(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

İçeriğe atla

Eter

Vikipedi, özgür ansiklopedi
16.12, 16 Aralık 2012 tarihinde Poyraz 72 (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 12425267 numaralı sürüm (Yeni tablolar eklendi ve aynı zamanda eterlerde adlandırma kısmıda eklenmiştir.)
Simetrik ve asimetrik Eterler
Simetrik eter
Simetrik eter
Asimetrik eter
Asimetrik eter
Simetrik eter Asimetrik eter
Dimetileter
Dimetileter
Etilmetileter
Etilmetileter
Dimetileter Etilmetileter
Su ve Eterde oksijenin diğer atomlarala yaptığı açı.
Eterde oksijen ve organik kısımlar arasındaki açı.
Eterde oksijen ve organik kısımlar arasındaki açı.
Su molekülünde oksijen ve hidrojen atomları arasındaki açı.
Su molekülünde oksijen ve hidrojen atomları arasındaki açı.
Eterde oksijenin yaptığı açı. Su molekülünde oksijenin yaptığı açı.

Genel itibarıyla eter denildiği zaman ilk akla gelen ağrı kesiciler olmaktadır. Yalnız eter bunun yanı sıra aynı zamanda içten yanmalı motorlarda ateşlemede kullanılmaktadır. Eterler, iki farklı yada iki aynı organik kısmın bir oksijen üzerinden birbirine bağ yapmış organik moleküllerdir. Eterlerin genel formülü R-O- R’ şeklindedir . Buradaki R ve R’ aynı olabileceği gibi farklı organik kısımlarda olabilirler. Eterler aynı karbon sayılı alkoller ile izomerdir bütün eterlerin alkol izomeri vardır ama bütün alkollerin eter izomeri yoktur bunun nedenide en küçük eter 2 karbonludur.Eterlerin izomeri olan alkollere göre kaynama noktaları daha düşüktür bunun nedenide molekülleri arasında hidrojen bağı bulunmamamsıdır.Eterler homolog sıra oluştururlar.Eterler yükseltgenemezler.2 mol mono alkolden 1 mol su çekilmesi ile simetrik eter elde edilir.Eterler tıpta ağrısız ameliyatlarda ve anestezide kullanılır.Oksijenin organik kısımlarla yaptığı bağların arsındaki açı su molekülünde hidrojenle yaptığı açıdan biraz daha büyüktür.




Adlandırma

Dalnamış ve dallanmamış Eterlerde adlandırma

Eeterlerde adlandırma yapılırken dikkat edilecek hususlar.
Dimetileter diğer bir değişle Metoksimetan
Dimetileter diğer bir değişle Metoksimetan
1.) Dimetileter yada Metoksimetan
2-Metoksipropan
2-Metoksipropan
2.) 2-Metoksipropan
1-Etksi-2-floretan
1-Etksi-2-floretan
3.) 1-Etoksi-2-floretan

Eterlerde adlandırma yapılırken kuralla uygun olarak Akil grupları yada aril grupları alfabetik sıraya göre yazılır ve son olarakta ismin sonunan eter eki getirilir. Bu kural simetrik eterlerin adlandırılmasında ismin başına di- ekinin getirilmesiyle kolyca çüzülürken asitrik olan eterlerde adlandrıma yapılırken O-R grubunun Alkoksilgrubu olarak adlandırılırken R kısmıda Alkan olarak adlandırılır. Örneğim Dietileter diğer bir değişle Etoksietan, dimetileter yani Metoksieter şeklinde adlandırılır.


Yan taraftaki tabloya baktığımız zaman 1. ile gösterrilen eter molekülü simetrik bir molekül olduğundan adlandırma pek zorluk çcekilmden yapılabilir. Burada okjijen atomunun her iki tarafında bulunan moleküller aynı olduğu için istenildiğinde Dimetileter şeklinde adlandırılacağı gibi Metoksimetan şeklindede adlandırılabilir.


Tablodaki 2. örneğe baktığımızda burda molekülün simetrik bir molekül olmadığı açıkça görülebilir. Böyle durumlarda oksijenin kağlı olduğu ve yapısında daha az karbon içeren kısım Alkoksi grubu olarak adlandırılır. Bu örnekte maviyle gösterilen kısım Alkoksi grubu ve kırmızı olarak gösterilen kısım ise Alkan grubu olarak adlandırılır. Bu yüzden oksijenin solunda bir karbon bundan dolayı Metoksi, oksijenin sağ tarafında ise üç karbonlu bir molekül olduğu için propan denilir. Son oalarak Metoksi grubu alkanın ikinci karbonuna bağlı olduğu için 2- öne yazılır ve 2-Metoksipropan şeklinde adlandırılmış olur.


Tablodaki 3. örneğe baktığımızda oksijenin sağındaki ve solundaki karbon sayıları birbirlerine eşittir. Yalnız burda karbon ve hidrojen dışında üçüncü bir atom (F) bulunmaktadır ve bu yüzden daha fazla dallanma yapmış olarak kabul edilir. Bundan dolayı sol taraf alkan olarak ve sağ tarafra Alkoki grubu olarak kabul edilir ve adlandırma yapılır.

Sikloeterlerde Adlandırma

Siklo eterlerde adlandırma
Oksasikloheksan
Oksasikloheksan
4-Floroksasikloheksan
4-Floroksasikloheksan
1. Oksasiklpheksan 2. 4-Floroksasikloheksan

Siklo eterlerde adlandırma yapılırken dikkat edilecek hususları yandaki tabloda verilen örnekler üzerinden gösterebiliriz. Yandaki tabloda 1. ile gösterilen örneğe baktığımızda bir halkasal bir yapı gösterdiğini görebilmekteyiz. Diğer bir dikkat çekecek husus ise halkasal yapıyı oluşturan 6 atomunun hepsinin karbon olmadığı bunlardan birinin oksijen olduğu açıkca görülüyor. İste halka altı atomdan oluştuğu için heksan ve bu altı atomdan birisinin oksijen olamsıylada oksa ve halkalı olmasındanda siklo eklerini alır. Sonuç olarak Oksasikloheksan şeklinde adlandırma yapılır.


Tablodaki 2. örneğe baktığımızda bir önceki örneğe fakı yapısnda flor atomunun bulunmasıdır. Burda dikkat edilecek husus ise oksijen atomunda karbon atomuymuş gibi sayılır ve bununla flor atomunun yeri belirtilir. Bu işlemi yaptıktan sonra 4-Floroksasikloheksan bu şekil IUPAC adlandırma yöntemidir.




Kaynak

Harold Hart (Autor), Leslie E. Craine (Autor), David J. Hart (Autor), Christopher M. Hadad (Autor); Nicole Kindler (Übersetzer): Organische Chemie, 3. Auflage, Wiley-VCH, Weinheim 2007, ISBN 978-3-527-31801-8, S.295-298


T.W Graham Solamons( Yazar), Craig B. Fryhle (Yazar),Güral Okay (Çeviri Editörü), Yılmaz Yıldırır (Çeviri Editörü) Organik Kimya, ( Organik Chemsty), 7. Basımdan Çeviri, Literatür Yayıncılık 2002, ISBN 975-8431-87-0. Sayfa 63

Ether