ئەردەلانکی
ڕواڵەت
ئەڤ گۆتار ب زاراڤایێ کوردیا زازاکی (کرمانجکی، دملی) هاتیە نڤیساندن وو ب زاراڤایێن دنێ زمانێ کوردی ژی هەنە: ب کوردیا باکووری (کورمانجی): ئەردەلانی ژ بۆ مالپەرا زازاکی، بنێرە: ویکیپەدیا کوردیی زازاکی (کرمانجکی، دملی). ژ بۆ لیستەیا گۆتارێن ب زازاکی ژی بنێرە گۆتارا ب زازاکی. |
ئەردەلانکی زاراڤایەک سۆرانکی یۆ کو باژارێ سنەییئوو چۆشمێئە ی دە یەنۆ قسە کەردەن. گەرچی نییادایشێ رازوانیکی (گراماتیک) رائە ردەلانی زاراڤایەک کوردکیا مییانین (سۆرانکی) یۆ، لابەلێئە ی بە کوردکیا باشوور زی زاف نەزدی یۆ. حەونا زی خەیلێئە لەمەنتێن کان یێن کوردکی زاراڤایێئە ردەلانکی دە هەفزکەردیێ.
ڤەرنامەیان[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
ئەردەلانکی | سۆرانکیا حەولێر | کەلهوورکی | کورمانجکی | کرمانجکی | حەورامیکی | |
---|---|---|---|---|---|---|
من | من،ئە من | من، م | ەز | ەز | ەمن، من | |
تۆ | تۆ،ئە تۆ | توو، تۆ، ت | تو | ت، تو | تۆ،ئە تو، تو | |
ەو،ئۆ | ەو | ەو،ئۆ | ەو | ۆ/ا | اد | |
ێمە | ێمە | یمە | ەم | ما | ێما،ێمە | |
ێوە | ێوە | یوە، یوووە | هوون، هنگۆ | شما، شمە | شما، شمە | |
ەوان | ەوان | ەوان | ەو | ێ | ەد |
رازوان[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
ئەردەلانکی | سۆرانکیا حەولێر | کەلهوورکی | کورمانجکی | کرمانجکی | حەورامکی | |
---|---|---|---|---|---|---|
منئە چم | من/ەمن دەچم | من/م چم/دچم | ەز دچم | ەز شەنان | ەمن/من لوو/ملوو | |
تۆئە خوەیت | تۆ/ەتۆ دەخۆی | توو/تۆ/ت خوەی/دخوەی | تو دخوەی | ت/تو وەنەی | تۆ/ەتو/تو وەری/مۆری | |
ەو/ۆئە کات | ەو دەکات | ەو/ۆ کەید/دکەی | ەو دکە | ۆ/ا کەنۆ/ا | اد کەرۆ/مکەرۆ | |
ێمەئە زانیم | ێمە دەزانین | یمە زانیم/دزانیم | ەم دزانن | ما زانیمێ | ێما/ێمە زانم/مزانم | |
ێوەئە رێژنن/ەرێشنن | ێوە دەرێژنن | یوە/یوووە رشنن/درشنن | هوون/هنگۆ درژنن | شما/شمە رشنەنێ | شما/شمە رشید/مەرشید | |
ەوانئە وینن | ەوان دەبینن | ەوان دوینن/دینن | ەو دبینن | ێ ڤینەنێ | ەد وینێن/مۆینێن |
فۆرمۆ فەرمانین (ئیمپەراتیف)[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
ئەردەلانکی | سۆرانکیا حەولێر | کەلهوورکی | کورمانجکی | کرمانجکی | حەورامکی | |
---|---|---|---|---|---|---|
بچۆ! چۆ! | بچۆ! | بچۆ! | بچە! | شۆ! | بلوو! | |
بێ! بێرە! | بێ! وەرە! | بەو! | وەرە! | بێ! | بۆرێ! | |
بکە! | بکە! | بکە! | بکە! | بکە! | کەرە! | |
بخوە! | بخۆ! | بخوە! | بخۆ! | بوورە! | بوورە! | |
بوینە! | ببینە! | بوین! بین! | ببینە! | بڤینە! | بوینە! | |
بێژە! | بلە! | بیژ! | بێژە! | ڤاژە! | واچە! باچە! | |
بوارە! | ببارە! | بوار! بار! | ببارە! | بڤارە! | بوارە! |
تایبەتمەندیان[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
ئەردەلانکی تەنیا زاراڤایێ کوردکی، یان هەولێرئا کو ما ڤاژیمێ تەنیا زاراڤایێئی رانکی یێ باکوورێ رۆژاوا یۆ کوئە ی دە دەمۆ ڤییارتە هەم زی سفەتان بە پەیبەندکا "-گ" یەنێ ڤراشتەن (زەی زوانێنئی رانکی یێن میانین، بە تایبەت پەهلەویکیئوو پارتکی کوئە ی دە زی دەمۆ ڤیارتەئوو سفەتان بە "-ەگ"ئا مێنێ ڤراشتەن). نموونە:
ئەردەلانکی | سۆرانکی | کەلهوورکی | کورمانجکی | فارسکی | مازەندەرانکی | پەهلەویکی | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
کووشتگ | کووشتوو | کووشتی | کووشتی | کۆشتێ | کووشت | کووشتەگ | |
نوسیاگ | نوسراو | نوسیاو | هاتییە نڤیسین | نەڤەشتێ شۆد | بەنڤیشت بەبوو | نیبیشتەگ | |
بردگ | بردوو | بردی | بری | بۆردێ | بوورد | بوورتەگ | |
مردگ | مردوو | مردی | مری | مۆردێ | موورد | موورتەگ | |
کریاگ | کراو | کریاو | هاتییە کرن | کەردێ شۆدێ | هاکۆرد بەبوو | کەرتەگ | |
زینگ | زیندوو | زینە | زندی | زێندێ | زێندە | زیندەگ | |
گزگ | گەزوو | گزی | گەزی، گەزوو | کهاکئە نداز | گەزە | ||
تینگ | تینوو | تینی | تینی | تێشنێ | تەشنە | تیشنەگ | |
کۆلان خوارگ | کۆلانی خواروو | کۆلان خوار | کۆلانا خوار | مەهەللێیێ پایین | بێن مەهەلل | ||
کۆلان ژوورگ | کۆلانی ژووروو | کۆلان ژوور | کۆلانا ژۆر | مەهەللێیێ بالا | جوووەر مەهەلل |
تایێ چەکویێنئە ردەلانکی[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
ئەردەلانکی | سۆرانکیا حەولێر | کرمانجکی | |
---|---|---|---|
خوا | خوودای، خوا | حوومای | |
خاوەن | خاوەن | واییر | |
ناو، -نامە (زەی: نازنامە، پەنەنامە) | ناو، نێو | نامە | |
سۆل | سۆر | سۆلە | |
باران | باران، وەرشت | ڤاران | |
بەفر، وەفر | بەفر | ڤەور | |
ەن | هەند | هەند | |
فەرق، گوورگ | گوورگ | ڤەرگ، گاناور | |
سەگ، سپە | سەگ | کووتک | |
مێمان | مێوان | مێمان | |
سە/100 | سەت/100 | سە/100 | |
رێگە، رات | رێگا | رای | |
سۆللە | سەرما | سەرما | |
پەک | باک | تەرس | |
پرت، پرد | پرد | پرد | |
کەوگ | شین | کەوە | |
سەوز | سەوز، کەسک | کەسک | |
زوووان | زمان | زوووان | |
کەلەشێر | دیک | کەلەشێر | |
هەمرۆ | هەرمێ | مرۆ | |
بەرز | بەرز | بەرز | |
زاما، زاوا | زاوا | زاما | |
وەڤی | بووک | وەڤک |