Felsefe (Yunankiyo Khan u Newe de φιλοσοφία, philosophía, yew be yew ke çarna a "kamıline ra hezkerdene, zanayışi sinaene") zey ê hergı ilmê bini qısm u warey xoyê çi u qısa de sinorê xo çıniyo.
Kê şenê ke nia cımusnê: merdum keno ke fıkr-kerdene be xo raya kritik-rasyonele de çım ra bıviyarno, kontrol kero; refleksyonê do metodiko ke hetê zerreki (mıhtewa) ra balê xo dano ra cı ke dınya u est-biyayışo insani temamiye ra terif kero. Her gama ke terımê "felsefey" tede terif bo ya ki warey (mıntıqa) felsefey ro sinor roniyo, xora qısa (weqatê) felsefey be xoya.
Delğey rocawaniê (ğerbiê) felsefi seserra 6. İsay ra Raver (İ.R.) ke sıfte kerd, tarixê ro u heşê Ewropa kert eşt cı. Ê efsaney (mit) ke fıkr u idey xoyê dınya irrasyonal (raya eqıli ra düri) bi, ververê ney ro felsefe u matematiko antik de fıkr-kerden u sere-dacnaena merdumaniya ke meylê xo sistematik u ilmi bi, biye têra.
Babet-babet metod u disiplinê dınya ser netice-vetene u ê ilman, seserran ro düş ra ya ki yanbegi felsefe ra bırriyay a. (Dewamê cı...)
