Sefoka sa Afrika Borwa
Sefoka se seswa sa Afrika Borwa
Peakanyo le seo se emelwago ke Sefoka se seswa
Sefoka se bopsa ke dikarolwana tše di latelanago tšeo di rulagantšwego go ya ka sidiko sa sebopego sa lee seo si beilwego godimo ga tše dingwe.
Moeno - !ke e: /xarra //ke, wo o ngwadilwego ka leleme la Khoisan la setšhaba sa /Xam, gomme wona o ra gore: batho ba ba fapanego ba kopane. Moeno o lebišitšwe go maitekelo a motho yo mongwe le yo mongwe a go kopanya kgopolo le tiro. Ge re lebeletše setšhaba ka moka, moeno o bolela gore se swanetše go kopana le go ba le ponelo e tee le boikgantšho bjalo ka setšhaba - Kopano ka gare Phapano.
Manaka a Tlou - a emetše bohlale, maatla, maitshwaro le go hloka magomo.
Makala a korong - ka gare ga sediko sa sebopego sa lee seo se bopsago ke manaka a tlou - a emetše go kgona go belega, kgolo le tlhabollo ya bokgoni, phepo ya batho le karolo ya temo ya ya mabu.
Kotse - sebopego sa kotse ya gauta se nyakile go ba sa nkgokolo. Se na le dikarolo tše pedi: boitšebišo le go iphemela ga semoya.
Dibopego tša batho - di tšwa go dibopego tša lebje la Linton, leo e lego mohlala wo o tsebjago lefase ka bophara wa botaki bja Afrika Borwa, leo ka nako ye le lego go Misiamo wa Afrika Borwa go la Cape Town. Batho ba maKhoisan bao e lego bona ba phetšego pele, Afrika Borwa ba re fa bohlatse bja botho le bohwa bja rena bjalo ka batho ba Afrika Borwa. Diswantšho di bontšhwa o kare go a dumedišanwa, gomme se se bontšha kopano. Se gape se emela le mathomo a tlhabollo ya motho gore a be le ponelo ya go ba moagi le gore re batho ka moka ga rena.
Lerumo le molamo - ke maswao a boitšhireletšo le taolo - gape di emela le maoto a maatla a tlhame. Lerumo le molamo di robaditšwe, gomme se se bontšha khutšo.
Protea - ke sešupo sa bobotse bja naga ya gešo le kgolo ya bokgoni bja rena bjalo ka setšhaba ka go latela Tsošološo ya Afrika - gape e bontšha kgolo yeo e feletšego ya tšeo di tšwago mabung gomme di nošetšwa go tšwa godimo.
Tlhame - bjale ka ge e bontšhwa e fofa - se se bontšha setlamorago sa kgolo le lebelo. Ke nonyane ye maatla yeo maoto a yona a bontšhwago bjalo ka lerumo le molamo - e tloga e bontšha gabotse gore tlhame e ikemišeditše go sepela e nyakana le dinoga gomme se se bontšha go itšhireletša kgahlanong le manaba. Ke morongwa go tšwa godimo gomme o tliša ditšhogofatšo lefaseng, gomme se se bontšha gore ke kemedi ya bogolo bja semoya. Maphego a yona ao a bulegilego a bontšha gore setšhaba sa gešo se a tlhatloga, mola gape e re fa le tšhireletšo.
Letšatši le le tlhabago - le emela go kganya le bobotse. Le bontšha tshepo ya tswalo leswa, go kgona go nagana, tsebo, kahlolo ye botse le go nyaka go tšwelela. Ke kemedi ya fao bophelo bo tšwago gona, ya seetša le go felela ga motho.
Sebopego seo se feletšego sa Sefoka, se botšha sediko sa sebopego sa lee sa ka tlase se kopanywa le sa ka godimo gomme se se bontšha go hloka magomo. Tsela ye e kopanyago karolo ya ka tlase ya sekorolo, ka go latela tsela ya manaka a tlou, le mothalo wo letšatši le tšwelelago ka godimo ga wona, di dira sebopego sa lee seo tlhame e tšwelelago go sona. Se se emela tswalo leswa ya setšhaba sa rena sa bagale.
Mošomo wa Sefoka
Ke leswao la maemo a godimo la Mmušo. Le tšwelela go dipampiri tša mmušo ka moka go swana le: dipasporoto, ditifikeiti tša matswalo, lenyalo, lehu le sekolo. Sefoka se seswa se thiba seo se bego se le gona Afrika Borwa go tlogela ka la 17 Setemere 1910. Phethošo e lebišitšwe go go bontšha diphethogo tša demokrase Afrika Borwa le lerato la naga le leswa.
Mošomo wa go rulaganya
Kgoro ya Botaki, Khaltšhara, Saense le Tegnolotši e ile ya dira kgopelo ya dikgopolo mabapi le Sefoka se seswa go tšwa go setšhaba, mo ngwageng wo o fetilego. Ka go latela ditshwayo go tšwa go setšhaba gammogo le Kabinete go ile gwa ngwalwa taelo. Ba Ditirelo tša Mmušo tša Dikgokagano le Tshedimošo (GCIS) ba ile ba bonana le Design South Africa - e lego mokgatlo wo o emelago diajensi tša barulaganyi gore o fe taelo go barulaganyi ba maemo a godimo ba lesome ka gare ga naga. Go ile gwa kgethwa barulaganyi ba bararo gomme thulaganyo ya Mna. Iaan Bekker e ile ya amogela ke Kabinete gore e be yona ya Sefoka. Mna. Bekker ke Modaerektoro wa khampani yeo e bitšwago FCB Group gomme yena o šetše a rulagantšhitše maswao a mantšhi a mekgatlo ya poraefete le ya setšhaba.
Sefoka se seswa se hlohleletša kgopolo ya Batho Pele
Batho Pele ke mmolelo wa Sesotho wo o thaopago bodirela mmušo gore bo tla direla batho ka moka ba Afrika Borwa. Ditheo tša Batho Pele ke tšona tšeo Sefoka se seswa se itshetlegilego go tsona. Ka la 1 Oktoboro 1997, bodirela mmušo bo ile bja thoma ka lesolo la Batho Pele leo le bego le lebišitšwe go kaonafatšo ya kabelo ya ditirelo go batho.
Batho Pele ke go ithaopa go ditšo le tšhomelo ya go: Go rerišana ka mehla ka ga khwaliti ya ditirelo tšeo di fiwago
Go bea seemo sa tirelo mabapi le boleng bja ditirelo tše di fiwago
Go dira gore batho ba kgone go fihlela ditirelo gagolo bao peleng ba bego ba phaetšwe thoko
Go netefatša hlompho ka go latela seemo seo se beilwego mabapi le go swara badiriši ba ditirelo
Go fa tshedimošo ye kaone mabapi le ditirelo gore badiriši ba be le tshedimošo ya maleba
Go hlohleletša go šomela pepeneneng mabapi le gore ditirelo tše diswa di fiwa bjang
Go phošolla go palelwa le diphošo gore mathata a rarollwe ka tsela ya maleba.
Go dira gore tirelo e lekane le tšhelete gore badiriši ba bone gore motšhelo wa bona o šomišwa ka tsela ya maleba.
Re swanetše go šoma mmogo gore re netefatša gore bjalo ka mmušo le batho, re dira gore ditheo tša Batho Pele di kgonege go setšhaba seo se šomelago bophelo bjo bokaone.
Compiled by: Government Communication and Information System (GCIS), April 2000