Haumea (planet kerdil)

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Haumea 🝻
Haumea dengan bulannya Hiʻiaka dan Namaka.
Penemuan
Ditemui olehBrown et al.; Ortiz et al.
Tarikh penemuan28 Disember 2004 (Brown et al.); Julai 2005 (Ortiz et al.)
Designasi
Designasi planet minor(136108) Haumea
Sebutan/haʊˈmeɪ.ə, ˌhɑːuː-/[nb 1]
Dinamakan sempenaHaumea
Kategori planet minorPlanet kerdil, plutoid[1][2][3]
Ciri-ciri orbit
Epok 09-12-2014 (JD 2457000.5)
Afelion51.483 AU
(7.702 Tm)
Perihelion34.952 AU
(5.229 Tm)
Paksi semimajor43.218 AU
(6.465 Tm)
Argumen perihelion240.20°
Satelit2
Ciri-ciri fizikal
Dimensi2,322 × 1,704 × 1,138 km[7]
1,920 × 1,540 × 990 km[8]
Min jejari816 km[7]
620+34
−29 km (Herschel)[9]
690 km[10]
Luas permukaan≈9.2×106 km2[11]
Isi padu2.4×109 km3[12]
Jisim(4.006±0.040)×1021 kg[13]
0.00066 Bumi
Min ketumpatan2.6 g/cm3[8][14]
1.885–1.757 g/cm3[7]
Graviti permukaan khatulistiwa≈0.402 m/s2
Halaju lepas≈0.809 km/s
Tempoh putaran ikut bintang0.163146±0.000004 h
(3.9155±0.0001 h)[15]
Albedo0.804+0.062
−0.095 [9]
0.70–0.75 [14]
0.51 ± 0.02[7]
Suhu< 50 K[16]
Magnitud mutlak (H)0.2 [17]
sunting
Lihat pendokumenan templat ini
Lihat pendokumenan templat ini

Haumea (simbol: 🝻)[18] merupakan sebuah planet kerdil dalam sistem suria. Pengkajian mengenainya diumumkan pada tahun 2005 oleh sekumpulan ahli astronomi iaitu Michael E. Brown, Chad Trujillo dan David Rabinowitz daripada Amerika Syarikat serta J. L. Ortiz daripada Sepanyol. Walau bagaimanapun, kumpulan Ortiz dianggap penemu pertama Huamea oleh Pusat Planet Minor (MPC). Haumea dikelaskan sebagai planet kerdil pada 17 September 2008.

Planet ini merupakan sebahagian daripada Objek Trans-Neptun kerana ia mengorbit matahari melepasi planet Neptun. Seperti Marikh, planet ini juga mempunyai dua bulan yang dinamakan sebagai Hiʻiaka dan Namaka.

Jasad ini dinamakan sempena dewi keibuan dan kesuburan yang dipercayai masyarakat peribumi kepulauan Hawaii.

Orbit Haumea (kuning) dan Pluto (merah) yang relatif kepada orbit Neptun (kelabu) setakat Mei 2009

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama K10H75
  2. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Buie
  3. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama candidate
  4. ^ New dwarf planet named for Hawaiian goddess Diarkibkan 2015-12-08 di Wayback Machine (HeraldNet, September 19, 2008)
  5. ^ "Archived copy". Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-01-06. Dicapai pada 2009-02-14. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)CS1 maint: archived copy as title (link)
  6. ^ "365 Days of Astronomy". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-02-20. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  7. ^ a b c d Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Ortiz2017
  8. ^ a b Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Lockwood2014
  9. ^ a b Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama TNOsCool8
  10. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Brown2009
  11. ^ "Ellipsoid surface area: 9.16736×10^6 km²". wolframalpha.com. 22 July 2018.
  12. ^ "Ellipsoid volume: 2.35761×10^9 km³". wolframalpha.com. 22 July 2018.
  13. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama RagozzineBrown2009
  14. ^ a b Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Lellouch2010
  15. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama hour
  16. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Trujillo 2006
  17. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama jpldata
  18. ^ JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?". Jet Propulsion Laboratory. Dicapai pada 2022-01-19.

Pautan luar[sunting | sunting sumber]


Ralat petik: Tag <ref> wujud untuk kumpulan bernama "nb", tetapi tiada tag <references group="nb"/> yang berpadanan disertakan

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Haumea_(planet_kerdil)&oldid=6087830"