زبان اسلواکی
زبان اسلوواک (به اسلوواک:slovenčina، اسلووِنچینا؛ یا slovenský jazyk، اسلووِنسکی یازیک) یک زبان هندواروپایی و از خانواده زبانهای اسلاویاست. این زبان در کنار زبانهای چک، لهستانی و سورابی شاخه اسلاوی باختری را دربرمیگیرد. اسلوواک به ویژه به زبان چکی نزدیک است.
اسلوواک در اسلواکی ۵میلیون گویشور دارد. همچنین کوچندگان اسلوواکزبان به آمریکا ۵۰۰هزارتنند. همچنین اسلوواکزبانانی که پیشاز فروپاشی چکسلواکی در جمهوری چک کنونی جاگیرشدهاند ۳۲۰هزارتنند. در مجارستان نیز یک اقلیت نژادی ۲۰هزاری از اسلواکها از دیرباز در آنجا میزیند. ۶۰ هزار اسلواکزبان نیز که از فرزندان خوشنشینان در دوره فرمانروایی دودمان هابسبورگند نیز در شمال صربستان میزیند. همچنین در رومانی ۲۲هزارتن و در لهستان ۲۰هزارتن اسلوواکزبان میزیند. کوچندگان اسلواک در کشور کانادا نیز ۲۰هزارتنند و گروهی نیز از ایشان در استرالیا زندگیمیکنند. در اتریش، اوکراین، بلغارستان و کرواسی(۵هزارتن) نیز اسلواکزبانانی هستند. رویهمرفته شمار گویشوران این زبان را ۶ میلیون برآورد میکنند.
الفبا
الفبای زبان اسلواک از الفبای لاتین وامگرفتهشدهاست و برای برآورده کردن نیازهای این زبان نمادهای ˇ، ´، ¨، ^ بدین الفبا افزودهشدهاند.
الفبای اسلواک اینهایند: a á ä b c č d ď dz dž e é f g h ch i í j k l ľ ĺ m n ň o ó ô p q r ŕ s š t ť u ú v w x y ý z ž
grapheme | IPA | transcr. |
---|---|---|
a | a | a |
á | a: | á |
ä | æ، ɛ | ä، e |
b | b | b |
c | ts͡ | c |
č | t͡ʃ | č |
d | d | d |
ď | ɟ، dʲ | ď |
dz | dz͡ | ʒ |
dž | d͡ʒ | ǯ |
e | ɛ | e |
é | ɛ: | é |
f | f | f |
g | g | g |
h | ɦ | h |
ch | x | x |
i | ɪ | i |
í | i: | í |
j | j | j |
k | k | k |
l | l، l̩ | l |
ĺ | l̩: | ̥ |
ľ | ʎ، lʲ | ľ |
m | m | m |
n | n | n |
ň | ɲ، nʲ | ň |
o | ɔ | o |
ó | ɔ: | ó |
ô | u̯o | ŭo |
p | p | p |
q | kv | kv |
r | r، r̩ | r |
ŕ | r̩: | ̥ |
s | s | s |
š | ʃ | š |
t | t | t |
ť | c، tʲ | ť |
u | u | u |
ú | u: | ú |
v | v | v |
w | v | v |
x | ks | ks |
y | ɪ | i |
ý | i: | í |
z | z | z |
ž | ʒ | ž |
شمارگان
شمارگان اسلوواک اینهایند: (1) jeden (jedno (خنثا)، jedna (مادینه)), (2) dva (dve (خنثا، مادینه)), (3) tri, (4) štyri, (5) päť, (6) šesť, (7) sedem, (8) osem, (9) deväť, (10) desať, (11) jedenásť, (12) dvanásť, (13) trinásť, (14) štrnásť, (15) pätnásť, (16) šestnásť, (17) sedemnásť, (18) osemnásť, (19) devätnásť, (20) dvadsať, (21) dvadsaťjeden . . . ., (30) tridsať, (31) tridsaťjeden . . . (40) štyridsať, . . . (50) päťdesiat, . . . (60) šesťdesiat, . . . (70) sedemdesiat, . . . (80) osemdesiat, . . . (90) deväťdesiat, . . . (100) sto, (101) stojeden, . . . . (200) dvesto, . . . (300) tristo, . . . (900)deväťsto, . . . (1,000) tisíc, . . . (1,100) tisícsto, . . . (2,000) dvetisíc, . . (100,000) stotisíc, . . . (200,000) dvestotisíc, . . . (1,000,000) milión, . . . (1,000,000,000) miliarda, . . .
پیوند با دیگر زبانها
زبان اسلواک مستقل از دیگر زبانهای اسلاوی از دل زبان نیااسلاوی برخاستهاست. با این همه امروزه زبان اسلواک در پیوند با زبانهای اسلاوی باختری است. اسلواکزبانان و چکیزبانان در راستای همزیستی دراز تاریخیشان تا از میان رفتن کشور چکسلواکی به نزدیکی زبانی و واژههای مشترکی رسیدهاند. از آنجا که نگارش اسلواک هم از نویسش چکی الهامگرفته است، پس سامانه نوشتاری این دو نیز بسیار نزدیک به هم میباشد. با این همه این دو اختلافهای آواشناسانه و دستوری چندی نیز با هم دارند. پیشینه رخنه زبان چکی در اسلواک به سده ۱۴ (میلادی) باز میگردد. امروزه اسلواکزبانان بزرگسال به سادگی زبان چکی را میفهمند و نیز بیآنکه نیاز ترجمان داشته باشند تا اندازهای لهستانی و سورابی نیز میفهمند. با این همه نویسش لهستانی برای یک اسلواکزبان میتواند درک ناپذیر و دشوار باشد.
منابع
- نویسندگان ویکیپدیای انگلیسی، Slovak language.(نسخه ۱ آوریل ۲۰۰۷)