No edit summary |
tʼNo edit summary |
||
(3 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 4: | Line 4: | ||
|bizhi=Kʼaalógii{{naalref}} dóó Iichʼąhii{{naalref}} |
|bizhi=Kʼaalógii{{naalref}} dóó Iichʼąhii{{naalref}} |
||
}} |
}} |
||
'''Kʼaalógii dóó Iichʼąhii''' éí [[ndaʼałkaahí]] |
'''Kʼaalógii dóó Iichʼąhii''' éí [[chʼosh bijáád hastání]] dah yikahjí atah daasdzoh; [[ndaʼałkaahí]] dóó ééʼdeetįįhii éí ''"Lepidoptera"'' deiłníigo deiyózí; áádóó éí [[nahasdzáán]] bikáaʼgi 150,000–200,000 ánéelą́ą́ʼ ałʼąą ádaatʼé. Kʼaalógii dóó Iichʼąhii naalkaah éí "lepidoptery" wolyé. |
||
Díí chʼosh éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikáaʼgi dahólǫ́, tʼáá hazhóʼó [[Shádiʼááhjí kéyah yistinígíí]], ńléidi éí ádaadin; áádóó éí [[tłʼoh]] dóó [[chʼil bilátah hózhóón]] |
Díí chʼosh éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikáaʼgi dahólǫ́, tʼáá hazhóʼó [[Shádiʼááhjí kéyah yistinígíí]], ńléidi éí ádaadin; áádóó éí [[tłʼoh]] dóó [[chʼil bilátah hózhóón]] bitah ndaatʼáa łeh. |
||
Kʼaalógii dóó Iichʼąhii biyáázh éí '''[[chʼosh ditłʼooí]]''' daolyé. |
Kʼaalógii dóó Iichʼąhii biyáázh éí '''[[chʼosh ditłʼooí]]''' daolyé. |
||
[[Eʼelyaaígíí:Luna antennae 2971.jpg|thumb|left|200px|Iichʼąhii bideeʼ éélkid]] |
[[Eʼelyaaígíí:Luna antennae 2971.jpg|thumb|left|200px|Iichʼąhii bideeʼ éélkid]] |
||
=== |
=== Ánoolinígíí === |
||
[[Eʼelyaaígíí:SEM image of a Peacock wing, slant view 2.JPG|thumb|left|200px|Kʼaalógii bitʼaʼ, [[chʼosh doo yitʼíinii bee nílʼíní]] yee éélkid]] |
[[Eʼelyaaígíí:SEM image of a Peacock wing, slant view 2.JPG|thumb|left|200px|Kʼaalógii bitʼaʼ, [[chʼosh doo yitʼíinii bee nílʼíní]] yee éélkid]] |
||
Kʼaalógii dóó iichʼąhii éí [[chʼosh bijáád hastání|bijáád hastą́]] dóó bitʼaʼ dį́į́ʼ, áádóó éí tʼáá ałʼąą ádaníłtsogo ndaatʼá — łaʼ éí tʼáá dikwíí ''millimeters'' tʼéiyá ádaníłnééz, náánáłaʼ éí [[tsídiiłbáhí]]gi ádaníłtso. |
Kʼaalógii dóó iichʼąhii éí [[chʼosh bijáád hastání|bijáád hastą́]] dóó bitʼaʼ dį́į́ʼ, áádóó éí tʼáá ałʼąą ádaníłtsogo ndaatʼá — łaʼ éí tʼáá dikwíí ''millimeters'' tʼéiyá ádaníłnééz, náánáłaʼ éí [[tsídiiłbáhí]]gi ádaníłtso. |
||
Line 28: | Line 28: | ||
{{Ch'osh6|x}} |
{{Ch'osh6|x}} |
||
{{DEFAULTSORT:*{{PAGENAME}}}} |
|||
[[Tʼááłáhági átʼéego:Kʼaalógii dóó Iichʼąhii]] |
[[Tʼááłáhági átʼéego:Kʼaalógii dóó Iichʼąhii]] |
kʼadígíí (21:31, 28 Biniʼantʼą́ą́tsoh 2018)
Kʼaalógii dóó Iichʼąhii éí chʼosh bijáád hastání dah yikahjí atah daasdzoh; ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Lepidoptera" deiłníigo deiyózí; áádóó éí nahasdzáán bikáaʼgi 150,000–200,000 ánéelą́ą́ʼ ałʼąą ádaatʼé. Kʼaalógii dóó Iichʼąhii naalkaah éí "lepidoptery" wolyé.
Díí chʼosh éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikáaʼgi dahólǫ́, tʼáá hazhóʼó Shádiʼááhjí kéyah yistinígíí, ńléidi éí ádaadin; áádóó éí tłʼoh dóó chʼil bilátah hózhóón bitah ndaatʼáa łeh.
Kʼaalógii dóó Iichʼąhii biyáázh éí chʼosh ditłʼooí daolyé.
Ánoolinígíí[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]
Kʼaalógii dóó iichʼąhii éí bijáád hastą́ dóó bitʼaʼ dį́į́ʼ, áádóó éí tʼáá ałʼąą ádaníłtsogo ndaatʼá — łaʼ éí tʼáá dikwíí millimeters tʼéiyá ádaníłnééz, náánáłaʼ éí tsídiiłbáhígi ádaníłtso.
Kʼaalógii bitʼaʼ éí ałʼąą ááteelii łeh — łaʼ éí daalkizh, náánáłaʼ éí dinéesdǫ́ǫ́z, áádóó náánáłaʼ éí disxǫsgo ndaashchʼąąʼ. Iichʼąhii éí bitʼaʼ daalgai dóó daalbáa łeh.
Iichʼąhii éí bikágí daditłʼo áádóó bideeʼ éí atʼaʼ nahalin; nááná éí tłʼéeʼgo ndaatʼáa łeh. Díí chʼosh ńdaʼiichʼąhgo biniinaanii ndaʼałkaahí doo bił bééhózin da.
Kʼaalógii danilínígíí éí bideeʼ nineez dóó áłtsʼóózí, áádóó éí jį́įgo ndaatʼá.
Chʼiyą́[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]
Kʼaalógii dóó Iichʼąhii éí tʼáá ałtso chʼil bijeeh deidlą́ągo ndaatʼá; biyáázh éí tsin bitʼąąʼ deiłchozh (łaʼ éí chʼil binááʼ deildeeł ałdóʼ).
Łeʼesoołii nahachaʼígíí (Archaeognatha) · Łeʼesoołii bitseeʼ táʼígíí (Thysanura) | |||
Chʼosh bitʼaʼ dahólónígíí (Pterygota) |
Aniłtʼánii bitseeʼ hólóní (Ephemeroptera) · Tániilʼáí dóó Tániilʼáítsʼóóz (Odonata) | ||
Chʼosh bitʼaʼ dayiidisígíí (Neoptera) |
Akáshtʼóózh biyaʼ (Psocoptera) · Chʼoshtsoh dóó Chʼoshzhiin (Blattodea) · Iiʼniʼ bichʼosh (Thysanoptera) · Jeeʼiigháhítsʼóóz (Dermaptera) · Naakaii náásééł (Mantodea) · Nahachagii dóó Nahakʼízii (Orthoptera) · Ndaʼatłʼoʼii (Embioptera) · Tsékááʼgóó dóó Tinkááʼgóó naakaiígíí (Notoptera) · Tábąąh dǫ́ʼtsʼósí (Plecoptera) · Tsinaʼayąʼii biyázhí (Zoraptera) · Tsinaʼayąʼii (Isoptera) · Wóʼatsʼǫǫsii Ádaatʼéhígíí (Hemiptera) · Wónikǫsí (Phasmatodea) · Yaaʼ bijáád hastánígíí (Phthiraptera) | ||
Chʼosh łahgo ádaanéhígíí (Holometabola) |
Aniłtʼánii Ádaatʼéhígíí (Neuropterida) · Chéłchaaʼ (Coleoptera) · Chʼosh biyaʼ (Strepsiptera) · Iichʼąhiitsʼósí (Trichoptera) · Kʼaalógii dóó Iichʼąhii (Lepidoptera) · Tséʼédǫ́ʼii bitsiinézí (Mecoptera) · Tsʼíʼii dóó Tséʼédǫ́ʼii (Diptera) · Tsísʼná dóó Wáláchííʼ (Apocrita) · Tsísʼnáłtsooí oozhníítání (Symphyta) · Yaaʼ nahachagiígíí (Siphonaptera) |