Rijstratten

< Leven op Aarde < Stam: Chordata (chordadieren) < Klasse: Mammalia (zoogdieren)

De Oryzomyini, rijstratten, zijn de grootste van de Zuid-Amerikaanse tribu van de Sigmodontinae (familie Cricetidae). Ze komen voor van New Jersey (Oryzomys palustris) in het noorden tot Vuurland (Oligoryzomys magellanicus) in het zuiden en zijn daarmee ook de meest wijdverspreide van alle tribu. In het Amazonegebied zijn Oryzomyini en Rhipidomys vaak de enige aanwezige Sigmodontinae, hoewel andere soorten zoals Podoxymys roraimae en Neusticomys-soorten soms ook voorkomen. Momenteel worden twintig geslachten onderscheiden, maar er zijn er minstens 29 (Percequillo et al., in prep.), omdat het huidige geslacht "Oryzomys" niet bepaald homogeen te noemen is. Er zijn 119 beschreven soorten, maar er zijn er heel wat meer (bv. in de O. subflavus-groep en Neacomys). Handleyomys fuscatus is recent van de Thomasomyini naar de Oryzomyini verplaatst (Voss et al., 2002). De twintig geslachten en de groepen binnen "Oryzomys", zijn, volgens de filogenie van Weksler (2003):

  |-- Scolomys Anthony, 1924 (South American Spiny Mice). 2 soorten.
  |
--|-- Zygodontomys J.A. Allen, 1897 (Cane Mice). 2 soorten.
  |
  |     |-- Oecomys Thomas, 1906 (Arboreal Rice Rats). 15 soorten.
  |     |
  |     |-- Oryzomys megacephalus-groep (Large-headed Rice Rats). 6 soorten.
  |     |
  |  |--|-- Oryzomys albigularis-groep (Andean Rice Rats). 7 soorten.
  |  |  |
  |  |  |-- Oryzomys russatus-groep (Elegant Rice Rats). 9 soorten.
  |  |  |  
  |  |  |  |-- Handleyomys Voss et al., 2002 (Colombian Rice Rats). 2 soorten.
  |--|  |--|
     |     |-- Oryzomys rostratus-groep (Middle American Rice Rats). 6 soorten.
     |
     |     |-- Oligoryzomys Bangs, 1900 (Pygmy Rice Rats). 18 soorten.
     |  |--|
     |--|  |  |-- Neacomys Thomas, 1900 (Bristly Mice). 8 soorten. 
        |  |--|
        |     |  |-- Oryzomys balneator Thomas, 1900 (Peruvian Rice Rat).
        |     |--|
        |        |-- Microryzomys Thomas, 1917 (Small Rice Rats). 2 soorten.
        |
        |  |-- Oryzomys polius Osgood, 1913 (Gray Rice Rat).
        |--|
           |  |== Oryzomys subflavus-groep (Terraced Rice Rats). 4 soorten.
           |  |
           |  |  |-- Lundomys Voss & Carleton, 1993 (Greater Marsh Rat). 1 soort.
           |  |  |
           |--|--|?- Noronhomys Carleton & Olson, 1999 (Noronha Rat). 1 soort (uitgestorven).
              |  |
              |  |  |-- Pseudoryzomys Hershkovitz, 1962. (Brazilian False Rice Rat). 1 soort.
              |  |--|
              |     |-- Holochilus Brandt, 1835 (Marsh Rats). 3 soorten.
              |
              |     |-- Amphinectomys Malygin, 1994 (Amphibious Rat). 1 soort.
              |  |--|
              |  |  |-- Nectomys Peters, 1861 (Neotropical Water Rats). 5 soorten.
              |  |
              |--|-- Oryzomys palustris-groep (Marsh Rice Rats). 5 soorten.
                 |
                 |  |-- Oryzomys xantheolus-groep (Yellowish Rice Rats). 3 soorten.
                 |--|
                    |  |-- Nesoryzomys Heller, 1904 (Galapagos Mice). 5 soorten.
                    |--|
                       |     |-- Sigmodontomys J.A. Allen, 1897  (Rice Water Rats). 2 soorten.
                       |  |--|
                       |  |  |-- Macruroryzomys Hershkovitz, 1948 (Hammond's Rice Rat). 1 soort.
                       |--|
                          |-- Melanomys Thomas, 1902 (Dark Rice Rats). 3 soorten.

Geslachten waarvan de positie nog onzeker is zijn:

• Megalomys Trouessart, 1881 (Antillean Giant Rice Rats). 3 soorten. Waarschijnlijk verwant aan "Oryzomys" soorten van het vasteland, waarschijnlijk geen natuurlijke groep.
• Microakodontomys Hershkovitz, 1993 (Intermediate Lesser Grass Mouse). 1 soort. Misschien een apart tribus.

Literatuur

1. Voss, R.S., Gomez-Laverde, M. & Pacheco, V. 2002. A new genus for Aepeomys fuscatus Allen, 1912, and Oryzomys intectus Thomas, 1912: enigmatic murid rodents from Andean cloud forests. American Museum Novitates 3373:1-42, 21 June 2002.
2. Weksler, M., 2003. Phylogeny of Neotropical oryzomyine rodents (Muridae: Sigmodontinae) based on the nuclear IRBP exon. Molecular Phylogenetics and Evolution 29:331-349.