(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

Nicotinamide-adenine-dinucleotidefosfaat: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
 
(4 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 3:
| afbeelding1 = NADP+ phys.svg
| afbeeldingbreedte1 = 210
| onderschrift1 = ▵ [[Structuurformule]] van geoxideerd NADP<sup>+</sup> <br> Merk op dat er een [[fosfaatgroep]] aanwezig is.
| Formule = C{{sub|21}}H{{sub|29}}N{{sub|7}}O{{sub|17}}P{{sub|3}}
| Molgewicht = 744.416
Regel 28:
| Vlampunt =
}}
'''Nicotinamide-adenine-dinucleotidefosfaat''' ('''NADP''') is een [[co-enzym]] dat een rol speelt in diverse [[Assimilatie (biochemie)|assimilatie]]reacties, zoals de [[Calvincyclus]] en de biosynthese van [[lipide]]n en [[nucleïnezuren]]. Het is een elektronendrager, betrokken bij veel biochemische [[redoxreactie]]s, en komt voor in de cellen van alle bekende levensvormenorganismen.<ref name="pmid26284036">{{citeer journal |auteur=Spaans SK, Weusthuis RA, van der Oost J, ''et al.'' |taal=en|title=NADPH-generating systems in bacteria and archaea. |journal=Frontiers in Microbiology |date=2015 |volume=6 |pages=742 |doi=10.3389/fmicb.2015.00742 |pmid=26284036}}</ref> Het molecuul bestaat uit twee nucleotiden, onderling verbonden via de [[fosfaatgroep]]en, waarvan de ene nucleotide de [[nucleobase]] [[adenine]] draagt en de ander [[nicotinamide]]. NADP kan in twee vormen voorkomen, in [[oxidatie|geoxideerd]]e vorm (elektronenarm) en [[reductie (scheikunde)|gereduceerd]]e vorm (elektronenrijk), respectievelijk afgekort tot '''NADP<sup>+</sup>''' en '''NADPH'''.
 
NADP is voornamelijk bekend door zijn rol in de [[fotosynthese]]. In de laatste stap van de [[lichtreacties]], de licht-afhankelijke reactieketen van de fotosynthese, wordt NADPH gevormd uit NADP<sup>+</sup>. Bij [[planten]] en [[cyanobacteriën]] zijn de elektronen die voor deze omzetting nodig zijn afkomstig uit water. Het gevormde NADPH is een sterk ''reducerend vermogen'',<ref group=kleine-letter>NADPH wordt een ''reducerend vermogen'' genoemd, omdat het de [[reductie (scheikunde)|reductie]] van veel stoffen in de andere [[halfreactie]] mogelijk maakt (in dit geval de reductie van CO<sub>2</sub> in suikers). Zelf wordt het geoxideerd.</ref> en wordt in de Calvincyclus gebruikt om koolstofdioxide te assimileren en om te zetten in [[glucose]].
Regel 35:
 
==Synthese==
NADP<sup>+</sup> wordt gevormd uit het (in structuur en functie sterk overeenkomende) [[Nicotinamide-adenine-dinucleotide|NAD]]. NAD wordt in cellen gesynthetiseerd uit aminozuren (''[[de novo]]'') of uit verbindingen met een voorgevormde [[pyridine]]-ring via een [[salvage-pathway]] (zoals het uit voeding beschikbare [[nicotinezuur]] en andere [[vitamine B3]]-derivaten). NAD<sup>+</sup>-kinase voegt een fosfaatgroep toe aan de ribose op de 2'-positie. Sommige NAD<sup>+</sup>-kinasen, met name zij die voorkomen in mitochondriën, kunnen ook NADH direct in NADPH omzetten.<ref>{{citeer journal | auteur = Iwahashi Y, Hitoshio A, Tajima N, Nakamura T | title = Characterization of NADH kinase from Saccharomyces cerevisiae | journal = Journal of Biochemistry | volume = 105 | issue = 4 | taal=en|pages = 588–93 | date = 1989 | pmid = 2547755 | doi = 10.1093/oxfordjournals.jbchem.a122709 }}</ref><ref>{{citeer journal | auteur = Iwahashi Y, Nakamura T | title = Localization of the NADH kinase in the inner membrane of yeast mitochondria | journal = Journal of Biochemistry | volume = 105 | issue = 6 | pages = 916–21 | date = 1989 | taal=en|pmid = 2549021 | doi = 10.1093/oxfordjournals.jbchem.a122779 }}</ref> De syntheseroute van NADP in [[prokaryoten]] is nog niet geheel ontrafeld, maar men vermoedt dat het proces op een vergelijkbare manier verloopt.<ref name="pmid26284036"/>
 
===Vorming van NADPH===
Regel 49:
Bestand:NADPH-3D-balls.png|NADPH
</gallery>
 
NAD wordt gebruikt als reducerend én als oxiderend vermogen: hierdoor moet er een relatief hoge NAD<sup>+</sup>/NADH-ratio in cellen worden gehandhaafd. NADP wordt daarentegen vrijwel uitsluitend als reducerend vermogen gebruikt, namelijk bij anabolische processen zoals [[vetzuur]]synthese en [[fotosynthese]]. De verhouding NADP<sup>+</sup>/NADPH in cellen wordt hiervoor relatief laag gehouden. Dankzij het lage standaardelektrodepotentiaal (minder dan –0,37 V), reageert het NADPH voornamelijk als elektronendonor.<ref name="Ruma">{{Citeer boek|auteur =Ruma Banerjee|datum = 2007|titel = Redox Biochemistry|uitgever =John Wiley & Sons|plaats = |ISBN = 9780471786245| pages = 39–40|taal =en}}</ref>
 
==Zie ook==
Regel 55 ⟶ 57:
 
{{Appendix||2=
;==Noten==
{{References|group=kleine-letter}}
;==Referenties==
{{References||30em}}
}}