(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

نگاه از برون

سفر به شمال قدیم

نسیبه فضل‌اللهی
Shomal 1.jpg

مروری بر سفرنامه سیاحانی که سال‌ها پیش از حوالی دریای خزر گذر کرده‌اند: گیلان، مازندران و گلستان قرن‌ها پیش چگونه بوده‌اند
خطۀ خوش شمال، از قدیم مقصد بسیاری از سیاحان و مسافرانی بوده که رنج سفر به این دیار را تاب آورده‏ اند. یکی از مسافران این خطه، شاه عباس صفوی بود که نزدیک به 500 سال پیش تنها شاهراه این سرزمین را بنا کرد؛ شاهراهی که امروز از آن تکه سنگی هم باقی‏ نمانده است.

شاه سلیمان صفوی (شاه صفی دوم) در سفرنامه‌ی کمپفر؛ قسمت دوم: ساختار فرهنگی‌ ـ اجتماعی

زهره روحی
550px-Great_Square_of_Isfahan_-_Engelbert_Kaempfer's_Amoenitates_Exoticae.jpg

در قسمت قبل قدرت و موقعیت سیاسی شاه سلیمان صفوی را بررسیدیم؛ اکنون در قسمت پایانی به آداب و رسوم، و روابط اجتماعی آن ایام خواهیم پرداخت.
چنانچه گفته شد، فقدان ساختار عقلانی و حقوقی در قلمرو قدرت، نه تنها باعث شد تا شاه صاحب اختیارِ مطلق باشد، بلکه حتا در خصوص محل

انسان شناسی هنر

استوارت پلتنر ترجمه ی ملیحه درگاهی
barkcloth paintings

انسان شناسان چگونه هنر را متفاوت از سایر دانشمندان علوم اجتماعی مطالعه می کنند؟  تفاوتهایی که هم در شکل ( اتکا بر روش مردم نگاری) وهم در محتوا (تمرکز بر جوامع حاشیه ای و غریب ) وجود دارد. انسانشناسان تقریبا همیشه از قوم نگاری به عنوان یک روش تحقیقی استفاده می کنند.  بدین معنی که بیشتر داده های اولیه ی خود را از طریق مشاهدات مستقیم

شاه سلیمان صفوی (شاه صفی دوم) در سفرنامه‌ی کمپفر؛ قسمت اول: ساختار سیاسی

زهره روحی
Shah_soleiman_safavi.jpg

اگر در عصر حاضر به اقتدار فرهنگی غرب باور داریم، ضرورتی به اثبات نیست که اساس شکل گیری این اقتدار به دوره‌های نخست مدرنیته برمی‌گردد. یعنی به عصری که «اثر گذاری» بر فرهنگ‌های غیر غربی ـ  اروپایی، روشی کارآمد برای استعمار محسوب می‌شد. از اینرو تحقیق و تفحص درباره‌ی فرهنگ و تمدن ملت‌های عقب‌مانده و مطالعه‌ی میدانی عادات و رسوم، یکی از ابزارهای مهم سلطه بر این سرزمین‌ها به شمار

معرفی شش سفرنامه ی ایتالیایی دوره صفوی

یاسمن نباتی مظلومی
Pietro_Della_Valle.jpg

تصویر: پیترو دولا واله
  این نوشتار سعی دارد که گوشه ای از ایران صفوی و آداب و رسوم حاکم در ایران دوران را از دیدگاه جهانگردان ایتالیایی بررسی کند. نگارنده تلاش خواهد کرد که نگاهی کوتاه اما دقیق بر این مطالب داشته باشد هرچند که خالی از نقص نخواهد بود.

درآمدی بر ایران شناسی

امید علی کریمی
clip_image007.jpg

دکتر زهره زرشناس  متولد تهران در سال 1330 می باشد. وی دارای مدرک دکترای فرهنگ و زبان های باستانی از دانشگاه تهران می باشد. در زمینه فرهنگ و زبان  های باستانی پژوهش ها و تالیفاتی دیگری نیز دارد که از میان آن ها می توان آثار زیر را نام برد:شش متن سغدی، جستارهایی در زبان های  ایرانی میانه شرقی، میراث ادبی روایی در ایران باستان، مجموعه متن های سغدی، داستان های سغدی و زن و وا ژه.

کتابشناسی موسیقی ایران در زبان های غیر فارسی

گروه صدا و موسیقی
the art of persian music.jpg

کتابشناسی و ماخذ شناسی درباره موسیقی، گرچه چند دهه در ایران سابقه دارد، اما منابع غیر فارسی درباره موسیقی در ایران ، همواره دور از دسترس عمومی بوده و محققان و دانشجویان ایرانی برای دستیابی به فهرستی قابل اعتماد و منسجم در این باره، پیوسته با مشکل روبرو بوده اند .درک این نقطه ضعف با درخواست یکی از دانشجویان موسیقی برای دستیابی به کتابشناسی غیر فارسی درباره موسیقی ایران صورت جدی تری

شناسایی میراث معنوی ایران و ایرانیان به اروپاییان(با تأکید بر نقش هانری کربن)

معصومه يدالله‌پور
AVT_Henry-Corbin_4453.jpeg

تصویر: کربن
هانری کربن(1978-1903) برجسته‌ترین مفسر غربی، حکمت معنوی ایران و فلسفه اسلامی این سرزمین، در روز چهاردهم آوریل 1903 در شهر پاریس دیده بر این جهان خاکی گشود. در ایام کودکی و جوانی از یک آموزش منظم مذهبی چنان‌که در یک خانواده معتقد کاتولیک

سِر آورِل اِشتاین

سي.ئي. اِي. دبليو اُلدهَم
images.jpg

تصویر: سر آورل اشتاین
اگرچه بخش عمده‌ای از بررسی‌ها و اکتشافات سر آورل اشتاین صرف حوزه‌ای شد که از آن به عنوان حوزة تمدنی ایران نیز می‌توان یاد کرد ولی همان‌گونه که می‌توان انتظار داشت از آن همه کار و نوشته، جز دو مقاله مطلب دیگری به فارسی منتشر نشده است. بهمن کریمی که در سال 1314 «... از طرف وزارت معارف مأمور شد که در تمام مناطق غرب ایران به مصاحبت عالم عتیقه‌شناس معروف انگلیسی سر آورِل

مقالات قدیمی : ملال غرب (فرهنگ و زندگی:1349)

آرنولد توین‌بی / م.غ
عکس: 

«آرنولد توین‌بی»(1) که وقتی استادی «دانشگاه لندن» و ریاست «انستیتوی سلطنتی امور بین‌المللی»(2) را به عهده داشت ، مورخی است که به دلیل عقاید تند و بدبینانه­اش درباره­ی تولد ، رشد و انحطاط تمدنها ، آوازه­ای جهانی دارد . متن حاضر که جنگی با عنوان «مرز آگاهی»(3) تلخیص شده ، نشانه کاملی از این بدبینی است .

شب «بخارا» برای ایران‌شناس اتریشی : برت فراگنر

ایسنا
Fragner.jpg

صدودوازدهمین شب مجله‌ی بخارا به افتخار پروفسور «برت فراگنر» در شبی پر از حرف‌هایی با طعم غذا و خوراکی، ششم اسفندماه 1391 با همکاری مؤسسه‌ی فرهنگی هنری ملت، انجمن فرهنگی اتریش، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی و گنجینه‌ی پژوهشی ایرج افشار در کانون زبان پارسی برگزار شد.

سفرنامه‌ی شاردن (قسمت اصفهان)

علیرضا شرافت
Chardin.jpg

سفرنامه‌ی شاردن: (قسمت اصفهان) / ژان شاردن؛ ترجمه‌ی حسین عریضی، به کوشش مرتضی تیمور؛ با مقدمه‌ی فضل‌الله صلواتی.- اصفهان: نشر گل‌ها، 1379.
کتاب «سفرنامه‌ی شاردن (قسمت اصفهان)» ترجمه‌ی بخشی از نسخه‌‌ای می‌باشد که به سال 1735 م. (1148 ه.ق.) در شهر آمستردام به

ایران در حال گذار: «تصاویری از ایران» از لارنس لاکهارت

زهره دودانگه
lockhart

تصاویری از ایران : ‏‫عکسهای لارنس لاکهارت٬ دهه ۱۹۲۰ تا دهه ۱۹۵۰ میلادی؛ جیمز بمبرگ، چارلز ملویل؛ کیمبریج: دانشگاه کیمبریج٬ مرکز مطالعات خاورمیانه اسلامی، ۲۰۰۲
«اگر یکی از عمده تفاوت‌های عکس و نقاشی در قطعی بودن واقعیتِ عکس باشد، در اینصورت، عکس از این اقبال برخوردار است که به‌مثابه یکی از ابزارهای مهم ثبت تاریخ شناسایی شود: یک شاهد» (زهره روحی، 1391).

نگارگشتی در تماشاگه هولتسر: گزارش تصویری عکس‌های ارنست هولتسر

علیرضا شرافت
Gozaresh holster .jpg

در این روز و روزگار که با شتابی شگفت‌انگیز به سوی تجدد و نوگرایی گام برمی‌داریم و ستمکارانه تیشه به ریشه‌های خویش می‌زنیم و نابخردانه رهی می‌پوییم که هر روز پیوندهایمان را با دیروز  بیشتر می‌گُسلد، خالی از لطف نیست که سرکی در سرای تاریخ بکشیم و لختی گذشته‌ها را یاد آوریم، شاید که خویش را باز یابیم. این جُستار، شما را به ضیافتی فرا می‌خواند که اسباب پذیرایی‌اش عکس است و میزبانش،

تاریخ تحولات ایران شناسی

الهام مهرابی
 جلد1.jpg

میراحمدی، مریم. تاریخ تحولات ایران شناسی (پژوهشی در تاریخ فرهنگ ایران در دوران باستان)، تهران: طهوری، 1390.
دکتر مریم میراحمدی از پژوهشگران جدی در حوزة تاریخ ایران است که تا به حال کتب و مقالات بسیاری در این زمینه به رشتة تحریر درآورده است. کتاب تاریخ تحولات ایران­شناسی عنوان یکی از کتاب­های اوست که انشارات طهوری در 986 صفحه در شکلی وزین به زیور

معرفی 2کتاب در زمینۀ اسطوره شناسی: جهان معنوی ایرانی از آغاز تا اسلام؛ تاریخ اساطیری ایران

فاطمه محمدظاهری
Sans titre.jpg

مقدمه: :پیدایش اسطوره
وقتی بشر پا به عرصۀ وجود گذاشت،باید به گونه‌ای با محیط،افراد و دنیایی که در آن می‌زیست ارتباط برقرار می کرد و بدین گونه بود که خداوند "کلمه " را آفرید.انسان با کلمه،‌طلسم تنهایی را شکست و با این کلید اسرارآمیز، دنیایی از احساس، شور و حال و نیاز را به روی خود

ایران و ایرانیان

مائده معيري
h2_20.106.2.jpg

راس، دنیسن، 1311، ایران وایرانیان، تهران، انتشارات آرین پور.
کتاب ایران و ایرانیان کتابی است در قطع جیبی که توسط «دنیسن راس» به رشته تحریر درآمده و توسط انتشارات آرین پور در اختیار عموم قرار گرفته است. کتاب حاضر مشتمل بر 5 فصل و در مجموع 171 صفحه است.

تاریخ تمدن ایران

سعید سعیدپور
Sans titre.jpg

ماسه، هنری، - گروسه ، هنری ، تاریخ تمدن ایران، ترجمه جواد محیی ، تهران : انتشارات بنگاه مطبوعاتی گوتنبرگ، چاپ تمدن.
این کتاب که مجموعه ای از مقالات ایرانشناسی در آن گرد آمده به گونه ای می توان آن را دیدگاه فرانسویان نسبت به ایران دانست چرا که با بررسی اسامی که به عنوان مؤلف در صفحات نخست ذکر شده اکثراً دارای ملیت فرانسوی هستند.

درگذشت کوشنده ای بزرگ برای ایران : مرتضی ثاقب فر

ناصر فکوهی
IMAGE634925744920693672.jpg

نویسنده، مترجم، پژوهشگر مستقل و جامعه شناس
1321-1391
خبر درگذشت مرتضی ثاقب فر، یکی از پرکارترین  نویسندگان و مترجمان کشور ما که یکشنبه شب در اثر سکته مغزی در تهران رخ داد امروز اعلام شد.ثاقب فر در زمان درگذشت خود، هفتاد ساله بود و عمری پر بار را پشت سرگذاشته بود؛ عمری که در آن خدمات بزرگی به

ایران شناسان روسیه: میخاییل نیکلایویچ با گالایوف ؛ جوی یوسیفونا ادلمان

سید مجید سادات کیائی
russia-st-basils_6026_600x450.jpg

گزارش درسی
سنت و مکتب ایران‌شناسی در روسیه سابقه دیرینه ‌ای  قریب به 200 سال دارد. در این مدت طولانی شخصیت‌های بزرگ ایران‌شناس آثار محققانه و عالمانه بسیاری در عرصه‌های گوناگون ایران‌شناسی پدید آورده‌اند. از سویی ایران‌شناسان امروز روسیه نیز کم و بیش در

شهرهای تاریخی جهان اسلام (2): اصفهان

آ. لامبتون، ژ. سوردل تومین ترجمه ی ملیحه درگاهی
نقاشی از دورنمای شهر اصفهان اثر اورژن فلاندن و پاسکال کوست که در سال ۱۸۳۹ میلادی به دعوت محمدشاه قاجار به ایران سفر کردند

اصفهان در قرون 12 و 13 هجری (18 و 19 میلادی)
افغانها  سرانجام شورش کرده و به ایران مرکزی یورش آوردند. در سال 1134/1722 پس از آنکه ارتش صفویه  در گناباد ، نزدیک به اصفهان، به طور کامل شکست خورد، شهر مورد محاصره قرار گرفت ( گزارشات جزئی تر محاصره را در لوکهارت (Lockhart)، op.cit., 144,ff ببینید).

ایران شناسان: هانس هاینریش شِدِر

خسرو ناقد
UAL_FS_N02567.jpg

هانس هاینریش شِدِر[1] (1896-1957م)، شرق‌شناس، ایران‌شناس و زبان‌شناس آلمانی در 22 دسامبر سال 1896 میلادی/ دوم دی‌ماه 1275 خورشیدی، در شهر گوتینگن[2] آلمان متولد شد. تبار او به‌خاندانی از عالمان الهیات عهد اصلاحات لوتری می‌رسید. پدرش، اریش شِدِر[3]، استاد الهیات پروتستان مسیحی در دانشگاه‌های کونیگزبرگ[4] (1894) و گوتینگن (1895) بود

سوگواری عاشورا از نگاه اروپاییان

خسرو ناقد
Voyages de Pietro della Vallé_1.jpg

در دوران معاصر و نیز در روزگاران پیش، اغلب جهانگردان و سیاحان اروپایی که به ایران سفر می‌کردند، اگر زمان توقف‌ ایشان با ایام عزاداری ماه محرم مصادف می‌گردید، چنان تحت تأثیر مراسم سوگواری شیعیان قرار می‌گرفتند که بخشی از گزارش یا سفرنامة خود را به شرح مشاهداتشان از ایام سوگواری ماه محرم و آیین‌های آن اختصاص می‌دادند.

دیدار با ادبیات معاصر روسیه در تهران

گروه اخبار
Le-Kremlin-de-Moscou-Dmitri-Arbouzov.jpg

هیات هفت‌نفره‌ای از استادان ادبیات، نویسندگان، شاعران، مترجمان و سردبیران نشریات ادبی روسیه که به دعوت مرکز فرهنگی شهر کتاب به ایران سفر کرده‌اند برای دیدار و گفت‌وگو با اصحاب ادب و فرهنگ ایران روز یک‌شنبه ۲۸ آبان ساعت ۱۶ در مرکز فرهنگی شهر کتاب حضور خواهند داشت. این گروه هفت نفره تشکیل شده‌اند از: پروفسور مارینا ریسنر (استاد کرسی زبان‌شناسی انستیتو آسیا و آفریقای دانشگاه دولتی مسکو و مولف تاریخ

ایران شناسان: ویلیام چیتیک

محمد سعادتی
Chittick.jpg

تصویر: چیتیک
زمانی که از ایرانشناسانی که روی اثار مولانا سال ها کار کرده و موفق شده اند نام می بریم بی گمان در ابندا نام نیکلسون و سپس کلمن بارکس را به خاطر می آوریم. مهم‌ترین اثر نیکلسون متن مثنوی معنوی در سه جلد است که سالیان دراز صرف تصحیح و تنقیح آن شده است. نیکلسون طرح کاملی

پیوست: 

اشعار عامیانه ی ایران: در دوره ی قاجار

فروغ موسوی نجف آبادی
qajar6x.gif

ژوکوفسکی، والنتین، 1382، اشعار عامیانه ی ایران (در دوره ی قاجاری)،به اهتمام و تصحیح و توضیح عبدالحسین نوایی، تهران: اساطیر.
شعر عامیانه چیست؟و به چه دلایلی شکل میگرد؟ مطالعه ی کتاب حاضر میتواند پاسخ های قانع کننده ای به این سوالها در خود داشته باشد. شعر عامیانه زبان حال مردم کوچه و بازار است که گرچه اصول و قواعد شعری را نمی دانند با این حال اززبان  شعر بهره می برند تا گاه آمال و

نخستین صَحیفة ایران‌پژوهی در ژاپن

كاميار عابدي
japan1x.jpg

1. زمینة تاریخی
الف) در سال 1920 جوان ژاپنی کوشایی پس از حدود شش سال تحصیل در ایالات متّحدة امریکا به میهنش بازگشت. ایران‌پژوهان ژاپنی اتّفاق نظر دارند که با بازگشت وی ایران‌شناسی/ پژوهی به معنای خاصّ کلمه در ژاپن آغاز شد.1 نام او شیگه‌رو آراکی (Shigeru Araki 1932-1884)

ایران شناسان: آنه ماری شیمل

افشین مسیح پور
06a6401b00e80cd5b66f39cc08dee094.jpg

ریشه های شرق شناسی  در غرب به دورانی برمیگردد که در نتیجه شکست مسیحیان در جنگهای صلیبی کشیشان کوشیدند قرآن مجید و برخی از کتب مهم مسلمانان را به زبان لاتین ترجمه کنند. نخستین ترجمه قرآن که با حمایت پطروس واجب التکریم در سال 1143 م انجام شد پر از تحریفات فراوان است. اما این رابطه که با بغض و کینه آغاز شده بود. کمکم با آغاز عصر نوزایی و بعدی روزهای خردورزی و روشنگری و با توجه بیشتر

معرفی سفرنامه کولیور رایس درباره زنان ایرانی و راه رسم زندگی آنان

مائده معيري
Ketab -  Shahrivar 91.JPG

تحقیق درسی
سفرنامه زنان ایرانی و راه رسم زندگی آنان توسط کلارا کولیور رایس به رشته تحریر درآمده و دکتر اسدالله آزاد ترجمه آن را به عهده داشته است.
کلارا کولیوررایس زنی انگلیسی و همسر یکی از مسیونرهای ساکن جلفای اصفهان بود. وی در مجموع چهار بار به ایران سفر کرد

درباره کتاب «ایرانی که من شناختم» نیکیتین

منوچهر شتایی
Azmayeshgah- Nikitin - 13 Shahrivar 91.JPG

تحقیق درسی
بازیل  . نیکیتین ( B.Nikitine ) درتاریخ اول ژانویه 1885 در شهر سوسنوویتس درلهستان قدم به عرصه حیات گذاشت ، پدر او روس و از خانواده های بزرگ سن پترز بوگ و مادرش لهستانی بود.ازاین رو دوره  تحصیلات ابتدائی و متوسطه خود را در ورشو گذراند و به لطف یک معلم فرانسوی که در کلاس درس فرانسه از شرح سفرهای خویش به مشرق زمین با جاذبه خاصی سخن می گفت ، در او ذوق وشوق برای سفر به شرق را پدید می آید

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.