ၸႆၢးဢွင်ႇထုၼ်း

ၸႃႇတိတီႈၵိူတ်ႇ

လုင်းၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်းၼႆႉ ၵိူတ်ႇမႅၼ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၸူႇလၢႆႇ 3 ဝၼ်း ပီႊ 1932 ၼီႊၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၸၢမ်ႇမူဝ်းလႄႈ ပႃႈၼၢင်းထုၼ်း တီႈယူႇဝၢၼ်ႈတႃႈပူၵ်ႇ တူင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၼႆယူႇ။

ၵၢၼ်ႁဵၼ်း

ၼႂ်းပီႊ 1957 ၼီႊၼၼ်ႉ လုင်းၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း လႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူးၶိုၵ်ႉတွၼ်းၽၢႆႇပၢႆးပိုၼ်း တီႈၸၼ်ႉ ၸွမ်တႃႈၵုင်ႈ(M.A History, Yangon University)မႃးသေ ၼႂ်းပီႊ 1960 ၼီႊၼၼ်ႉ လႆႈသိုပ်ႇ ႁပ်ႉ ၸုမ်ႈၶူးၶိုၵ်ႉတွၼ်း (M.A University of Denver, Colorado U.S )တီႈမိူင်းဢမေႇရိၵႃႊမႃးယူႇ။

ၼႃႈၵၢၼ်

တေႇပီႊ 1972 ၼီႊ တေႃႇထိုင် ပီႊ 1985 ၼီႊၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်းၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၶူးသွၼ်လူင် တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ဝဵင်းႁူဝ်ၵဵဝ်(မျိၼ်ႉၵျီးၼႃး)လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၽႃႇသႃႇပၢႆးသၢႆႊၼွၵ်ႈမိူင်း(UFL) ၼႆယူႇ။

ၼႂ်းပီႊ 1985 ၼီႊၼၼ်ႉ လႆႈပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈၶွင်ႇၸီႇၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈမႃးသေ တေႃႇထိုင် ပီႊ 2008 ၼီႊ ၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၽၢႆႇပၢႆးပိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႆယူႇ။

ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးပိုၼ်း ၶူးမေႃလူင် တွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်းၼႆႉ လႆႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၶပ်ႉၶွမ်ႈၶႅၼ်ႇ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇ ပပ်ႉပိုၼ်းတႆး ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်ႈႁူင် မိူၼ်ၼင်ႇ “ History Of The Shan State” ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးသေ လုၵ်ႉတီႈႁူင်းဢိတ်ႇလိၵ်ႈ Silkworm တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ လႆႈထတ်းထွင်ပိုၼ်ၽေႈဢွၵ်ႇ မိူဝ်ႈ လိူၼ်ၸၼ်ႇဝႃႇ ရီႇ 7 ဝၼ်း ပီႊ 2009 ၼီႊ ၼႆယူႇ။

သဵၼ်ႈမႆၢၽိုၼ်ပပ်ႉလိၵ်ႈဢၼ်တႅမ်ႈဢွၵ်ႇ

Aung Tun, Sai (2020). Selected writings of Dr. Sai Aung Tun. Department of Historical Research and National Library, Myanmar.

Aung Tun, Sai (2009). History of the shan state : from its origins to 1962. Chiang Mai: Silkworm Books.

သဵင်ႈမုၼ်

ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႉတိမ်ႇပႃႇ 25 ဝၼ်း ပီႊ 2020 ၼီႊ ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 5:30 မူင်း၊ လိူၼ်သိပ်းမႂ်ႇ 8 ၶမ်ႈ ဝၼ်းသုၵ်း ပီႊတႆး 2114 ၼီႈၼၼ်ႉ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးပိုၼ်း ၶူးမေႃလူင် တွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း ဢႃႇယူႉ (88)ပီႊ လႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ ၼႆယူႇ။

ၽိုၼ်ဢိင်

1. https://ssppssa.org/?p=2767
2. https://english.shannews.org/archives/21853
3. https://silkwormbooks.com/pages/sai-aung-tun