Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Maastricht. Voor elke maand van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze maand
Het klooster aan de Minderbroedersberg, hoofdzetel UM
Met de ondertekening van de oprichtingsoorkonde tijdens een plechtigheid in de Sint-Servaaskerk opende koningin Juliana op 9 januari 1976 de Rijksuniversiteit Limburg, een nieuwe, door het rijk bekostigde instelling voor wetenschappelijk onderwijs en onderzoek. Een van de beweegredenen voor het kabinet-De Jong om in 1969 te besluiten een universiteit in Maastricht te vestigen, was de wens van de regering om de door de mijnsluitingen zwaar getroffen provincie Limburg nieuwe kansen te bieden. Het onderwijs aan de faculteitGeneeskunde, de eerste, was reeds in 1974 met een 50-tal studenten begonnen. In de loop der jaren kwamen er vijf faculteiten bij en groeide het aantal studenten tot ruim 15.000 en het aantal medewerkers tot ruim 4000 (cijfers 2011).
De opdracht tot de bouw van het stadhuis werd in 1655 door de raad van Maastricht gegeven aan de "Hollandse" architect Pieter Post. In 1659 kwam Post uit Den Haag om de beste plaats te vinden om het nieuwe stadhuis te plaatsen. Hij koos het midden van de markt uit, maar daarvoor moesten wel de Lakenhal, het Belfort, een gedeelte van de stadsmuur met de Leugenpoort, de Gevangenpoort en enkele huizen op de markt wijken. De namen van twee aansluitende straten, Kleine Gracht en Grote Gracht, verwijzen nog naar het verloop van de eerste ommuring van Maastricht. Door deze sloopwerkzaamheden ontstond een vierkant marktplein, waar in het midden het nieuwe raadhuis zou komen. De stenen die afkomstig waren van de Gevangenpoort, zijn gebruikt in de fundamenten van het nieuwe raadhuis.
Het ontwerp van het stadhuis hield rekening met de twee heren van Maastricht, de hertog van Brabant en de prins-bisschop van Luik, die Maastricht tot aan het einde van de 18e eeuw regeerden. De linkerzijde van het gebouw is de Brabantse zijde, terwijl de rechterkant de Luikse kamers bevatte. Deze liggen aan de voornaamste kant omdat de prins-bisschop als geestelijke hoger in rang was dan de hertog. Het interieur van het stadhuis is zeer rijk met sierstucwerk, goudleerbehang, wandtapijten, marmeren schouwen, schoorsteenstukken, plafondschilderingen en meubilair in de stijl van de Luiks-Akense meubelstijl.
De sociëteitMomus was hoogstwaarschijnlijk de eerste carnavalsvereniging van Nederland en werd opgericht in 1839. De Maastrichtse sociëteit Momus is niet de oudste carnavalsvereniging, want de vereniging Momus werd voor de Tweede Wereldoorlog in 1939 opgeheven. De oudste carnavalsvereniging van Nederland is daarmee momenteel de VenloseJocus. Na de oorlog werd het carnaval in Maastricht georganiseerd door carnavalsvereniging De Tempeleers.
Vanaf 1839 werden tal van sociëteiten opgericht die diverse bals organiseerden. In feite namen de sociëteiten tal van activiteiten over die de gildes organiseerden voor de Franse bezetting. Zo werd in Limburg ook het carnaval door een sociëteit georganiseerd, zoals dat ook gebruikelijk was in het Duitse Rijnland.
In Keulen was hier al mee gestart in 1823, Düsseldorf volgde in 1835 en Mainz in 1838. Momus was hoogstwaarschijnlijk de eerste in Nederland in 1840, gevolgd door Jocus in 1842. De naam Momus stamt af van de Griekse godMomus. Volgens de Düsseldorfer Narrenkalender van 1841 heeft "Carnaval de Grote" drie zoons: Momus, Jocus en Comus.
De kloof tussen de beide plateau-delen in: Albertkanaal
Het Plateau van Caestert is een plateau aan de westzijde van de rivier de Maas in het grensgebied van NederlandsZuid-Limburg en de Belgische provincie Luik. Het plateau strekt zich uit van Maastricht tot aan het Luikse stadje Wezet (Frans: Visé) in België. Het Nederlandse gedeelte van dit plateau wordt meestal Sint Pietersberg genoemd. De naam Caestert wordt in verband gebracht met een legerplaats van Julius Caesar die zich nabij kasteel Caestert bevond.
Het plateau vormde vroeger van Maastricht tot aan Wezet één geheel, maar is in de loop der tijd doorsneden geraakt en is er een deel van afgegraven ten behoeve van de kalkwinning. Het Albertkanaal doorsnijdt het plateau tussen de Belgische plaatsen Kanne en Ternaaien (Frans: Lanaye) en trekt met de 60 meter diepe insnijding veel fieters en wandelaars. Op het Nederlands grondgebied heeft de ENCI-groeve een grote krater geslagen en op Belgisch grondgebied heeft men de groeve Marnebel bij Eben Emael en een groeve bij Wezet gegraven. D'n Observant is een heuvel van metersdikke onbruikbare deklagen die bij het graven van de ENCI-groeve vrijkwamen.
- HET LIMBURGS TAALLANDSCHAP - Het zuidelijk Maas-Rijnlandse (Limburgs-Nederrijnse) dialectcontinuüm
Het Maastrichts (Limburgs: Mestreechs) is het stadsdialect dat gesproken wordt in Maastricht. In overeenstemming met de geografische ligging van de stad vertoont dit dialect eigenschappen van het Centraal Limburgs dat westelijk van de Maas in Belgisch Limburg wordt gesproken. Het is in dit opzicht a-typisch voor het Nederlands Limburgs.
Met ten minste zestigduizend sprekers is dit Maastrichtse stadsdialect niettemin een belangrijke variant van het Limburgs. Tevens mag het het meest vitale stadsdialect van Nederland worden genoemd en zeer waarschijnlijk het dialect met de oudste en meest levendige geschreven traditie, die zelfs min of meer teruggevoerd kan worden op Henric van Veldeke.
Binnen de gemeente Maastricht moeten de dialecten van Itteren, Borgharen, Amby en Heer niet als Maastrichts worden aangemerkt: dit zijn duidelijk zelfstandige dorpsdialecten. Ook binnen het Maastrichts komt soms per wijk variatie voor, al verdwijnen die verschillen nu gaandeweg wel. Bovendien is het Maastrichts verdeeld in twee sociolecten, het Kort Mestreechs (voor de hogere en middenklasse) en het Laank Mestreechs (voor de volksklasse). Door Limburgers die zelf buiten Maastricht wonen wordt het Maastrichtse dialect ook wel Sjengs genoemd.
Met de ondertekening van de oprichtingsoorkonde tijdens een plechtigheid in de Sint-Servaaskerk opende koningin Juliana op 9 januari 1976 de Rijksuniversiteit Limburg, een nieuwe, door het rijk bekostigde instelling voor wetenschappelijk onderwijs en onderzoek. Een van de beweegredenen voor het kabinet-De Jong om in 1969 te besluiten een universiteit in Maastricht te vestigen, was de wens van de regering om de door de mijnsluitingen zwaar getroffen provincie Limburg nieuwe kansen te bieden. Het onderwijs aan de faculteitGeneeskunde, de eerste, was reeds in 1974 met een 50-tal studenten begonnen. In de loop der jaren kwamen er vijf faculteiten bij en groeide het aantal studenten tot ruim 15.000 en het aantal medewerkers tot ruim 4000 (cijfers 2011).
Het park strekt zich vanaf de Graanmarkt in zuidelijke richting uit langs de westoever van de Maas en ten oosten van de Onze Lieve Vrouwewal tot aan de aanlanding van de John F. Kennedybrug. Het park strekt zich verder in westelijke richting uit langs de Jeker en de stadswal tot aan de Tongersestraat.
Aan de oostkant wordt het park via de Hoge Brug (een voetgangers- en fietsersbrug) verbonden met het Plein 1992 en het Charles Eyck Park. Aan de westkant vormt de drukke Prins Bisschopsingel een barrière tussen het Stadspark aan de ene kant en het Waldeckpark en Jekerdal aan de andere kant.
Door de eeuwen heen heeft het stadspark verschillende verschijningsvormen gehad. Begin 18e eeuw bestond er al een wandelplaats, Boompjes genoemd, tussen de toenmalige Onze Lieve Vrouwepoort en de Maas. Vanaf 1837 werd het officieel stadswandelpark genoemd. Rond 1860 maakte de Leuvense tuinarchitect Rosseels een nieuw ontwerp in Engelse stijl. De Boompjes, met keurig in het gelid staande aanplant, maakte plaats voor slingerende paden en een grotere variatie in aanplant. In de volksmond werd deze tuin Ingelse Hoof genoemd.
Oosters aardewerk en porselein is al sinds de 17e eeuw in Europa in trek. Omdat het originele Chinese porselein prijzig was, werd het ook in Nederland nagemaakt. De MOSA fabriek uit Maastricht vervaardigde vanaf ongeveer 1880 serviesgoed van porselein met Chinese motieven. Daarbij werden onder meer Chinese decors uit de Kangxi periode (1662-1722) geïmiteerd. Waaronder ook het blauwe Lange Lijs decor, genoemd naar de afbeeldingen van vrouwen in het decor, die afgewisseld werden met bloem- en plantmotieven. Naast het hoofddecor komen randdecoraties en onderdecoraties op sommige stukken voor. Dit zijn doorgaans bloem- en kersdecors.
Er bestaan aan aantal verschillende Lange Lijs serviezen. De twee meest bekende zijn serviezen met het 'ronde' (decor 206) en het hoekige Lange Lijs decor.(ook wel 'kantig 'genoemd of decor 726). Beide serviezen werden door de Mosa fabriek van Louis Regout tussen ca 1895 en 1935 gefabriceerd. Van het ronde model ziet u hiernaast een afbeelding van een schaal met oren. De koffiepot die daar onder getoond wordt, is een voorbeeld van het hoekige Lange Lijs servies. Er bestaan een aantal varianten van het ronde Lange Lijs servies, met soms kleine maar duidelijk waarneembare verschillen in het decor (ook wel het derde Lange Lijs servies genoemd). Van de hier genoemde 3 serviezen zijn de onderlinge verschillen goed te zien in de diverse catalogi.
Het woonwagenkamp werd in 1975 gesticht. In de loop der jaren groeide het aantal woonwagens dusdanig dat er veel meer woonwagens stonden dan aanvankelijk de bedoeling was. De bedrijven op het terrein waren eerst vooral sloopbedrijven. Later kwam daar de handel in tweedehands auto's bij. Al snel groeide het terrein uit tot een van de belangrijkste plekken in Europa voor de tweedehands autohandel. De keerzijde van het succes was dat het terrein steeds voller raakte en dat de omgeving vervuilder en onveiliger werd. Ook kwam er steeds meer negatieve publiciteit over het kamp naar buiten.
Tot 2004 was Vinkenslag, zoals het toen nog heette, het grootste woonwagenkamp van Nederland. In 2002 startte de gemeente Maastricht op basis van een nieuw bestemmingsplan een grootschalige herstructurering van het terrein. In november 2007 werd de oude naam Vinkenslag gewijzigd in De Karosseer om de 'nieuwe start' te markeren. Veel oude bewoners waren toen al vertrokken. Volgens de planning moet de sanering in 2009 worden afgerond.
Maastricht Aachen Airport (ICAO: EHBK, IATA: MST) is een van de grotere vliegvelden van Nederland, met ruim 41.000 vliegbewegingen per jaar. De luchthaven is gelegen in de gemeente Beek langs de A2 en bevindt zich acht kilometer ten noorden van Maastricht.
Sinds 21 juli 2004 is OmDV, een consortium van Omniport en Dura Vermeer, hoofdaandeelhouder met 70 procent van de aandelen. Daarvoor was de luchthaven in handen van NV Holding Businesspark Luchthaven Maastricht.
Op Maastricht Aachen Airport worden door de luchtvaartscholen Stella aviation academy en Air Service Limburg opleidingen tot piloot en vlieginstructeur aangeboden. Bij het op de luchthaven gevestigde Regionaal Opleidingscentrum "Leeuwenborgh" zijn opleidingen tot vliegtuigonderhoudsmonteur te volgen. Op de luchthaven zijn verder een restaurant en een hotel gevestigd.
Maastricht Aachen Airport beschikt over één verharde start- en landingsbaan21 - 03 (2750 meter, 9022 voet) inclusief de stopway aan het begin van baan 03 van 250 meter. De baan is 45 meter breed en beschikt aan weerszijden over een Instrument landing system. Voor baan 21 is dit een ILS Cat III, voor baan 03 een ILS Cat I.
Vroeger heeft er ook een tweede (kleinere) baan gelegen: 07 - 25 (1080 meter), maar deze is afgebroken.
Het eerste station in Maastricht werd geopend op 23 oktober 1853, bij de ingebruikname van de (in 1992 gesloten) spoorverbinding naar Aken, de eerste grensoverschrijdende lijn van Nederland. Hierna volgden de verbindingen naar Hasselt (lijn 20, 1856), naar Luik (spoorlijn 40, 1861) en als laatste in 1865 de staatslijn E naar Venlo en de rest van Nederland.
De eerste stationsgebouwen lagen een eind buiten de stad, omdat Maastricht in 1853 nog een vestingstad was. De stationsgebouwen waren uit hout opgetrokken, zodat deze bij een eventuele belegering snel konden worden afgebroken. Aangezien de gemeentegrens gelijk was aan de buitenste rand van de vestingwerken, lagen de eerste stationsgebouwen niet op Maastrichts grondgebied, maar op grond van de gemeente Meerssen. Dit bleef ook na de opheffing van de vesting lang het geval, want pas in 1907 werden de gemeentegrenzen aangepast en kwam het stationsemplacement in de gemeente Maastricht te liggen.
Pas in 1913 werd het huidige stenen station gebouwd, naar een ontwerp van George Willem van Heukelom. De stationshal bevat een bank ten bate van (onder andere) de internationale reiziger.
Het miraculeuze beeld van Onze-Lieve-Vrouw "Sterre der Zee"
De Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, officieel Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopneming, in het MaastrichtsSlevrouwe, is een romaanse kerk. Het betreft waarschijnlijk de oudste kerk van Maastricht en mogelijk de oudste van Nederland.
Tot de 11e eeuw is de documentatie van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek beperkt, maar er wordt van uitgegaan dat de voorganger van de kerk gebouwd werd in de laat-Romeinse tijd, binnen de muren van het 4e-eeuwse castellum, mogelijk ter vervanging van een heidens Romeins heiligdom. Volgens de traditie heeft de kerk dienst gedaan als kathedraal in de tijd van de bisschoppen van Maastricht (4e-7e/8e eeuw).
De huidige kerk dateert van omstreeks het jaar 1000. De grijze hoekstenen in het westwerk zijn spolia, afkomstig van het castellum en andere Romeinse bouwwerken, die rond die tijd werden afgebroken. Vanaf de tiende of elfde was de Onze-Lieve-Vrouwekerk een kapittelkerk. De parochie verhuisde in de 14e eeuw naar de naastgelegen, inmiddels afgebroken Sint-Nicolaaskerk. In het tweeherige Maastricht van vóór 1794 was het de belangrijkste kerk van de Luikse Maastrichtenaren.
Het "mystieke", donkere interieur is voor een groot deel te danken aan de architect Pierre Cuypers, die de kerk in de 19e eeuw restaureerde. De kerk heeft twee cryptes, een onder het priesterkoor aan de oostzijde, en een onder het westwerk. Beroemd zijn de 12e-eeuwse, gebeeldhouwde kapitelen in de kooromgang van de Onze-Lieve-Vrouwe. Ze geven een fascinerend beeld van de middeleeuwse denkwereld. In een zijkapel bevindt zich het 15e-eeuwse beeld van Maria, "Sterre der Zee", waar dagelijks talloze bezoekers een kaarsje komen opsteken.
MVV Maastricht (Maatschappelijke Voetbal Vereniging Maastricht) is een profvoetbalclub uit Maastricht, opgericht op 2 april1902. De spelers van de club worden ook weleens "De Sterrendragers" genoemd: in het embleem van de club zit de ster, het stadsymbool van de stad Maastricht, verwerkt. In de volksmond wordt MVV Maastricht ook wel liefkozend Eus MVV'ke (ons MVV'tje) genoemd. Tot het seizoen 2010/11 heette de club MVV (Maastrichtse Voetbal Vereniging).
MVV Maastricht werd in 1902 opgericht als MVC (Maastrichtse Voetbal Club). Deze naam veranderde echter om de zoveel tijd, totdat de club in 1908 de naam MVV aannam. De club had in deze jaren ook nog geen vaste speellocatie: de eerste officiële wedstrijd werd gespeeld in de wijk Amby, waarna verschillende locaties volgde. In 1911 had de club toch een vast speelterrein gevonden: stadion De Boschpoort. In de jaren tot het invoeren van het profvoetbal (tot 1954) wisselde de club succesvolle jaren af met minder succesvolle jaren. Zo miste de club het kampioenschap van 1927 op één punt afstand van SC Enschede, en eindigde ze in de jaren 1932/1933, 1935/1936, 1938/1939 en 1946/1947 ook op een tweede plaats, achter resp. PSV, NAC, EVV en SV Limburgia. Het hoogtepunt van de club was echter in het seizoen 1947/1948: ze werden kampioen van de competitie.
