wykluczają natomiast pożar. Wspomniani dwaj uważają również, iż kościół renesansowy powstał dokładnie w tym samym miejscu, gdzie stał gotycki drewniany[35]. Prawdopodobnie nowy kościół, powstały w latach 1600-1604, wybudowano w jednym etapie[36].

Z kościoła drewnianego zachowały się wspomniane dwa dzwony, sygnaturka oraz figurka Matki Boskiej Bolesnej i kamienna kropielnica znajdująca się obecnie przy południowym wejściu do kościoła[37].

Jeśli chodzi o oszklenie kościoła drewnianego, który ostał się do przełomu XVI i XVII stulecia, przypuszczalnie mógł posiadać witraże geometryczne, tzw. gomółki, które wykonywane były z ołowiu z dodatkami szkła kolorowego. Jest to prawdopodobne, ponieważ przez Giebułtów przebiegał szlak, którym transportowano wydobywany na terenie Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej metal[38].

Nowy renesansowo-barokowy kościół, został ufundowany przez niejakiego Jakuba Tomaszewskiego z odległych o 4 km Tomaszowic. Zdaniem Antoniego Pogana motywem hojności fundatora mogła być częsta obecność wyższych urzędników państwowych, którzy podróżowali przez Giebułtów na sejmiki do Piotrkowa Trybunalskiego, Łęczycy czy Nieszawy. Rzekomo dlatego wraz z Kacprem Giebułtowskim, przedsięwzięli budowę ze względów prestiżowych[39]. Ksiądz Stanisław Bober, badając patronat Świętego Idziego w Polsce, dodał innych potencjalnych patronów nowego kościoła. Na pewno swój udział w inwestycji miał ówczesny proboszcz Giebułtowa Sebastian z Nagrodzieńca. Świątynia została konsekrowana przez biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego w 1604 roku. Nowy kościół konstrukcyjnie jest jednonawowy z węższym prezbiterium i półkolistą absydą. Materiałami wykorzystanymi do budowy były cegła i kamień, które pokryto tynkiem. Obok kościoła dobudowano wolnostojącą (osobno) drewnianą dzwonnicę, w której jeden z dzwonów, jak zostało to wyżej wspomniane, znajdował się w starym kościele[40].

Od 1529 do 1809 roku Giebułtów należał do dekanatu skalskiego[41]. Dzięki poparciu przez Sobór Trydencki inicjatywy większej kontroli małych parafii, został odnowiony urząd dziekana wiejskiego. Powołani na ten urząd przez kardynała Radziwiłła dziekani mieli za zadanie rozgraniczenie nowych dekanatów. Giebułtów pozostał w dekanacie Skała. Informacje taką potwierdził synod biskupa Szyszkowskiego[42].

Kolejna odnotowana źródłowo wizytacja parafii miała miejsce w 1618 roku. Pracę duszpasterską dekanatu Skała badał wówczas archidiakon Jan Foks z polecenia biskupa Marcina Szyszkowskiego. Do Giebułtowa Foks przybył z Zielonek, a po wizytacji parafii św. Idziego udał się do Korzkwi[43]. Archidiakon zbadał stan parafii na podstawie duchownych, służby kościelnej[44] oraz tzw. witryków. Jeśli chodzi o urząd tych ostatnich nie odnotowano, aby parafia w Giebułtowie posiadała w służbie kościoła owych świeckich gospodarzy funduszów kościelnych. Tomasz Markiewicz, w swojej monografii na temat omawianej wizytacji zbadał, iż witrycy sprawowali urząd w 21 spośród 27 wizytowanych parafii dekanatu. Niewykluczone, że parafia pod wezwaniem św. Idziego posiadała również wspomnianego urzędnika. Jednak mógł być w momencie wizyty Jana Foksa nieobecny w kościele[45]. Wysłannik biskupa Szyszkowskiego zajmował się także stanem edukacji katolickiej w prowincjach kościelnych. Prawie wszystkie parafie w dekanacie Skała posiadały szkoły parafialne[46]. Warunkiem funkcjonowania placówki było posiadanie rektora, którego utrzymywał przede wszystkim pleban. Majętność nauczycieli zależała od parafii, w której udzielali nauk. Zróżnicowanie zarobkowe było znaczne. W parafii Giebułtów pensja nauczyciela była średnia w stosunku do innych parafii w dekanacie. Wynosiła pomiędzy 180 a 240 groszy rocznie. Była więc znacznie okazalsza od pensji rektorów parafii: Zielonki, Smardzowice i Czaple[47], ale jednak mniej obfitsza od parafii: Prandocin czy Sąspów[48]. Stan moralny, jak większości nauczycieli w dekanacie, archidiakon ocenił pozytywnie[49].

Jan Foks zajął się również zbadaniem stanu oprawy muzycznej w parafiach. Jednak nie odnotowano obecności kantora w parafii św. Idziego. Nauczyciel śpiewu był rzadko spotykany w dekanacie, posiadało go tylko 30% kościołów farnych. Jeszcze rzadziej spotykano posługę dzwonnika. W dekanacie skalskim w 1618 roku tylko dwie parafie posiadały człowieka sprawującego tę funkcję, były to: Skała i właśnie Giebułtów. Posiadanie dzwonnika podnosiło z pewnością rangę parafii, gdyż tylko 2% spośród parafii wiejskich mogło pochwalić się posiadaniem takiej służby kościelnej[50].

Archidiakon na służbie biskupa krakowskiego podał również liczbę miejscowości przynależnych do poszczególnych parafii. Giebułtów posiadał sześć wiosek a więcej, bądź tyle samo miejscowości posiadało dziewięć parafii[51].

Historyczne postacie związane z parafią

Z pewnością wspomniany wyżej ks. Sebastian z Nagrodzieńca, proboszcz parafii św. Idziego, wyróżniał się swoją działalnością w nowożytnej Rzeczypospolitej. Na tablicy inskrypcyjnej umieszczonej w południowej części kościoła odnotowano, iż pochodził z Sieradza, a jego ojciec na imię miał Paweł. Był to duchowny wykształcony, posiadający tytuł doktora filozofii. Wykładał na Uniwersytecie Krakowskim i był wówczas proboszczem kolegiaty św. Anny[52].

Dzieje miejscowości w XVIII wieku

Miejscowość Giebułtów została odnotowana jako fundator Kolegium Psałterzystów na Wawelu założonego przez Królową Jadwigę w 1393 roku. Według prac naukowych w XVIII wieku z miejscowości tej na rzecz Księży Psałterzystów była pobierana dziesięcina. Łączny przychód dziesięciny z Giebułtowa oraz kilkunastu innych miejscowości przynosił Kolegium sumę roczną w wysokości 2045 zł i 20 groszy[53].

Przypisy

  1. ↑ TBC PROJECT, Giebułtów, Parafia św. Idziego - Archidiecezja Krakowska, „Archidiecezja Krakowska” [dostęp 2018-11-10] (pol.).
  2. ↑ a b O parafii [online], www.parafiagiebultow.pl [dostęp 2018-11-10] (ang.).
  3. ↑ J. Rajman, Średniowieczny Giebułtów - wieś rycerska z kościołem św. Idziego, „Kwartalnik Stowarzyszenia Korona Północnego Krakowa”, 9 (2014), s. 2.
  4. ↑ E. Karpacz, Giebułtów, „Sakralne Dziedzictwo Małopolski”, https://sdm.upjp2.edu.pl/miejscowosci/giebultow, [dostęp: 03.04.2024].
  5. ↑ J. Rajman, op. cit., s. 4.
  6. ↑ M. Rokosz, Średniowieczne dzieje kościoła św. Idziego w Giebułtowie, „Lapides viventes. Zaginiony Kraków wieków średnich”, red. J. Gadomski, A. Małkiewicz, T. Rodzińska-Chorąży, A. Włodarek, Kraków 2005, s. 254.
  7. ↑ A. Pogan, Najstarsze dzieje kościoła parafialnego p.w. św. Idziego w Giebułtowie w świetle dotychczasowych badań, „Prace i Materiały Muzeum im. prof. Władysława Szafera” 26 (2016), s. 244.
  8. ↑ A. Pogan, Historia Giebułtowa, https://www.wielka-wies.pl/media/eqrdbktd/historia-giebułtowa-antoni-pogan.pdf, [dostęp: 06.04.2024], s. 3.
  9. ↑ J. Rajman, op. cit., 2.
  10. ↑ Cyt. za: Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 3 i 4, Warszawa 1969, s. 187.
  11. ↑ J. Rajman, op. cit., s. 4.
  12. ↑ A. Pogan, Najstarsze ..., s. 243.
  13. ↑ A. Pogan, Historia…, https://www.wielka-wies.pl/media/eqrdbktd/historia-giebułtowa-antoni-pogan.pdf, [dostęp: 06.04.2024], s. 6.
  14. ↑ M. Rokosz, op. cit., s. 253.
  15. ↑ J. Łepkowski, Przegląd zabytków przeszłości z okolic Krakowa, Warszawa 1863, s. 53.
  16. ↑ T. Węcławowicz, Kościół św. Idziego w Giebułtowie w świetle źródeł pisanych i materialnych, „Między gotykiem a barokiem. Sztuka Krakowa XVI-XVII wieku”, Kraków 1997, s. 55-63.
  17. ↑ Giebołtów, [w:] Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 2, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski i W. Walewski. Warszawa, s. 545.
  18. ↑ Acta incvisitionis Iacobi archiepiscopi gnesnensi contra Johannem Muscata episcopum cracoviensem [w:] Monumenta Poloniae Vaticana, ed. J. Ptaśnik, t. 3, Kraków 1914, s. 79, 88.
  19. ↑ Giebołtów, [w:] Słownik Historyczno-Geograficzny Ziem Polskich w Średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=5524, [dostęp: 01.05.2024].
  20. ↑ A. Pogan, Najstarsze …, s. 246.
  21. ↑ J. Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, t. 2, Kraków 1864, s. 61.
  22. ↑ Akta wizytacji biskupiej Jerzego Radziwiłła z 1598 roku, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, sygn. AVCap. 15, k. 15-18.
  23. ↑ S. Bober, Kult św. Idziego w Polsce w świetle wezwań kościołów, Opole 2004, s. 101.
  24. ↑ T. Węcławowicz, op. cit., s. 63.
  25. ↑ L. Poniewozik, Kształtowanie się sieci parafialnej w dekanacie Wysocice w średniowieczu, „Roczniki Humanistyczne” 43 (1995), s. 5-6.
  26. ↑ Wcześniej wynosiła: w 1326 r. 8,13 grzywny; w 1327 − 9,00; 1350/51 − 7,44; 1354 − 7,74; 1355 − 7,25.
  27. ↑ Giebułtów: Księga dochodów beneficjów Diecezji Krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber retaxationum), wyd. Z. Leszczyńska-Skrętowa, Wrocław-Warszawa-Kraków 1968, s. 276. Parafie znajdujące się w tym samym dekanacie por. Tamże, s. 136,176,177 i nn.
  28. ↑ Wówczas w dekanacie skalskim tylko parafia Jangrot posiadała organy. Przy innej inwentaryzacji tegoż dekanatu w latach 1748-1787 kościół św. Idziego posiadał organy, które w momencie spisywania znajdowały się w naprawie: B. S. Kumor, Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 4, Kraków 2002, s. 535.
  29. ↑ M. Rokosz, Średniowieczne…, s. 255; A. Pogan, Giebułtów: mieszkańcy, kościoły i historia, Kraków 2020, s. 64.
  30. ↑ B. S. Kumor, Dzieje…, t. 4, s. 580-581.
  31. ↑ M. Rokosz, Średniowieczne…, s. 256. Spór o konstrukcję kościoła zburzonego pod koniec XVI wieku zob. też wyżej: przyp. 24.
  32. ↑ M. Rokosz, Średniowieczne…, s. 257.
  33. ↑ Cyt za: M. Rokosz, Średniowieczne…, s. 255, przyp. 29.
  34. ↑ M. Rokosz, Średniowieczne…, s. 255. Zdjęcie tablicy erekcyjnej kościoła w Giebułtowie zob. w: A. Pogan, Giebułtów…, s. 58, fot. 5.
  35. ↑ M. Rokosz, Średniowieczne…, s. 255; A. Pogan, Giebułtów…, s. 62, 65. Por. S. Bober, Kult św. Idziego w Polsce w świetle wezwań kościołów, Opole 2004, s. 101.
  36. ↑ M. Rokosz, Średniowieczne…, s. 247-248; S. Bober, Kult…, s. 101; A. Pogan, Giebułtów…, s. 64,66-67; zob. też: T. Markiewicz, Duchowieństwo dekanatu Skała w świetle wizytacji z 1618 roku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, vol. 94, 2010, s. 111, przyp. 177. Historyk zajmujący się wizytacją archidiakona Jana Foksa z 1618 roku wyliczył, iż wówczas w całym dekanacie skalskim murowanych kościołów było 13 (44,8%).
  37. ↑ M. Rokosz, Średniowieczne…, s. 255; A. Pogan, Giebułtów…, s. 62.
  38. ↑ A. Pogan, Giebułtów…, s. 62-63.
  39. ↑ A. Pogan, Giebułtów…, s. 64. Autor nie poparł tezy wystarczającymi dowodami. Jedynym argumentem zaprezentowanym przez Pogana było istnienie drogi łączącej Kraków z wymienionymi miejscowościami.
  40. ↑ Z okazji czterechsetletniej rocznicy konsekracji obecnego kościoła przy obecnym wejściu głównym wmurowano tablicę pamiątkową. Upamiętniono na niej konsekratora kościoła, biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego oraz ówczesnego władcę Zygmunta III Wazę, jednak nie należy łączyć przez to miejscowości z „wielką polityką”. Upamiętnienie to było symboliczne i miało na celu okazanie szacunku biskupowi konsekratorowi i władcy: A. Pogan, Giebułtów…, s. 70-71. Twórca publikacji łączył Giebułtów na podstawie tablicy z „wielką polityką”. Nie jest to jedyna teza, której pasjonat nie poparł materiałem źródłowym.
  41. ↑ Giebołtów [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, (ihpan.edu.pl), [dostęp z dnia: 12.04.2024], Kraków, cz. I, s. 726.
  42. ↑ B. S. Kumor, Dzieje…, t. 4, s. 150-151, Parafie należące wówczas do parafii zob. w: Tamże, s. 155.
  43. ↑ T. Markiewicz, Duchowieństwo…, s. 98, tab. 1
  44. ↑ Rektor szkoły, kantor, dzwonnik, zob. w: T. Markiewicz, Duchowieństwo…, s. 100.
  45. ↑ T. Markiewicz, Duchowieństwo…, s. 102.
  46. ↑ Jedynie w Chodowie odnotowano brak omawianej placówki: T. Markiewicz, Duchowieństwo…, s. 104.
  47. ↑ Pensja roczna nauczycieli wynosiła tam 120 groszy rocznie: T. Markiewicz, Duchowieństwo…, s. 105.
  48. ↑ Pensja roczna nauczyciela w Prandocinie wynosiła 360, a w Sąspowie 388 groszy. Poza zasięgiem była miejska parafia w Skale, gdzie rektor zarabiał 433 groszy w przeciągu roku oraz pobierał dodatkowo po jednym groszu od każdego mieszkańca.
  49. ↑ T. Markiewicz, Duchowieństwo…, s. 105-106.
  50. ↑ T. Markiewicz, Duchowieństwo…, s. 107.
  51. ↑ T. Markiewicz, Duchowieństwo…, s. 110, tab. 2.
  52. ↑ A. Pogan, Giebułtów…, s. 69.
  53. ↑ B. S. Kumor, Dzieje Diecezji Krakowskiej do roku 1795, t. 1, Kraków 1998, s. 384.
Parafie dekanatu Bolechowice
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Parafia_św._Idziego_w_Giebułtowie&oldid=74024776”