Krystyna Ungeheuer-Mietelska
 Krystyna Ungeheuer-Mietelska (rok 1961) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
polska tancerka, choreograf i pedagog |
| Odznaczenia | |
| |
Krystyna Ungeheuer-Mietelska (ur. 19 lipca 1932 we Lwowie) – polska tancerka, choreograf i pedagog.
Kariera artystyczna
W wieku 6 lat miała pierwszy kontakt z tańcem na kursie prowadzonym przez tancerza Opery Lwowskiej, Tadeusza Burke, w szkole powszechnej we Lwowie. Zaraz po wojnie znalazła się w Krakowie, gdzie rozpoczęła naukę w gimnazjum ogólnokształcącym, które ukończyła egzaminem dojrzałości w 1951 r. Po maturze wstąpiła na Uniwersytet Jagielloński studiując matematykę (5 semestrów). W 1945 r. wstąpiła również do Szkoły Muzycznej im. Władysława Żeleńskiego ucząc się gry na fortepianie i tańca u Eleonory Karcz-Bocheńskiej, a następnie w 4-letnim Instytucie Choreograficznym prowadzonym przez Janinę Strzembosz (uczennicę Isadory Duncan), który ukończyła dyplomem w ciągu 2 lat. W programie tego Instytutu była nauka w pierwszym rzędzie tańca wyzwolonego, następnie klasycznego, rytmika oraz umuzykalnienie.
Pierwszymi przedstawieniami, w których brała udział jako tancerka, był spektakl "O krasnoludkach i o sierotce Marysi" w choreografii Janiny Strzembosz w Teatrze Młodego Widza w Krakowie (obecnie Teatr Bagatela). Pod koniec 1955 roku została zaangażowana na 2 sezony do Operetki Śląskiej w Gliwicach a następnie od 1957 do Miejskiego Teatru Muzycznego w Krakowie (obecnie Opera Krakowska)[1]. W trakcie pracy w Operze Krakowskiej uzyskała dyplom eksternistyczny Państwowej Średniej Szkoły Baletowej w Warszawie (obecnie Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Romana Turczynowicza) w 1959 r. a w roku 1963 uzyskała tytuł solistki baletu[2]. W latach 1984 – 1988 pracowała tutaj również jako pedagog Studia Baletowego. Z dniem 1 stycznia 1989 r. przeszła na emeryturę, pracując nadal na umowie o dzieło do lipca 1997 r.
Najważniejsze role baletowe
- 1963: Julia – Romeo i Julia (Piotr Czajkowski, choreografia Jerzy Kapliński)
- 1963: Judith – Zamek księcia Sinobrodego (Béla Bartók, wersja baletowa – choreografia Henryk Duda)
- 1963: Francesca – Francesca da Rimini (Piotr Czajkowski, choreografia Henryk Tomaszewski)
- 1963: Panna Wodna – Panna Wodna /operetka/ (Jerzy Lawina-Świętochowski, choreografia Stanisława Stanisławska)
- 1964: Narzeczona – Harnasie (Karol Szymanowski, choreografia Eugeniusz Papliński)
- 1965: Donna Elvira – Don Juan (Christoph Willibald Gluck, choreografia Hanna de Quell)
- 1977: Macocha-Wiedźma - Królewna Śnieżka (Bogdan Pawłowski, choreografia Tomasz Gołębiowski)
- 1978: Królowa Gulinda – Mandragora (Karol Szymanowski, choreografia Tomasz Gołębiowski)
- 1980: Pani Twardowska – Opowieść o mistrzu Twardowskim (Ludomir Różycki, choreografia Tomasz Gołębiowski)
Układy choreograficzne
- 1969: Federico García Lorca – Czarująca szewcowa (Teatr im. Adama Mickiewicza, Częstochowa)
- 1969: Jan Makarius – Trzy białe strzały (Teatr im. Adama Mickiewicza, Częstochowa)
- 1984: Łukasz Górnicki – Troas (Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki, Białystok)
- 1984: Marian Lida – Serduszko z lodu (Opera Krakowska)
- 1985: Henryk Matus – Dziewczynka z zapałkami (Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki, Białystok)
- 1985: Pierre de Marivaux – Pułapka miłości (Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki, Białystok)
- 1985: Stanisław Ignacy Witkiewicz – Matka (Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki, Białystok)
- 1985: William Shakespeare – Wesołe kumoszki z Windsoru (Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki, Białystok)
- 1986: Carlo Goldoni – Sługa Dwóch Panów (Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki, Białystok)
- 1993: Marian Lida – Serduszko z lodu (Operetka Śląska, Gliwice)
- 1996: Marian Lida – Serduszko z lodu (Teatr Muzyczny, Lublin)
Zespół MW 2
W 1963 r. została członkiem awangardowego Zespołu MW 2 (czasem Ensemble MW 2)[3] założonego i prowadzonego przez Adama Kaczyńskiego, wykonującego muzykę współczesną, składającego się z 5 solistów-muzyków i 2 aktorów[4]. Wraz z MW 2 w 1973 została odznaczona Medalem Honorowym Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich za szczególne zasługi w propagowaniu polskiej muzyki współczesnej. Spośród wykonywanych tutaj na koncertach 15 kompozycji, dokonała 13 prawykonań światowych utworów zarówno wykonywanych solo jak i z niektórymi członkami Zespołu MW 2 - 13 z nich we własnym układzie choreograficznym. Są to (w porządku chronologicznym)[5]:
- Bogusław Schaeffer - TIS-MW 2 / solo z zespołem / choreografia własna / prawykonanie światowe
- Bogusław Schaeffer - Symfonia elektroniczna (II część) / solo / chor. własna / prawyk. światowe
- John Cage - A Flower / solo - ze śpiewaczką i pianistą / chor. własna / prawyk. światowe
- John Cage - Theatre Piece / solo - z zesp. / chor. własna / prawyk. polskie
- John Cage - Music for Tape / solo / chor. własna / prawyk. światowe
- John Cage - Amores / solo - z pianistą, perkusją i 2 aktorami / chor. własna / prawyk. światowe
- John Cage - The Wonderful Widow of Eighteen Springs / solo - ze śpiewaczką i pianistą / chor. własna / prawyk. światowe
- Pierre Schaeffer - Symphonie pour un homme seul / solo - muz. z taśmy / chor. własna / prawyk. polskie
- Włodzimierz Kotoński - Działania / solo - muz. z taśmy / chor. własna / prawyk. światowe
- William Duckworth - Knight to King's Bishop Four / solo - z perkusistą / chor. Witold Gruca / prawyk. światowe
- Alvin Lucier - I'm sitting in a room / solo - muz. z taśmy / chor. Witold Gruca / prawyk. światowe
- David Eddleman - Dance of Alone / solo - muz. z taśmy / chor. własna / prawyk. światowe
- Josep Maria Mestres Quadreny - Suite Bufa / solo - z zesp. / chor. własna / prawyk światowe
- Bogusław Schaeffer - Ballet (Symfonia elektroniczna - IV część) / solo / chor. własna / prawyk. światowe
- Bogusław Schaeffer - "Iranian Set" / solo - z zesp. / chor. własna / prawyk. światowe.
Kompozycje te wykonywała podczas ponad 100 koncertów Zespołu MW2 (prawie wszystkie w programie swojego recitalu baletowego w Krakowie w maju 1977 r.), w tym również w ramach festiwali krajowych i zagranicznych, m.in.: Warszawska Jesień (1966, 1970), Semaines Musicales Internationales de Paris (1966), Société Internationale de la Musique Contemporaine w Lozannie (1966), Musique de Notre Temps w Strasburgu (1966), Reconnaissance des Musiques Modernes w Brukseli (1966), Muzički Biennale w Zagrzeb|iu (1967, 1973), Musique du Temps w Lyonie (1968), Ny Musikk w Oslo (1968), Poznańska Wiosna Muzyczna (1972, 1973), Autunno Musicale di Como (1971), Semana de Nueva Música w Barcelonie (1973), Holland Festival (1973), Festival d'Avignon (1973)[6],International Carnival of Experimental Sound w Londynie (1974), Festival International de Baalbeck w Bejrucie (1974), Istanbul Festivali (1976), Festival of Arts Shiraz-Persepolis (1976).
W ramach swojej działalności w tym Zespole dokonała również licznych rejestracji telewizyjnych i filmowych m.in. w Paryżu, Oslo, Tuluzie, Genewie a także wielokrotnie w Krakowie i Katowicach.
Życie prywatne
Rodzicami jej byli małżonkowie Maria Gołąb (nauczycielka) i Leopold Ungeheuer (inżynier, harcmistrz). Od 1962 r. jej mężem jest Marek Mietelski (ur. 1933), pianista. Jej młodsza siostra, dr Grażyna Ungeheuer-Aharon, jest etnografem i prawnikiem.
Odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Medal 200-lecia Polskiego Baletu
Przypisy
- ↑ http://www.encyklopediateatru.pl/osoby/58851/krystyna-ungeheuer
- ↑ Irena Turska: Almanach Baletu Polskiego 1945 – 1974, s. 182, wyd. PWM Kraków, 1983, ISBN 83-224-0220-1
- ↑ Irena Turska: Almanach Baletu Polskiego 1945 – 1974, s. 50, wyd. PWM Kraków, 1983, ISBN 83-224-0220-1
- ↑ EmPOLMIC: zespoły [online], www.polmic.pl [dostęp 2020-11-07] (pol.).
- ↑ Irena Turska: Almanach Baletu Polskiego 1945 – 1974, s. 77, wyd. PWM Kraków, 1983, ISBN 83-224-0220-1
- ↑ Concert MW2 de Cracovie (ang.) festival-avignon.com [dostęp 2020-06-15]