(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

Ravêr zerreki

Hindıstan

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Vurnayışo ke 10:08, 4 Şıbat 2022 de terefê Mirzali (werênayış | iştıraki) ra biyo
Hindıstan
Desmal û Arma
Melumat
Ware Dewlete
Mıntıqa Asyaya Veroci
Embıryani Nepal, Bengladeş, Butan, Myanmar, Pakıstan, Cumhuriyetê Şariê Çini, İndonezya û Sri Lanka
İdare Executive branch of the government of IndiaParliament of India
Erd 3 287 263 km2
Nıfus 1 326 093 247
Hıkumet Cumhuriyeto federal
Serdar Droupadi Murmu
Kodê telefoni +91
Leteyê saete Indian Standard Time
Kodê interneti .in
Zıwano resmi Hindki û İngılızki
Merş Jana Gana Mana
Cayo tewr berz Kanchenjunga
Cayo tewr nızm Kuttanad
Pere Indian rupee
Ravêrşiyayışê heqa merdıman 0,63
Xerita

Hindıstan, yew dewleta. Cayê xo verocê Asya dero. Dewleta Hindıstani zaf gırda; dınya de hewtına (7). Zımey Hindıstani de Nepal, Tibet, Çin u Buhutan; verocê cı de Okyanuso Hind u Sri Lanka; rocvetış de Bengladeş u Burma; rocawan de Pakıstan u Deryayê Erebi ca gêno. Paytextê Hindıstani Newê Delhiyo. Hindıstan 28 eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkıla). Hindıstan ezayê Mıletê Yewbiyayey u G20iyo. Sistemê idarey demokrasiya.

Tarix

Tarixê Hindıstan dewlemendiyo. Tewr verini de Medeniyetê Hindus Valey Hindıstan de ronışti bi. Feqet wextê İsay ra ravêr (İ.R.) 1500 de aşiratanê Aryani amey Hindıstan. Dıme Yunanan, İranan, Ereban u Moğalan Hindıstan işğal kerd. Seserra 18 de şarê Ewrope (Portekizan, Fransızan, İngilizan) amey Hindıstan. Feqet serra 1861 de Hindıstan pêro biye koloniy/mıstemera Britanya. Şarê Hindıstani zaf isyanan kerd; feqet Britanya semedê dinanê Hinduism u İslam ra kontrolê xo ard. Serra 1947 de Mahatma Gandhi esqerê Britanya fetılna. Feqet dewletê Hindıstani biye lete, Pakıstan niyay ro. Semedê Keşmır, beneta Pakıstan u Hindıstan hewl niya.

İklım u sûki

Erdê Hindıstan zaf hira u gırdo. Ayra iklımê Hindıstani zaf vuriyeno. Zımey Hindıstani hem kıla hem honıko. Labelê verocê xo zaf germıno, zaf varan vareno. Lasêri zaf zerar danê.

Sûkê gırdi:

Sûka Mumbai zaf ravêr şiya. Mumbai de bina u banê xeylê berzi estê, sûka doviziyo, paytextê borsayo, merkezê iqtısadê Hindıstaniyo. Mumbai merkezê film u xeceliyayışiyo. Bollywood Mumbai ra zaf nezdiyo.

Nıfus

Nıfusê Hindıstan 1,1 milyara; dınya de dıyina (2). % 70 şarê Hindıstan dewıca. Nuşkar u wendoğê xo zaf niya (%65). Nêweşiyê AIDSi Hindıstan de yew problema gırdo. 5.8 milyoni şarê Hindıstani kewtê nêweşiyê AIDSi. Hindıstan de mıxtelıf dini estê: Hinduism, İslam, Musewi, Xrıstiyani, Zerduşti u Bahai. Zıwano resmi zafo; Hindki, İngilizki u xeylê Zıwanan.

İqtısad

İqtısadê Hindıstan beno gırd. Her serre iqtısadê Hindıstan % 8 beno pil. Hindıstan zaf idxalat (eksport) keno. Semedê ercaniya karkerano ra, şırketanê Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan zaf fabrikan vırazenê. Endustriyê komunikasyon, komputer u tıb Hindıstan de raver şiyê.

Çımey