Picård (lingaedje)

lingaedjes > indo-uropeyin > italike > galo-roman > lingaedje d' oyi > picård

Wikipédia picard.

Po des linwincieusès racsegnes sol mot "picård (lingaedje)", alez s' vey sol Wiccionaire

Li picård, c' est on lingaedje d' oyi cåzé dins l' pus grand boket del Picårdeye di France et el mitan coûtchantrece del Province do Hinnot, el Walonreye.

Egzimpe di tecse

e picard: O volons bailler à tous chés gins du monne intieu qu'i varont vir chés pages lo, un froumionnemint d'informations à rapport éch picard et pi s'vie. A sro cangè, rapassè pi ractualisè rédjuyéremint.
ratournaedje e walon: Nos vlans bayî a tos les djins do monde etir ki vénront vir ces pådjes ci, on froumixhmint d' informåcions rapoirt å picård et pu s' veye. Ele seront tchandjeyes, coridjeyes et metowes a djoû regulirmint.

(tecse di prezintåcion sol waibe di «Ch'Lanchron»)

Picård et walon

Li walon s' a schåyî do picård a pårti di l' an 1000, et les deus lingaedjes estént pår diferins a pårti di 1200-1300.

Nerén, li picård a kécfeye dimoré li lingaedje nôbe pol walon lontins après. Metans :

Sititchaedje d' on CH picård dins les scrijhaedjes oficires di des plaeces avou on son S e walon :
- Mårcin : F. Marchin.
- Djåçlete F.Jauchelette
li betchfessî SH a stî atuzlé po tni conte di prononçaedjes CH ki s' avançnut foirt ådvins del Walonreye linwistike.
Sacwants spårdaedjes des disfondowes e walon mostere des disfondowes a môde picård bråmint pus avanceyes k' i n' divreut.
- candjî (pus lådje oyowe) : c' est ene disfondowe come tchandjî k' åreut dvou esse dispårdowe totavå.
- li G di gaeye (dobe rifondowe) ki va disk' å payis d' Hu, et ki n' divént "djaeye" ki pus lon.
On rtrove des disfondowe picådes dins des tote pitites coines del Hôte-Årdene, on payis foirt wårdiveus pol walon (çou ki pôreut mostrer ki ces disfondowes la estént pus corantes la sacwants siekes). Insi po "diele" (mape A.L.W. 15.20), nos avans ene disfondowe djèfe foirt sipårdowe el Hôte Årdene, avou des sorcoines (Solwåster) ki diynut guèfe.

Loukîz eto : calcaedje do picård

Croejhete

E picård, li sudjet del troejhinme djin est todi repeté pa on prono.

A l’ preumière goute, èl pièrot, i-a rassi ét i-a rincafougnî s’ tiéte d’dins ses plumes (Al prumire gote, li pierot, il a rashid et il a racafougnî s’ tiesse dins ses plomes) (J.M. Kajdanski).

Gn a on definixhant årtike tipike, avou ene divanceye voyale : éch :

éch lanchron (l’ araegne)

Gn a toplin des dvanceyès voyales :

des cenes come e rfondou walon (ki vnèt ddja do Coûtchant walon)

el pierot, ès tchot,

des cenes k’ i gn a nén (u foû waire) e walon :

èd mémoire d’ oisiau (di memwere d’ oujhea)

èj veu pôs (dji n’ vou nén)

Ortografeye

Li picård n' est nén rfondou, ni ehåyî.

Sacwants rcwereus, come Fernand Carton, ont atåvlé del riscrire dins l' sistinme Feller (sistinme Feller-Carton).

Alain Dawson boute so on sistinme di mîtrins scrijhas (graphie-pivots) et mete des tecses so ene båze di dnêyes.

Sacwants scrijheus e picård

do Hinnot bedje

di France

Armel Depoilly

Ôtes bouteus et rcwereus

Motîs do picård

Hårdêyes difoûtrinnes

Audio

Audio Picård =

http://ches.diseux.free.fr/sons/d85.mp3

http://ches.diseux.free.fr/diri/dir85.htm

Centre de Ressources pour la Description de l'Oral (CRDO) ( http://www.language-archives.org/language/pcd )