مُک صفحو

وڪيپيڊيا تي ڀليڪار،

وڪيپيڊيا:کليل ڄاڻ انسائيڪلوپيڊيا جنهن کي
ڪير به سنواري سگھي ٿو.

سنڌي ۾ 17,301 مضمون آهن.

• وڪيپيڊيا جو تعارف
• ترميم ڪيئن ڪجي؟
• هدايت ۽ حڪمت عملي
• پڙهڻ ۾ ڏکيائي
• مدد
• موبائل ويبسائيٽ

چونڊ مضمون دمجلي چُر مان لڌل پٿر دامجلي چُر (انگريزي ٻولي: Damjili Cave) ”روئڻ وارو پاڻي“ آذربائيجان ۾ هڪ اڌ گول سرڪل شڪل واري غفا جي ماڳ (6400-6000 ق.م) تي آهي، جتي تواريخي زماني کان اڳ جي (پري هسٽارڪ) پراڻو پاهڻي دور (پليئلوٿڪ) انسان جي موجودگي ۽ پٿر جو وچيون (ميسوليٿيڪ) دور کان اڳ واري انسان جي موجودگي جا ثبوت لڌا ويا. ان غفا ۾ پٿر جا انيڪ اوزار، تير جا نشان، چڪمڪ ڇُري (ڪاتي)، چُلهه (آتش دان) جي باقيات ۽ جانورن جا فوسل ٿيل هڏا غار ۾ مليا آهن. ان چُر ۾ ڪيترائي گيڙو، ھلڪو ھيڊو (ochre) جا نشان ڏٺا ويا آهن، جيڪي ان خيال کي ظاهر ڪن ٿا ته ان غفا ۾ قبضو ڪري ويٺل ماڻهن ۾ علامت ۽ رس گيان (جماليات) سان سلهاڙيل اِڇا (خواهش) هئي. تري واري مٽي- لَٽُ جا تَهه، جن ۾ اوچر (گيڙو ochre) ملايا ويا هيا، سي وڌيڪ گيسريو (ڍرو) تهن سان ملايا ويا هيا، جنهن منجهان پَروڙ پوي ٿي ته ان جو استعمال موسيرين سڀيتا سان ملندڙ هڪجهڙائي رکندڙ آهي.  وڌيڪ چونڊ مضمون بهترين مضمون ايلنور روزويلٽ انساني حقن جي عالمي پڌرنامي (انگريزي ۾)، ليڪ سڪسيس، نيو يارڪ جو پوسٽر هٿ ۾ کنيو بيٺو آهي. نومبر 1949ع. انساني حقن جو عالمي پڌرنامو 10 ڊسمبر 1948ع انساني حقن جو عالمگير پڌرنامو يا انساني حقن جو عالمي پڌرنامو (يو ڊي ايڇ آر) (انگريزي ٻولي: Universal Declaration of Human Rights) هڪ تاريخي دستاويز آهي، جنهن کي 10 ڊسمبر 1948 تي فرانس جي شهر پيرس ۾ پيليس ڊي چيلوٽ وٽ ٿيل گڏيل قومن جي جنرل اسيمبليءَ پنهنجي ٽئين اجلاس ۾ هڪ قرارداد 217 طور منظور ڪيو هيو. گڏيل قومن جي ان مهل جي 58 ميمبرن منجهان 48 ميمبرن ان جي حق ۾ ووٽ ڏنو، ان جي خلاف ڪوبہ ووٽ نہ آيو، ۽ ٻن ميمبرن ووٽ نہ ڏنو. پڌرنامو (اعلان) ۾ ڪنهن فرد جي حقن جي پَڪ (تصدیق) ڪندڙ 30 مضمونَ (آرٽيڪل) شامل آهن، جيتوڻيڪ ڪنهن فرد تي قانوني طور پابند ناهي، جيڪي بين الاقوامي ٺاهن (معاهدن)، معاشي مٽاسٽا، علائقائي انساني حقن جا دستاويز، قومي راڄ ريتي (دستور- آئين)، ۽ ٻين قانونن جي وضاحت ڪيل آهي. اهو پڌرنامو انساني حقن جي بين الاقوامي بل (انٽرنيشنل بل فار هيومن رائٽس) کي رُوپ ڏيڻ واري عمل جو پهريون قدم هيو، جيڪو سن 1966 ۾ مڪمل ٿيو هيو، ۽ سال 1976 ۾ ان تي عمل ٿيو هيو، جنهن کانپوءِ ڪيتري ئي تعداد ۾ مُلڪن ان جي پَڪ (توثيق، منظوري ڏني) ڪئي هئي. ڪُجھ قانوني اسڪالرز دليل ڌنا تہ "ڇاڪاڻ ته مُلڪَ 50 سال کان لاڳاتار ان پڌرنامو جي حمایت ڪندا آيا آهن، تنهنڪري هي رواجي بين الاقوامي قانون (customary international law) جو هڪ لازمي (بائنڊنگ) حصو بڻجي ويو آهي". تنهن هوندي، گڏيل آمريڪي رياستون، جي سوسا ڀيٽ الواريز-مچين (2004) ۾ سپريم ڪورٽ هي نتيجو ڪڍيو (اخذ ڪيو) آهي تہ هي پڌرنامو "انٽرنيشنل قانون جي معاملي طور پنهنجي ذميدارين تي لازمي فرض لاڳوُ نٿو ڪري. "ٻين مُلڪن جي عدالتن پڻ اهو نتيجو ڪڍيو آهي تہ هي پڌرنامو گهريلو قانون (ڊوميسٽڪ لا) جو ڀاڱو ناهي.  وڌيڪ مضمون هاڻوڪا واقعا 2019–20 ڪوروناوائرس مها وبا ڪورونا وائرس جي وبا – بيماري – وقت پٽي (ٽائم لائن) – علائقي جي لحاظ کان – موت ۽ردعمل – ڪوششون - وڪي منصوبو ڪووڊ-19 غلام حسين شاهه بخاري اسلامي انقلابي گارڊ ڪور ۽ القدس فورس جو سپاهه سالار ايراني جنرل قاسم سوليماني (سامهون تصوير ۾:سوليماني) 3 جنوري 2020، بغداد ويجهو بغداد انٽرنيشنل ايئرپورٽ تي ٿيل آمريڪي ڊرون حملي ۾ مارجي ويو. يوڪرين انٽرنيشنل ايئر لائنز جو جهاز 752 ايران جي شهر تهران کان اُڏام ڀَرڻ جي تُرت پوءِ ڪِري تباهہ ٿي ويو، جنهن ۾ چڙهي سوار ٿيل 176 ماڻهو مارجي ويا. تازيون فوتگيون: غلام حسين شاهه بخاري اڄ جو ڏينهن ڇنڇر 25 مَئي 2024ع مطابق 16 ذوالقعد 1445ھ وڪيپيڊيا:چونڊ ڏينهن/مَئي 25

وڪيپيڊيا جو حصو ٿيو! وڪيپيڊيا هڪ کليل ۽ گھڻ لساني ڄاڻ چيڪلو آهي، جنهن تي اسان سڀ گڏجي لکندا ۽ سنواريندا آهيون. وڪيپيڊيا جي شروعات جنوري 2001ع ۾ ٿي، جڏهن ته سنڌي وڪيپيڊيا جو اجراع 2006ع تي عمل ۾ آيو. هن وقت سنڌي وڪيپيڊيا تي 17,301 مضمون موجود آهن. اسان سان گڏجو جڏهن اوهان جو کاتو موجود آهي ته داخل ٿيو ڇا اوهان کاتو نٿا رکو؟ ته هينئر ئيکاتو کوليو کاتي جي لاءِ درخواست ڏيو هلندڙ منصوبا گهر ميڊيا 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 2015 وڪيپيڊيا ايشيائي مھينو وڪيپيڊيا ايشيائي مھينو وڪيپيڊيا ايشيائي مھينو ھڪ آن لائن ترميمي ڊوڙ آھي، جنھن جو مقصد ايشيا جي وڪيپيڊيا برادرين جي وچ ۾ موجود وڇوٽيءَ کي گھٽائڻ ۽ انھن کي ھڪ ٻئي جي ويجھو آڻڻ آھي. وڪيپيڊيا ايشيائي مهينو وڪيپيڊيا جي ھڪ سالياڻي ڇٽاڀيٽي (مقابلو) آهي جنهن ۾ مخصوص ٻولين جي وڪيپيڊيا ۾ ايشيائي مواد کي فروغ ڏيڻ تي ڌيان ڏنو ويندو آھي. هر حصو وٺندڙ برادري (ڪميونٽي) پنھنجي وڪيپيڊيا تي هر نومبر ۾ هڪ مهيني لاءِ آن لائن ترميمي ڊوڙ (ايڊٽ ٿان) ڪندي آھي تہ جيئن پنھنجي ملڪ کان الڳ ٻئي ڪنھن ايشيائي ملڪ جي موضوع بابت نئون مضمون تخليق ڪري سگھي يا اڳ کان موجود مضمونن کي سنواري بھتر بڻائي. ان ترميمي ڊوڙ ۾ ڀاڱيدار (حصو وٺندڙ) واپرائيندڙ رُڳو ايشيائي برادرين تائين محدود ناھين. هن مقابلي جو پهريون ورجاءُ 2015 ۾ شروع ڪيو ويو ۽ هر سال مضمونن جو تعداد وڌيو آهي ۽ شرڪت ڪندڙ انيڪتا ۽ وڌيا آھن.گذريل ٽن سالن ۾، 2،000 کان وڌيڪ وڪيپيڊيا ايڊٽرن طرفان 50 کان وڌيڪ مخصوص وڪيپيڊيائن ۾ 20،500 کان مٿي اعليٰ معيار وارا مضمون شامل ڪيا ويا آهن. وڪيپيڊيا ايشيائي برادري (ڪميونٽي) جي دوستي ۽ ثقافتي مٽاسٽا جي ھڪ ڀاڱي طور، شرڪت ڪندڙ جيڪي گهٽ ۾ گهٽ چار مضمون (آرٽيڪل) ٺاھي وٺندا آهن سي هڪ ٻئي شرڪت ڪندڙ ڪميونٽي کان خاص وڪيپيڊيا پوسٽ ڪارڊ ماڻيندا آھن. اچرج (حيرت) ٿيڻ لاءِ تيار ٿي وڃو! توهانکي ڪڏهن بہ پَروڙ ناهي تہ ڪھڙي وڪي برادري (Wiki ڪميونٽي) توهان کي پوسٽ ڪارڊ موڪلڻ واري آھي! وڪيپيڊئن (وڪيپيڊيا واپرائيندڙ) جيڪي هر وڪيپيڊيا تي سڀ کان وڌيڪ مضمون آڻيندا آهن انهن کي "وڪيپيڊيا ايشيائي سفير" طور عزت (ايوارڊ/اعزاز) ڏنو ويندو آھي. ھاڻي ئي شامل ٿيو! پنھنجي ڪم کي ھتي داخل ڪريو اصول مختصر لفظن ۾ : ايشيائي موضوعن (ماڻهن، ماڳن، ثقافت وغيره) تي اھڙا نوان مضمون جيڪي حوالا سميت گھٽ ۾ گھٽ 3000 بائٽ ۽ 300 لفظن تي جڙيل ھجن ۽ نومبر 2019ع ۾ ٺھيل/لکيل ھجن. فهرستون اهل ناهين. تفصيل: توهان پاران مضمون نئون/تازو جڙيل/لکيل هجي (يعني اڻپورو (ڪچو مضمون) کي وڌائڻ، سنوارڻ شامل ناهي) يعني جن کي 1 نومبر 2019 00:00ع کان 30 نومبر 2019ع 23:59 جي وچ ۾ لکيو ويو ھجي. ايران ۾ هڪ هفتو تائين انٽرنيٽ بندش (بلاڪ) هئڻ جي پيش نظر نومبر جي آخر ۾ ختم ٿيندڙ هن مضمون نويسي جي ترميم ڊوڙ کي وڌيڪ هڪ هفتو (۷ ڊسمبر رات ۱۲ بجي) تائين وَاڌارو ڪيو ويو آهي. مضمون گھٽ ۾ گھٽ 3،000 بائيٽ ۽ تقريباً 300 لفظن تي جڙيل ھجن. (انفوباڪس ، ٽيمپليٽ وغيرہ جي سنوار نه ڳڻي ويندي) مضمون لازمي طور وڪيپيڊيا معروفيت واري اهليت جي معيار تي پورا لهندا هجن. مضمون ۾ مناسب مهذب حوالا (ريفرنسز) هجڻ ضروري آهن، مضمون ۾ مشڪوڪ يا تڪراري مواد جي توثيق لاڳاپيل مضمون جي درج حوالا تان هجڻ گهرجي. حوالا ڪيئن داخل ڪرڻ لاءِ ڏسو مضمون خالص (مڪمل طور) مشين ترجمو نه هجڻ گهرجن ۽ اهي صحيح طريقي سان ڪاپي ايڊت ڪيا وڃن. مضمون ۾ ڪي به وڏا مسئلا نه هجڻ گهرجي (جهڙوڪ، ڪاپي رائيٽ جي خلاف ورزي نه هجي، معروفيت جا سوال، وغيره). مضمون فھرست جي شڪل ۾ نہ ھجن. نيارپ:ھڪ اهڙي فهرست ٺاھڻ جيڪا ھڪ نمايان فهرست بڻجي وڃي. (رُڳو انهن وڪيپيڊيا تي لاڳو ٿئي ٿو جيڪي چُونڊ فهرستون هونديون آهن.) اھڙي فھرست قابل قبول آھي جيڪا سھولت جي غرض سان ٺاھي وئي ھجي (ھي اختيار صرف چونڊ مضمونن جي لاءِ آھي) مضمون معلومات ڀريا ھجن. مضمون صرف ايشيائي ملڪن ۽ علائقن سان لاڳاپيل ھجن (مضمون نويس واپرائيندڙ پنھنجي ملڪ سان لاڳاپيل موضوعن تي نہ لکي، مثال طور پاڪستاني واپرائيندڙ پاڪستان سان لاڳاپيل مضمون تحرير نہ ڪن، پر پاڪستان کانسواءِ ٻئي ڪنھن بہ ايشيائي ملڪ بابت مضمون لکن) منتظم (ناظم) پاران جمع ڪرايل مضمونن کي ٻيا ناظم (مقامي توڙي عالمي) يا منتظم چڪاسيندا. هر ٻوليءَ کان وڪيپيڊيا جا جج اندازو لڳائيندا ۽ طئي ڪندا ته ڇا سندن ٻوليءَ جي وڪيپيڊيا ان رٿا (مقابلي) ۾ مضمون قبوليو ويو يا نه. جڏهن توهان 4 مضمون (آرٽيڪل) ٺاهيون ٿا جيڪي مٿئين قاعدن تي پورو لهن ٿا، ته پوءِ توهان ايشيائي برادرين مان هڪ برادري کان وام پوسٽ ڪارڊ وصول ڪندا، جيڪو توهان کي ٽپال وسيلي موڪليو ويندو. وڪيپيڊيا ايشيائي سفيرن کي ايشيائي برادرين پاران هڪ تصديق ۽ دستخط ٿيل سند (سرٽيفڪيٽ) ملندو. وڌيڪ معلومات لاءِ اڪثر پڇيا ويندڙ سوال ڏسو. داخلا You can sign up any time through the month of November. ھاڻي ئي شامل ٿيو! حصو وٺندڙن جي فھرست  پنھنجي ڪم (مضمون) جي داخلا ڪيئن ڪجي جيڪڏھن توھان پھرين نومبر 2019ع کان 30 نومبر 2019ع جي وچ ۾ ڪو مضمون لکيو آھي، جيڪو ايشيا کنڊ سان لاڳاپيل ڪنھن بہ موضوع تي آھي، ان جو وزن 3000 بائيٽ آھي ۽ ان ۾ حوالا ۽ ڄاڻ خانن (انفوباڪس) کان سواءِ، 300 لفظ (گھٽ ۾ گھٽ حد) آھن، تہ توھان ھتي ٺِڙڪ ڪريو ۽ سبمٽ (جمع) تي ٺڙڪ ڪري پنھنجي مضمون (جنھن واپرائيندڙ مضمون شروع ڪيو، اھو ئي داخل ڪرائي سگھي ٿو ٻئي جو مضمون توھان جي نالي سان، يا توھان جو مضمون ڪنھن ٻئي واپرائيندڙ سان ھتي داخل ٿي نہ سگھندو) جو نالو لکو ۽ اڳئيون (نيڪسٽ) تي ٺڙڪ ڪريو، جيڪڏھن توھان جو مضمون لاڳاپيل شرطن تي پورو لھي ٿو، تہ تڏھن ئي ھيٺ اڳئين (نيڪسٽ) تي ٺڙڪ ڪري سگھندئو. اھڙي طرح توھان جي ڪم جي داخلا ٿي ويندي. ناظم جوڳي اسد اڳوڻيون ڊوڙون پھرين ڊوڙ 2015 ٻئي ڊوڙ 2016 وام 2017 وام 2018ع لاڀائتا ڳنڍڻا ميٽاوڪي تي منصوبي جو صفحو ويبسائيٽ تي منعقد ترميمي ڊوڙ سوال ۽ جواب Wikipedia:درخواست ڪيل مضمون/سوانح نگاري/قوميت جي لحاظ سان Wikipedia:باب ايشيا پڻ ڏسو چيني وڪيميڊيا جي واپرائيندڙن جو گروھ وڪيميڊيا فلپائن وڪيميڊيا تائيوان ڪانسائي ۾ وڪيميڊيا جي واپرائيندڙن جو گروھ وڪيميڊيا ھانگ ڪانگ وڪيميڊيا بنگلاديش پنجابي وڪيميڊيا جي واپرائيندڙن جو گروھ ڪوريائي وڪيميڊيا جي واپرائيندڙن جو گروھ اڄ جو لفظ 0 اڪثر چيو ويندو آهي: آءٌ / آئون ڪنڊيارو مان پيو اَچان. سنڌي ٻوليءَ جي ويڪارڻي سٽاءَ موجب، هينئن هئڻ گهرجن: آءٌ / آئون ڪنڊياري مان پيو اَچان. يا: هُو ڪالهه ممبئي ويو، درست جملو، هو ڪالهه ممبئيءَ ويو. اڄ جو قول ”سماج ۾ ماڻھو ٻئي انسان ۾ اندروني سندرتا ۽ سچائي ڳولھڻ بدران پڌري يا ظاھري ڏيکاءُ، سندرتا ۽ سماجي رتبي کي وڌيڪ اھميت ڏيندا آھن، پر اھڙا ماڻھو تمام ٿورڙا ئي ملندا جيڪا ٻئي انسان ۾ اندروني سندرتا، ڳڻ يا گڻ ۽ سچائي کي ڏسندا آھن اھڙي بصيرت ھر ماڻھوءَ منجھ ناھي ھوندي“ـ جوڳي اسد راڄپر #ج_ا_ر ڇا توھان ڄاڻو ٿا

ڇا توهان به لکڻ چاهيو ٿا؟ سنڌي وڪيپيڊيا تي هن وقت 17,301 مضمون موجود آهن، جيڪڏهن اوهان ڪنهن به موضوع تي لکڻ چاهيو ٿا ته پهرين هن ڳولا صفحي تي وڃي عنوان لکو، ممڪن آهي جيڪو مضمون اوهان لکڻ چاهيو ٿا اهو اڳ موجود هجي، جيڪڏهن مضمون ڳولا ۾ نه اچي ته پوءِ نئون مضمون تحرير ڪيو. يا نئون مضمون لکڻ جي لاءِ آرٽيڪل وزرڊ آزمايو تربيتي مواد

”سانئِيَمِ! سَدائِين ڪَرِين، مَٿي سِنڌُ سُڪارَ،
دوسَت! مِٺا دِلدارَ، عالَمُ سَڀِ آبادِ ڪَرِين.“

(ياد رهي تہ هي سنڌي وڪيپيڊيا سٿ جو اَڻ دفتري (اَن اوفيشل) سٿ ۽ واپرائيندڙ جي پنهنجي ڪوشش آهي)

ٻين تائين پهچايو: 

وڪيپيڊيا معلومات جي درستگي ۽ معتبريت بابت ڪا بہ ضمانت نٿي ڏئي. وڪيميڊيا فائونڊيشن وڪيپيڊيا معلومات جي درستگي ۽ معتبريت بابت ڪا بہ ضمانت نٿي ڏئي ترميم ڪندڙ پنهنجي ترميمن جا ذميوار پاڻ آهن.

مدد کپي؟ اسان سان رابطو ڪريو.