tʼ r2.7.3) (botígíí díí naaltsoos tʼáá bíniʼ łahgo áyiilaa (+): lez:Колибри |
tʼNo edit summary |
||
(25 intermediate revisions by 7 users not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{navframe |
|||
{{Naaldeehii |
|||
|ni=doot |
|||
|ni = doot <!-- lizh, doot, lits, liga --> |
|||
|box={{Dahiitį́hii-nav}} |
|||
|naal = yot' <!-- tayi, talk, niho, yot', dzil --> |
|||
|taxo = {{--|Naaldeehii|Bíígháán Dahólónígíí|Tsídii|Tsídii ndaatʼáʼii|Yótʼáahdi tsídii}} |
|||
|bizhi = Dahiitį́hii{{naalref}} |
|||
|l_bizhi = Trochilidae |pl=da |
|||
|e'el = Calypte-anna-002.jpg |
|||
|k_be'ely = |
|||
|cont = am <!-- af, am, nam, sam, as, au, eu, oc --> |
|||
|ashá' = herb <!-- herb, carn --> |
|||
}} |
}} |
||
{{ałkééʼ|D|a|h|ii|t|į́|h|ii}} éí [[yótʼáahdi tsídii]] dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí [[kéyah dah siʼánígíí]] bikááʼgóó tʼéiyá dahólǫ́; Shádiʼááhjí kéyah dah siʼánígíí bikááʼgóó éí tʼóó ahayóí. [[Ndaʼałkaahí]] dóó ééʼdeetįįhii éí ''"Trochillidae"'' deiłníigo deiyózhí. Táaʼdi neeznádiin dóó baʼąą naadiin ashdlaʼ ałʼąą átʼéego dahiitį́hii dahólǫ́. |
|||
{{bb|hummingbird|dz=dahtiyé}} |
|||
'''Dahdayiitį́hii''' éí tsídii áłtsʼíísí ádaatʼé, áádóó éí [[kéyah dah siʼánígíí]] tʼéiyá daholǫ́. [[Nidaʼałkááhí]] éí ''"Trochillidae"'' deiłníigo dayózhí. Táaʼdi neeznádiin dóó baʼąą naadiin ashdlaʼ ałʼąą átʼéego dahdayiitį́hii dahólǫ́. Azhą́ ádaałtsʼíísíigo ndi Dahdayiitį́hii éí tsxį́įłgo ndaatʼá (54 km/h, 34 mph); nááná díí tsídii éí tʼą́ąjigo ałdóʼ ndaatʼá. |
|||
[[Eʼelyaaígíí:Purple-throated carib hummingbird feeding.jpg|thumb|left|250px]] |
|||
⚫ | |||
Dahiitį́hi éí bitsʼíís ádaałtsʼíísí (3–5di asdzoh{{units}} ádaníłtso łeh), áádóó éí tsintah dóó hodíłchʼiltah dahináa łeh. Azhą́ éí ádaałtsʼíísíi ndi dahiitį́hii éí tsxį́įłgo ndaatʼá (54 km/h, 34 mph); áádóó éí tʼą́ąjigo ałdóʼ ndaatʼá. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{see also}} |
|||
{{wikispecies|Trochilidae}} |
|||
{{commons|Category:Trochilidae}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{Link FA|he}} |
|||
{{6pix |
|||
[[en:Hummingbird]] |
|||
|SpeckledHummingbird.jpg|Dahiitį́hii bitéél yistłʼinígíí|Anna's hummingbird.jpg|Dahiitį́hii bizééʼ halchíʼígíí|Rufous-breasted hermit ( Glaucis hirsutus insularum).jpg|Tsintah dahiitį́hii bitéél halchíʼí|Green Thorntail JCB.jpg|Dahiitį́hii tseetsʼózí yázhí|Sapphire-vented Puffleg.jpg|Dahiitį́hii jáádtłʼooí dootłʼizhígíí|Tawny-bellied Hermit (Phaethornis syrmatophorus).jpg|Tsintah dahiitį́hii łitsooígíí}} |
|||
[[es:Trochilidae]] |
|||
[[ar:طنان]] |
|||
{{ałdóʼ}} |
|||
[[gn:Mainumby]] |
|||
⚫ | |||
[[ay:Luli]] |
|||
⚫ | |||
[[az:Kolibrilər]] |
|||
[[bg:Колибриподобни]] |
|||
[[Tʼááłáhági átʼéego:Dahiitį́hii]] |
|||
[[bs:Kolibri]] |
|||
[[br:Trochilidae]] |
|||
[[ca:Colibrí]] |
|||
[[cs:Kolibříkovití]] |
|||
[[da:Kolibrier]] |
|||
[[de:Kolibris]] |
|||
[[et:Koolibrilased]] |
|||
[[eo:Kolibro]] |
|||
[[eu:Kolibri]] |
|||
[[fa:مگسمرغ]] |
|||
[[fr:Trochilidae]] |
|||
[[fy:Kolibrys]] |
|||
[[ga:Dordéan]] |
|||
[[ko:벌새]] |
|||
[[hr:Kolibri]] |
|||
[[io:Kolibrio]] |
|||
[[id:Kolibri]] |
|||
[[is:Kólibrífugl]] |
|||
[[it:Trochilidae]] |
|||
[[he:קוליבריים]] |
|||
[[jv:Kolibri]] |
|||
[[ka:კოლიბრები]] |
|||
[[csb:Kòlibrë]] |
|||
[[kk:Колибри]] |
|||
[[sw:Kolibri]] |
|||
[[ht:Zwazo mouch]] |
|||
[[lez:Колибри]] |
|||
[[lv:Kolibri]] |
|||
[[lt:Kolibriniai]] |
|||
[[hu:Kolibrifélék]] |
|||
[[mn:Эрээн дальт бяцхан шувуу]] |
|||
[[nah:Huitzilli]] |
|||
[[nl:Kolibries]] |
|||
[[ja:ハチドリ]] |
|||
[[no:Kolibrier]] |
|||
[[nn:Kolibriar]] |
|||
[[pnb:پدی چڑی]] |
|||
[[pl:Kolibry]] |
|||
[[pt:Beija-flor]] |
|||
[[ro:Colibri]] |
|||
[[qu:Q'inti]] |
|||
[[ru:Колибри]] |
|||
[[simple:Hummingbird]] |
|||
[[sk:Kolibríkovité]] |
|||
[[sl:Kolibriji]] |
|||
[[sr:Колибри]] |
|||
[[sh:Kolibri]] |
|||
[[fi:Kolibrit]] |
|||
[[sv:Kolibrier]] |
|||
[[tl:Trochilidae]] |
|||
[[ta:ஓசனிச்சிட்டு]] |
|||
[[chr:ᏩᎴᎳ]] |
|||
[[chy:Ma'kaataevé'késo]] |
|||
[[tr:Sinek kuşu]] |
|||
[[uk:Колібрі]] |
|||
[[vi:Họ Chim ruồi]] |
|||
[[zh:蜂鸟]] |
kʼadígíí (02:46, 5 Yaʼiishjáástsoh 2020)
Dahiitį́hii éí yótʼáahdi tsídii dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí kéyah dah siʼánígíí bikááʼgóó tʼéiyá dahólǫ́; Shádiʼááhjí kéyah dah siʼánígíí bikááʼgóó éí tʼóó ahayóí. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Trochillidae" deiłníigo deiyózhí. Táaʼdi neeznádiin dóó baʼąą naadiin ashdlaʼ ałʼąą átʼéego dahiitį́hii dahólǫ́.
Dahiitį́hi éí bitsʼíís ádaałtsʼíísí (3–5di asdzoh
ádaníłtso łeh), áádóó éí tsintah dóó hodíłchʼiltah dahináa łeh. Azhą́ éí ádaałtsʼíísíi ndi dahiitį́hii éí tsxį́įłgo ndaatʼá (54 km/h, 34 mph); áádóó éí tʼą́ąjigo ałdóʼ ndaatʼá.Dahiitį́hii éí chʼil bijeeh deidlą́ągo ndaatʼá; chʼosh dóó naʼashjéʼii yázhí éí deildeeł ałdóʼ.
Naaki góneʼ yéigo daʼahijoogą́ą́ʼ yę́ędą́ą́ʼ Naabeehó bisiláołtsooí bizaad chodayoosʼįįdígíí éí chidí naatʼaʼí dilwoʼí "Dahiitį́hii" deiłníigo deiyózhíí ńtʼę́ę́ʼ.
Tsídii doo ndaatʼáʼii (Palaeognathae) | ||||
Tsídii ndaatʼáʼii (Neognathae) | ||||
Táłkáaʼgi Tsídii (Anseriformes) · Tązhii dóó Naaʼahóóhai Ndahalinígíí (Galliformes) | ||||
Yótʼáahdi tsídii (Neoaves) |
Atseełtsʼózí (Phaethontiformes) · Atsá dóó Giní Ndahalinígíí (Accipitriformes) · Atsáłbáí dóó bikʼéí (Falconiformes) · Naakʼidoolwoshii dóó bikʼéí (Caprimulgiformes) · Dahiitį́hii dóó Tsxį́į́łnaalkʼįhii dóó Tsinyiʼ tsxį́į́łnaalkʼįhii (Apodiformes) · Dééł dóó Tóidoozohii Ndahalinígíí (Gruiformes) · Hasbídí (Columbiformes) · Hashkʼaan deildeełígíí (Musophagidae) · Naatsédlózii dóó bikʼéí (Cuculiformes) · Néʼéshjaaʼ (Strigiformes) · Séí naaʼahóóhai (Pteroclidiformes) · Naalʼeełii keelóól (Podicipedidae) · Naalʼeełídaakį́ (Gaviidae) · Taahilnoodii dóó Tónteel zhį́ʼii Ndahalinígíí (Suliformes) · Tééh dééł (Otidiformes) · Tónteel dóó Tábąąh Tsídii (Charadriiformes) · Tónteel tsídii bínííʼtsohígíí (Procellariiformes) · Tłʼohtahilzhahí (Cariamidae) · Tsídii bidaanézí (Ciconiiformes) · Tsídii Deílʼésígíí dóó bikʼéí (Pelecaniformes) · Tsídiiłchxoní (Opisthocomiformes) · Tsídii daʼíígházhígíí (Trogoniformes) · Tsídii jáádnézí (Phoenicopteriformes) · Tsídii yádaałtiʼí (Psittaciformes) · Tsídii naʼałkʼaiʼí (Sphenisciformes) · Tsídii tsídígíí (Passeriformes) · Tsin deiłkaałii dóó Tsídii dadisxǫsígíí dóó Tsídii dah ndaʼasolígíí dóó Tsídii bidaatsoh naashchʼąąʼí dóó Tsídii dághaaʼígíí (Piciformes) · Tsinlátah tsídii ndahatʼeʼígíí (Coliiformes) · Tsintah noołnahii (Mesitornithiformes) · Tsídii bichʼahtsohí dóó Ǫǫbǫʼii dóó bikʼéí (Bucerotiformes) · Tsísʼná deiyání dóó Gáagii ndaashchʼąąʼígíí dóó Tsídii hádaaʼachʼiidígíí dóó Móʼmoʼii dóó Tábąąh ndaalzheehii (Coraciiformes) · Yáhashjool yił aheełtʼéhii (Eurypygidae) |