(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

Ziemia michałowska

Region historyczny i jednostka podziału terytorialnego w województwie chełmińskim (I Rzeczpospolita)

Ziemia michałowska (łac. Terra Michaloviensis, niem. Michelau[1]) – kraina historyczna oraz jednostka terytorialna w dawnej Polsce. Dawniej była ściśle związana z ziemią dobrzyńską. Od 1317 r. zaczęła przynależeć do ziemi chełmińskiej.

Ziemia michałowska
Terra Michaloviensis
Państwa

 Polska

Stolica

Michałowo

Położenie na mapie
Mapa ziemi michałowskiej

     Obszar ziemia michałowska

Nazwa regionu pochodzi od Michałowa – w średniowieczu grodu osłaniającego ziemie polskie przed atakiem Prusów. W pewnym czasie swego istnienia miejscowość podupadła na skutek zniszczeń spowodowanych pożarem. Od 1 czerwca 1934 Michałów zaczął przynależeć do Brodnicy, leżącej w bezpośrednim sąsiedztwie po drugiej stronie Drwęcy.

Położenie

edytuj

Za czasów piastowskich rzeka Drwęca w okolicach dzisiejszej Brodnicy rozdzielała dwa terytoria – tereny położone na jej prawym brzegu (patrząc z biegiem rzeki) należały do ziemi chełmińskiej, na lewym zaś do ziemi michałowskiej.

Historia

edytuj
 
Ziemia chełmińska z ziemią michałowską w pocz. XV w.

W XI wieku ziemia michałowska została włączona w skład monarchii Piastów[2]. W okresie rozbicia dzielnicowego należała do Mazowsza. Była okresowo najeżdżana przez plemiona pruskie, co spowodowało potrzebę przeniesienia kasztelanii z grodu w Świeciu nad Drwęcą (Grążawy) do grodu w Michałowie[2]. Od 1317 roku znalazła się pod kontrolą krzyżacką.

Od XV wieku ziemia michałowska wróciła ponownie w granice Królestwa Polskiego. W XIV i XV wieku stanowiła niejednokrotnie przedmiot sporu polsko-krzyżackiego. Po powrocie tego obszaru do Królestwa Polskiego na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 r. region ten wszedł w skład województwa chełmińskiego jako powiat michałowski, który objął swym terenem całą ziemię lubawską, michałowską oraz wschodnią część ziemi chełmińskiej. Jego powierzchnia wynosiła 1 873 km², co stanowiło 40% obszaru całego województwa[3]. W powiecie istniały dwa starostwa: bratiańskie i brodnickie (czasowo wyodrębniano z niego klucz lidzbarski jako starostwo lidzbarskie). Patrząc pod kątem obecnego podziału administracyjnego, powiat michałowski obejmował tereny dzisiejszych powiatów: brodnickiego, nowomiejskiego, część iławskiego i działdowskiego.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Herbert Liedtke, Die Landschaften Ostpreußens, Leibniz Institut für Länderkunde, strona 57
  2. a b Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 3 (1999) [online], www.kpbc.ukw.edu.pl [dostęp 2019-08-23] (pol.).
  3. Województwo chełmińskie (XVI-XVIII w.) [MAPY] | Regiony Historyczne [online], www.regionyhistoryczne.exgeo.pl [dostęp 2022-09-16].

Bibliografia

edytuj
  • J. Powierski, Studia nad strukturą administracyjno-terytorialną ziemi сhłemińskiej i mi­chałowskiej w okresie piastowskim, Prace Wydziału Nauk Humanistycznych (wyd. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe), Ser. C, nr 13, 1972, ss. 3-85.

Linki zewnętrzne

edytuj