(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Jump to content

"ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା" ପୃଷ୍ଠାର ସଂସ୍କରଣ‌ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତଫାତ

ଲିଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ବଦଳାଇବେ
ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
Browse history interactively
← ପୁରୁଣା ବଦଳନୂଆ ବଦଳ →
Content deleted Content added
ଭିଜୁଆଲWikitext
ଟିକେ କହାଯାଇଥାଏ ଲେଖାଟିକୁ କୁହାଯାଇଥାଏ କଲି |
ଟିକେ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା
୨୫ କ ଧାଡ଼ି: ୨୫ କ ଧାଡ଼ି:
<ref name=Yahoo>{{cite news|title=Cabinet nod for Odia as classical language|url=http://in.news.yahoo.com/cabinet-nod-odia-classical-language-095412705.html|accessdate=20 February 2014|newspaper=Yahoo News|date=20 February 2014}}</ref>
<ref name=Yahoo>{{cite news|title=Cabinet nod for Odia as classical language|url=http://in.news.yahoo.com/cabinet-nod-odia-classical-language-095412705.html|accessdate=20 February 2014|newspaper=Yahoo News|date=20 February 2014}}</ref>
<ref>{{cite news|title=Decks cleared for Odia to get classical status|url=http://odishasuntimes.com/32926/classical-tag-odia-long-last/|accessdate=20 February 2014|newspaper=The Odisha Sun Times|date=20 February 2014}}</ref>
<ref>{{cite news|title=Decks cleared for Odia to get classical status|url=http://odishasuntimes.com/32926/classical-tag-odia-long-last/|accessdate=20 February 2014|newspaper=The Odisha Sun Times|date=20 February 2014}}</ref>
<ref name=orissareview>{{cite book|last=Swetapadma|first=Mohapatra|title=Recognition of Classical Status for Odia Language|date=August 2013|publisher=Government of Odisha|isbn=0970‐8669|page=92-93|url=http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/2013/aug-sept/engpdf/93-94.pdf}}</ref>
<ref name=orissareview>{{cite book|last=Swetapadma|first=Mohapatra|title=Recognition of Classical Status for Odia Language|date=August 2013|publisher=Government of Odisha|page=92-93|url=http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/2013/aug-sept/engpdf/93-94.pdf}}</ref>
<ref>{{cite book|last=Misra|first=Surya Narayan|publisher=Odisha Review|title=Language and Language Policy in India|url=http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/2014/mar/engpdf/15-18.pdf}}</ref>
<ref>{{cite book|last=Misra|first=Surya Narayan|publisher=Odisha Review|title=Language and Language Policy in India|url=http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/2014/mar/engpdf/15-18.pdf}}</ref>


୩୬ କ ଧାଡ଼ି: ୩୬ କ ଧାଡ଼ି:
ଇଂଲଣ୍ଡର କୁଇନଟେସେନସିଆଲଙ୍କ ଭାଷା ବିଭାଗର ମତରେ<ref>[http://www.kwintessential.co.uk/language/about/oriya.html Oriya language]</ref> [[ଧଉଳି]]ଠାରୁ ମିଳିଥିବା ଅଶୋକଙ୍କ ସମୟର ଶିଳାଲେଖ, ଜଉଗଡ଼ର ଶିଳାଲେଖ ଆଉ ଖାରବେଳଙ୍କ ବେଳରେ ତିଆରି [[ଖଣ୍ଡଗିରି]] ଓ ହାତିଗୁମ୍ଫାର ଶିଳାଲେଖ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୂଳ ଇତିହାସ ଉପରେ ସୂଚନା ଦିଏ । ହାତିଗୁମ୍ଫାର ଶିଳାଲେଖରୁ ଜଣା ଯାଏ ଯେ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୂଳ [[ପାଳି ଭାଷା]]ରୁ । ହାତିଗୁମ୍ଫାର ଶିଳାଲେଖରେ ଲେଖା ଭାଷା ହେଉଛି [[ପାଳି ଭାଷା|ପାଳି]] ଆଉ ଲିପି ହେଉଛି [[ବ୍ରାହ୍ମୀ]], ତେବେ ଏହି ଶିଳାଲେଖ ହିଁ ପ୍ରମାଣ କରିଦିଏ ଯେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଅନ୍ୟ ଭାଷାଠୁ ପୁରାତନ । ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବରେ ପୁରୁଣା [[ପାଳି ଭାଷା]]ରେ ଅନେକ ଜାଗାରେ ଶବ୍ଦ ସବୁ ବଦଳି ଯାଇଛି । ତେବେ ଓଡ଼ିଆରେ ବିଦେଶୀ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବ ଖୁବ କମ ଦେଖାଯାଏ ଯାହାକି ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷାଠାରୁ ଖୁବ ଗୌଣ । ପ୍ରଫେସର ଅଡେନବର୍ଗଙ୍କ ମତରେ [[ପାଳି ଭାଷା|ପାଳି]] ଭାଷା ହିଁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୂଳ ।
ଇଂଲଣ୍ଡର କୁଇନଟେସେନସିଆଲଙ୍କ ଭାଷା ବିଭାଗର ମତରେ<ref>[http://www.kwintessential.co.uk/language/about/oriya.html Oriya language]</ref> [[ଧଉଳି]]ଠାରୁ ମିଳିଥିବା ଅଶୋକଙ୍କ ସମୟର ଶିଳାଲେଖ, ଜଉଗଡ଼ର ଶିଳାଲେଖ ଆଉ ଖାରବେଳଙ୍କ ବେଳରେ ତିଆରି [[ଖଣ୍ଡଗିରି]] ଓ ହାତିଗୁମ୍ଫାର ଶିଳାଲେଖ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୂଳ ଇତିହାସ ଉପରେ ସୂଚନା ଦିଏ । ହାତିଗୁମ୍ଫାର ଶିଳାଲେଖରୁ ଜଣା ଯାଏ ଯେ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୂଳ [[ପାଳି ଭାଷା]]ରୁ । ହାତିଗୁମ୍ଫାର ଶିଳାଲେଖରେ ଲେଖା ଭାଷା ହେଉଛି [[ପାଳି ଭାଷା|ପାଳି]] ଆଉ ଲିପି ହେଉଛି [[ବ୍ରାହ୍ମୀ]], ତେବେ ଏହି ଶିଳାଲେଖ ହିଁ ପ୍ରମାଣ କରିଦିଏ ଯେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଅନ୍ୟ ଭାଷାଠୁ ପୁରାତନ । ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବରେ ପୁରୁଣା [[ପାଳି ଭାଷା]]ରେ ଅନେକ ଜାଗାରେ ଶବ୍ଦ ସବୁ ବଦଳି ଯାଇଛି । ତେବେ ଓଡ଼ିଆରେ ବିଦେଶୀ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବ ଖୁବ କମ ଦେଖାଯାଏ ଯାହାକି ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷାଠାରୁ ଖୁବ ଗୌଣ । ପ୍ରଫେସର ଅଡେନବର୍ଗଙ୍କ ମତରେ [[ପାଳି ଭାଷା|ପାଳି]] ଭାଷା ହିଁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୂଳ ।


ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ଜାଗାରେ ୭ମ ମସିହାର ଶିଳାଲିପିରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଯେମିତିକି ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ କୁମ୍ଭାର /kumbha:rɔ/ ର ବ୍ୟବହାର ୭ମ ମସିହାର ତମ୍ବାପଟାରେ ଲେଖାଥିବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ସେମିତି ୯୯୧ ସନର ଲେଖରେ ଓ ୭୧୫ ସନର ଲେଖରେ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ '''ଭିତୁରୁ''' /bhituru/ ଆଉ ପନ୍ଦର /pɔndɔrɔ/ ପ୍ରଭୃତିର ବ୍ୟବହାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। [[ଫାଇଲ:East-Hem 200ad.jpg|thumb|ଅତୀତର କଳିଙ୍ଗ ଭୁଇଁ]]
ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ଜାଗାରେ ୭ମ ମସିହାର ଶିଳାଲିପିରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଯେମିତିକି ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ କୁମ୍ଭାର /kumbha:rɔ/ ର ବ୍ୟବହାର ୭ମ ଶତାବ୍ଦୀର ତମ୍ବାପଟାରେ ଲେଖାଥିବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ସେମିତି ୯୯୧ ସନର ଲେଖରେ ଓ ୭୧୫ ସନର ଲେଖରେ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ '''ଭିତୁରୁ''' /bhituru/ ଆଉ ପନ୍ଦର /pɔndɔrɔ/ ପ୍ରଭୃତିର ବ୍ୟବହାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। [[ଫାଇଲ:East-Hem 200ad.jpg|thumb|ଅତୀତର କଳିଙ୍ଗ ଭୁଇଁ]]
==ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା==
୨୦ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୫ରେ ଦିନ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତାର ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ମାନ୍ୟତା ପାଇବାରେ ଓଡ଼ିଆ ହେଲା ଷଷ୍ଠ ଭାଷା । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ତାମିଲ, ସଂସ୍କୃତ, ତେଲୁଗୁ, କନ୍ନଡ ଓ ମାଲାୟାଲମକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା ମାନ୍ୟତା ମିଳିସାରିଛି । କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ଫେବୃଆରୀ ୨୦ ତାରିଖରେ ଓଡିଆ ଭାଷାକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ । ୨୦୧୩ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୨୩ ତାରିଖରେ ଭାଷାବିଶେଷଜ୍ଞ କମିଟି ଓଡ଼ିଆକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ସୁପାରିଶ କରିଥିଲେ । ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା ହେବା ଫଳରେ ଓଡିଆ ଭାଷାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ସକାଶେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଦୁଇଟି ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ । ଏହାଛଡା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଇଁ ଏକ ସେଣ୍ଟର ଅଫ୍ ଏକ୍ସଲେନ୍ସ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ମିଳିବ । କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୁଡ଼ିକରେ ଓଡିଆ ଶିକ୍ଷାବିତମାନେ ନିଯୁକ୍ତିର ସୁଯୋଗ ପାଇ ପାରିବେ ।<ref>http://www.telegraphindia.com/1140221/jsp/frontpage/story_18004148.jsp#.U4Vkwljk4xA</ref><ref>http://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Milestone-for-state-as-Odia-gets-classical-language-status/articleshow/30779140.cms</ref>


== ଓଡ଼ିଆ କଥନ ==
== ଓଡ଼ିଆ କଥନ ==

* କହୁଥିବା ଲୋକସଂଖ୍ୟା: ୩,୩୦,୧୭,୪୪୬ (୨୦୧୧)<ref>http://censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement1.htm</ref>
* କହୁଥିବା ଲୋକସଂଖ୍ୟା: ୩,୩୦,୧୭,୪୪୬ (୨୦୧୧)<ref>http://censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement1.htm</ref>
* କୁହାଯାଉଥିବା ସ୍ଥାନ: [[ଓଡିଶା]] ([[ଭାରତ]])
* କୁହାଯାଉଥିବା ସ୍ଥାନ: [[ଓଡିଶା]] ([[ଭାରତ]])
୪୬ କ ଧାଡ଼ି: ୪୭ କ ଧାଡ଼ି:


=== ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ===
=== ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ===

{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
!align="left" valign="top"|ଲିଖନ
⚫
!align="center" valign="top"|ନାମ
!align="center" valign="top"|ଉଚ୍ଚାରଣ
|-
|-
|align="left" valign="top"|ଅ
| align="center" style="background:#f0f0f0;"|'''ଲିଖନ'''
|align="center" valign="top"|a
| align="center"|'''ଅ'''
|align="center" valign="top"|/ɔ/
| align="center" |'''ଆ'''
⚫
| align="center" |'''ଇ'''
⚫
| align="center" |'''ଈ'''
⚫
| align="center" |'''ଉ'''
⚫
| align="center" |'''ଊ'''
⚫
| align="center" |'''ଋ'''
⚫
| align="center" |'''ଏ'''
⚫
| align="center" |'''ଓ'''
|-
|-
| '''ନାମ'''||a||ā||i||ī||u||ū||r̥||e||o
|align="left" valign="top"|ଆ
⚫
|align="center" valign="top"|ā
⚫
|align="center" valign="top"|/a/
|-
|-
| '''ଉଚ୍ଚାରଣ'''||/ɔ/||/a/||/i/||/i/||/u/||/u/||/ru/||/e/||/o/
|align="left" valign="top"|ଇ
⚫
|align="center" valign="top"|i
⚫
|align="center" valign="top"|/i/
|-
|-
|align="left" valign="top"|ଈ
⚫
|align="center" valign="top"|ī
⚫
|align="center" valign="top"|/i/
|-
|align="left" valign="top"|ଉ
|align="center" valign="top"|u
|align="center" valign="top"|/u/
|-
|align="left" valign="top"|ଊ
|align="center" valign="top"|ū
|align="center" valign="top"|/u/
|-
|align="left" valign="top"|ଋ
|align="center" valign="top"|i
|align="center" valign="top"|/i/
|-
|align="left" valign="top"|ଈ
|align="center" valign="top"|r̥
|align="center" valign="top"|/ru/
|-
|align="left" valign="top"|ଏ
|align="center" valign="top"|e
|align="center" valign="top"|/e/
|-
|align="left" valign="top"|ଓ
|align="center" valign="top"|o
|align="center" valign="top"|/o/
|}
|}

* ଏଇଟିକୁ ଦେଖନ୍ତୁ: [[:Image:Oriyavowels.jpg]]

== ଇଉନିକୋଡ଼ରେ ଓଡ଼ିଆ ==
== ଇଉନିକୋଡ଼ରେ ଓଡ଼ିଆ ==

ଓଡ଼ିଆର [[Unicode|ଇଉନିକୋଡ଼]] ଲିପି ଏହିପରି - U+0B00 ଉଦାହରଣ: U+0B7F । ଧୂଷର ଜାଗାସବୁ ଦିଆଯାଇନଥିବା କୋଡ଼ ପାଇଁ ।
ଓଡ଼ିଆର [[Unicode|ଇଉନିକୋଡ଼]] ଲିପି ଏହିପରି - U+0B00 ଉଦାହରଣ: U+0B7F । ଧୂଷର ଜାଗାସବୁ ଦିଆଯାଇନଥିବା କୋଡ଼ ପାଇଁ ।


୧୦୨ କ ଧାଡ଼ି: ୭୧ କ ଧାଡ଼ି:


== ଆଧାର ==
== ଆଧାର ==
{{ଆଧାର|2}}
{{Reflist|30em}}


== ବାହାର ଲିଙ୍କ ==
== ବାହାର ଲିଙ୍କ ==
୧୧୨ କ ଧାଡ଼ି: ୮୧ କ ଧାଡ଼ି:
{{ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରସଙ୍ଗ}}
{{ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରସଙ୍ଗ}}


[[ଶ୍ରେଣୀ:ଭାଷା]]
[[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା]]
[[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା]]
[[ଶ୍ରେଣୀ:ଭାରତର ସାମ୍ବିଧାନିକ ଭାଷା]]
[[ଶ୍ରେଣୀ:ଭାରତର ସାମ୍ବିଧାନିକ ଭାଷା]]

୦୦:୧୯, ୯ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୧୫ ଅନୁସାରେ କରାଯାଇଥିବା ବଦଳ

ଓଡ଼ିଆ (ōḍiā)
Native toଭାରତ ଓ ଆମେରିକା, ଇଂଲଣ୍ଡ, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ସାଉଦି ଆରବ, ବର୍ମା, ମାଲେସିଆ, ସିଙ୍ଗାପୁର, ସିଂହଳରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଓଡ଼ିଆ
ଅଞ୍ଚଳଓଡ଼ିଶା, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ
ମାତୃଭାଷୀ
୩,୩୦,୧୭,୪୪୬ (୨୦୧୧)
ଓଡ଼ିଆ ଲିପି
ଆଧିକାରିକ ସ୍ଥିତି
କେଉଁଠି ରାଜଭାଷା:
ଓଡ଼ିଶା
ଭାଷା କୋଡ୍
ISO ୬୩୯-୧or
ISO ୬୩୯-୨ori
ISO ୬୩୯-୩ori
ଭାରତରେ ମାତୃଭାଷା ଓଡ଼ିଆରେ କଥାହେଉଥିବା ଲୋକ

ଓଡ଼ିଆ ଏକ ଇଣ୍ଡୋ-ଇଉରୋପୀୟ ଭାଷାଗୋଷ୍ଠୀ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା । ଓଡ଼ିଶା ସମେତ ଏହା ପଶ୍ଚିମ ବଙ୍ଗ, ଛତିଶଗଡ଼, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଓ ଗୁଜରାଟ (ମୂଳତଃ ସୁରଟ[୧])ରେ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଶାସନିକ ଭାଷା । ଏହା ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ ସ୍ଵିକୃତୀପ୍ରାପ୍ତ ୨୨ଟି ଭାଷା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଓ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ୨ୟ ପ୍ରଶାସନିକ ଭାଷା ।[୨][୩][୪] [୫][୬][୭] ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରଥମ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା ଭାବରେ ଓ ଷଷ୍ଠ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଭାବରେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓ ଅନ୍ୟ ଭାଷାଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇନ‌ଥିବା ଭାଷା ଭାବରେ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷାର ମାନ୍ୟତା ପାଇଛି । [୮] [୯] [୧୦] [୧୧] [୧୨] [୧୩]

ଓଡ଼ିଆ କହାଯାଉଥିବା ପାଖାପାଖି ରାଜ୍ୟ

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଭାଷା ଓଡ଼ିଶା ପାଖାପାଖି ଅନେକ ରାଜ୍ୟରେ କହାଯାଏ । ପଶ୍ଚିମ ବଙ୍ଗଳାର ମେଦିନୀପୁର ସମେତ ଆହୁରି ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ସିଂହଭୂମି ଜିଲା, ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶର ଶ୍ରୀକାକୁଲମ, ବିଜୟନଗର ଓ ବିଶାଖାପଟନମ ଜିଲ୍ଲା, ଛତିଶଗଡ଼ର ପୂର୍ବ ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କରେ ବହୁଳ ଭାବରେ କୁହା ଯାଏ । ଗୁଜୁରାଟର ସୁରଟ ଭାରତର ଦ୍ଵିତୀୟ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳ । ଏହାଛଡା ବେଙ୍ଗାଳୁରୁ, ହାଇଦ୍ରାବାଦ, ପଣ୍ଡିଚେରୀ, ଚେନ୍ନାଇ, ଗୋଆ, ମୁମ୍ବାଇ, ଜାମସେଦପୁର, ବରୋଦା, ରାୟପୁର, ଅହମଦାବାଦ, ଦିଲ୍ଲୀ, କଲିକତା, ଖଡ଼ଗପୁର, ଗୁଆହାଟୀ, ପୁନେ ଓ ସିଲଭାସା ଆଦି ସହରରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଲୋକ ଦେଖାଯାନ୍ତି ।

ଇତିହାସ

ଓଡ଼ିଆ ଏକ ଭାରତୀୟ ଭାଷା । ମୂଳ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଳି ଓ ମାଗଧୀ ପ୍ରାକୃତରୁ ସିଧା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ପ୍ରମାଣ ଦିଅନ୍ତି, ଏହି ଭାଷା ଭାରତରରେ ୨,୫୦୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବର୍ଷ ଆଗରୁ କହାଯାଉଥିଲା[୧୪] ଓ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ତିପିଟକଓ ଜୈନ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥର ମୂଳ ଭାଷା ଥିଲା । [୧୫] । ଓଡ଼ିଆ ବାକି ଭାରତୀୟ ଭାଷାମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଖୁବ କମ ପାରସୀ ଓ ଆରବୀ ଭାଷା ଦ୍ଵାରା ପ୍ରାଭାବିତ ।

ଇଂଲଣ୍ଡର କୁଇନଟେସେନସିଆଲଙ୍କ ଭାଷା ବିଭାଗର ମତରେ[୧୬] ଧଉଳିଠାରୁ ମିଳିଥିବା ଅଶୋକଙ୍କ ସମୟର ଶିଳାଲେଖ, ଜଉଗଡ଼ର ଶିଳାଲେଖ ଆଉ ଖାରବେଳଙ୍କ ବେଳରେ ତିଆରି ଖଣ୍ଡଗିରି ଓ ହାତିଗୁମ୍ଫାର ଶିଳାଲେଖ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୂଳ ଇତିହାସ ଉପରେ ସୂଚନା ଦିଏ । ହାତିଗୁମ୍ଫାର ଶିଳାଲେଖରୁ ଜଣା ଯାଏ ଯେ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୂଳ ପାଳି ଭାଷାରୁ । ହାତିଗୁମ୍ଫାର ଶିଳାଲେଖରେ ଲେଖା ଭାଷା ହେଉଛି ପାଳି ଆଉ ଲିପି ହେଉଛି ବ୍ରାହ୍ମୀ, ତେବେ ଏହି ଶିଳାଲେଖ ହିଁ ପ୍ରମାଣ କରିଦିଏ ଯେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଅନ୍ୟ ଭାଷାଠୁ ପୁରାତନ । ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବରେ ପୁରୁଣା ପାଳି ଭାଷାରେ ଅନେକ ଜାଗାରେ ଶବ୍ଦ ସବୁ ବଦଳି ଯାଇଛି । ତେବେ ଓଡ଼ିଆରେ ବିଦେଶୀ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବ ଖୁବ କମ ଦେଖାଯାଏ ଯାହାକି ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷାଠାରୁ ଖୁବ ଗୌଣ । ପ୍ରଫେସର ଅଡେନବର୍ଗଙ୍କ ମତରେ ପାଳି ଭାଷା ହିଁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୂଳ ।

ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ଜାଗାରେ ୭ମ ମସିହାର ଶିଳାଲିପିରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଯେମିତିକି ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ କୁମ୍ଭାର /kumbha:rɔ/ ର ବ୍ୟବହାର ୭ମ ଶତାବ୍ଦୀର ତମ୍ବାପଟାରେ ଲେଖାଥିବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ସେମିତି ୯୯୧ ସନର ଲେଖରେ ଓ ୭୧୫ ସନର ଲେଖରେ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ ଭିତୁରୁ /bhituru/ ଆଉ ପନ୍ଦର /pɔndɔrɔ/ ପ୍ରଭୃତିର ବ୍ୟବହାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ।

ଅତୀତର କଳିଙ୍ଗ ଭୁଇଁ

ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା

୨୦ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୫ରେ ଦିନ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତାର ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ମାନ୍ୟତା ପାଇବାରେ ଓଡ଼ିଆ ହେଲା ଷଷ୍ଠ ଭାଷା । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ତାମିଲ, ସଂସ୍କୃତ, ତେଲୁଗୁ, କନ୍ନଡ ଓ ମାଲାୟାଲମକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା ମାନ୍ୟତା ମିଳିସାରିଛି । କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ଫେବୃଆରୀ ୨୦ ତାରିଖରେ ଓଡିଆ ଭାଷାକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ । ୨୦୧୩ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୨୩ ତାରିଖରେ ଭାଷାବିଶେଷଜ୍ଞ କମିଟି ଓଡ଼ିଆକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ସୁପାରିଶ କରିଥିଲେ । ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା ହେବା ଫଳରେ ଓଡିଆ ଭାଷାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ସକାଶେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଦୁଇଟି ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ । ଏହାଛଡା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଇଁ ଏକ ସେଣ୍ଟର ଅଫ୍ ଏକ୍ସଲେନ୍ସ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ମିଳିବ । କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୁଡ଼ିକରେ ଓଡିଆ ଶିକ୍ଷାବିତମାନେ ନିଯୁକ୍ତିର ସୁଯୋଗ ପାଇ ପାରିବେ ।[୧୭][୧୮]

ଓଡ଼ିଆ କଥନ

  • କହୁଥିବା ଲୋକସଂଖ୍ୟା: ୩,୩୦,୧୭,୪୪୬ (୨୦୧୧)[୧୯]
  • କୁହାଯାଉଥିବା ସ୍ଥାନ: ଓଡିଶା (ଭାରତ)

ଓଡ଼ିଆ ଲିପି

ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ

ଲିଖନ ଅ ଆ ଇ ଈ ଉ ଊ ଋ ଏ ଓ
ନାମ a ā i ī u ū r̥ e o
ଉଚ୍ଚାରଣ /ɔ/ /a/ /i/ /i/ /u/ /u/ /ru/ /e/ /o/

ଇଉନିକୋଡ଼ରେ ଓଡ଼ିଆ

ଓଡ଼ିଆର ଇଉନିକୋଡ଼ ଲିପି ଏହିପରି - U+0B00 ଉଦାହରଣ: U+0B7F । ଧୂଷର ଜାଗାସବୁ ଦିଆଯାଇନଥିବା କୋଡ଼ ପାଇଁ ।

ଓଡ଼ିଆ[୧]
ଇଉନିକୋଡ଼.ଅର୍ଗ ସାରଣୀ (PDF)
  ୦ ୧ ୨ ୩ ୪ ୫ ୬ ୭ ୮ ୯ A B C D E F
U+0B0x   ଁ ଂ ଃ   ଅ ଆ ଇ ଈ ଉ ଊ ଋ ଌ     ଏ
U+0B1x ଐ     ଓ ଔ କ ଖ ଗ ଘ ଙ ଚ ଛ ଜ ଝ ଞ ଟ
U+0B2x ଠ ଡ ଢ ଣ ତ ଥ ଦ ଧ ନ   ପ ଫ ବ ଭ ମ ଯ
U+0B3x ର   ଲ ଳ   ଵ ଶ ଷ ସ ହ     ଼ ଽ ା ି
U+0B4x ୀ ୁ ୂ ୃ ୄ     େ ୈ     ୋ ୌ ୍    
U+0B5x             ୖ ୗ         ଡ଼ ଢ଼   ୟ
U+0B6x ୠ ୡ ୢ ୣ     ୦ ୧ ୨ ୩ ୪ ୫ ୬ ୭ ୮ ୯
U+0B7x ୰ ୱ ୲ ୳ ୴ ୵ ୶ ୷                
Notes
୧.^ ଇଉନିକୋଡ଼ ସଙ୍କଳନ ୬.୦ ଅନୁସାରେ

ଆଧାର

  1. ↑ Om Gupta (1 April 2006). Encyclopaedia of India, Pakistan and Bangladesh. Gyan Publishing House. ISBN 978-81-8205-389-2.
  2. ↑ Oriya gets its due in neighbouring state Sep 04, 2011
  3. ↑ Naresh Chandra Pattanayak.Oriya second language in Jharkhand.Sep 1, 2011
  4. ↑ Bengali, Oriya among 12 dialects as 2nd language in Jharkhand.PTI 31 August 2011
  5. ↑ "Oriya gets its due in neighbouring state- Orissa- IBNLive". Ibnlive.in.com. 2011-09-04. Retrieved 2012-11-29.
  6. ↑ Naresh Chandra Pattanayak Sep 1, 2011, 08.04am IST (2011-09-01). "Oriya second language in Jharkhand - Times Of India". Articles.timesofindia.indiatimes.com. Retrieved 2012-11-29.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  7. ↑ "Bengali, Oriya among 12 dialects as 2nd language in Jharkhand". daily.bhaskar.com. 2011-08-31. Retrieved 2012-11-29.
  8. ↑ "Odia gets classical language status". The Hindu. 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  9. ↑ "Odia set to become classical language". Rediff.com. 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  10. ↑ "Cabinet nod for Odia as classical language". Yahoo News. 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  11. ↑ "Decks cleared for Odia to get classical status". The Odisha Sun Times. 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  12. ↑ Swetapadma, Mohapatra (August 2013). Recognition of Classical Status for Odia Language (PDF). Government of Odisha. p. 92-93.
  13. ↑ Misra, Surya Narayan. Language and Language Policy in India (PDF). Odisha Review.
  14. ↑ Singha, Minati (28 July 2013). "Write with passion, not for money: Jnanpith winner". The Times of India. Retrieved 1 April 2014.
  15. ↑ ହାରଭାର୍ଡ ଲେକଚର
  16. ↑ Oriya language
  17. ↑ http://www.telegraphindia.com/1140221/jsp/frontpage/story_18004148.jsp#.U4Vkwljk4xA
  18. ↑ http://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Milestone-for-state-as-Odia-gets-classical-language-status/articleshow/30779140.cms
  19. ↑ http://censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement1.htm

ବାହାର ଲିଙ୍କ

"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=ଓଡ଼ିଆ_ଭାଷା&oldid=191220"ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି