Фелисетт

Фелисетт
	Фелисетт
Җенес	ана зат
Туу датасы	1960
Туу урыны	Париж
Үлем датасы	1963
Үлем төре	эвтаназия[d]
Һөнәр төре	Животные в космосе
Төс	ак, кызыл һәм ал

Фелисетт (фр. Félicette) ул космоста булган беренче мәче (1963 ел).

Очыш һәм тикшеренүләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Аклы-каралы Фелисетт — космоска очуы ышанычлы рәвештә расланган бердәнбер төр вәкиле. Песине 1963 елның 18 октябрендә Франциянең авиация медицинасы уку һәм фәнни-тикшеренү үзәге(CERMA) җибәрә. Ракета-ташучысы хаммагир космодромыннан старт ала һәм 15 минуттан да кимрәк вакыт эчендә 160 км биеклеккә күтәрелә.монда мәче белән капсула аерылган була. Аннары капсула парашют белән җиргә төшә, анда эзләү командасы тарафыннан табыла^[1].

Кошның хәлен контрольдә тоту өчен очу вакытында аның баш миенә электродлар имплантланган. Очыштан соң ул CERMA-га китерелә, анда аны ике-өч ай дәвамында өйрәнәләр. Тикшеренүләрне дәвам итү өчен ул йоклатылган^[1].

Башта, тикшеренүләрдә шәхси факторны булдырмас өчен, Франциянең космик программасында катнашкан барлык мәчеләрнең исемнәре булмаган. Очыштан соң Британия матбугаты хайванны «астрокошка» дип атады, аннары аның Фелисетт исеме барлыкка килде^[1].

Хәтер[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Фелисетт һәйкәле Франциядә Халыкара космик институт каршында куелган^[2].

2019 елда Дубндагы лифт-бар стенасына фелисеттны сурәтләгән җирле рәссам һәм скульптор Михаил Поляков эше мозаикасы урнаштырылган.

Фелисетт 60 Parsecs видеоуенының икенчел персонажларының берсе булып тора.

Космостагы башка мәчеләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1963 елның 24 октябрендә CERMA мәчене космоска җибәрүне кабатларга тырыша, әмма стартта ракета-ташучы авариягә очрый. Капсула ике көннән соң, хайван инде үлгән вакытта, старт ноктасыннан шактый ераклыкта табылган^[1].

Космоста беренче булып Феликс мәчесе булган дигән версия киң танылу ала, бу космос тикшеренүләренә багышланган кайбер почта маркаларында (1992 елда Комор утраулары, 1997 елда Чад һәм 1999 елда Нигер) чагылыш таба. Башка версияләр буенча, Феликс лабораториядән космоска җибәрер алдыннан качкан, шуңа күрә аның урынын Фелисетт алган. Космоска очуга әзерлек берничә мәче үткән, алар арасында фотолары газеталарда басылган мәче дә булгандыр, әмма хайваннарның берсенең дә исеме булмаган. Исем алган бердәнбер лаборатория мәчесе скубиду була, ул имплантацияләнгән электродларны зарарлану сәбәпле алып ташлана, ә үзен лабораториягә гадәти йорт хайваны буларак урнаштыралар^[1].