सोनू निगम

सोनु निगम
	; सोनू निगम
आयुष्य
जन्म	३० जुलै, १९७३ (वय: ५०)
जन्म स्थान	फरिदाबाद, हरियाणा, भारत
संगीत साधना
गायन प्रकार	पॉप, पार्श्वगायन
संगीत कारकीर्द
कार्यक्षेत्र	गायक, अभिनेता, संगीतकार
कारकिर्दीचा काळ	1990 ते आजतागायत

सोनू निगम हा हिंदी चित्रपटसृष्टीतील एक लोकप्रिय पार्श्वगायक आहे. सोनू निगमचा जन्म ३० जुलै १९७३ रोजी फरिदाबाद, हरयाणा येथे झाला. चित्रपटांसोबतच त्याने स्वतःचे स्वतंत्र अल्बमही केले आहेत. सचिन पिळगावकरच्या एका मराठी चित्रपटात त्याने गाणे व पाहुण्या कलाकाराची भूमिका केली होती. काही हिंदी चित्रपटांत त्याने नायकाच्या भूमिकाही केल्या आहेत, पण तो प्रयत्न मात्र फारसा यशस्वी ठरला नाही. अंकशास्त्र्यांच्या सल्ल्यामुत्यांनी अनेक बौद्ध अल्बम जारी केले आहेत. सोनू निगम यांनी उत्तर अमेरिका, युरोप, मध्य पूर्व आफ्रिका, आशिया आणि ऑस्ट्रेलिया या देशांमध्ये कामगिरी बजावली आहेळे त्याने आपल्या नावाचे स्पेलिंग 'Nigam' ऐवजी 'Niigaam' असे बदलले होते, पण अधिक भरभराटीचे कोणतेही चिन्ह न दिसल्यामुळे स्पेलिंग परत पूर्ववत केले.
त्याचे मुंबईतले सुरुवातीचे वास्तव्य धडपडीचे होते. टी- सीरीज कंपनीचे मालक यांनी त्याला संधी दिली. पण त्यातही त्याला मोहम्मद रफीचीच गाणी गाण्यासाठी मिळाली. त्यामुळे बऱ्याच लोकांपर्यंत आपला आवाज पोहचवूनही त्याच्यावर बऱ्याच जणांनी तो रफीची नक्कल करीत असल्याचा शिक्का मारला. १९९० मध्ये त्याने जानम चित्रपटासाठी पहिले गाणे गायले, पण काही कारणास्तव तो चित्रपट बंद पडला. दरम्यान, त्याने आकाशवाणीवरच्या जाहिरातींना आवाज दिला. नंतर झी वाहिनीच्या सा रे ग म या कार्यक्रमाने त्याला ओळख दिली. मग त्याने मागे वळून पाहिले नाही. बेवफा सनम चित्रपटातले त्याचे 'अच्छा सिला दिया तूने' हे गाणे तुफान गाजले आणि पार्शवगायक म्हणून स्थिरावण्याची संधी त्याला मिळाली.

सोनूने सारेगामात सूत्रधाराची भूमिका केल्यानंतर त्याला अधिकाधिक गाणी मिळू लागली. १९९७ च्या बॉर्डर चित्रपटातले "संदेसे आते है" हे त्याचे गाणे सुपरहिट झाले. त्यानंतर त्याच वर्षी परदेस चित्रपटातले ये दिल दिवाना हे गाणे त्याला रफीच्या नकलेचा शिक्का पुसण्यास कामी आले. त्यानंतर त्याची स्वतंत्र शैली सर्वांनीच मान्य केली. तसेच रोल मॉडेल म्हणूनही तो गणला जाऊ लागला.
गाण्यात भावना व्यक्त करणे, आवाजांचा पोत बदलणे यामुळे त्याला महान गायकांच्या श्रेणीत बसायला फार वेळ लागला नाही. हिंदीप्रमाणेच त्याने बंगाली, उडिया, कानडी, पंजाबी, तामीळ, तेलुगू, इंग्रजी, भोजपुरी, ऊर्दू, नेपाळी, मराठी या भाषांतही गाणी म्हटली आहेत.

सोनूने संगीताचे शिक्षण उस्ताद गुलाम मुस्तफा खान यांच्याकडून घेतले.

सोनू निगम यांनी वयाच्या चारव्या वर्षी गायनाच्या कारकिर्दीची सुरुवात केली, जेव्हा त्यांनी मोहम्मद रफी यांचे "क्या हुआ तेरा वादा " हे गाणे गाण्यासाठी वडील अगगम कुमार निगम यांच्या बरोबर रंगमंचावर सामील झाले. विवाह आणि पार्टीजमध्ये गाण्यांच्या गाण्यांमध्ये निगम आपल्या वडिलांसोबत येऊ लागला.

वयाच्या १ of व्या वर्षी त्याने बॉलिवूड गाण्याची कारकीर्द सुरू करण्यासाठी वडिलांसह मुंबईत गेले. [१२] त्यांना हिंदुस्थानी शास्त्रीय गायक उस्ताद गुलाम मुस्तफा खान यांनी प्रशिक्षण दिले. सोनू निगम यांनी 15 फेब्रुवारी 2002 रोजी मधुरिमा मिश्राशी लग्न केले. त्यांना नेवान नावाचा एक मुलगा आहे.संख्याशास्त्राच्या विश्वासाचे कारण सांगून सोनू निगम यांनी त्यांचे मूळ नाव बदलून सोनू निगाम केले होते, परंतु नंतर त्यांनी मूळ नावाकडे परत जाण्याचा निर्णय घेतला. ते म्हणाले, "जीवनात मला जावे लागणारे एक नाव म्हणजे नाव बदलणे. सत्य शिकण्यासाठी मला त्या मार्गावरून जावे लागले.आणि मला समजले आहे की मला या गोष्टींमध्ये छेडछाड करायची नाही.मी जन्माला आलेल्या सर्व ज्योतिषशास्त्रीय व्यवस्थेमुळे आनंदित आहे.सोनू निगम या माझ्या मूळ नावाने मला यश मिळविण्यात आनंद झाला. "त्यांनी प्रणयरम्य, रॉक, भक्तीपर , गझल आणि देशभक्तीपर गाणी रेकॉर्ड केली आहेत.सोनू निगम यांनी हिंदी, कन्नड, ओडिया, छत्तीसगढ़ी आणि पंजाबी, तसेच हिंदू आणि इस्लामिक भक्ती अल्बम प्रकाशित केले आहेत. मे ते जून २००७ मध्ये त्यांनी आशा भोसले, कुणाल गांजावाला आणि कैलास खेर यांच्यासह इन्क्रेडिबल्स दौऱ्यामध्ये भाग घेतला. त्याच वर्षी सप्टेंबर-ऑक्टोबरमध्ये त्यांनी कॅनडा आणि जर्मनीमध्ये सिम्पली सोनू नावाची एकल मैफिली दिली, असे करणारा तो पहिला भारतीय गायकआहे. एप्रिल २००८ मध्ये त्यांनी आपल्या पंजाबी सिंगल "पंजाबी प्लीज"ची जाहिरात करत भारत दौरा केला. प्लेबॅक गायक म्हणून सोनू निगम यांचे पहिले चित्रपट गाणे जनम (१९९०) हे होते, जे अधिकृतपणे कधीच प्रसिद्ध झाले नव्हते.त्यानंतर त्यांनी रेडिओ जाहिराती बनवण्यास सुरुवात केली आणि त्यापैकी काहींमध्ये अभिनय देखील केला. त्यांचे पहिले रिलीज झालेलं गाणं 'आजा मेरी जान' (१९९२) मधील "ओ आसमान वाले" हे होतं.सोनू यांनी आजा मेरी जानचा टायटल ट्रॅकही गायला होता, पण एसपी बालसुब्रमण्यम यांनी त्याला डब केले होते.१९९२ मध्ये त्यांनी आपला पहिला अल्बम "रफी की यादें" प्रसिद्ध केला.यानंतर त्यांनी मुकाब्ला (१९९३), मेहरबान (१९९३), शबनम (१९९३), कसम तेरी कसम (१९९३), आग (१९९४), खुद्दार(१९९४), हुलचूल (१९९४), स्टंटमॅन (१९९४) रामजाने (१९९५), गद्दार (१९९५), जीत (१९९६) इ. यासारख्या काही चित्रपटांमध्ये गाणी गायली.१९४२ मधील १९४२:अ लव्ह स्टोरी या चित्रपटातील "एक लडकी को देख तो" हे गाणे सोनू निगम प्लेबॅक करणार होते. या गाण्यासाठी आर. डी. बर्मनची पहिली पसंती सोनू होते, पण हे गाणे शेवटी कुमार सानूने रेकॉर्ड केले. १९९५ मध्ये सोनू निगम यांनी 'सा रे गा माँ' या टीव्ही शोचे होस्टिंग करण्यास सुरुवात केली आणि बेवफा सनम या चित्रपटासाठी '' आच्छा सिला दिया '' हे गाणे गायले आणि त्या कारणामुळे त्यांना चांगले यश मिळाले.त्याच वर्षी त्यांनी बॉर्डरमध्ये अनु मलिक-निर्मित "संदेसे आते है" हे गाणे गायले आणि नदीम-श्रावण-निर्मित परदेस (१९९७) "ये दिल दिवाना" हे गाणे गायले. साजिद-वाजिद दिग्दर्शित संगीत असलेला सोनू निगम यांचा अल्बम दिवाना हा टी-सीरीज मध्ये रिलीज झाला आणि तो आतापर्यंतच्या सर्वाधिक विक्री आणि प्रसिद्ध अल्बमपैकी एक आहे. सोनू निगम यांनी २००३मधील कल होना हो चित्रपटाचे शीर्षक गाणे आणि २०१२ मध्ये अग्निपथसाठी “अभि मुझे में कहिन” या शीर्षकातील गाण्यासह हिंदी चित्रपटांसाठी पार्श्वगायन केले.तथापि, गेल्या काही वर्षांपासून, सोनू निगम हे आपल्या गाण्यांबद्दल निवडक आहेत जेणेकरून सर्जनशील कामांवर अधिक लक्ष केंद्रित करू शकेल.त्याचा ‘बॉलिवूड रेट्रो’ नावाचा बिक्रम घोषसोबतचा आगामी प्रोजेक्ट असाच एक प्रकल्प आहे.२०१३ मध्ये सिंह साब द ग्रेट या चित्रपटाचे टायटल ट्रॅक त्यांनी बनवला होता आणि त्याच वर्षी बिक्रम घोष यांच्या सहकार्याने: सुपर से ओपर आणि जाल यांच्यासह इतर चित्रपटांसाठीही संगीत दिले होते.सोनू निगमने त्याच्या कारकिर्दीच्या सुरुवातीच्या काळात रफी की यादें यासह मोहम्मद रफीच्या गाण्यांचे अल्बम प्रसिद्ध केले आहेत. रफीच्या स्मृतीत सप्टेंबर २००७ ध्ये 'कल आज और काल' नावाच्या १०० गाण्यांचा सहा डिस्क संग्रह म्हणून पुन्हा प्रसिद्ध करण्यात आला. सोनू निगम यांच्याबद्दल बॉलिवूड इंडस्ट्रीला नेहमीच प्रेम आणि आदर वाटतो. गायकांच्या नव्या पिढीमध्ये लता मंगेशकर सोनूवर सर्वात जास्त प्रेम करतात. शाहरुख खान नेहमीच सोनूची स्तुती करताना दिसतो ज्याला तो एक खरा कलाकार मानतो. शंकर महादेवन अलीकडच्या काळात सोनू निगमला आपला आवडता गायक मानतो. संगीत दिग्दर्शक हिमेश रेशमिया यांचेही मत आहे की सोनू इंडस्ट्रीमधील सर्वोत्कृष्ट गायक आहे. चित्रपट निर्माते शिरीष कुंदर सोनूचे खूप कौतुक करतात. विशाल-शेखर जोडीचा शेखर त्याला सर्वोत्कृष्ट लाइव्ह परफॉर्मर मानतात.अगदी शॅन जो त्याच्या समकालीनांपैकी एक आहेत आणि दीर्घ काळापासून सोनू निगम बरोबर काम करतात ते ही सोनू निगमची प्रशंसा करताना दिसतो. मायकेल जॅक्सनच्या मृत्यूनंतर सोनू निगमने जॅकसनला श्रद्धांजली म्हणून एक गाणे गायले ज्यामध्ये बीट ऑफ अवर हार्ट्स या श्रद्धांजली अल्बममध्ये समाविष्ट केले गेले.नोव्हेंबर २००७ मध्ये हार्वर्ड विद्यापीठाचे २८ वे अध्यक्ष ड्र्यू गिलपिन फॉस्ट यांच्या उपस्थितीत उद्घाटनप्रसंगी सोनू निगम यांनी हार्वर्ड कॉलेज संगीतासह महात्मा गांधी यांचे आवडते भजन "वैष्णव जन ते तेणे कहिये" गायले. जुलै २००८ मध्ये सोनू निगम यांनी युनायटेड किंगडमच्या तीन शहरांच्या दौऱ्यामध्ये भाग घेतला आणि सिटी ऑफ बर्मिंघॅम सिंफनी ऑर्केस्ट्रा (सीबीएसओ) सह मोहमद रफी यांची गाणी गायली. त्यानंतर सीबीएसओ आणि रफी पुनरुत्थान झालेल्या भारतीय संगीत कंपनी सा रे गा मा यांनी ही गाणी प्रदर्शित केली. २००९ मध्ये त्यांनी 'द एक्सप्लोजन २००९टूर' नावाच्या सुनिधी चौहान यांच्यासह अमेरिकेच्या दौऱ्यामध्ये आणि नोव्हेंबर २०१० मध्ये ऑल इज वेल नावाच्या ब्रिटन दौऱ्यामध्ये भाग घेतला होता२०११ मध्ये निगमने काकास एंटरटेनमेंट आणि लक्ष्मीकांत-प्यारेलाल यांच्याबरोबर मेस्ट्रोस कॉन्सर्टसाठी मोहम्मद रफी यांची गाणी सादर केली. सप्टेंबर आणि ऑक्टोबर २०१३ मध्ये दोनदा यूएस बिलबोर्ड अनकार्टेड चार्टवर त्यांना प्रथम क्रमांक मिळाला.सप्टेंबर २०१५ मध्ये निगमने संगीतकार खय्याम यांच्याकडे गुलाम बंधू या आगामी प्रकल्पासाठी एक गाणे रेकॉर्ड केले.

पुरस्कार[संपादन]

सिद्धिविनायक ग्रुप पुरस्कृत, पिंपरी-चिंचवडमराठी नाट्य परिषदेचा १४वा आशा भोसले पुरस्कार (२७-२-२०१६)

ब च सं इंडियन आयडॉल २
सुत्रधार	मिनी माथुर आणि अमन वर्मा
पंच	अन्नु मलिक • फराह खान • सोनु निगम
अंतिम १२ स्पर्धक	संदीप आचार्या • एन.सी.कारुण्य • अनुज शर्मा • अमेय दाते • अंतरा मित्रा • मीनल जैन • रवि त्रिपाठी • पन्ना गिल • मोनाली ठाकुर • नेहा कक्कर • यशश्री भावे • सागर सावरकर

ब च सं राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायक
१९६८–१९८०	महेंद्र कपूर (१९६८) · मन्ना डे (१९६९) · सचिन देव बर्मन (१९७०) · मन्ना डे (१९७१) · हेमंत कुमार (१९७२) · के.जे. येशुदास (१९७३) · के.जे. येशुदास (१९७४) · मुकेश (१९७५) · एम. बालामुरलीकृष्ण (१९७६) · के.जे. येशुदास (१९७७) · मोहम्मद रफी (१९७८) · शिमोगा सुब्बन्ना (१९७९) · एस.पी. बालसुब्रमण्यम (१९८०)
१९८१–२०००	अनुप घोषाल (१९८१) · एस.पी. बालसुब्रमण्यम (१९८२) · के.जे. येशुदास (१९८३) · एस.पी. बालसुब्रमण्यम (१९८४) · भीमसेन जोशी (१९८५) · पी. जयाचंद्रन (१९८६) · हेमंत कुमार (१९८७) · के.जे. येशुदास (१९८८) · एस.पी. बालसुब्रमण्यम (१९८९) · अजोय चक्रबर्ती (१९९०) · एम.जी. श्रीकुमार (१९९१) · के.जे. येशुदास (१९९२) · राजकुमार (१९९३) · के.जे. येशुदास (१९९४) · पी. उन्नी कृष्णनन (१९९५) · एस.पी. बालसुब्रमण्यम (१९९६) · एस.पी. बालसुब्रमण्यम (१९९७) · हरिहरन (१९९८) · संजीव अभ्यंकर (१९९९) · एम.जी. श्रीकुमार (२०००)
२००१–सद्य	शंकर महादेवन (२००१) · उदित नारायण (२००२) · उदित नारायण (२००३) · सोनू निगम (२००४) · उदित नारायण (२००५) · नरेश अय्यर (२००६) · गुरदास मान (२००७) · शंकर महादेवन (२००८) · हरिहरन (२००९) · रुपम इस्लाम (२०१०) · सुरेश वाडकर (२०११) · आनंद भाटे (२०१२)