Ndikʼąʼ

chʼil
Ndikʼąʼ
Ndaʼałkaahí bikʼehgo Gossypium daolyé

Ndikʼąʼ (Gossypium hirsutum), éí doodaiiʼ éí Upland cotton, éí doodaiiʼ éí Mexican Cotton woolyé bilagáana bizaadjí. Diné bizaadjí éí Nidikʼąʼ woolyé. Díí ndikʼąʼ Gossypium hirsutum woolyéʼígíí éí Bitsį́ʼ yishtłizhii kʼéʼdéídi dlééhígíí átʼé. 5,000 nakáí ndikʼąʼ kʼédiilyégoʼ Tehuacan Valley (Mesoamerica), Méhigodi.

Hastiin Nezahualpilli 1464–1515 biyihah yę́ędą́ą́ʼ Naakáí dinéʼiʼ-Aztec (Bitsį́ʼ yishtłizhii) biNaatʼaanii nilį́ʼ nitʼééh. Naaltsoos Codex Ixtlilxochitl woolyégoʼ bikáaʼgi naashchʼááʼ, Nezahualpilli biʼééʼ éí ndikʼąʼ beeʼaalyá, xiuhtilmatli (bicape éí dootłʼizh), maxtlatl, dóó cactli.

Diishjį́ʼdiʼ ndikʼąʼ kʼéʼdaʼdi dlééhígíí éí nikʼąʼ Gossypium hirsutum woolyéígíí agáágoʼ kʼéʼdiilyé (90% world wide kʼéʼdiilyé, áádóó 95% ndikʼąʼ kʼéʼdiilyé Wááshindoon Bikéyah Ałhidadiidzooígíí biyiiʼ).

Diishjį́diʼ ndikʼąʼ Gossypium hirsutum woolyéʼígíí akwii shį́į́h ałʼááh átʼé, "cross bred" adaalyágoʼ. Díí haadi shį́į́h kʼéʼdiilyéʼígíí áádóó doo yéigo nidaʼhaałtinígíí biniiná cross-bred adaalyá. "Long Staple Upland" woolyéʼígíí éí nitʼį́į́hgoʼ daʼnééz áádóó "Short Staple Upland" woolyéʼígíí éí nitʼį́į́hgoʼ adaałtsʼiisí łééh. Long Staple Upland woolyéʼígíí éí nitsáágoʼ daʼiinish biłnaʼhazʼááhgoʼ chʼooʼdaʼyoołį́ʼ (commercial productiongoʼ).

Ałdóʼ yídííłtah...

---

• Ndikʼąʼ biyaʼ