(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Wikipedia

Kościół Wszystkich Świętych w Ptaszkowej

Kościół Wszystkich Świętych w Ptaszkowej – rzymskokatolicki dawny kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych, wybudowany w 1555, znajdujący się w Ptaszkowej.

Kościół Wszystkich Świętych
119 z dnia 25.03.1969[1]
kościół pomocniczy
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Ptaszkowa

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Imienia Najświętszej Maryi Panny w Ptaszkowej

Wezwanie

Wszystkich Świętych

Położenie na mapie gminy wiejskiej Grybów
Mapa konturowa gminy wiejskiej Grybów, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ptaszkowa, kościół Wszystkich Świętych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Ptaszkowa, kościół Wszystkich Świętych”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Ptaszkowa, kościół Wszystkich Świętych”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Ptaszkowa, kościół Wszystkich Świętych”
Ziemia49°36′20,2″N 20°52′12,7″E/49,605611 20,870194
Multimedia w Wikimedia Commons

Do 2016 parafialny, obecnie pełni funkcję kościoła pomocniczego. Świątynia leży na szlaku architektury drewnianej w Województwie Małopolskim.

Historia

edytuj

Kościół powstał w 1555, a budowniczym był cieśla Jan Joachim Kukla z Grybowa. W XVII w. dostawiono wieżę. W latach 1880-83 podniesiono wieżę, rozebrano sobótki, ściany oszalowano, a kościół pokryto blachą. W 1929 do nawy dostawiono dwie kaplice, które utworzyły transept. Tą nietypową przebudowę zaprojektował architekt Zdzisław Mączeński.

W 1845 ochrzczono tu Emilię Podoską, Służebnicę Bożą[2].

Architektura i wyposażenie

edytuj

Jest to obiekt drewniany konstrukcji zrębowej, orientowany, z wieżą słupowo-ramową. Bryła kościoła składa się z trójbocznie zamkniętego prezbiterium z zakrystią od północy, dwóch kaplic bocznych o charakterze transeptu, nawy i wieży. Wieża z zabudowanymi podcieniami, z węższym pięterkiem dzwonowym, nakryta jest cebulastym hełmem z latarnią. Nad sanktuarium i nawą blaszany dach jednokalenicowy. Ściany oszalowane pionowo z listwowaniem.

  •  
    Elewacja frontowa
  •  
    Wnętrze świątyni
  •  
    Widok od strony prezbiterium i dzwonnica

Wewnątrz stropy płaskie, w transepcie pozorne sklepienia kopulaste oparte na słupach. Polichromia ornamentalno-figuralna z lat 1929-32 oraz z lat 1940. wzorowana na szesnastowiecznej autorstwa Józefa Dutkiewicza. W kruchcie fragmenty malowideł patronowych z XVI w. oraz fragmenty polichromii z 1795. Najcenniejszym elementem wyposażenia jest gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1420 znajdująca się w osiemnastowiecznym prawym ołtarzu bocznym. Pozostałe wyposażenie to kamienna renesansowa chrzcielnica z 1506, rokokowa ambona i sześć ław z 1777.

Wyposażenie przeniesione w inne miejsca

edytuj

W ołtarzu głównym znajdował się od 1734 do 2016 obraz Matki Bożej Radosnej, sprowadzony przez Michała Stadnickiego, który przeniesiony został w 2016 do kościoła Imienia Najświętszej Maryi Panny w Ptaszkowej[3].

Osobny artykuł: Obraz Matki Bożej Radosnej.

Na zewnętrznej ścianie kościoła, w niszy prezbiterium, znajdowała się co najmniej od I połowy XIX wieku[4] późnogotycka płaskorzeźba przedstawiająca modlitwę Jezusa w Ogrójcu (tzw. „Ogrojec”), datowana na lata 90. XV wieku i przypisywana Witowi Stwoszowi. Stanowiła część ekspozycji Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu do 2016. Obecnie znajduje się w sali muzealnej kościoła Imienia Najświętszej Maryi Panny w Ptaszkowej.

Osobny artykuł: Modlitwa w Ogrójcu z Ptaszkowej.

Z kościoła pochodzą również skrzydła tryptyku z Ptaszkowej z ok. 1440[5]. Obecnie obiekt, uważany za najstarszy w polskim malarstwie tablicowym cykl scen pasyjnych, znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie[6].

Otoczenie

edytuj

Przy ogrodzeniu kościoła w 1932 wybudowano kamienną dzwonnicę według projektu Zdzisława Mączeńskiego, na której w 1959 zawieszono nowe dzwony.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2018-01-04].
  2. ↑ S. Emilia Podoska świątobliwa norbertanka 1845-1889, Klasztor PP. Norbertanek w Krakowie, Kraków, 1982, ulotka
  3. ↑ Dom Maryi. 13.05.2016. [dostęp 2024-07-04].
  4. ↑ Magdalena Łanuszka: Modlitwa Chrystusa w Ogrójcu. 2019-04-24. [dostęp 2024-07-04].
  5. ↑ Barbara Sanocka: Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego- edycja 2008. Kraków: Małopolski Instytut Kultury, 2008, s. 47. ISBN 978-83-923892-7-9.
  6. ↑ Beata Malec-Suwara: Tarnów. Pasja w dziełach sztuki. tarnow.gosc.pl, 2019-04-13. [dostęp 2024-07-04].

Bibliografia

edytuj
  • Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, ss. 143, 144 ISBN 83-89188-08-2
  • Szlak Architektury Drewnianej Małopolska, Bartłomiej Cisowski i inni, Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, 2010, s. 254, ISBN 978-83-60538-61-6, OCLC 995427727.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_Wszystkich_Świętych_w_Ptaszkowej&oldid=74186915”