(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

Manipulacja (psychologia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmausBot (dyskusja | edycje)
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: ro:Manipulare psihologică; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
'''Manipulacja''' ([[Łacina|łac]]. ''manipulatio'' - manewr, fortel, podstęp) - w [[psychologia|psychologii]] oraz [[socjologia|socjologii]] to celowo inspirowana [[interakcja społeczna]] mająca na celu oszukanie osoby lub grupy ludzi, aby skłonić je do działania sprzecznego z ich dobrem, interesem. Zazwyczaj osoba lub grupa ludzi poddana manipulacji nie jest świadoma środków, przy użyciu których wywierany jest wpływ. Autor manipulacji dąży zwykle do osiągnięcia korzyści osobistych, ekonomicznych lub politycznych kosztem poddawanych niej osób.
 
Ogólnie, manipulacja jest formą zamierzonego i intencjonalnego wywierania wpływu na osobę lub grupę w taki sposób, by nieświadomie i z własnej [[wolna wola|woli]] realizowała działania zaspokajające potrzeby/(realizowała cele) manipulatora.
Linia 9:
W społeczeństwie [[totalitaryzm|totalitarnym]] manipulacja jest jednym z podstawowych narzędzi sprawowania władzy nie mniej ważnym niż aparat [[terror]]u. [[Państwo]] posiada całkowitą władzę i kontroluje lub ogranicza większość sposobów społecznej interakcji (ograniczenie [[Prawa człowieka#b) prawa i wolności polityczne:|wolności zrzeszania się]], [[cenzura]] mediów itp.). W ten sposób władcy państw totalitarnych mogą łatwo manipulować swoimi społeczeństwami i utrzymywać swoje rządy działając wbrew interesowi ogółu. Manipulację językową często stosuje się w [[propaganda|propagandzie]] i podczas tzw. [[pranie mózgu|prania mózgu]].
 
W społeczeństwie [[demokracja|demokratycznym]] manipulacja jest bardziej wyrafinowana i mniej widoczna, używana jest przez polityków, np. w kampaniach [[głosowanie|wyborczych]] oraz w gospodarce [[wolny rynek|wolnorynkowej]] w różnych często ukrytych formach w [[reklama|reklamie]]. Choć w systemach demokratycznych przekraczanie pewnych (zreszta niezbyt dobrze określonych) barier w manipulowaniu ludźmi jest niezgodne z prawem. Przykładem mogą być tutaj ograniczenia prawne narzucane [[reklama|reklamom]].
 
Istotnym narzędziem manipulacji [[opinia publiczna|opinią publiczną]] są [[środki masowego przekazu]] i nie jawna cenzura wiadomości, np. tylko poprzez wybór informacji prezentowanych w dziennikach telewizyjnych.
 
W podejściu [[kognitywistyka|socjo-kognitywistycznym]] (wg. modelu IPK<ref>[http://erg4146.casaccia.enea.it/wwwerg26701/gad-dict.htm Adam Maria Gadomski,ang. ''Information, Preferences and Knowledge - universal interrelations'']</ref>), manipulacja może dotyczyć podstawowych czynników, które wpływają na nasze decyzje, takich jak:
* ''[[informacja]]'' - najpowszechniejsza, polega na fałszowaniu, deformacji i filtracji faktów ([[cenzura]]);
* ''[[wiedza]]'' - stosowana w szkolnictwie i nauce, dotyczy wyboru, popierania rozwoju i ukrywania pewnej wiedzy;
Linia 62:
[[it:Manipolazione]]
[[nl:Manipulatie]]
[[ro:Manipulare psihologică]]
[[ru:Манипуляция массовым сознанием]]
[[sk:Manipulácia (psychológia)]]