شرح رابطه آزادی و سیاست در زمانی به کوتاهی یک درسگفتار تنها به این دلیل توجیه‌پذیر است که یک کتاب هم برای این کار کفایت نمی‌کند. چه بدانیم چه ندانیم، همواره به هنگام سخن‌رانی درباره مسأله آزادی، مسأله سیاست نیز حاضر می‌شود؛ ما به سختی می‌توانیم بر یک موضوع سیاسی منفرد انگشت نهیم،

گتوی ورشو: پیش از جنگ [جهانی دوم]، حدود ده درصد از جمعیت لهستان را یهودیان تشکیل می‌دادند. در قرون وسطا، لهستان کشوری متساهل و آزاد بود، به‌طوری‌که بسیاری از یهودیان به آن‌جا مهاجرت می‌کردند. اما هنگامی که لهستان، به لطف قرارداد ورسای، استقلال خود را در 1919 بازیافت، کشور به سرعت به یک دیکتاتوری نظامیِ مشوقِ یهودستیزی بدل شد.

اشاره: سندی که پیش روی شماست، گزارش نشستی  است که از سوی دانشجویان ایرانی مقیم برلین در سال  1926 و در اعتراض به مراسم تاجگذاری رضا شاه پهلوی، در این شهر برگزار گردید. این گزارش را مأمور وزارت کشور رایش آلمان برای «کمیسر رایش برای نظارت نظم عمومی در برلین» تنظیم کرده بود. گزارشگری که شوربختانه اطلاع چندانی از مسائل ایران نداشت و بسیاری از مسائل این جلسه را آن‌گونه که