Górnik Zabrze
Szablon:Klub piłkarski infobox
Górnik Zabrze – polski klub sportowy, założony 14 grudnia 1948 roku w Zabrzu, najbardziej utytułowany klub piłkarski w Polsce, 14-krotny mistrz Polski, 6-krotny zdobywca Pucharu Polski, jako jedyna polska drużyna finalista Pucharu Zdobywców Pucharów (1970).
Informacje ogólne
- Pełna nazwa: Klub Sportowy Górnik Zabrze (pedalskie żabole)
- Data założenia: 14 grudnia 1948
- Barwy: biało-niebiesko-czerwone
- Adres: ul. Roosevelta 81, 41 - 800 Zabrze
- Stadion: Stadion im. Ernesta Pohla, ul. Roosevelta 81, 41 - 800 Zabrze
- pojemność - 17722 miejsc, w tym: miejsca siedzące- 11722 (w tym 3020 krzesełek), miejsca stojące- 6000
- oświetlenie - 1600 luksów
- wymiary - 105 x 68 m
- dojazd - z dworca autobusowego autobusami nr 32, 720, 932
Historia
Początki sportu polskiego po II wojnie światowej na terenie Zabrza sięgają 1945 roku. Nie było to łatwe. Działania wojenne pozostawiły zdewastowane obiekty sportowe, brak było sprzętu, a nawet młodzieży chętnej do uprawiania sportu. Powoli, wysiłkiem wielu działaczy, zaczęto zakładać kluby sportowe przy zakładach pracy. Tradycje piłkarskie górniczego Zabrza miały swe źródło w założonej w 1946 roku drużynie KS "Zjednoczenie". Wkrótce doszło do fuzji KS "Zjednoczenie" z KS "Zabrze", a w roku 1948 w wyniku ogólnokrajowej reorganizacji sportu i przejęcia opieki nad sportem górniczym przez zrzeszenie "Górnik" powstał jeden silny klub górniczy na terenie Zabrza. Został utworzony z połączenia KS "Zjednoczenie", KS "Concordia", KS "Pogoń" i KS "Skra" pod nazwą ZS "Górnik". Pierwsze lata to okres konsolidacji klubu, ale już w roku 1952 Górnik awansuje do II ligi, którą w wyniku reorganizacji rozgrywek opuścił w roku 1953 na jeden sezon.
Rok 1957 przyniósł piłkarzom Górnika pierwszy tytuł mistrzowski oraz finał Pucharu Polski (1:2 z ŁKS). Mistrzostwo ligi wywalczyli dla zabrzan: Machnik i Kaczmarczyk – bramkarze, Floreński, Franosz, Czech, Hajduk – obrońcy, Nowara, Gawlik, Olejnik – pomocnicy, Pol, Szalecki, Kowol, Jankowski, Fojcik, Lentner i Wiśniewski – napastnicy. W następnych 11 latach Górnik nie schodził już poniżej "medalowych" miejsc w tabeli ligowej, co w historii naszego piłkarstwa jest wydarzeniem bez precedensu. Tylko w latach 1958, 1960, 1968 zabrzanie zajmowali trzecie miejsce, w roku 1962 byli zaś wicemistrzami, natomiast w latach 1959, 1961, 1963, 1964, 1965, 1966 i 1967 zdobyli aż siedmiokrotnie mistrzostwo Polski. Szczególnie imponująca jest "złota seria" lat 1963-1967, kiedy Górnik ustanowił rekord ligi polskiej: 5-krotne pod rząd zdobycie mistrzostwa. W następnych latach do drużyny mistrza Polski ściąga wiele utalentowanych zawodników. Kostka – bramkarz, Oślizło, Olszówka, Musiałek, Kulanek, Wilczek, Szołtysik, Gorgoń, Lubański, Szarmach, którzy wraz Polem i Lentnerem zdobywają kolejne mistrzostwa Polski. Tytuły mistrzowskie w lidze zostały "podbudowane" jeszcze dwukrotnym zdobyciem Pucharu Polski w latach 1965 (4:0 Czarni Żagań) i 1968 (3:0 Ruch Chorzów), również dwukrotnym udziałem w PP 1962 (1:2 z Zagłębiem Sosnowiec) i 1966 (1:2 z Legią Warszawa). Kolejne boje Zabrzan to pojedynki na stadionach całej Europy, a nawet świata. X edycja Pucharu Europy (sezon 1964) przyniosła trzy dramatyczne pojedynki z praską Duklą - 1:4, 3:0, 0:0, oraz wyeliminowanie Górnika poprzez losowanie.
W 1965 roku Górnik wyeliminował mistrza Austrii Linzer ASK 3:1, 1:2 , ale w II rundzie uległ praskiej Sparcie – 0:3, 1:3. W następnym roku po wyeliminowaniu mistrza NRD Vorwarts Berlin – 2:1, 1:2, 3:1, uległ w pierwszym fatalnym występie przeciwko mistrzowi Bułgarii CSKA Sofia – 0:4, 3:0. Kolejny, szósty już występ Górnika w Europie w sezonie 1967/68 przyniósł mu pierwszy w historii polskiej piłki awans do ćwierćfinału Pucharu Europy. W pierwszej rundzie Górnik wyeliminował mistrza Szwecji Djurgårdens IF 3:0, 1:0 – w drugiej – co było największą sensacją tej edycji pucharu – okazał się lepszy od rewelacyjnego Dynama Kijów, wygrywając w Kijowie 2:1 i remisując w Chorzowie na Stadionie Śląskim 1:1. W spotkaniu ćwierćfinałowym angielski Manchester United F.C. okazał się lepszy o jedną bramkę od Górnika. W pierwszym meczu w Manchesterze było 2:0 dla gospodarzy, natomiast w drugim Górnik wygrał, lecz tylko 1:0. Później drużyna Manchesteru zdobyła Puchar Europy, a zespół Górnika Zabrze był jedynym, który wygrał z mistrzem Anglii w tej edycji Pucharu Europy.
Największym sukcesem Górnika Zabrze był awans do finału Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970 roku, gdzie zmierzyli się z Manchesterem City – na stadionie w Wiedniu Górnik przegrał 1:2.
Stadion
- Osobny artykuł:
Obiekt oddany do eksploatacji w 1934 roku - nadano mu wtedy imię Adolfa Hitlera i formalnie nikt tej nazwy po wojnie nie zmienił [1]. Dopiero 9 czerwca 2005 roku stadion oficjalnie otrzymał imię zmarłego 10 lat wcześniej Ernesta Pohla (który nieoficjalnie patronował obiektowi od 5 kwietnia 2004 [potrzebny przypis]), mimo że słynny piłkarz grał w Górniku jako Ernest Pol. Aktualna pojemność stadionu to 17000 miejsc, w tym 3020 siedzących.
Lokaty uzyskane przez klub w swojej historii występów w Ekstraklasie
Sezon | Uzyskane Miejsce |
---|---|
1956 | 6 |
1957 | mistrzostwo |
1958 | 3 |
1959 | mistrzostwo |
1960 | 3 |
1961 | mistrzostwo |
1962 | 2 |
1962/1963 | mistrzostwo |
1963/1964 | mistrzostwo |
1964/1965 | mistrzostwo |
1965/1966 | mistrzostwo |
1966/1967 | mistrzostwo |
1967/1968 | 3 |
1968/1969 | 2 |
1969/1970 | 3 |
1970/1971 | mistrzostwo |
1971/1972 | mistrzostwo |
1972/1973 | 4 |
1973/1974 | 2 |
1974/1975 | 7 |
1975/1976 | 10 |
1976/1977 | 3 |
1977/1978 | 16 (spadek) |
1978/1979 | II liga |
1979/1980 | 6 |
1980/1981 | 12 |
1981/1982 | 5 |
1982/1983 | 12 |
1983/1984 | 4 |
1984/1985 | mistrzostwo |
1985/1986 | mistrzostwo |
1986/1987 | mistrzostwo |
1987/1988 | mistrzostwo |
1988/1989 | 3 |
1989/1990 | 6 |
1990/1991 | 2 |
1991/1992 | 4 |
1992/1993 | 9 |
1993/1994 | 3 |
1994/1995 | 5 |
1995/1996 | 12 |
1996/1997 | 13 |
1997/1998 | 8 |
1998/1999 | 7 |
1999/2000 | 14 |
2000/2001 | 13 |
2001/2002 | 9 |
2002/2003 | 7 |
2003/2004 | 7 |
2004/2005 | 11 |
2005/2006 | 14 |
2006/2007 | 14 |
Sukcesy
Sukcesy krajowe:
- Mistrzostwo Polski (14x) – 1957, 1959, 1961, 1962/63, 1963/64, 1964/65, 1965/66, 1966/67, 1970/71,1971/72, 1984/85, 1985/86, 1986/87, 1987/88.
- Wicemistrzostwo Polski (4x) – 1962, 1968/69, 1973/74, 1990/91.
- 3. miejsce w I lidze (7x) – 1958, 1960, 1967/68, 1969/70, 1976/77, 1988/89, 1993/94.
- Puchar Polski (6x) – 1964/65, 1967/68, 1968/69, 1969/70, 1970/71, 1971/72.
- Finał Pucharu Polski (7x) – 1955/56, 1956/57, 1961/62, 1965/66, 1985/86, 1991/92, 2000/01.
- Puchar Ligi – 1978 (nieoficjalny).
- Superpuchar Polski – 1988.
Sukcesy międzynarodowe:
- Finał Pucharu Zdobywców Pucharów – 1969/70.
- Ćwierćfinał Pucharu Mistrzów – 1967/68.
- Ćwierćfinał Pucharu Zdobywców Pucharów – 1970/71.
- Ćwierćfinał Pucharu Karla Rappana (Intertoto) - 1966/67.
- Półfinał Pucharu Ameryki (Interligi) – 1963.
Droga do finału Pucharu Zdobywców Pucharów 1970
Olympiakos Pireus - Górnik Zabrze 2:2 (0:2)
(Bramki dla Górnika: Wilczek 8,36 min.)
Górnik Zabrze - Olympiakos Pireus 5:0 (1:0)
(Wilczek 1, Skowronek 62, Szołtysik 70, Banaś 82 (k), 84 min.)
Glasgow Rangers - Górnik Zabrze 1:3 (0:2)
(Lubański 5, 87, Szaryński 11 min.)
Górnik Zabrze - Glasgow Rangers 3:1 (0:1)
(Olek 63, Lubański 77, Skowronek 81 min.)
Lewski Sofia - Górnik Zabrze 3:2 (2:1)
(Szołtysik 5, Banaś 52 min.)
Górnik Zabrze - Lewski Sofia 2:1 (1:0)
(Lubański 44, Banaś 56 min.)
AS Roma - Górnik Zabrze 1:1 (0:1)
(Banaś 28 min.)
Górnik Zabrze - AS Roma 2:2 (0:1, 1:1, 2:1)
(Lubański 90 (k), 93 min.)
baraż - Strasbourg
Górnik Zabrze - AS Roma 1:1 (1:0, 1:1, 1:1)
(Lubański 40 min.)
Los dla Górnika
Finał - Wiedeń 29 kwietnia 1970
Manchester City - Górnik Zabrze 2:1 (2:0)
(Oślizło 68 min.)
Królowie strzelców Górnika
- 1959 – Ernest Pol - 21 bramek
- 1961 – Ernest Pol – 24
- 1966 – Włodzimierz Lubański – 23
- 1967 – Włodzimierz Lubański – 18
- 1968 – Włodzimierz Lubański – 24
- 1969 – Włodzimierz Lubański – 22
- 1986 – Andrzej Zgutczyński – 20
- 2000 – Adam Kompała – 19
Piłkarze klubu w reprezentacji państwowej
- Henryk Bałuszyński - reprezentant Polski
- Jan Banaś - reprezentant Polski
- Jerzy Brzęczek - reprezentant Polski
- Ryszard Cyroń - reprezentant Polski
- Henryk Czech
- Alojzy Deja
- Tadeusz Dolny - reprezentant Polski
- Andrzej Fischer - reprezentant Polski, uczestniczył m.in. w MS 1974
- Stefan Florenski - reprezentant Polski
- Antoni Franosz
- Ginter Gawlik - reprezentant Polski
- Jan Gomola - reprezentant Polski
- Jerzy Gorgoń - reprezentant Polski, uczestniczył m.in. w IO 1972, IO 1976, MŚ 1974, MŚ 1978
- Jacek Grembocki - reprezentant Polski
- Bogdan Gunia
- Stanisław Gzil
- Tomasz Hajto - reprezentant Polski
- Joachim Hutka
- Andrzej Iwan - reprezentant Polski
- Edward Jankowski - reprezentant Polski
- Piotr Jegor - reprezentant Polski
- Joachim Klemenz
- Rafał Kocyba
- Ryszard Komornicki - reprezentant Polski, uczestniczył m.in. w MŚ 1986
- Adam Kompała - reprezentant Śląska, król strzelców ekstraklasy w 2000 roku
- Dariusz Koseła - reprezentant Polski
- Kamil Kosowski - reprezentant Polski
- Hubert Kostka - reprezentant Polski
- Edmund Kowal - reprezentant Polski
- Jan Gerard Kowalski - reprezentant Polski
- Erwin Koźlik
- Rainer Kuchta
- Marcin Kuźba - reprezentant Polski
- Roman Lentner - reprezentant Polski, uczestniczył m.in. w IO 1960
- Włodzimierz Lubański - reprezentant Polski
- Henryk Latocha - reprezentant Polski
- Werner Leśnik
- Józef Machnik - reprezentant Polski
- Marek Majka
- Waldemar Matysik - reprezentant Polski, uczestniczył m.in. w MŚ 1982, MS 1986
- Grzegorz Mielcarski - reprezentant Polski
- Jerzy Musiałek
- Andrzej Niedzielan - reprezentant Polski
- Alfred Olek - reprezentant Polski
- Edward Olszówka
- Andrzej Orzeszek
- Stanisław Oślizło - reprezentant Polski
- Andrzej Pałasz - reprezentant Polski, uczestniczył m.in. w MŚ U-20 1979, MŚ 1982, MŚ 1986
- Marek Piotrowicz
- Ernest Pol - reprezentant Polski
- Piotr Rzepka - reprezentant Polski
- Adrian Sikora - reprezentant Polski
- Hubert Skowronek - reprezentant Polski
- Waldemar Słomiany
- Andrzej Szarmach - reprezentant Polski
- Władysław Szaryński - reprezentant Polski
- Marek Szemoński
- Zygfryd Szołtysik - reprezentant Polski
- Bartosz Tarachulski
- Jan Urban - reprezentant Polski, uczestniczył m.in. w MŚ U-20 1981, MŚ 1986
- Tomasz Wałdoch - reprezentant Polski, uczestniczył m.in. w MŚ 2002
- Józef Wandzik - reprezentant Polski
- Robert Warzycha - reprezentant Polski
- Henryk Wieczorek - reprezentant Polski, uczestniczył m.in. w MŚ 1974
- Erwin Wilczek - reprezentant Polski
- Jerzy Wilim - reprezentant Polski
- Jan Wraży
- Andrzej Zgutczyński - reprezentant Polski
- Tomasz Zahorski - reprezentant Polski
- Tadas Papečkys - reprezentant Litwy
- Konrad Gołoś - reprezentant Polski
- Piotr Madejski -reprezentant Polski
- Mariusz Pawelec -reprezentant Polski
- Michał Pazdan-reprezentant Polski
Kadra w sezonie 2007/2008
Bramkarze
- Szablon:Państwo flaga POL 1. Mateusz Sławik
- Szablon:Państwo flaga POL 12. Tomasz Laskowski
- Szablon:Państwo flaga SVK 28. Boris Peškovič
Obrońcy
- Szablon:Państwo flaga POL 2. Michał Pazdan
6. Tadas Papečkys
- Szablon:Państwo flaga POL 7. Tomasz Hajto
- Szablon:Państwo flaga POL 16. Adam Marciniak
- Szablon:Państwo flaga POL 19. Mariusz Pawelec
- Szablon:Państwo flaga POL 20. Sławomir Jarczyk
- Szablon:Państwo flaga POL 25. Adam Orłowicz
31. Māris Smirnovs
Pomocnicy
- Szablon:Państwo flaga POL 5. Konrad Gołoś
- Szablon:Państwo flaga POL 8. Piotr Madejski
- Szablon:Państwo flaga POL 10. Jerzy Brzęczek
- Szablon:Państwo flaga POL 14. Krzysztof Bukalski
- Szablon:Państwo flaga POL 23. Dariusz Stachowiak
- Szablon:Państwo flaga POL 26. Adam Danch
- Szablon:Państwo flaga LTU 27. Marius Kižys
Napastnicy
- Szablon:Państwo flaga POL 4. Piotr Malinowski
- Szablon:Państwo flaga POL 9. Tomasz Moskal
- Szablon:Państwo flaga POL 11. Dawid Jarka
- Szablon:Państwo flaga POL 13. Piotr Ruszkul
- Szablon:Państwo flaga POL 15. Piotr Gierczak
- Szablon:Państwo flaga POL 22. Tomasz Zahorski
Kadra
- Szablon:Państwo flaga POL Ryszard Wieczorek trener
- Szablon:Państwo flaga POL Marek Kostrzewa asystent trenera
- Szablon:Państwo flaga POL Piotr Wojdyga asystent trenera
- Szablon:Państwo flaga POL Jan Zielźnik kierownik drużyny
- Szablon:Państwo flaga POL Zbigniew Kwiatkowski lekarz
- Szablon:Państwo flaga POL Włodzinierz Duś fizjoterapeuta
- Szablon:Państwo flaga POL Kamil Zielźnik fizjoterapeuta
Klub Kibica Torcida
Torcida to nazwa najbardziej zagorzałych kibiców Górnika Zabrze, biorących udział we wszystkich aspektach tzw. życia kibicowskiego. Pierwsi fanatyczni kibice pojawili się na stadionie przy Roosevelta, podobnie jak w przypadku innych ważniejszych polskich stadionów jeszcze w latach 70, jednak nazwę Torcida przyjęli dopiero w 1999 r. Torcidę tworzą zarówno tzw. ultrasi (osoby zajmujące się głównie dopingiem, oprawą spotkań), chuligani jak i zwykli kibice. Na stadionie Górnika, Torcida zasiada w centralnych sektorach, jest również obecna na każdym meczu wyjazdowym swojej drużyny. Grupa utworzyła stowarzyszenie, które zajmuje się organizacją opraw meczowych, wyjazdów oraz wspieraniem swojego klubu.