(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Wikipedia

Manipulacja (psychologia): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
mNie podano opisu zmian
m Wycofanie edycji użytkownika 91.192.88.197 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Wikipek.
Znacznik: Wycofanie zmian
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 16:
 
== Podejście socjo-kognitywistyczne ==
W podejściu [[kognitywistyka|socjo-kognitywistycznym]] (według modelu IPK<ref>[http://web.archive.org/web/20070220174421/{{Cytuj stronę |url=http://erg4146.casaccia.enea.it/wwwerg26701/gad-dict.htm |tytuł=Adam Maria Gadomski,ang. ''Information, Preferences and Knowledge – universal interrelations''] |data dostępu=2007-02-20 |archiwum=https://web.archive.org/web/20070220174421/http://erg4146.casaccia.enea.it/wwwerg26701/gad-dict.htm |zarchiwizowano=2007-02-20 }}</ref>), manipulacja może dotyczyć podstawowych czynników, które wpływają na nasze decyzje, takich jak:
* ''[[informacja]]'' – najpowszechniejsza, polega na fałszowaniu, deformacji i filtracji faktów ([[cenzura]]);
* ''[[wiedza]]'' – stosowana w szkolnictwie i nauce, dotyczy wyboru, popierania rozwoju i ukrywania pewnej wiedzy;
* ''[[preferencja|preferencje]]'' – polega na indoktrynacji poprzez podkreślanie ważności korzystnych dla manipulatora wartości, np. rozbudzania [[nacjonalizm]]ów lub wielokulturowości czy fanatyzmów religijnych lub [[Sekularyzacja|sekularyzacji]], wzmacnianie wybranych interesów grup lokalnych czy klas społecznych.
 
Nie zawsze obiekt manipulacji jest ostatecznym celem manipulatora. Na przykład podburzanie opinii publicznej przeciw cudzoziemcom może umożliwić demokratyczne uchwalenie praw ograniczających [[prawa człowieka|wolności obywatelskie]] zwiększając władzę aparatu państwa.
Linia 33:
* wyszukanie słabych punktów osobnika i wywarcie wpływu na nie;
* wykorzystanie nieuwagi i podsunięcie gotowych rozwiązań, nie przedstawiając pełnego obrazu (np. umowy);
* system aktywnego wywarcia wpływu na manipulowanego poprzez niepozostawienie mu możliwości wyboru (np. w [[Sekta|sektach]] destrukcyjnych);
* zdobycie sympatii manipulowanego<ref name="ŚN240">{{cytuj pismo|nazwisko=Mirsky|imię=Steve|tytuł=Reguły gry|czasopismo=Świat Nauki|wydawca=Prószyński Media|wolumin=nr. 8 (240)|issn=0867-6380|data=sierpień 2011|strony=73}}</ref>;
* sprawianie wrażenia niedostępności dobra reklamowanego<ref name="ŚN240"/>;
Linia 39:
* odwoływanie się do [[autorytet]]ów<ref name="ŚN240"/>.
 
==  Techniki manipulacji według [[Robert Cialdini|Roberta Cialdiniego]] ==
Autor książki ''Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka'' do podstawowych technik wywierania wpływu zalicza:
# <strong>[[Społeczny dowód słuszności]]</strong> -– jeśli inni ludzie postępują w pewien sposób, to oznacza to, że ten sposób postępowania jest prawidłowy.
# <strong>Reguła lubienia i sympatii</strong> -– skłonność do ulegania wpływom osób nam podobnych i lubianych przez nas.
# <strong>Reguła wzajemności</strong> -– wynika z tzw. ''prawa odwzajemniania'', czyli wewnętrznego przymusu odwzajemnienia się za coś, co dla nas zrobiono.
# <strong>Reguła zaangażowania i konsekwencji</strong> -– podążanie za działaniami, w które się już zaangażowaliśmy.
# <strong>Wpływ autorytetu</strong> -– uleganie wpływom autorytetów i insygniów, np. munduru.
# <strong>Reguła niedostępności</strong> -– większa atrakcyjność rzeczy, nawet tylko pozornie trudno dostępnych.
W praktyce [[Synergia|synergię]] wykazuje stosowanie kilku wymienionych technik jednocześnie.
 
Linia 53:
{{Wikicytaty|na temat manipulacji|Manipulacja}}
*[[dezinformacja]]
*[[indoktrynacja]]
*[[komunikacja perswazyjna]]
*[[Operacja Mockingbird|operacja mockingbird]]
*[[Łapownictwo|przekupstwo]]
*[[pranie mózgu]]
*[[szantaż]]
*[[szantaż emocjonalny]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Manipulacja_(psychologia)”