(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

Naharijja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
m drobne redakcyjne
Linia 144:
 
[[Plik:PikiWiki Israel 14638 Nahariya beach immigration monument.JPG|thumb|250px|Pomnik nielegalnej imigracji na plaży w Naharijji]]
Gdy na wiosnę 1936 roku wybuchło [[Arabskie powstanie w Palestynie (1936–1939)|arabskie powstanie w Palestynie]], kwestia zapewnienia bezpieczeństwa Naharijji stała się palącym problemem. Dzięki wsparciu Agencji Żydowskiej, Zvi Nissanow uzyskał odpowiednie zezwolenia brytyjskich władz mandatowych i utworzył w osadzie jednostkę ''Policji Żydowskich Osiedli'' (hebr. משטרת היישובים העבריים, ''Mishteret HaYishuvim HaIvriyim''; ang. ''Jewish Settlement Police''). Składała się ona z sześciu mężczyzn uzbrojonych w strzelby i stare brytyjskie karabiny. Po 1937 roku prawie wszyscy ludzie nadający się do służby wojskowej, zostali przeszkoleni przez członków żydowskiej [[Hagana|Hagany]] w ramach szkoleń ''Specjalnych Jednostek Nocnych'' (hebr. פלוגות הלילה המיוחדות, ''Plugot Ha’Layla Ha’Meyukhadot''; ang. ''Special Night Squads''). W 1938 roku agronom Agencji Żydowskiej, Dawid Stern, przeprowadził ocenę sytuacji gospodarczej Naharijji. Stwierdził on, że koloniści posiadają zbyt małe działki ziemi uprawnej. Ponadto, imigrantom z [[Europa Środkowa|Europy Środkowej]] brakowało doświadczenia rolniczego i byli nieprzygotowani do ciężkiej pracy fizycznej na roli. Stern wskazał na wyczerpanie środków finansowych i ostrzegł, że „katastrofa” jest nieunikniona. W takiej sytuacji cały ciężar utrzymania i pomocy kolonistom spadłby na Agencję Żydowską. W tym czasie Agencja Żydowska spodziewała się szybkiego wdrożenia [[Komisja Peel'aPeela|Planu Komisji Peel'aPeela]], który przewidywał podział Palestyny na część arabską i żydowską. [[Dawid Ben Gurion]] usiłował utrzymać przy społeczności żydowskiej jak największą część terytorium Palestyny, jednak w Zachodniej Galilei w tamtym czasie Naharijja była jedyną żydowską osadą położoną na północ od Akki. Podjęto więc wysiłek wzmocnienia żydowskiej obecności w Zachodniej Galilei. W kwietniu 1938 roku mieszkańcy Naharijji pomogli w utworzeniu położonego na południu moszawu [[Szawe Cijjon|Szawei Syjon]]. Następnie utworzono bardziej na północy kibuce [[Hanita]], [[Macuva]] i [[Eilon|Chirbeh Zemach]]. W 1939 roku Fritz David utworzył pierwszy oddział Hagany w Naharijji, który objął ochroną okoliczne osady rolnicze. Naharijja zaczęła w ten sposób odgrywać coraz ważniejszą rolę. Równolegle przebiegały procesy przekształcające kolonię Naharijja w nadmorski kurort wypoczynkowy. W 1940 roku powstał drugi pensjonat, a zaraz potem pierwsza restauracja. W następnych latach powstały kolejne pensjonaty, hotele i restauracje, a liczba gości wzrosła ze stu w 1938 roku, do dwudziestu tysięcy w 1947 roku. Równocześnie z rozwojem branży turystycznej, w osadzie rozwijał się przemysł spożywczy oraz handel<ref name="britannica"/>. W maju 1939 roku władze brytyjskie opublikowały drugą [[Biała Księga z 1939|Białą Księgę]], drastycznie ograniczającą wielkość żydowskiej imigracji do Palestyny. W praktyce oznaczało to zamknięcie drogi ucieczki europejskim Żydom uciekającym przez nazizmem. Gdy we wrześniu 1939 roku wybuchła [[II wojna światowa]], Hagana rozpoczęła organizowanie nielegalnej imigracji. W planach tych Naharijja odgrywała ważną rolę. Kiedy do wybrzeży Palestyny dopływał statek z nielegalnymi imigrantami, nawiązywał on kontakt radiowy z Haganą. Jeden z nadajników radiowych znajdował się na [[wieża ciśnień|wieży ciśnień]] w Naharijji. Przy użyciu [[Kod Morse’a|kodu Morse’a]] utrzymywano łączność z Hajfą, przekazując informację o przybyciu statku. W trakcie brytyjskiej blokady w rejonie Naharijji wyładowano dziesięć do dwunastu statków (raporty są sprzeczne). Przed przybyciem brytyjskich żołnierzy zdołano skutecznie ukryć 537 imigrantów, a tylko 131 aresztowano i umieszczono w obozie dla internowanych. W następstwie tych wydarzeń na Naharijję została nałożona [[godzina policyjna]]. Okres wojny miał jednak także pozytywne aspekty dla miejscowości. Kilkanaście kilometrów dalej na północ przebiegała granica [[Syria i Liban|Francuskiego Mandatu Syrii]], który od 1940 roku należał do faszystowskiego rządu [[Francja Vichy|Vichy]] (sojusznik [[III Rzesza|III Rzeszy]]). Gdy na wiosnę 1941 roku niemiecki korpus ekspedycyjny [[Afrika Korps]] generała [[Erwin Rommel|Erwina Rommela]], prowadząc natarcie w [[Afryka Północna|Afryce Północnej]] zagroził [[Egipt]]owi i [[Kanał Sueski|Kanałowi Sueskiemu]], Brytyjczycy przystąpili do fortyfikowania granicy z Libanem. Firmy budowlane i rzemieślnicze z Naharijji realizowały zamówienia budowy pułapek czołgowych i bunkrów. Następnie żydowskie kampanie [[Palmach]] uczestniczyły w [[operacja Exporter|operacji Exporter]]. Po wojnie, w 1945 roku Brytyjczycy uruchomili linię kolejową łączącą Hajfę z [[Bejrut]]em. Wszystkie te działania w korzystny sposób wpływały na rozwój lokalnej gospodarki. W 1941 roku Naharijja otrzymała status [[samorząd lokalny (Izrael)|samorządu lokalnego]]<ref name="history"/>.
 
Najgorsze miesiące dla mieszkańców Naharijji rozpoczęły się po przyjęciu w dniu 29 listopada 1947 roku [[Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181|Rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181]]. Przyjęty plan podziału Palestyny przewidywał, że cała Zachodnia Galilea (z Naharijją i okolicznymi osadami żydowskimi) zostanie włączona do państwa arabskiego. Natychmiast została przerwana wszelka działalność budowlana, większość zakładów przestała płacić pensje, a ich pracownicy z rodzinami zaczęli opuszczać teren. Kryzys ekonomiczny pogłębił się wraz z wybuchem [[wojna domowa w Mandacie Palestyny|wojny domowej w Mandacie Palestyny]]. Siły [[Arabska Armia Wyzwoleńcza|Arabskiej Armii Wyzwoleńczej]] wspierane przez lokalne arabskie [[milicja|milicje]] sparaliżowały żydowską komunikację w całej Zachodniej Galilei. Naharijja przeżyła swój pierwszy „czarny dzień” 23 marca 1948 roku, kiedy to został rozbity żydowski konwój usiłujący przedrzeć się z zaopatrzeniem do kibucu [[Jechi’am]]. W zasadzce zginęło wówczas 47 młodych ludzi, z których czterech było mieszkańcami Naharijji<ref>{{cytuj książkę | autor = Meron Benvenisti | tytuł = Sacred Landscape: Buried History of the Holy Land Since 1948 | url = http://books.google.pl/books?id=7itq6zYtSJwC&lpg=PP1&pg=PA138&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false | wydawca = University of California Press | miejsce = | rok = 2000 | strony = 138-139 | isbn = 0-520-21154-5 | język = en | data dostępu = 2013-02-14}}</ref>. Blokada Nahariji została przerwana w dniu 14 maja 1948 roku, kiedy to do miejscowości dotarł konwój około 25 wojskowych ciężarówek Hagany, eskortowanych przez pojazdy opancerzone. Popołudniem mieszkańcy świętowali z żołnierzami [[proklamacja niepodległości Izraela|proklamację niepodległości Izraela]]. Gdy następnego dnia rozpoczęła się [[I wojna izraelsko-arabska]], mieszkańcy rozpoczęli budowę fortyfikacji obronnych. Drugim „czarnym dniem” Naharijji był 26 maja 1948 roku. Wybuch bomby zrzuconej przez [[irak|iracki]] samolot spowodował śmierć pięciu osób. Dwa dni później irackie samoloty zrzuciły nad miejscowością ulotki w języku niemieckim, hebrajskim i arabskim. Wzywały one mieszkańców do przyłączenia się do Arabów w walce o jednolitą władzę administracyjną Palestyny. Władze izraelskie miały jednak zupełnie inny cel i planowały, że cała Galilea stanie się częścią państwa Izrael. Cel ten osiągnięto w październiku 1948 roku w wyniku sukcesu [[operacja Hiram|operacji Hiram]]. Po zakończeniu wojny Naharijja znalazła się na terytorium izraelskim. Wojna przyniosła jednak poważne zmiany demograficzne i gospodarcze całej okolicy. Między innymi zniszczona została linia kolejowa biegnąca na północ do Libanu<ref name="history"/>.
 
Na początku lat 50. XX wieku Naharijja stała się miejscem zamieszkania wielu żydowskich uchodźców z [[Afryka Północna|Afryki Północnej]] i [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]]. Na ich potrzeby utworzono prowizoryczny obóz przejściowy [[Ma’abarot (obozy przejściowe)|ma'abarot]], a następnie przystąpiono do budowy nowych osiedli mieszkaniowych. W dniu 1 kwietnia 1961 roku Naharijja otrzymała prawa miejskie<ref name="flag">{{cytuj stronę| url = http://crwflags.com/fotw/flags/il-nhrya.html | tytuł = Nahariyya (Israel) | data dostępu = 2008-09-25 | praca= CRW Flags' Online Catalog | język = en}}</ref>. Bliskie położenie od granicy Libanu było powodem, że miasto często padało ofiarą [[terroryzm|ataków terrorystycznych]]. W 1970 roku było kilkakrotnie ostrzeliwane ogniem rakietowym z południowego Libanu. W nocy z 24 na 25 czerwca 1974 roku trzech palestyńskich terrorystów z [[al-Fatah]] wylądowało na plaży Naharijji. W tym [[atak na Naharijję|ataku na Naharijję]] zginęło 3 izraelskich cywilów oraz 1 żołnierz<ref>{{cytuj książkę | autor = Refa’el Etan | tytuł = A story of a soldier | wydawca = Ma'ariv Library | miejsce = Tel Awiw | rok = 1985 | strony = 149 | isbn =}}</ref>. 22 kwietnia 1979 roku podobny atak przeprowadził [[Front Wyzwolenia Palestyny]]. W tej [[masakra w Naharijji|masakrze w Naharijji]] zginęło 4 izraelskich cywilów<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.mfa.gov.il/MFA/Terrorism-+Obstacle+to+Peace/Terror+Groups/The+Kuntar+File+Exposed+-+Yediot+Aharonot+14-Jul-2008.htm | tytuł = The Kuntar File, Exposed – Yediot Aharonot – by Nir Gontarz | data dostępu = 2013-02-16 | autor = | opublikowany = 2008-07-14 | praca = Israel Ministry of Foreign Affairs | data = | język = en}}</ref>. W [[lata 90. XX wieku|latach 90. XX wieku]] miasto przyjęło znaczną liczbę imigrantów z krajów byłego [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i [[Etiopia|Etiopii]]. W 2000 roku do miasta przybyli żołnierze [[Armia Południowego Libanu|Armii Południowego Libanu]], którzy wraz z rodzinami uciekli z Libanu po wycofaniu się stamtąd [[Siły Obronne Izraela|Sił Obronnych Izraela]]. W związku ze wzrostem populacji Naharijja doświadczyła boomu budowlanego i znacznie poszerzyła swoje granice, stając się stolicą Zachodniej Galilei<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.nahariya.muni.il/city/Pages/default.aspx | tytuł = Historia miasta – moje miasto | data dostępu = 2013-02-16 | autor = | opublikowany = | praca = Municipality Nahariya | data = | język = he}}</ref>. Podczas [[Intifada Al-Aksa|Intifady Al-Aksa]] mieszkaniec [[Abu Snan]] wysadził się 9 września 2001 roku na [[Naharijja (stacja kolejowa)|stacji kolejowej Naharijja]], zabijając 3 Izraelczyków i raniąc kolejnych 30 osób. Był to pierwszy samobójczy [[terroryzm|zamach terrorystyczny]] przeprowadzony przez izraelskiego Araba<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.nytimes.com/2002/03/25/world/anger-and-isolation-roil-israeli-arabs.html?src=pm | tytuł = Anger and Isolation Roil Israeli Arabs | data dostępu = 2013-03-03 | autor = Joel Brinkley | opublikowany = 2002-03-25 | praca = The New York Times | data = | język = en}}</ref>. Podczas [[II wojna libańska|II wojny libańskiej]] w 2006 roku miasto mocno ucierpiało od ostrzału rakietowego prowadzonego przez organizację [[Hezbollah]] z południowego Libanu. Zginęło wówczas 5 osób, a 24 zostały ranne. Rakiety spowodowały duże zniszczenia i były przyczyną powstania licznych pożarów. Lokalna gospodarka poniosła bardzo duże straty, dwie trzecie ludności ewakuowano na południe kraju, a pozostali mieszkańcy przebywali przez prawie cały czas w schronach<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vie/NaharijjaNahariya.html | tytuł = NaharijjaNahariya & Ma’alot | data dostępu = 2008-02-14 | praca= Virtual Israel Experience | język = en}}</ref><ref>{{cytuj książkę | autor = Human Rights Watch | tytuł = Civilians Under Assault: Hezbollah's Rocket Attacks on Israel in the 2006 War: Israel and the Occupied Palestinian Territories | url = http://books.google.co.il/books?id=3_wMCdhoAfgC&pg=PA85&dq=nahariya&hl=en&sa=X&ei=UTmaT9DtG9Or8AOo18CSDw&redir_esc=y#v=onepage&q=nahariya&f=false | tom = 19 | wydawca = Human Rights Watch | miejsce = | rok = 2007 | strony = | isbn = | język = en | data dostępu = 2013-02-16}}</ref>.
 
=== Nazwa ===