Forsíða

Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 58.586 greinar.

Grein mánaðarins

Annie Ernaux er franskur rithöfundur og prófessor í bókmenntafræði. Verk hennar eru flest með sjálfsævisögulegu ívafi og áhrifum af félagsfræði. Ernaux hlaut bókmenntaverðlaun Nóbels árið 2022 fyrir „hugrekki og skarpskyggni í skrifum sínum,“ sem „afhjúpa rætur, fráhvörf og fjötra persónulegra minninga.“

Frumraun Annie Ernaux í bókmenntum var bókin Les Armoires vides árið 1974, sem var sjálfsævisöguleg skáldsaga. Árið 1984 hlaut hún Renaudot-verðlaunin fyrir annað verk með sjálfsævisögulegu ívafi, La Place.

Árið 2008 gaf Ernaux út bókina Les Années, þar sem hún skrifaði um tímabilið frá eftirstríðsárunum fram til samtímans. Hún hlaut fjölda verðlauna fyrir bókina og næsta ár hlaut hún Verðlaun franskrar tungu fyrir ævistörf sín.

Fyrri mánuðir: Stúdentauppreisnin í París 1968 – Oda Nobunaga – Alsírstríðið – Bódísea – Helmut Kohl

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

• 3. júní: Claudia Sheinbaum (sjá mynd) er kjörin forseti Mexíkó.
• 1. júní: Halla Tómasdóttir er kjörin forseti Íslands.
• 29. maí: Eldgos hefst að nýju við Sundhnúksgíga.
• 26. maí: Gitanas Nausėda er endurkjörinn forseti Litáens.

Yfirstandandi: Átökin í Súdan  • Borgarastyrjöldin í Jemen  • Eldgosin við Sundhnúksgíga  • Innrás Rússa í Úkraínu / Stríð Rússlands og Úkraínu  • Stríð Ísraels og Hamas  • Sýrlenska borgarastyrjöldin

Nýleg andlát: Donald Sutherland (20. júní)  • Ellý Katrín Guðmundsdóttir (13. júní)  • Róbert Örn Hjálmtýsson (12. júní)  • Skúli Óskarsson (9. júní)  • Bill Anders (7. júní)  • Brigitte Bierlein (3. júní)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 21. júní

• 2001 - Lengsta járnbrautarlest heims, 682 flutningavagnar með járngrýti, ók milli Newman og Port Hedland í Ástralíu.
• 2004 - Scaled Composites SpaceShipOne: SpaceShipOne varð fyrsta einkarekna fyrirtækið sem kom geimflugvél út í geim.
• 2008 - Filippeysku farþegaferjunni Princess of the Stars hvolfdi með þeim afleiðingum að 800 fórust.
• 2009 - Maður olli miklu tjóni þegar hann ók á fimm hurðir á byggingu slökkviliðsins í Skógarhlíð og gekk berserksgang.
• 2009 - Grænland fékk aukna sjálfsstjórn. Grænlenska varð opinbert tungumál.
• 2017 - Liðsmenn Íslamska ríkisins eyðilögðu Stórmosku al-Nuris í Mósúl, Írak.
• 2020 – Hringmyrkvi átti sér stað.
• 2021 - Sænska þingið samþykkti vantraust á forsætisráðherra Stefan Löfven, sem var í fyrsta sinn í sögu Svíþjóðar sem slíkt gerist.

Sjá hvað fleira gerðist 21. júní

Vissir þú...

Morðið á Abraham Lincoln

• … að bókin Tíðindalaust á vesturvígstöðvunum var bönnuð og brennd á bókabrennum á tíma Þýskalands nasismans?

• … að fyrirhuguð stytta af kettinum Sushi í Garðabæ verður fyrsta styttan reist til heiðurs ketti á Íslandi?

• … að síðasti eftirlifandi maðurinn sem var vitni að morðinu á Abraham Lincoln (sjá mynd) var Samuel J. Seymour, sem lést árið 1956?

• … að reglugerð um björgunarbúninga á íslenskum skipum var sett árið 2012 eftir að skipverjinn Eiríkur Ingi Jóhannsson komst einn lífs af eftir sjóslys við strendur Noregs?

• … að Jón Gnarr hefur sagt sjónvarpspersónuna Georg Bjarnfreðarson vera byggða á ýmsum leiðinlegum mönnum sem hann hefur kynnst á ævinni?

• … að Mikjálsmessa var stundum látin marka upphaf haustsins á norðurhveli jarðar vegna þess að dagurinn er nálægt haustjafndægri?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

	Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók		Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur		Wikivitnun Safn tilvitnana
	Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir		Wikilífverur Safn tegunda lífvera		Wikifréttir Frjálst fréttaefni
	Commons Samnýtt margmiðlunarsafn		Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna		Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
	Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur		Wikivoyage Ferðaleiðarvísar		Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins