Zieleń S: Różnice pomiędzy wersjami

Zieleń S
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	N-4-{[4-(dimetyloamino)fenylo]-(4-dimetyloazaniumylidenocykloheksa-2,5-dien-1-ylideno)metylo}-3-hydroksynaftaleno-2,7-disulfonian sodu
	Inne nazwy i oznaczenia
	E142, C.I. 44090, zieleń brylantowa BS, zieleń malachitowa G, zieleń diamentowa, ang. Food Green 4
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C27H25N2NaO7S2
Masa molowa	576,63 g/mol
Wygląd	ciemnozielony proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	3087-16-9
PubChem	91525
InChI
	InChI=1S/C27H26N2O7S2.Na/c1-28(2)20-9-5-17(6-10-20)25(18-7-11-21(12-8-18)29(3)4)26-23-14-13-22(37(31,32)33)15-19(23)16-24(27(26)30)38(34,35)36;/h5-16H,1-4H3,(H2,31,32,33,34,35,36);/q;+1/p-1
	InChIKey
	WDPIZEKLJKBSOZ-UHFFFAOYSA-M
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-05-12]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Uwaga
Zwroty H	H302, H315, H319, H335
Zwroty P	P261, P305+P351+P338
Numer RTECS	BQ1150000
	Podobne związki
Podobne związki	fiolet krystaliczny
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 19:57, 3 paź 2023

Zieleń S, zieleń brylantowa BS, E142 – organiczny związek chemiczny, trifenylometanowy barwnik smołowy. Jest zakazany w niektórych krajach^[1].

Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 5 mg/kg ciała^[2].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Jest stosowany w przemyśle spożywczym jako dodatek m.in. do groszku konserwowego, sosu miętowego, serników w proszku, galaretek oraz w przemyśle tekstylnym^[1].

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

W stosowanych stężeniach barwnik ten rzadko jest szkodliwy dla zdrowia, aczkolwiek w większych ilościach może powodować astmę, nadpobudliwość, bezsenność, reakcje alergiczne (np. wysypkę), a nawet anemię^[1].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

zieleń brylantowa

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c BillB. Statham BillB., E213: Tabele dodatków i składników chemicznych, Warszawa: Wydawnictwo RM, 2006, s. 336, ISBN 978-83-7243-529-3 .
↑ E142: Zieleń brylantowa BS, [w:] Food-Info.net [online] [dostęp 2010-09-29] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

J.J. Chodkowski J.J., Mały słownik chemiczny, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1967 .

[e213-1] BillB. Statham BillB., E213: Tabele dodatków i składników chemicznych, Warszawa: Wydawnictwo RM, 2006, s. 336, ISBN 978-83-7243-529-3 .

[fi-2] E142: Zieleń brylantowa BS, [w:] Food-Info.net [online] [dostęp 2010-09-29] .

[1]

[2]

@@ Linia 8: / Linia 8: @@
  |3. grafika                 =
  |opis 3. grafiki            =
- |nazwa systematyczna        = ''N''-4-<nowiki>[[</nowiki>4-(dimetyloamino)fenylo]-(4-dimetyloazaniumylidenocykloheksa-2,5-dien-1-ylideno)metylo]-3-hydroksynaftaleno-2,7-disulfonian sodu
+ |nazwa systematyczna        = ''N''-4-<nowiki />{[4-(dimetyloamino)fenylo]-(4-dimetyloazaniumylidenocykloheksa-2,5-dien-1-ylideno)metylo}-3-hydroksynaftaleno-2,7-disulfonian sodu
- |inne nazwy                 = E142, [[Międzynarodowy Indeks Barw|C.I.]] 44090, zieleń brylantowa BS, zieleń malachitowa G, zieleń diamentowa<br />[[język angielski|ang.]] ''Food Green 4''
+ |inne nazwy                 = E142, [[Międzynarodowy Indeks Barw|C.I.]] 44090, zieleń brylantowa BS, zieleń malachitowa G, zieleń diamentowa, {{ang.|Food Green 4}}
  |wzór sumaryczny            = C<sub>27</sub>H<sub>25</sub>N<sub>2</sub>NaO<sub>7</sub>S<sub>2</sub>
  |inne wzory                 =
@@ Linia 15: / Linia 15: @@
  |wygląd                     = ciemnozielony proszek
  |SMILES                     =
- |numer CAS                  = {{CAS|3087-16-9}}
+ |numer CAS                  = 3087-16-9
- |PubChem                    = {{PubChem|91525}}
+ |PubChem                    = 91525
  |DrugBank                   =
  |gęstość                    =
@@ Linia 23: / Linia 23: @@
  |g warunki niestandardowe   =
  |rozpuszczalność w wodzie   =
+ |rww źródło                 =
  |rww warunki niestandardowe =
  |inne rozpuszczalniki       =
@@ Linia 35: / Linia 36: @@
  |ciśnienie krytyczne        =
  |ck źródło                  =
+ |logP                       =
  |kwasowość                  =
  |zasadowość                 =
- |aktywność optyczna         =
  |lepkość                    =
+ |l źródło                   =
  |l warunki niestandardowe   =
  |napięcie powierzchniowe    =
+ |np źródło                  =
  |np warunki niestandardowe  =
- |punkt izoelektryczny       =
- |typ hybrydyzacji i VSEPR   =
  |układ krystalograficzny    =
  |moment dipolowy            =
  |moment dipolowy źródło     =
- |zewnętrzne dane MSDS       = {{Sigma-Aldrich|199583|ALDRICH|link=tak}}
+ |karta charakterystyki      = {{Sigma-Aldrich|199583|ALDRICH|link=tak|data dostępu=2020-05-12}}
- |zagrożenia GHS źródło      =
+ |zagrożenia GHS źródło      = MSDS
- |piktogram GHS              =
+ |piktogram GHS              = {{Piktogram GHS|07|}}
- |hasło GHS                  =
+ |hasło GHS                  = Uwaga
- |zwroty H                   =
+ |zwroty H                   = {{Zwroty H|302|315|319|335}}
- |zwroty EUH                 =
+ |zwroty EUH                 = {{Zwroty EUH|brak}}
- |zwroty P                   =
+ |zwroty P                   = {{Zwroty P|261|305+351+338}}
+ |NFPA 704                   =
- |zagrożenia UE źródło       =<ref name="Aldrich">{{Sigma-Aldrich|199583|ALDRICH|data dostępu=2011-03-04}}</ref>
- |piktogram UE               = {{Piktogram ostrzegawczy|Xn}}
- |zwroty R                   = {{Zwroty R|22|36/37/38}}
- |zwroty S                   = {{Zwroty S|36/37/39}}
- |NFPA 704                   = {{NFPA 704|palność=0|zdrowie=2|reaktywność=1}}
  |NFPA 704 źródło            =
  |temperatura zapłonu        =
@@ Linia 68: / Linia 65: @@
  |numer RTECS                = BQ1150000
  |dawka śmiertelna           =
- |inne aniony                =
+ |pochodne                   =
- |inne kationy               =
- |pochodne ?                 =
- |?                          =
  |podobne związki            = [[fiolet krystaliczny]]
  |commons                    =
 }}
-'''Zieleń S''', '''zieleń brylantowa BS''' (''[[Lista E|E142]]'') − [[związek organiczny|organiczny]] [[związek chemiczny]], [[barwniki trifenylometanowe|trifenylometanowy]] [[Barwniki smołowe|barwnik smołowy]]. Jest zakazany w niektórych krajach<ref name = e213 >{{cytuj książkę|autor=Bill Statham|tytuł=E213: Tabele dodatków i składników chemicznych|wydawca=Wydawnictwo RM|miejsce=Warszawa|rok=2006|strony=336|isbn=9788372435293}}</ref>.
+'''Zieleń S''', '''zieleń brylantowa BS''', [[Numer E|E142]] – [[Związki organiczne|organiczny związek chemiczny]], [[barwniki trifenylometanowe|trifenylometanowy]] [[Barwniki smołowe|barwnik smołowy]]. Jest zakazany w niektórych krajach<ref name=e213 >{{cytuj |autor=Bill Statham|tytuł=E213: Tabele dodatków i składników chemicznych|wydawca=Wydawnictwo RM|miejsce=Warszawa|data=2006|s=336|isbn=9788372435293}}</ref>.
-[[ADI|Dopuszczalne dzienne spożycie]] wynosi 5 [[Kilogram|mg]]/[[kilogram|kg]] ciała<ref name="fi">{{cytuj stronę|url=http://www.food-info.net/pl/e/e142.htm|tytuł=E142: Zieleń brylantowa BS|autor=Food-Info.net|język=pl|data dostępu=2010-09-29}}</ref>.
+[[ADI|Dopuszczalne dzienne spożycie]] wynosi 5 mg/kg ciała<ref name="fi">{{cytuj |url=http://www.food-info.net/pl/e/e142.htm|tytuł=E142: Zieleń brylantowa BS|praca=Food-Info.net |data dostępu=2010-09-29}}</ref>.
 == Zastosowanie ==
-Jest stosowany w [[Przemysł spożywczy|przemyśle spożywczym]] jako dodatek do m.in. [[Groch|groszku]] [[konserwa|konserwowego]], [[sos miętowy|sosu miętowego]], [[sernik]]ów w proszku, [[galaretka|galaretek]] oraz w [[Przemysł włókienniczy|przemyśle tekstylnym]]{{r|e213}}.
+Jest stosowany w [[Przemysł spożywczy|przemyśle spożywczym]] jako dodatek m.in. do [[Groch|groszku]] [[konserwa|konserwowego]], [[sos miętowy|sosu miętowego]], [[sernik]]ów w proszku, [[galaretka|galaretek]] oraz w [[Przemysł włókienniczy|przemyśle tekstylnym]]{{r|e213}}.
+== Zagrożenia ==
-W medycynie zieleń brylantowa, podobnie jak [[fiolet krystaliczny|fiolet gencjanowy]], jest stosowana w lecznictwie (w Polsce obecnie bardzo rzadko) jako środek antyseptyczny do dezynfekcji skóry i ran, w roztworach wodnych i spirytusowych o stężeniu 1–2%, rzadziej jako maść i w innych postaciach [[lek recepturowy|leku recepturowego]]. Znana pod nazwą farmaceutyczną ''viride nitens''.
-== Działanie niepożądane ==
 W stosowanych stężeniach barwnik ten rzadko jest szkodliwy dla zdrowia, aczkolwiek w większych ilościach może powodować [[astma oskrzelowa|astmę]], [[ADHD|nadpobudliwość]], [[bezsenność]], reakcje [[alergia|alergiczne]] (np. [[wysypka|wysypkę]]), a nawet [[niedokrwistość|anemię]]{{r|e213}}.
+== Zobacz też ==
+* [[zieleń brylantowa]]
+== Przypisy ==
 {{Przypisy}}
 == Bibliografia ==
+* {{cytuj |autor = Chodkowski, J.; |tytuł = Mały słownik chemiczny |wydawca = Wiedza Powszechna |miejsce = Warszawa |data = 1967}}
-{{bibliografia|1=
-* {{cytuj książkę|tytuł = Mały Słownik Chemiczny |imię = J. |nazwisko = Chodkowski |wydawca = Wiedza Powszechna |miejsce = Warszawa |rok = 1967}}
-* {{cytuj książkę|tytuł = Farmakologia. Podstawy farmakoterapii|imię = Piotr |nazwisko = Kubikowski |imię2 = Wojciech |nazwisko2 = Kostowski |wydawca = PZWL |rok = 1979}}
-* {{cytuj książkę|tytuł = Poradnik Terapeutyczny |imię = Piotr |nazwisko = Kubikowski (red.) |wydanie = II |wydawca = PZWL |rok = 1969}}
-* {{cytuj książkę|tytuł = Poradnik Terapeutyczny |imię = Piotr |nazwisko = Kubikowski (red.) |wydanie = III |wydawca = PZWL |rok = 1975}}
-}}
-{{Zastrzeżenia|Medycyna}}
 {{Chemiczne barwniki żywności}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[Kategoria:Antyseptyki]]
 [[Kategoria:Barwniki smołowe]]
 [[Kategoria:Barwniki trifenylometanowe]]
 [[Kategoria:Barwniki w żywności]]
 [[Kategoria:Czwartorzędowe związki amoniowe]]
-[[Kategoria:Fenole]]
+[[Kategoria:2-Naftole]]
 [[Kategoria:Organiczne sole sodu]]
 [[Kategoria:Sulfoniany]]
-[[bs:E142]]
-[[de:Grün S]]
-[[en:Green S]]
-[[es:Verde S]]
-[[it:Verde S]]
-[[lt:Žaliasis S]]
-[[hu:Zöld S]]
-[[nl:Briljantzuurgroen BS]]
-[[ru:Зелёный S]]
-[[sv:Grön S]]