Kʼaalógii dóó Iichʼąhii
Kʼaalógii dóó Iichʼąhii éí nidaʼałkááhí bikʼehgo "Lepidoptera" dawolyé, áádóó éí nahasdzáán bikáaʼgi 150,000–200,000 ánéelą́ą́ʼ ałʼąą ádaatʼé. Kʼaalógii dóó Iichʼąhii naalkaah éí "lepidoptery" wolyé.
Díí chʼosh éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikáaʼgi dahólǫ́, tʼáá hazhóʼó Shádiʼááhjí kéyah yistinígíí, ńléidi éí ádaadin; áádóó éí tłʼoh dóó chʼil bilátah hózhóón naazkaadgi ndaatʼáa łeh. Nááná éí deesdoigi dóó níłchʼi ditłéeʼgi tʼóó ahayóí.
Kʼaalógii dóó Iichʼąhii biyáázh éí chʼosh ditłʼooí daolyé.
Iʼnoolinígíí
Kʼaalógii dóó iichʼąhii éí bijáád hastą́ dóó bitʼaʼ dį́į́ʼ, áádóó éí tʼáá ałʼąą ádaníłtsogo ndaatʼá — łaʼ éí tʼáá dikwíí millimeters tʼéiyá ádaníłnééz, náánáłaʼ éí tsídiiłbáhígi ádaníłtso.
Kʼaalógii bitʼaʼ éí ałʼąą ááteelii łeh — łaʼ éí daalkizh, náánáłaʼ éí dinéesdǫ́ǫ́z, áádóó náánáłaʼ éí disxǫsgo ndaashchʼąąʼ. Iichʼąhii éí bitʼaʼ daalgai dóó daalbáa łeh.
Iichʼąhii éí bikágí daditłʼo áádóó bideeʼ éí atʼaʼ nahalin; nááná éí tłʼéeʼgo ndaatʼáa łeh. Díí chʼosh ńdaʼiichʼąhgo biniinaanii nidaʼałkááhí doo bił bééhózin da.
Kʼaalógii danilínígíí éí bideeʼ nineez dóó áłtsʼóózí, áádóó éí jį́įgo ndaatʼá.
Chʼiyą́
Kʼaalógii dóó Iichʼąhii éí tʼáá ałtso chʼil bijeeh deidlą́ągo ndaatʼá; biyáázh éí tsin bitʼąąʼ deiłchozh (łaʼ éí chʼil binááʼ deildeeł ałdóʼ).
Łeʼesoołii nahachaʼígíí (Archaeognatha) · Łeʼesoołii bitseeʼ táʼígíí (Thysanura) | |||
Chʼosh bitʼaʼ dahólónígíí (Pterygota) |
Aniłtʼánii bitseeʼ hólóní (Ephemeroptera) · Tániilʼáí dóó Tániilʼáítsʼóóz (Odonata) | ||
Chʼosh bitʼaʼ dayiidisígíí (Neoptera) |
Akáshtʼóózh biyaʼ (Psocoptera) · Chʼoshtsoh dóó Chʼoshzhiin (Blattodea) · Iiʼniʼ bichʼosh (Thysanoptera) · Jeeʼiigháhítsʼóóz (Dermaptera) · Naakaii náásééł (Mantodea) · Nahachagii dóó Nahakʼízii (Orthoptera) · Ndaʼatłʼoʼii (Embioptera) · Tsékááʼgóó dóó Tinkááʼgóó naakaiígíí (Notoptera) · Tábąąh dǫ́ʼtsʼósí (Plecoptera) · Tsinaʼayąʼii biyázhí (Zoraptera) · Tsinaʼayąʼii (Isoptera) · Wóʼatsʼǫǫsii Ádaatʼéhígíí (Hemiptera) · Wónikǫsí (Phasmatodea) · Yaaʼ bijáád hastánígíí (Phthiraptera) | ||
Chʼosh łahgo ádaanéhígíí (Holometabola) |
Aniłtʼánii Ádaatʼéhígíí (Neuropterida) · Chéłchaaʼ (Coleoptera) · Chʼosh biyaʼ (Strepsiptera) · Iichʼąhiitsʼósí (Trichoptera) · Kʼaalógii dóó Iichʼąhii (Lepidoptera) · Tséʼédǫ́ʼii bitsiinézí (Mecoptera) · Tsʼíʼii dóó Tséʼédǫ́ʼii (Diptera) · Tsísʼná dóó Wáláchííʼ (Apocrita) · Tsísʼnáłtsooí oozhníítání (Symphyta) · Yaaʼ nahachagiígíí (Siphonaptera) |