(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

تاریخ فرهنگی و اجتماعی

واژگان یک فرهنگ (26): «باستان شناسی» : ویرانه های بی معنا

ناصر فکوهی
Image43111.jpg

سفرنامه های جهانگردان اروپایی و آمریکایی که از قرون هجده و نوزده و حتی پیش از آن  از ایران می گذشتند، حکایت از مشاهدات آنها از آثار باستانی است که اغلب به صورت ویرانه هایی در گوشه و کنار این پهنه و به ویژه در مناطقی چون  خوزستان و فارس و بلوچستان و غیره به چشم می آمده، دارند.  اروپا به ویژه در قرن نوزده، در اوج حرکت ملی گرایانه خود  برای  ایجاد «حافظه ای تاریخی»  از خلال رومانتیسم ادبی و 

ملالِ مسکو و باکو

مجيد رهباني
a3098f61dbeadf00b1e4fac489707626.jpg

عنایت‌الله رضا در جوانی (1323) به سازمان نظامی حزب تودة ایران پیوست. ستوان خلبان بود که در دورة ریاستِ ستادِ سرلشکر حسن ارفع دستگیر و به همراه جمعی از افسران توده‌ای به کرمان تبعید شد. پس از تشکیل فرقة دموکرات آذربایجان، برای پیوستن به نیروهای مسلح فرقه به تبریز اعزام شد. با شکست غائلة آذربایجان (1325)، به همراه همسر و فرزندانش از مرز ارس گذشت

اخلاق و عکس های خصوصی تاریخی: اخلاق "تاریخی" نمی شود

لیلا پاپلی یزدی
basta1.jpg

مردی از یکی از همسرانش عکسی در خلوت فضای خصوصی می گیرد. این عکس خصوصیات پورنوگرافیک دارد. صد سال بعد نه مرد زنده است نه زن اما عکس تاریخی شده است. ارزش تاریخی عکس سبب می شود که از آن در فیلمهای مستند استفاده شود بی اینکه اخلاقا حریم فضای خصوصی زن و مرد "تاریخی شده" در نظر گرفته شود.

مقالات قدیمی: نخستین تعزیه ها در ایران (۱۳۵۱)

پرویز ممنون / آماده سازی برای انتشار: رضا اردو
عکس: 

محققین و نویسندگان بسیاری که در چند سال اخیر مطالب و مقالات نسبتاٌ فراوانی دربارة شبیه خوانی نوشته اند، پیدایش و اجرای نخستین تعزیه ها را به دوره حکومت صفویه در ایران نسبت میدهند. با اینهمه نه تنها در بررسی این نویسندگان که پایه فرضیه خود را بر حدس و گمان نهاده اند، بلکه در آثار و مطالب آن دسته از خاورشناسانی هم که از دیرزمان به تعزیه چشم دوخته اند و کیفیت و تاریخ تحول این نمایش کهن و اصیل ایرانی را

شهرهای تاریخی جهان اسلام (5): تبریز (بخش چهارم)

مینورسکی، بوثورث، بلیر ترجمه ی ملیحه درگاهی
باغ ملی تبریز، دوره قاجار

16.قاجارها.  با نزدیک شدن به پایان سال 1790/1205، آقا محمد، پایه گذار سلسله ی قاجار، عزم تصرف آذربایجان را کرد. در بین حاکمانی که برای ملاقات وی آمدند پادشاه موروثی خوی، حسین خان دامبولی (Dumbuli)، بود. آقا محمد تبریز را به ملک خود اضافه کرد. پس از قتل اولین پادشاه قاجار در سال 1796/1211 مشکلات آذربایجان شروع شد. صادق خان از قبیله

بازار تبریز

زهره نظام محله
Untitled (2).jpg

چکیده: در قدیم فضاهای شهری به گونه ای بوده است که افراد می توانستند پیاده و با صرف وقتی اندک از نقطه ای به نقطه ی دیگر جابه جا شوند. این فضاها همان فضاهای باز و یا  سرپوشیده ی شبکه ی ارتباطات  یعنی راه ها، میدان ها و فضاهای ورودی هستند که در شهرهای متوسط و بزرگ و گاهی در شهرهای کوچک یک یا چند راه اصلی شهر از این شبکه ی ارتیاطی به بازار اختصاص می یافت. گاهی بازارها در مرکز شهر واقع می شدند

سخنرانی در مرکز پژوهش های صدا و سیما: هویت، رسانه ها و مسئله قومی

گروه اخبار
015848268_30300.jpg

 روز چهارشنبه 25 اردیبهشت 1392، به دعوت  مرکژ پژوهش های صدا و سیما، ناصر فکوهی، مدیر انسان شناسی و فرهنگ سخنرانی خود را با عنوان « تنوعی  محلی – قومی: تهدید یا فرصت» در این مرکز ارائه داد. در این گفتار که خلاصه ای از آن و پاور پوینت آن در زیر در اختیار خوانندگان قرار می گیرد. بر این نکته تاکید شد که هویت ها و تنوع  قومی و محلی در ایران در سطح بسیار بالایی قرار دارد و رسانه ها به طور

مسیحیت و مفهوم فردگرای شهروندی

لادن رهبری
individualism.jpg

در متداول ­ترین تقسیم­ بندی موجود،‌ دوران مسیحیت در غرب به سه دوره ی مجزا قابل تقسیم بندی است. اولین دوره عبارت از دوران پدیدار شدنِ مسیحیت و شکل­ گیری آن در قلب امپراتوری رم بوده است. دوره ­ای که با تاثیرگذاری فرهنگ هلنی و شیوه­ های سازماندهی رومی در مسیحیت همراه شد. دوره­ ی دوم هم زمان با سقوط امپراتوری رم و قدرت ­یابی نهاد کلیسا بود که با هم­ پیمان شدن با اربابان فئودال، قدرت دولتی و دینی را در

مقالات قدیمی: فرهنگ معماری ایران (۱۳۵۴)

شهین قوامی / آماده سازی برای انتشار: نیلوفر رادنژاد
عکس: 

آثار معماری هر سرزمین، روشنگر ویژگیهای جوامع آن سرزمین در زمینة اوضاع و احوال اجتماعی – اقتصادی- سطح فنون و مهارت­ های فنی، روشنگر فصول تمدن و حوادث تاریخی، میزان ذوق هنری وحس و دریافت زیبائی( و ارائه مجدد آن به صورت آثار معماری) و نیز تعیین کنندة مذهب و جهان­بینی­ های فلسفی است، هم ازینروست که باستانشناسان، مردم ­شناسان، تاریخ پژوهان، جامعه شناسان، اکولوژیست ­ها و روانشناسان قومی و

سه یار دبستانی در سمرقند امین معلوف

زهره روحی
روی جلد کتاب سمرقند

سمرقند، کتابی داستانی ـ تاریخی درباره‌ی برخی از شخصیت‌ها و جریانات اجتماعیِ ایران در دو دوره‌ی تاریخی است (قرن پنجم و چهارده هجری برابر با قرن دوازده و بیست میلادی)؛ و در این میان شاید حضور «سمرقند»  برای دو تن از شخصیت‌های داستان که در دو دوره‌ی جداگانه می‌زیستند (عمر خیام نیشابوری و بنجامین عمر لوساژ) به منزله‌ی نمادِ رویایی مشترک از شهر ـ جهانی باشد که هستیِ افسانه‌ای آن بر واقعیتش برتری داشته است....

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.