Lukot
An lukót (Ingles: stingless honey bee o meliponines) iyo apod sa magkapirang mga alimbubuyog (500 na species) na napipisan sa tribung Meliponini. Yaon sinda sa pamilyang Apidae asin mga haraning kapipinsanon kan mga inaapod sa Ingles na common honey bees, carpenter bees, orchid bees, asin bumblebees. An mga ini igwang mga sugod alagad haralipot asin dai magamit sa pagtudok sa mga hinuhuna nindang mga disturbo sa kolonya ninda. Alagad, bako sanang mga lukot an mayong panugod ta an gabos na lalaking alimbubuyog asin dakul na mga babae kaini sa ibang mga pamilya arog kan sa 'Andrenidae' dai man makapanudok.[1][2]
Sa Filipinas inaapod man ining kiwot asin sa Malaysia, kelulut.[1][3]
Mga binabanwang lugar
An mga lukot makukua sa mga tropikal asin subtropikal na rona kan kinaban, arog kan Australya, Aprika, Sur-subangan na Asya, asin sa Amerikang tropikal. Kadakulan kan mga yaon sa Sentral asin sa Habagatan Amerika mga lukot alagad diit mansana kaini an talagang nagtataong tangguli na bagay atamanon sa komersyal na lebel. An mga ini warak man sa Aprika, kaiba an Madagascar asin inaataman man ta orog na an tangguli kan lukot (meliponine) medisinang gayo sa dakul na mga komunidad sa Aprika asin sa Habagatan Amerika. Igdi sa Filipinas, dakul naman mga iba-ibang klaseng lukot (Tag. kiwot) an inaataman bilang hanapbuhay.[1][4][5]
Mga gawe-gawe
Palikbhasa tood sa mainit na temperatura (tropikal) an lukot aktibo asin makisi-kisi bilog na taon dawa totoo sa malipot-lipot na lugar sinda medyo naontok asin nakalma. Bakong arog kan ibang alimbubujyog, sinda dai nansusugod kundi nangangagat sana kun an sainda salag dinidisturbo. May ibang genus kaini totoo, arog kan sa Oxygtrigona igwang kinukupsit na liwoy na napaludog-ludog sa kublit kan tawo. Dawa ngani dai sinda makapanugod, palibhasa roborobo sinda, haros haklopan ninda an kagdisturbo asin magsuksok sa buhok, dungo o sa talinga kan inaatake ninda asin magkaramang nin katakot-takot sa kublit.[6]
Toltolan
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Pollination by Honeybees in the Philippines Kinua 26-6-16
- ↑ A Different Kind of Beekeeping Takes Flight Kinua 26-6-16
- ↑ Stingless bee honey – the Mother Medicine Kinua 26-6-16
- ↑ Honey Production with Stingless Native Bees Kinua 26-6-16
- ↑ Stingless Bees Kinua 26-6-16
- ↑ Stingless bee nesting biology Kinua 26-6-16
Mga panluwas na takod
- Pag'ataman lukot sa Malysia
- Istorya manongod sa atamanan lukot sa Yucatan
- Stingless bees: Waiting for their moment in the sun
