(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Wikipedia

Tomasz Witkowski

polski psycholog
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 78.16.95.230 (dyskusja) o 13:00, 5 sie 2019. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Tomasz Witkowski (ur. 27 kwietnia 1963[1]) – polski psycholog, pisarz i epistemolog psychologii.

Tomasz Witkowski
{{{alt grafiki}}}
Tomasz Witkowski (2017)
Data urodzenia

27 kwietnia 1963

Zawód, zajęcie

psycholog, pisarz

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Głos Tomasza Witkowskiego
Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.

Życiorys

Tomasz Witkowski ukończył psychologię na Uniwersytecie Wrocławskim. Był pracownikiem naukowym Instytutu Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Wydziału Zamiejscowego we Wrocławiu Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej[2]. Prowadził badania poświęcone psychologii społecznej oraz motywacji na uniwersytetach w Bielefeld oraz w Hildesheim[3]. Jest autorem kilkudziesięciu artykułów naukowych oraz ponad stu artykułów popularnonaukowych[4]. Publikował m.in. w British Journal of Social Psychology, Polish Psychological Bulletin, Journal of Social Psychology, Skeptical Inquirer oraz w The Scientific Review of Mental Health Practice[4][5]. Jako guest blogger współpracuje na stałe z Research Digest publikowanym przez British Psychological Association[potrzebny przypis].

Jest założycielem Klubu Sceptyków Polskich[3]. W 2015 ukazała się w USA jego książka Psychology Gone Wrong. The Dark Sides of Science and Therapy, napisana wspólnie z Maciejem Zatońskim, a w 2016 Psychology Led Astray: Cargo Cult in Science and Therapy. Obie książki opublikowało wydawnictwo Brown Walker Press.

Poglądy

Tomasz Witkowski znany jest przede wszystkim z krytyki psychologii jako dyscypliny i jako praktyki – i daje jej wyraz w swoich publikacjach. W październiku 2007, udając nieistniejącą francuską psycholożkę Renatę Aulagnier, opublikował na łamach miesięcznika „Charaktery” artykuł pod tytułem Wiedza prosto z pola[6]. Praca ta była mistyfikacją podobną do parodii Sokala. Autor skomentował to potem w artykule „Modne bzdury wciąż modne”[7]. Jego prowokacja stała się pretekstem do debaty o kodeksie etyczno-zawodowym psychologa i o statusie naukowym psychologii[8][9].

Jednym z przedmiotów jego krytyki jest terapia oparta na tak zwanym syndromie dorosłych dzieci alkoholików:

Tego syndromu nie ma. […] Jeśli przedstawimy ludziom charakterystykę, która jest wystarczająco ogólna, to większość osób uzna, że to bardzo trafny opis ich osobowości. […]. Syndrom DDA w badaniach został po prostu zmiażdżony. Dlatego teraz cała ideologia DDA ucieka od tego określenia w kierunku tzw. rodziny dysfunkcyjnej – Dorosłe Dziecko z Rodziny Dysfunkcyjnej (DDD). W tej chwili ideolodzy DDA do problemu z alkoholem dodają przemoc, wychowywanie przez jednego rodzica, to, że ktoś w rodzinie był poważnie chory, itp. Dokładne badania pokazują, że opis syndromu DDD jest mocno na wyrost[10].

Tomasz Witkowski skrytykował również wartość naukową i praktyczną testów projekcyjnych; Polskie Towarzystwo Psychologiczne odpowiedziało na tę krytykę[11], ze względu na istotność tych narzędzi m.in. w opiniowaniu sądowym.

Jest zdecydowanym krytykiem NLP: wykonane przez niego przeglądy wyników badań naukowych wskazują, że założenia NLP nigdy nie zostały empirycznie potwierdzone, a tym samym jest ono pseudonauką[5][12][13].

Jest zwolennikiem zastosowań sztucznej inteligencji i nowych technologii w psychologii[14][15][16][17].

Nagrody

W 2010 roku za swoją działalność został uhonorowany nagrodą Racjonalista Roku przyznawaną przez Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów.[18]

Publikacje

W dorobku publikacyjnym T. Witkowskiego znajdują się m.in.[19]:

Autorstwo

  • Tomasz Witkowski: Psychomanipulacje. Jak je rozpoznawać i jak sobie z nimi radzić. Wałbrzych: Unus, 2000, s. 289.
  • Tomasz Witkowski: Psychologia kłamstwa. Motywy, strategie, narzędzia. Wałbrzych: Unus, 2002, s. 380.
  • Tomasz Witkowski: Inteligencja makiaweliczna. Rzecz o pochodzeniu natury ludzkiej. Taszów: Moderator, 2005, s. 253.
  • Tomasz Witkowski: Zakazana psychologia. Pomiędzy szarlatanerią a nauką.. T. 1. Taszów: Moderator, 2009, s. 442.
  • Tomasz Witkowski: Zakazana psychologia. Nauka kultu cargo i jej owoce.. T. 2. Stare Groszki: Wydawnictwo CiS, 2013, s. 426.
  • Tomasz Witkowski: Psychology led astray: Cargo cult in science and therapy. Boca Raton, FL: BrownWalker Press, 2016, s. 278.
  • Tomasz Witkowski: Psychoterapia bez makijażu. Rozmowy o terapeutycznych niepowodzeniach. Wrocław: Wydawnictwo Bez Maski, 2018, s. 430.
  • Tomasz Witkowski: Zakazana psychologia. O cnotach, przywarach i uczynkach małych wielkich uczonych. T. 3. Wrocław: Wydawnictwo Bez Maski, 2019, s. 427.

Współautorstwo

  • Stanisław Chełpa, Tomasz Witkowski: Psychologia konfliktów. Praktyka radzenia sobie ze sporami. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995, s. 204.
  • Sławomir Jarmuż, Tomasz Witkowski: Podręcznik trenera. Taszów: Moderator, 2004, s. 298.
  • Małgorzata Kossowska, Sławomir Jarmuż, Tomasz Witkowski: Psychologia dla trenerów. Kraków: Wolters Kluwer, 2008, s. 231.
  • Tomasz Witkowski, Maciej Zatoński: Psychology gone wrong: The dark sides of science and therapy. Boca Raton, FL: BrownWalker Press, 2015, s. 304.

Redakcja naukowa

  • Nowoczesne metody doboru i oceny personelu, Tomasz Witkowski (red.), Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, 1998, s. 325.
  • Dobór personelu. Koncepcje, narzędzia, konteksty, Tomasz Witkowski (red.), Taszów: Moderator, 2007, s. 518.

Wybrane artykuły

  • Tomasz Witkowski: Teoria i praktyka NLP w oczach psychologa społecznego, „Nauka”, 4/2006, s. 55-71.
  • Tomasz Witkowski: Thirty-Five Years of Research on Neuro-Linguistic Programming. NLP Research Data Base. State of the Art or Pseudoscientific Decoration?, „Polish Psychological Bulletin”, 2010, vol 41 (2), s. 58-66.
  • Tomasz Witkowski: Psychological Sokal-style hoax, „The Scientific Review of Mental Health Practices”, 2011, vol. 8 (1), s. 50-60.
  • Tomasz Witkowski: A Review of Research Findings on Neuro-Linguistic Programming, „The Scientific Review of Mental Health Practice”, 2012, vol. 9 (1), s. 29-40.
  • Tomasz Witkowski, Maciej Zatoński: In Twenty-First-Century Europe Public Prosecutor Appoints Clairvoyant as Expert Witness, „Skeptical Inquirer”, September/October 2013, s. 7.
  • Tomasz Witkowski: A Scientist Pushes Psychology Journals toward Open Data, „Skeptical Inquirer”, July/August 2017.
  • Tomasz Witkowski: The Primum non nocere principle in psychotherapy: A science based approach, "Science Based Medicine", July 26, 2018.
  • Tomasz Witkowski: Is the Glass Half Empty or Half Full? Latest Results in the Replication Crisis in Psychology, "Skeptical Inquirer", March/April 2019.

Przypisy

  1. ↑ Tomasz Witkowski. monitorfirm.pl. [dostęp 2018-03-16].
  2. ↑ O mnie. tomaszwitkowski.pl. [dostęp 2014-04-11].
  3. ↑ a b Tomasz Witkowski: About me. forbiddenpsychology.wordpress.com. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  4. ↑ a b Wewnętrzna strona przedniej okładki tomu pierwszego Zakazanej psychologii (Taszów 2009)
  5. ↑ a b Jarosław Świątek: Tomasz Witkowski rzuca rękawicę NLP. psychologia-spoleczna.pl. [dostęp 2014-05-11].
  6. ↑ Charaktery 10/2007 – spis treści. 2007-10. [dostęp 2015-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-08)].
  7. ↑ T. Witkowski. Mądre bzdury wciąż modne. „Nauka”, s. 149-157, 2007. PAN. ISSN 1231-8515. 
  8. ↑ Tomasz Witkowski: Historia pewnej prowokacji.... psychologia.net.pl, 2007-10-28. [dostęp 2014-04-11].
  9. ↑ Prowokacja w piśmie „Charaktery”. mlodyfizyk.blox.pl, 2007-10-27. [dostęp 2014-04-11].
  10. ↑ Karolina Głowacka: W psychologii jest mnóstwo szarlatanerii, wróżenia z fusów. Trzeba zdemaskować niecne praktyki. tokfm.pl, 2013-05-13. [dostęp 2014-04-11].
  11. ↑ admin: Techniki projekcyjne – czy ich stosowanie w diagnozie psychologicznej jest uzasadnione merytorycznie?. ptp.org.pl, 2012-03-04. [dostęp 2014-04-11].
  12. ↑ Tomasz Witkowski. Thirty-Five Years of Research on Neuro-Linguistic Programming. NLP Research Data Base. State of the Art or Pseudoscientific Decoration?. „Polish Psychological Bulletin”. 41, s. 58-66, 3011-03-14. Warsaw: Versita. DOI: 10.2478/v10059-010-0008-0. ISSN 0079-2993. 
  13. ↑ Marta Pawłowska: "Kodeks etyczny psychologa to czysta fikcja". Dr Tomasz Witkowski o ciemnych stronach psychoterapii. natemat.pl. [dostęp 2014-05-11].
  14. ↑ Algorytmy psychoterapii [online] [dostęp 2018-03-15] (pol.).
  15. ↑ Tylko maszyna zrozumie człowieka, „W obronie rozumu”, 30 stycznia 2017 [dostęp 2018-03-15] (pol.).
  16. ↑ Dzięki tym algorytmom opanujemy falę samobójstw [online] [dostęp 2018-03-15] (pol.).
  17. ↑ Algorytmy czy intuicja? [online], MedExpress.pl [dostęp 2018-03-15] (pol.).
  18. ↑ Pan dr Tomasz Witkowski został Racjonalistą Roku. psr.org.pl, 2010-12-16. [dostęp 2014-05-11].
  19. ↑ Witkowski, Tomasz (1963- ). Katalog elektroniczny Biblioteki Narodowej. [dostęp 2016-09-27].

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tomasz_Witkowski&oldid=57200579”