Krzysztof Dunin-Wąsowicz
Krzysztof Dunin-Wąsowicz (ur. 22 stycznia 1923 w Warszawie, zm. 9 maja 2013[1][2][3] tamże) – polski historyk, varsavianista, profesor zwyczajny historii w Instytucie Historii PAN.
Życiorys
Ukończył gimnazjum i liceum im. Księcia Józefa Poniatowskiego na Żoliborzu (dziś mieszczące się w Śródmieściu przy ul. Nowolipie 8). Maturę uzyskał jako uczestnik tajnego nauczania. Studiował historię na tajnych kompletach Uniwersytetu Warszawskiego (ukończył je w 1946).
W czasie II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej (podchorąży pułku „Baszta” kompania K4). Był członkiem organizacji młodzieży socjalistycznej „Płomienie” i członkiem redakcji pisma „Płomienie”. Współpracownik Rady Pomocy Żydom „Żegota”[4]. Aresztowany 13 kwietnia 1944, po pobycie w alei Szucha i na Pawiaku został wywieziony do obozu koncentracyjnego Stutthof, z którego uciekł podczas ewakuacji w lutym 1945.
Po 1945 działacz Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej (m.in. wiceprzewodniczący Komitetu Wykonawczego) i PPS. Uczestnik Klubu Krzywego Koła. W latach 1988–1990 członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[5].
Po 1989 aktywny działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, m.in. w 1995 sekretarz ds. międzynarodowych CKW PPS. W 1999 raniony przez działaczy Ligi Republikańskiej w trakcie lewicowego pochodu 1 maja[6]. Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Historycznej PPS.
Wraz z matką Janiną Dunin-Wąsowiczową został odznaczony medalem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Odznaczony w październiku 2007 przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za bohaterską postawę i niezwykłą odwagę wykazaną w ratowaniu życia Żydom podczas II wojny światowej[7].
Autor 22 książek i 420 prac naukowych z historii nowożytnej i najnowszej. Wiceprezes Towarzystwa Naukowego im. Adama Próchnika, członek Rady Naukowej Polskiego Słownika Biograficznego. Autor haseł w Słowniku biograficznym działaczy polskiego ruchu robotniczego[8].
Ojciec Stefana Dunin-Wąsowicza i Pawła Dunin-Wąsowicza.
Przypisy
- ↑ Zmarł varsavianista prof. Krzysztof Dunin-Wąsowicz. dzieje.pl, 2013-05-09. [dostęp 2013-05-09].
- ↑ Krzysztof Dunin-Wąsowicz zmarł w wieku 90 lat. Był Sprawiedliwym wśród Narodów Świata w: prawo.money.pl, dostęp 2013-05-09
- ↑ Sprawiedliwy z Żoliborza w: tygodnik.onet.pl, dostęp 2013-05-09
- ↑ Sprawiedliwy z Żoliborza, Z Krzysztofem Dunin-Wąsowiczem rozmawiają Ewa Koźmińska-Frejlak i Piotr Paziński, Midrasz,styczeń 2007
- ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011 radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06]
- ↑ „Wprost” Nr 20/1999
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 4, poz. 41
- ↑ Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 1: A-D, red. nacz. Feliks Tych, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1978, s. 5
Bibliografia
- Dunin-Wąsowicz K., Historia i trochę polityki, Warszawa 2006
- Madajczyk C., Sześćdziesięciolecie urodzin i trzydziestolecie pracy naukowej Krzysztofa Dunin-Wąsowicza, „Dzieje Najnowsze” nr 1-2/1983.
- Polska Partia Socjalistyczna w latach wojny i okupacji 1939–1945. Księga wspomnień, Warszawa 1995 (ISBN 83-85618-15-5)
Linki zewnętrzne
- Polscy Sprawiedliwi – Przywracanie Pamięci; Muzeum Historii Żydów Polskich
- Warszawskie getto zobojętnienia – ostatni wywiad z prof. Krzysztofem Dunin-Wąsowiczem
- Członkowie Polskiej Partii Socjalistycznej (1944–1948)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej (1987)
- Polscy historycy
- Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata
- Urodzeni w 1923
- Varsavianiści
- Więźniowie KL Stutthof
- Więźniowie Pawiaka (okupacja niemiecka)
- Żołnierze Armii Krajowej
- Więźniowie aresztu śledczego Gestapo w alei Szucha w Warszawie
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Zmarli w 2013
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie