(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Przejdź do zawartości

Wimbledon: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m przenoszę szablon {{Wielki Szlem (tenis)}} na koniec artykułu
 
(Nie pokazano 48 wersji utworzonych przez 12 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
|opis grafiki = Trofea Wimbledonu (u góry kobiece, niżej męskie)
|opis grafiki = Trofea Wimbledonu (u góry kobiece, niżej męskie)
|kraj = GBR
|kraj = GBR
|miasto = [[Londyn]]
|miasto = [[Wimbledon (dzielnica)|Wimbledon]], [[Londyn]]
|obiekt = All England Tennis and Croquet Club
|obiekt = [[All England Lawn Tennis and Croquet Club]]
|nawierzchnia = trawiasta
|nawierzchnia = Trawiasta
|data =
|data =
|pierwsza edycja = 1877
|pierwsza edycja = 1877
|ostatnia edycja =
|ostatnia edycja =
|ATP kategoria = Wielki Szlem
|ATP kategoria = Wielki Szlem
|ATP pula nagród = 10 856 000 £
|ATP pula nagród =
|ATP drabinka = 128S/128QS/64D/16QD
|ATP drabinka = 128S/128Q/64D/32X
|ATP dyrektor = Richard Lewis
|ATP dyrektor = Jamie Baker
|WTA kategoria = Wielki Szlem
|WTA kategoria = Wielki Szlem
|WTA ranga =
|WTA ranga =
|WTA pula nagród = 10 856 000 £
|WTA pula nagród =
|WTA drabinka = 128S/96QS/64D/16QD
|WTA drabinka = 128S/128Q/64D/32X
|WTA dyrektor = Richard Lewis
|WTA dyrektor = Jamie Baker
|gra pojedyncza mężczyzn = {{Flaga|SRB}} [[Novak Đoković]]
|gra pojedyncza mężczyzn = {{Flaga|ESP}} [[Carlos Alcaraz]]
|gra podwójna mężczyzn = {{Flaga|COL}} [[Juan Sebastián Cabal]]<br />{{Flaga|COL}} [[Robert Farah]]
|gra podwójna mężczyzn = {{Flaga|NLD}} [[Wesley Koolhof]]<br />{{Flaga|GBR}} [[Neal Skupski]]
|gra pojedyncza kobiet = {{Flaga|ROU}} [[Simona Halep]]
|gra pojedyncza kobiet = {{Flaga|CZE}} [[Markéta Vondroušová]]
|gra podwójna kobiet = {{Flaga|TPE}} [[Hsieh Su-wei]]<br />{{Flaga|CZE}} [[Barbora Strýcová]]
|gra podwójna kobiet = {{Flaga|TPE}} [[Hsieh Su-wei]]<br />{{Flaga|CZE}} [[Barbora Strýcová]]
|mixt = {{flaga|TPE}} [[Latisha Chan]]<br />{{flaga|HRV}} [[Ivan Dodig]]
|mixt = {{Flaga|UKR}} [[Ludmyła Kiczenok]]<br />{{Flaga|HRV}} [[Mate Pavić]]
|poprzedni =
|poprzedni =
|następny =
|następny =
|wikicytaty = Wimbledon
|wikicytaty = Wimbledon
|www = http://www.wimbledon.com/index.html
|www = https://www.wimbledon.com/
|commons = Category:Wimbledon Championships
|commons = Category:Wimbledon Championships
}}
}}
[[Plik:Wimbledon 1906, ladies final.jpg|thumb|240px|Finał singla pań (1906)]]
⚫
{{Wielki Szlem (tenis)}}
⚫
[[Plik:Roger Federer 2.jpg|thumb|240px|Roger Federer – ośmiokrotny mistrz Wimbledonu]]
[[Plik:London 1908 Lawn-Tennis WomensSingle.jpg|thumb|200px|Mecz singlowy tenisistek w Londynie w 1908 roku (letnie igrzyska olimpijskie)]]
⚫
'''Wimbledon''' – [[tenis]]owy turniej zaliczany do turniejów [[Wielki Szlem (tenis)|Wielkiego Szlema]]. Rozgrywany jest on od 1877 roku jako mistrzostwa [[Anglia|Anglii]]. Jest to najstarszy i najbardziej prestiżowy turniej tenisowy na świecie – '''The Championships'''. Rozgrywany jest w jednej z 32 dzielnic [[Wielki Londyn|Wielkiego Londynu]] – [[Wimbledon (dzielnica)|Wimbledon]] (w gminie [[London Borough of Merton]]), położonej na południowy zachód od centrum miasta. Na tamtejszych kortach trawiastych [[All England Lawn Tennis and Croquet Club]] (AELTC) odbywa się co roku, na przełomie czerwca i lipca. Uznawany jest za nieoficjalne mistrzostwa świata na kortach trawiastych.
[[Plik:Petra Kvitova Rosewater dish.jpg|thumb|200px|Wimbledon 2011 – [[Petra Kvitová]], zwyciężczyni]]
[[Plik:Novak Djokovic Wimbledon 2011 semifinal win celebration.jpg|thumb|200px|Triumfator z 2011 roku – [[Novak Đoković]] po wygranej w półfinale]]
⚫
[[Plik:Roger Federer 2.jpg|thumb|200px|Roger Federer – ośmiokrotny mistrz Wimbledonu]]
⚫
'''Wimbledon''' – [[tenis]]owy turniej zaliczany do turniejów [[Wielki Szlem (tenis)|Wielkiego Szlema]]. Rozgrywany jest on od 1877 r. jako mistrzostwa [[Anglia|Anglii]]. Jest to najstarszy i najbardziej prestiżowy turniej tenisowy na świecie – '''The Championships'''. Rozgrywany jest w jednej z 32 dzielnic [[Wielki Londyn|Wielkiego Londynu]] – [[Wimbledon (dzielnica)|Wimbledon]] (w gminie [[London Borough of Merton]]), położonej na południowy zachód od centrum miasta. Na tamtejszych kortach trawiastych [[All England Lawn Tennis and Croquet Club]] odbywa się co roku, na przełomie czerwca i lipca. Uznawany jest za nieoficjalne mistrzostwa świata na kortach trawiastych.

⚫
132. edycja turnieju w Wimbledonie rozpoczęła się tradycyjnie w poniedziałek, 2 lipca 2018, 142 lata od pierwszych zawodów.

19 lipca 1877 na trawiastym korcie All England Croquet and Lawn Tennis Club, przy Worple Road, zakończył się, już wtedy zakłócony deszczem, pierwszy turniej wimbledoński.


== Historia ==
== Historia ==
Pierwszy turniej tenisowy w historii odbył się na kortach Wimbledonu 9 lipca 1874, lecz nie były to jeszcze mistrzostwa Anglii{{odn|Dutkowski|1979|loc=Ewolucja przepisów|s=16}}.
Pierwszy turniej tenisowy w historii odbył się na kortach Wimbledonu 9 lipca 1874, lecz nie były to jeszcze mistrzostwa Anglii{{odn|Dutkowski|1979|loc=Ewolucja przepisów|s=16}}.


Pierwszy turniej wimbledoński, już wtedy zakłócony deszczem, odbył się w 1877 roku. Były to tylko rozgrywki singla mężczyzn. Zakończył się w dniu 19 lipca na trawiastym korcie, już pod nową nazwą klubu, All England Croquet and Lawn Tennis Club, przy Worple Road.
⚫
Pierwszy turniej wimbledoński odbył się w 1877 roku. Były to tylko rozgrywki singla mężczyzn. W 1884 roku program poszerzono o rozgrywki singla pań i debla panów<ref>{{Cytuj|rozdział=Od starożytności do Nadala|tytuł=Historia tenisa ziemnego|data dostępu=2017-01-24|url=http://tenisista.com.pl/historia-tenisa.html}}</ref>. Debel kobiet i gra mieszana po raz pierwszy odbyły się w 1913 roku. Podobnie jak pozostałe turnieje wielkoszlemowe, Wimbledon był bojkotowany przez czołowych zawodników amatorskich, aż do nastania [[Era open|ery open]] w 1968 roku. Ostatnim brytyjskim triumfatorem był [[Andy Murray]] w 2016 roku, a triumfatorką – [[Virginia Wade]] w 1977 roku.


⚫
W 1884 roku program poszerzono o rozgrywki singla pań i debla panów<ref>{{Cytuj |rozdział = Od starożytności do Nadala |tytuł = Historia tenisa ziemnego |data dostępu = 2017-01-24 |url = http://tenisista.com.pl/historia-tenisa.html}}</ref>. Debel kobiet i gra mieszana po raz pierwszy odbyły się w 1913 roku. Aż do nastania [[Era open|ery open]] w 1968 roku, podobnie do pozostałych turniejów wielkoszlemowych, w Wimbledonie mogli uczestniczyć wyłącznie amatorzy. Ostatnim brytyjskim triumfatorem był [[Andy Murray]] w 2016 roku, a triumfatorką – [[Virginia Wade]] w 1977 roku.
⚫
Na długiej liście triumfatorów Wimbledonu, zapoczątkowanej nazwiskiem Gore’a, widnieją znacznie sławniejsi od niego gracze, którzy potrafili wygrywać ten turniej „seriami”. Najwięcej razy Wimbledon wygrywał Szwajcar Roger Federer 8 razy (2003-2007, 2009, 2012, 2017), 7 razy zrobili to Anglik [[William Renshaw]] (1881-1886 i 1889), oraz Amerykanin [[Pete Sampras]] (1993-1995, 1997-2000).


⚫
Na długiej liście triumfatorów Wimbledonu, zapoczątkowanej nazwiskiem Gore’a, widnieją znacznie sławniejsi od niego gracze, którzy potrafili wygrywać ten turniej „seriami”. Najwięcej razy Wimbledon wygrywał Szwajcar [[Roger Federer]] 8 razy (2003–2007, 2009, 2012, 2017), 7 razy zrobili to Anglik [[William Renshaw]] (1881–1886 i 1889), Amerykanin [[Pete Sampras]] (1993–1995, 1997–2000) oraz Serb [[Novak Đoković]] (2011, 2014, 2015, 2018, 2019, 2021, 2022).
⚫
Wśród kobiet najwięcej, 9 razy Wimbledon wygrała [[Martina Navrátilová]] (1978-1979, 1982-1987, 1990), 8 razy Wimbledon zwyciężała Amerykanka [[Helen Wills Moody]] (1927-1930, 1932-1933, 1935, 1938).

⚫
Wśród kobiet najwięcej, 9 razy Wimbledon wygrała [[Martina Navrátilová]] (1978, 1979, 1982–1987, 1990), 8 razy Wimbledon wygrała Amerykanka [[Helen Wills Moody]] (1927–1930, 1932, 1933, 1935, 1938).


Rekordy tenisistów XIX i początków XX wieku pomniejsza fakt, że korzystali z regulaminu obowiązującego do 1922 r., gwarantującego obronę tytułu mistrza Wimbledonu bez konieczności przebijania się przez turniej zasadniczy, tj. ''challenge round''.
Rekordy tenisistów XIX i początków XX wieku pomniejsza fakt, że korzystali z regulaminu obowiązującego do 1922 r., gwarantującego obronę tytułu mistrza Wimbledonu bez konieczności przebijania się przez turniej zasadniczy, tj. ''challenge round''.


W 2012 roku korty Wimbledonu były areną zmagań [[Tenis ziemny na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012|tenisistów]] podczas [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2012|XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich]], które rozpoczęły się trzy tygodnie po [[Wimbledon 2012|Wimbledonie]].
W 2012 roku korty Wimbledonu były areną zmagań [[Tenis ziemny na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012|tenisistów]] podczas [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2012|XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich]], które rozpoczęły się trzy tygodnie po [[Wimbledon 2012|Wimbledonie]].

⚫
136. edycja turnieju w Wimbledonie rozpoczęła się tradycyjnie w poniedziałek, 3 lipca 2023, 146 lat od pierwszych zawodów.

W 2022 roku Wimbledon obchodził stulecie swojego „Kortu Centralnego” (Centre Court). Jego nazwa wywodzi się od lokalizacji głównego kortu w pierwotnej siedzibie All England Croquet Club przy Worple Road – główny kort znajdował się w centrum wszystkich pozostałych. Nazwa została zachowana, gdy klub przeniósł się do obecnej lokalizacji przy Church Road w 1922 roku<ref name=court>{{Cytuj stronę |url = https://www.wimbledon.com/en_GB/centre_court_100/index.html |tytuł = Centre Court 100 |data = 2022 |opublikowany = IBM Corp., AELTC |język = en |data dostępu = 2022-06-17}}</ref>.


== Korty ==
== Korty ==
Nawierzchnia kortów to od 2001 roku rodzaj trawy o nazwie [[życica trwała]] (''Lolium perenne'', perennial ryegrass). To, jak piłka się odbija, w dużej mierze zależy jednak od gleby, a nie od trawy. Gleba musi być twarda i sucha, aby w ciągu 13 dni gry nie dochodziło do uszkodzeń podłoża kortu. Aby uzyskać wymaganą jakość powierzchni o równomiernej konsystencji i twardości, korty są rolowane jednotonowym walcem i przykrywane, aby były suche i twarde. W tym celu przeprowadzane są regularne pomiary. Podczas Mistrzostw trawa ma wysokość 8 mm i jest koszona codziennie<ref name=grass>{{Cytuj stronę |url = https://www.wimbledon.com/en_GB/atoz/grass_courts.html |tytuł = The Grass |data = 2022 |opublikowany = IBM Corp., AELTC |język = en |data dostępu = 2022-06-24}}</ref>.
⚫
Nawierzchnię wszystkich kortów, na których rozgrywany jest turniej stanowi trawa – [[życica]]. Piłka po odbiciu od takiej nawierzchni dostaje przyspieszenia, co faworyzuje styl gry serwis-wolej. Wimbledon jest w tej chwili jedynym turniejem wielkoszlemowym, rozgrywanym na trawie. W przeszłości nawierzchnię trawiastą posiadały również inne turnieje wielkoszlemowe: [[French Open]] do 1928 r., [[US Open]] do 1975 r., a [[Australian Open]] do 1988 r.

⚫
Wimbledon jest w tej chwili jedynym turniejem wielkoszlemowym, rozgrywanym na trawie. W przeszłości nawierzchnię trawiastą posiadały również inne turnieje wielkoszlemowe: [[French Open]] do 1928 r., [[US Open]] do 1975 r., a [[Australian Open]] do 1988 roku.


Dwa główne korty Wimbledonu – kort centralny i kort nr 1 – są używane tylko podczas tego turnieju. Na pozostałych siedemnastu są rozgrywane także inne imprezy londyńskiego All England Lawn Tennis and Croquet Club.
Dwa główne korty Wimbledonu – kort centralny i kort nr 1 – są używane tylko podczas tego turnieju. Na pozostałych siedemnastu są rozgrywane także inne imprezy londyńskiego All England Lawn Tennis and Croquet Club.


W 1922 roku lokalizacja turnieju wimbledońskiego uległa zmianie – został on przeniesiony z Worple Road na Church Road w obrębie tej samej dzielnicy. Za budowę głównego kortu odpowiedzialny był Stanley Peach. Pierwszy mecz na nowym obiekcie rozegrany został 26 czerwca 1922{{odn|Dutkowski|1979|loc=„Boska Zuzanna”|s=85}}. Powstały wtedy kort centralny mieści prawie 14 tysięcy miejsc. Ze względu na częste opady deszczu podczas turnieju, zbudowano nad nim zasuwany dach, który został ukończony w 2009 r. Kort centralny jest miejscem rozgrywania wszystkich półfinałów oraz finałów. We wcześniejszych fazach odbywa się na nim wiele pojedynków z udziałem najwyżej rozstawionych zawodników.
W 1922 roku lokalizacja turnieju wimbledońskiego uległa zmianie – został on przeniesiony z Worple Road na Church Road w obrębie tej samej dzielnicy. Za budowę głównego kortu odpowiedzialny był Stanley Peach. Pierwszy mecz na nowym obiekcie rozegrany został 26 czerwca 1922{{odn|Dutkowski|1979|loc=„Boska Zuzanna”|s=85}}. Powstały wtedy kort centralny mieści prawie 14 tysięcy miejsc. Ze względu na częste opady deszczu podczas turnieju, zbudowano nad nim zasuwany dach, który został ukończony w 2009 roku. Kort centralny jest miejscem rozgrywania wszystkich półfinałów oraz finałów. We wcześniejszych fazach odbywa się na nim wiele pojedynków z udziałem najwyżej rozstawionych zawodników.


Drugim pod względem ważności kortem jest kort nr 1. W obecnej formie istnieje on od 1997 r., kiedy to zastąpił swego zbyt małego poprzednika. Pojemność nowego kortu, to około 11 000.
Drugim pod względem ważności kortem jest kort nr 1. W obecnej formie istnieje on od 1997 r., kiedy zastąpił swego zbyt małego poprzednika. Pojemność nowego kortu, to około 11 000 miejsc.


Kort nr 2, o pojemności 3000 miejsc jest nazywany „cmentarzem mistrzów” (''Graveyard of Champions''). Nazwa ta wzięła się z tego, że wielu faworytów (m.in. [[John McEnroe]], [[Pete Sampras]] czy siostry Williams) odpadało tu niespodziewanie we wczesnych rundach turnieju.
Kort nr 2, o pojemności 3000 miejsc jest nazywany „cmentarzem mistrzów” (''Graveyard of Champions''). Nazwa ta wzięła się z tego, że wielu faworytów (m.in. [[John McEnroe]], [[Pete Sampras]] czy siostry Williams) odpadało tu niespodziewanie we wczesnych rundach turnieju.


== Tradycje ==
== Tradycje ==
Tradycyjnymi barwami Wimbledonu są zielony i fioletowy. Takiego koloru są logo turnieju, a nawet ręczniki używane przez zawodników. Do 2005 r. ubrania w tej kolorystyce były noszone przez sędziów i dzieci od podawania piłek, jednak obecnie stroje te zastąpiły granatowe ubiory z kolekcji [[Ralph Lauren|Ralpha Laurena]]. Tenisiści grający na Wimbledonie zobowiązani są występować w białych kostiumach – jest to jedyne tego typu ograniczenie w całym cyklu rozgrywkowym<ref>{{Cytuj|rozdział=Wimbledon – ciekawostki|tytuł=Zbiór ciekawostek związanych z tenisem ziemnym|data dostępu=2017-01-24|url=http://tenisista.com.pl/ciekawostki-tenisowe.html}}</ref>.
Tradycyjnymi barwami Wimbledonu są ciemnozielony i fioletowy. W tych też kolorach są logo turnieju, a nawet ręczniki używane przez zawodników. Do 2005 r. ubrania w tej kolorystyce były noszone przez sędziów i dzieci do podawania piłek, jednak obecnie stroje te zastąpiły granatowe ubiory z kolekcji [[Ralph Lauren|Ralpha Laurena]]. Tenisiści grający na Wimbledonie zobowiązani są występować w białych kostiumach – jest to jedyne tego typu ograniczenie w całym cyklu rozgrywkowym<ref>{{Cytuj |rozdział = Wimbledon – ciekawostki |tytuł = Zbiór ciekawostek związanych z tenisem ziemnym |data dostępu = 2017-01-24 |url = http://tenisista.com.pl/ciekawostki-tenisowe.html}}</ref>.

W odniesieniu do zawodniczek zawsze używana jest na korcie forma „panna” (''Miss'') lub „pani” (''Mrs''). Z drugiej strony mężczyźni nie są tytułowani jako ''Mister''.


Truskawki z bitą śmietaną są tradycyjnie spożywane przez widzów Wimbledonu i stały się synonimem tego turnieju. Co roku zużywa się ponad 38 ton truskawek.
Typową potrawą serwowaną widzom są truskawki z bitą śmietaną. Rocznie zużywa się do jej przyrządzania 28 ton truskawek i 7000 litrów śmietany.


Turniej wimbledoński rozpoczyna się zawsze w poniedziałek, pomiędzy 20 a 26 czerwca. Niedziela, siódmy dzień turnieju, jest tradycyjnie dniem wolnym. Nie odbywają się wtedy żadne gry. Odstępstwo od tej reguły miało do tej pory miejsce trzykrotnie – w latach 1991, 1997 i 2004, kiedy właśnie w niedzielę nadrabiano spowodowane opadami deszczu zaległości. Wprowadzono wówczas tanie, dostępne od ręki bilety, bez rezerwacji miejsc. Deszcz podczas turnieju stanowi również niejako tradycję.
Turniej wimbledoński rozpoczyna się zawsze w poniedziałek. Niedziela, siódmy dzień turnieju, tradycyjnie był dniem wolnym. Nie odbywały się wtedy żadne gry. Odstępstwo od tej reguły miało miejsce czterokrotnie – w latach 1991, 1997, 2004 i 2016, kiedy właśnie w niedzielę nadrabiano spowodowane opadami deszczu zaległości. Wprowadzono wówczas tanie, dostępne od ręki bilety, bez rezerwacji miejsc. Deszcz podczas turnieju stanowi również niejako tradycję. Począwszy od 2022 roku mecze rozgrywane są również w niedzielę<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.sport.pl/tenis/7,64987,27288871,to-koniec-ostatni-taki-wimbledon-w-historii-organizatorzy.html |tytuł = To koniec. Ostatni taki Wimbledon w historii. Rezygnują ze 144-letniej tradycji |data = 2021-07-04 |opublikowany = Sport.pl |język = pl |data dostępu = 2021-07-11}}</ref>.


W 2007 r. na Wimbledonie zrównano ostatecznie nagrody pieniężne dla tenisistów oraz tenisistek. Wcześniej równouprawnienie wprowadziły pozostałe turnieje wielkoszlemowe.
W 2007 r. na Wimbledonie zrównano ostatecznie nagrody pieniężne dla tenisistów oraz tenisistek. Wcześniej równouprawnienie wprowadziły pozostałe turnieje wielkoszlemowe.
Linia 113: Linia 112:


== Aktualni mistrzowie ==
== Aktualni mistrzowie ==
{|class="wikitable"
{| class="wikitable"
|bgcolor=#FFB6C1| '''Konkurencja'''
|bgcolor=#FFB6C1| '''Konkurencja'''
|bgcolor=#FFB6C1| '''Mistrzowie 2019'''
|bgcolor=#FFB6C1| '''Mistrzowie 2023'''
|- bgcolor=#FFEFD5
|- bgcolor=#FFEFD5
|gra pojedyncza mężczyzn
|gra pojedyncza mężczyzn
|{{Flaga|SRB}} [[Novak Đoković]]
|{{Flaga|ESP}} [[Carlos Alcaraz]]
|- bgcolor=#FFB6C1
|- bgcolor=#FFB6C1
|gra pojedyncza kobiet
|gra pojedyncza kobiet
|{{flaga|ROU}} [[Simona Halep]]
|{{Flaga|CZE}} [[Markéta Vondroušová]]
|- bgcolor=#FFEFD5
|- bgcolor=#FFEFD5
|gra podwójna mężczyzn
|gra podwójna mężczyzn
|{{Flaga|COL}} [[Juan Sebastián Cabal]]<br />{{Flaga|COL}} [[Robert Farah]]
|{{Flaga|NLD}} [[Wesley Koolhof]]<br />{{Flaga|GBR}} [[Neal Skupski]]
|- bgcolor=#FFB6C1
|- bgcolor=#FFB6C1
|gra podwójna kobiet
|gra podwójna kobiet
Linia 130: Linia 129:
|- bgcolor=#FFEFD5
|- bgcolor=#FFEFD5
|gra mieszana
|gra mieszana
|{{flaga|TPE}} [[Latisha Chan]]<br />{{flaga|HRV}} [[Ivan Dodig]]
|{{Flaga|UKR}} [[Ludmyła Kiczenok]]<br />{{Flaga|HRV}} [[Mate Pavić]]
|- bgcolor=#FFB6C1
|- bgcolor=#FFB6C1
|gra pojedyncza chłopców
|gra pojedyncza chłopców
|{{Flaga|JPN}} [[Shintaro Mochizuki]]
|{{Flaga|GBR}} [[Henry Searle]]
|- bgcolor=#FFEFD5
|- bgcolor=#FFEFD5
|gra pojedyncza dziewcząt
|gra pojedyncza dziewcząt
|{{Flaga|UKR}} [[Darija Snihur]]
|{{Flaga|USA}} [[Clervie Ngounoue]]
|- bgcolor=#FFB6C1
|- bgcolor=#FFB6C1
|gra podwójna chłopców
|gra podwójna chłopców
|{{Flaga|CZE}} [[Jonas Forejtek]]<br />{{Flaga|CZE}} [[Jiri Lehecka]]
|{{Flaga|CZE}} [[Jakub Filip]]<br />{{Flaga|ITA}} [[Gabriele Vulpitta]]
|- bgcolor=#FFEFD5
|- bgcolor=#FFEFD5
|gra podwójna dziewcząt
|gra podwójna dziewcząt
|{{Flaga|USA}} [[Savannah Broadus]]<br />{{Flaga|USA}} [[Abigail Forbes]]
|{{Flaga|CZE}} [[Alena Kovačková]]<br />{{Flaga|CZE}} [[Laura Samsonová]]
|- bgcolor=#FFB6C1
|- bgcolor=#FFB6C1
|gra pojedyncza mężczyzn na wózkach
|gra pojedyncza mężczyzn na wózkach
|{{Flaga|ARG}} [[Gustavo Fernández (tenisista)|Gustavo Fernández]]
|{{Flaga|JPN}} [[Tokito Oda]]
|- bgcolor=#FFEFD5
|- bgcolor=#FFEFD5
|gra pojedyncza kobiet na wózkach
|gra pojedyncza kobiet na wózkach
|{{Flaga|NED}} [[Aniek van Koot]]
|{{Flaga|NLD}} [[Diede de Groot]]
|- bgcolor=#FFB6C1
|- bgcolor=#FFB6C1
|gra podwójna mężczyzn na wózkach
|gra pojedyncza na quadach
|{{Flaga|BEL}} [[Joachim Gerard]]<br />{{Flaga|SWE}} [[Stefan Olsson]]
|{{Flaga|NLD}} [[Niels Vink]]
|- bgcolor=#FFEFD5
|- bgcolor=#FFEFD5
|gra podwójna mężczyzn na wózkach
|{{Flaga|GBR}} [[Alfie Hewett]]<br />{{Flaga|GBR}} [[Gordon Reid]]
|- bgcolor=#FFB6C1
|gra podwójna kobiet na wózkach
|gra podwójna kobiet na wózkach
|{{Flaga|NLD}} [[Diede de Groot]]<br />{{Flaga|NLD}} [[Aniek van Koot]]
|{{Flaga|NLD}} [[Diede de Groot]]<br />{{Flaga|NLD}} [[Jiske Griffioen]]
|- bgcolor=#FFEFD5
|gra podwójna na quadach
|{{Flaga|NLD}} [[Sam Schröder]]<br />{{Flaga|NLD}} [[Niels Vink]]
|- bgcolor=#FFB6C1
|- bgcolor=#FFB6C1
|turniej legend mężczyzn
|turniej legend mężczyzn
|{{Flaga|FRA}} [[Arnaud Clément]]<br />{{Flaga|FRA}} [[Michaël Llodra]]
|{{Flaga|USA}} [[Bob Bryan]]<br />{{Flaga|USA}} [[Mike Bryan]]
|- bgcolor=#FFEFD5
|- bgcolor=#FFEFD5
|turniej legend kobiet
|turniej legend kobiet
|{{Flaga|ZWE}} [[Cara Black]]<br />{{Flaga|USA}} [[Martina Navrátilová]]
|{{Flaga|BEL}} [[Kim Clijsters]]<br />{{Flaga|CHE}} [[Martina Hingis]]
|- bgcolor=#FFB6C1
|- bgcolor=#FFB6C1
|turniej legend seniorów
|turniej legend w grze mieszanej
|{{Flaga|SWE}} [[Jonas Björkman]]<br />{{Flaga|AUS}} [[Todd Woodbridge]]
|{{Flaga|AUS}} [[Rennae Stubbs]]<br />{{Flaga|SRB}} [[Nenad Zimonjić]]
|}
|}


Linia 178: Linia 183:
== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj |odn = tak |autor = [[Zbigniew Dutkowski]] |tytuł = T – jak tenis |redaktor = Jan Lis |wydanie = I |miejsce = Warszawa |wydawca = [[Krajowa Agencja Wydawnicza]] |data = 1979}}
* {{Cytuj |odn = tak |autor = [[Zbigniew Dutkowski]] |tytuł = T – jak tenis |redaktor = Jan Lis |wydanie = I |miejsce = Warszawa |wydawca = [[Krajowa Agencja Wydawnicza]] |data = 1979}}

== Linki zewnętrzne ==
* [https://www.wimbledon.com/ Strona oficjalna Wimbledonu] {{lang|en}}


{{Wimbledon}}
{{Wimbledon}}
{{Wielki Szlem}}
{{Wielki Szlem}}
⚫
{{Wielki Szlem (tenis)}}


{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}

Aktualna wersja na dzień 19:07, 16 cze 2024

Wimbledon
Ilustracja
Trofea Wimbledonu (u góry kobiece, niżej męskie)
Miejsce

 Wielka Brytania
Wimbledon, Londyn

Obiekt

All England Lawn Tennis and Croquet Club

Nawierzchnia

Trawiasta

Pierwsza edycja

1877

ATP Tour
Kategoria

Wielki Szlem

Drabinka

128S/128Q/64D/32X

Dyrektor

Jamie Baker

WTA Tour
Kategoria

Wielki Szlem

Drabinka

128S/128Q/64D/32X

Dyrektor

Jamie Baker

Aktualni mistrzowie
Gra pojedyncza mężczyzn
Hiszpania Carlos Alcaraz
Gra podwójna mężczyzn
Holandia Wesley Koolhof
Wielka Brytania Neal Skupski
Gra pojedyncza kobiet
Czechy Markéta Vondroušová
Gra podwójna kobiet
Hsieh Su-wei
Czechy Barbora Strýcová
Gra mieszana
Ukraina Ludmyła Kiczenok
Chorwacja Mate Pavić
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa
Finał singla pań (1906)
Roger Federer – ośmiokrotny mistrz Wimbledonu

Wimbledon – tenisowy turniej zaliczany do turniejów Wielkiego Szlema. Rozgrywany jest on od 1877 roku jako mistrzostwa Anglii. Jest to najstarszy i najbardziej prestiżowy turniej tenisowy na świecie – The Championships. Rozgrywany jest w jednej z 32 dzielnic Wielkiego Londynu – Wimbledon (w gminie London Borough of Merton), położonej na południowy zachód od centrum miasta. Na tamtejszych kortach trawiastych All England Lawn Tennis and Croquet Club (AELTC) odbywa się co roku, na przełomie czerwca i lipca. Uznawany jest za nieoficjalne mistrzostwa świata na kortach trawiastych.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy turniej tenisowy w historii odbył się na kortach Wimbledonu 9 lipca 1874, lecz nie były to jeszcze mistrzostwa Anglii[1].

Pierwszy turniej wimbledoński, już wtedy zakłócony deszczem, odbył się w 1877 roku. Były to tylko rozgrywki singla mężczyzn. Zakończył się w dniu 19 lipca na trawiastym korcie, już pod nową nazwą klubu, All England Croquet and Lawn Tennis Club, przy Worple Road.

W 1884 roku program poszerzono o rozgrywki singla pań i debla panów[2]. Debel kobiet i gra mieszana po raz pierwszy odbyły się w 1913 roku. Aż do nastania ery open w 1968 roku, podobnie do pozostałych turniejów wielkoszlemowych, w Wimbledonie mogli uczestniczyć wyłącznie amatorzy. Ostatnim brytyjskim triumfatorem był Andy Murray w 2016 roku, a triumfatorką – Virginia Wade w 1977 roku.

Na długiej liście triumfatorów Wimbledonu, zapoczątkowanej nazwiskiem Gore’a, widnieją znacznie sławniejsi od niego gracze, którzy potrafili wygrywać ten turniej „seriami”. Najwięcej razy Wimbledon wygrywał Szwajcar Roger Federer 8 razy (2003–2007, 2009, 2012, 2017), 7 razy zrobili to Anglik William Renshaw (1881–1886 i 1889), Amerykanin Pete Sampras (1993–1995, 1997–2000) oraz Serb Novak Đoković (2011, 2014, 2015, 2018, 2019, 2021, 2022).

Wśród kobiet najwięcej, 9 razy Wimbledon wygrała Martina Navrátilová (1978, 1979, 1982–1987, 1990), 8 razy Wimbledon wygrała Amerykanka Helen Wills Moody (1927–1930, 1932, 1933, 1935, 1938).

Rekordy tenisistów XIX i początków XX wieku pomniejsza fakt, że korzystali z regulaminu obowiązującego do 1922 r., gwarantującego obronę tytułu mistrza Wimbledonu bez konieczności przebijania się przez turniej zasadniczy, tj. challenge round.

W 2012 roku korty Wimbledonu były areną zmagań tenisistów podczas XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich, które rozpoczęły się trzy tygodnie po Wimbledonie.

136. edycja turnieju w Wimbledonie rozpoczęła się tradycyjnie w poniedziałek, 3 lipca 2023, 146 lat od pierwszych zawodów.

W 2022 roku Wimbledon obchodził stulecie swojego „Kortu Centralnego” (Centre Court). Jego nazwa wywodzi się od lokalizacji głównego kortu w pierwotnej siedzibie All England Croquet Club przy Worple Road – główny kort znajdował się w centrum wszystkich pozostałych. Nazwa została zachowana, gdy klub przeniósł się do obecnej lokalizacji przy Church Road w 1922 roku[3].

Korty[edytuj | edytuj kod]

Nawierzchnia kortów to od 2001 roku rodzaj trawy o nazwie życica trwała (Lolium perenne, perennial ryegrass). To, jak piłka się odbija, w dużej mierze zależy jednak od gleby, a nie od trawy. Gleba musi być twarda i sucha, aby w ciągu 13 dni gry nie dochodziło do uszkodzeń podłoża kortu. Aby uzyskać wymaganą jakość powierzchni o równomiernej konsystencji i twardości, korty są rolowane jednotonowym walcem i przykrywane, aby były suche i twarde. W tym celu przeprowadzane są regularne pomiary. Podczas Mistrzostw trawa ma wysokość 8 mm i jest koszona codziennie[4].

Wimbledon jest w tej chwili jedynym turniejem wielkoszlemowym, rozgrywanym na trawie. W przeszłości nawierzchnię trawiastą posiadały również inne turnieje wielkoszlemowe: French Open do 1928 r., US Open do 1975 r., a Australian Open do 1988 roku.

Dwa główne korty Wimbledonu – kort centralny i kort nr 1 – są używane tylko podczas tego turnieju. Na pozostałych siedemnastu są rozgrywane także inne imprezy londyńskiego All England Lawn Tennis and Croquet Club.

W 1922 roku lokalizacja turnieju wimbledońskiego uległa zmianie – został on przeniesiony z Worple Road na Church Road w obrębie tej samej dzielnicy. Za budowę głównego kortu odpowiedzialny był Stanley Peach. Pierwszy mecz na nowym obiekcie rozegrany został 26 czerwca 1922[5]. Powstały wtedy kort centralny mieści prawie 14 tysięcy miejsc. Ze względu na częste opady deszczu podczas turnieju, zbudowano nad nim zasuwany dach, który został ukończony w 2009 roku. Kort centralny jest miejscem rozgrywania wszystkich półfinałów oraz finałów. We wcześniejszych fazach odbywa się na nim wiele pojedynków z udziałem najwyżej rozstawionych zawodników.

Drugim pod względem ważności kortem jest kort nr 1. W obecnej formie istnieje on od 1997 r., kiedy zastąpił swego zbyt małego poprzednika. Pojemność nowego kortu, to około 11 000 miejsc.

Kort nr 2, o pojemności 3000 miejsc jest nazywany „cmentarzem mistrzów” (Graveyard of Champions). Nazwa ta wzięła się z tego, że wielu faworytów (m.in. John McEnroe, Pete Sampras czy siostry Williams) odpadało tu niespodziewanie we wczesnych rundach turnieju.

Tradycje[edytuj | edytuj kod]

Tradycyjnymi barwami Wimbledonu są ciemnozielony i fioletowy. W tych też kolorach są logo turnieju, a nawet ręczniki używane przez zawodników. Do 2005 r. ubrania w tej kolorystyce były noszone przez sędziów i dzieci do podawania piłek, jednak obecnie stroje te zastąpiły granatowe ubiory z kolekcji Ralpha Laurena. Tenisiści grający na Wimbledonie zobowiązani są występować w białych kostiumach – jest to jedyne tego typu ograniczenie w całym cyklu rozgrywkowym[6].

Truskawki z bitą śmietaną są tradycyjnie spożywane przez widzów Wimbledonu i stały się synonimem tego turnieju. Co roku zużywa się ponad 38 ton truskawek.

Turniej wimbledoński rozpoczyna się zawsze w poniedziałek. Niedziela, siódmy dzień turnieju, tradycyjnie był dniem wolnym. Nie odbywały się wtedy żadne gry. Odstępstwo od tej reguły miało miejsce czterokrotnie – w latach 1991, 1997, 2004 i 2016, kiedy właśnie w niedzielę nadrabiano spowodowane opadami deszczu zaległości. Wprowadzono wówczas tanie, dostępne od ręki bilety, bez rezerwacji miejsc. Deszcz podczas turnieju stanowi również niejako tradycję. Począwszy od 2022 roku mecze rozgrywane są również w niedzielę[7].

W 2007 r. na Wimbledonie zrównano ostatecznie nagrody pieniężne dla tenisistów oraz tenisistek. Wcześniej równouprawnienie wprowadziły pozostałe turnieje wielkoszlemowe.

Rekordy[edytuj | edytuj kod]

Rekord Kobiety Mężczyźni
najwięcej tytułów (łącznie) Stany Zjednoczone Billie Jean King (20)
Czechy / Stany Zjednoczone Martina Navrátilová (20) 		Wielka Brytania Lawrence Doherty (13)
najwięcej tytułów
(gra pojedyncza) 		Czechy / Stany Zjednoczone Martina Navrátilová (9) Szwajcaria Roger Federer (8)
najwięcej tytułów
(gra podwójna) 		Stany Zjednoczone Elizabeth Ryan (12) Australia Todd Woodbridge (9)
najwięcej tytułów
z rzędu 		Czechy / Stany Zjednoczone Martina Navrátilová (6) Wielka Brytania William Renshaw (6)
najmłodsi mistrzowie Wielka Brytania Lottie Dod
1887, 15 lat, 9 miesięcy 		Niemcy Boris Becker
1985, 17 lat, 7 miesięcy
najstarsi mistrzowie Wielka Brytania Charlotte Cooper
1908, 37 lat, 9 miesięcy 		Wielka Brytania Arthur Gore
1909, 41 lat, 6 miesięcy
ostatni brytyjscy
triumfatorzy 		Wielka Brytania Virginia Wade (1977) Wielka Brytania Andy Murray (2016)

Aktualni mistrzowie[edytuj | edytuj kod]

Konkurencja Mistrzowie 2023
gra pojedyncza mężczyzn Hiszpania Carlos Alcaraz
gra pojedyncza kobiet Czechy Markéta Vondroušová
gra podwójna mężczyzn Holandia Wesley Koolhof
Wielka Brytania Neal Skupski
gra podwójna kobiet Hsieh Su-wei
Czechy Barbora Strýcová
gra mieszana Ukraina Ludmyła Kiczenok
Chorwacja Mate Pavić
gra pojedyncza chłopców Wielka Brytania Henry Searle
gra pojedyncza dziewcząt Stany Zjednoczone Clervie Ngounoue
gra podwójna chłopców Czechy Jakub Filip
Włochy Gabriele Vulpitta
gra podwójna dziewcząt Czechy Alena Kovačková
Czechy Laura Samsonová
gra pojedyncza mężczyzn na wózkach Japonia Tokito Oda
gra pojedyncza kobiet na wózkach Holandia Diede de Groot
gra pojedyncza na quadach Holandia Niels Vink
gra podwójna mężczyzn na wózkach Wielka Brytania Alfie Hewett
Wielka Brytania Gordon Reid
gra podwójna kobiet na wózkach Holandia Diede de Groot
Holandia Jiske Griffioen
gra podwójna na quadach Holandia Sam Schröder
Holandia Niels Vink
turniej legend mężczyzn Stany Zjednoczone Bob Bryan
Stany Zjednoczone Mike Bryan
turniej legend kobiet Belgia Kim Clijsters
Szwajcaria Martina Hingis
turniej legend w grze mieszanej Australia Rennae Stubbs
Serbia Nenad Zimonjić

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dutkowski 1979 ↓, Ewolucja przepisów, s. 16.
  2. ↑ Od starożytności do Nadala, [w:] Historia tenisa ziemnego [dostęp 2017-01-24].
  3. ↑ Centre Court 100. IBM Corp., AELTC, 2022. [dostęp 2022-06-17]. (ang.).
  4. ↑ The Grass. IBM Corp., AELTC, 2022. [dostęp 2022-06-24]. (ang.).
  5. ↑ Dutkowski 1979 ↓, „Boska Zuzanna”, s. 85.
  6. ↑ Wimbledon – ciekawostki, [w:] Zbiór ciekawostek związanych z tenisem ziemnym [dostęp 2017-01-24].
  7. ↑ To koniec. Ostatni taki Wimbledon w historii. Rezygnują ze 144-letniej tradycji. Sport.pl, 2021-07-04. [dostęp 2021-07-11]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Turnieje Wimbledonu
Przed erą open
Era open
Zwycięzcy wielkoszlemowych turniejów tenisowych
Mistrzowie Australian Open
Mistrzowie French Open
Mistrzowie Wimbledonu
Mistrzowie US Open
Wielki Szlem juniorów
Tenis na wózkach
Mistrzowie turniejów wielkoszlemowych
Finaliści turniejów wielkoszlemowych
Wielki Szlem
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wimbledon&oldid=74021798”