(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Prenter (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
+ zie ook
 
(45 tussenliggende versies door 29 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1:
Een '''matroos''' is({{uitspraak|Nl-matroos.ogg}}) een man ofis vrouwiemand die alle algemene en voorkomende werkzaamheden aan boord van een [[schip (transportmiddel)|schip]] verricht die nodig zijn om het schip rein en zeewaardig te houden. Dit houdt onder meer in het onderhoud aan en het schoonhouden van het schip, [[Roer (schip)|roerganger]] zijn en uitkijk houden. Waar het [[Zeilschip|zeilschepen]] betreft gaat of het ook om het bedienen van de [[zeil (schip)|zeilen]].
[[Bestand:Five US Navy petty officers in uniform.jpg|thumb|230px|Matrozen van de Amerikaanse marine]]
Een '''matroos''' is een man of vrouw die alle algemene en voorkomende werkzaamheden aan boord van een [[schip (transportmiddel)|schip]] verricht die nodig zijn om het schip rein en zeewaardig te houden. Dit houdt onder meer in het onderhoud aan en het schoonhouden van het schip, [[roerganger]] zijn en uitkijk houden. Waar het [[Zeilschip|zeilschepen]] betreft gaat of het ook om het bedienen van de zeilen.
 
== Koopvaardij ==
Er wordt onderscheid gemaakt tussen [[volmatroos|volmatrozen]] en [[lichtmatroos|lichtmatrozen]]. De laatste is beginnend matroos, ook wel ''aankomend matroos'' of ''matroos onder de gage'' genoemd.
[[Bestand:Scross helmsman.jpg|thumb|Volmatrozen worden vaak als roerganger gebruikt]]
Bij de [[koopvaardij]] wordt onderscheid gemaakt tussen licht- en volmatrozen.
 
* Een [[lichtmatroos]] is beginnend matroos, ook wel aankomend matroos of matroos onder de gage genoemd. Een lichtmatroos werkt als assistent van de [[bootsman]] en [[kwartiermeester]] op een zeilschip. Hij zorgt voor de veiligheid van de gasten, maar verricht ook benedendeks huishoudelijke taken. Een lichtmatroos is na de [[deksman]] de laagste in hiërarchie. Een lichtmatroos volgt echter een beroepsopleiding, waar een deksman geen opleiding heeft of volgt.
* Een [[volmatroos]] bezit het diploma volmatroos. Dit betekent dat de matroos kan splitsen en knopen, met zeilen en riemen om kan gaan. Tevens kan hij aan het roer staan, en het schip onderhouden. Ook de bevelen met betrekking tot de reddingsmiddelen moet hij kunnen uitvoeren.
 
== Zeevisserij ==
Bij de toenmalige zeevisserij was het begrip matroos een aanduiding van een rang onder de bemanningsleden. Zo kende men bij de [[vleetvisserij]] - (de voormalige visserij op [[haring (soort)|haring]]) -in aantallen en in rang van laag naar hoog de rangen van [[afhouder]], [[reepschieter]], [[jongste (rang)|jongste]], 1 of 2 [[oudste (rang)|oudsteoudsten]], wisselend 5 of 6 volwaardige matrozen en,(van voorwie zoer veréén hettevens destijdsals kok fungeerde), een motorschip7/8ste betrof,matroos naastdie iets minder verdiende dan de volwaardige matroos, een motordrijver, de [[Stuurmanstuurman (rang)|stuurman]] en eende [[schipper]]. tevensDe een [[motordrijver]] dieof ookmonteur welkwam alsin [[monteur]]beeld werdtoen aangeduidvanaf de jaren 1920 de loggers gemotoriseerd werden. De rang die men innam was bepalend voor het deel van de geldelijke opbrengst van de vangst dat men ontving. Ook bij de beugvisserij en de sleepnetvisserij kende men de rang van matroos.
 
Ook bij de beugvisserij en de sleepnetvisserij kende men de rang van matroos.
== Binnenvaart ==
In de [[binnenvaart]] ben je matroos als je:
*een minimum leeftijd van 19 jaar hebt en werkzaam bent of gaat werken in de binnenvaart,
*in het bezit bent van een [[dienstboekje]] met kwalificatie ''Matroos''.
 
Het is mogelijk met een Praktijkexamen Matroos om met 90 vaardagen, in combinatie met een opleiding aan boord van het schip waarop de kandidaat werkt en vaart, een stempel ''Matroos'' in het dienstboekje te krijgen. Na inschrijving bij de cursusinstelling mag de kandidaat al een stempel ''Lichtmatroos'' in het dienstboekje laten zetten. Een vooropleiding is niet nodig. De kandidaat moet na inschrijving 90 vaardagen in het dienstboekje opbouwen. In die tijd voert de kandidaat diverse praktische werkopdrachten uit. Die worden op papier afgetekend door de leermeester (de schipper) als die deze opdrachten voldoende vindt. Daarna doet de kandidaat nog een afsluitende praktijktoets van pakweg 3 tot 4 uur. Bij slagen ontvangt de kandidaat van het CCV (onderdeel van het [[Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen|CBR]]) een ''Verklaring Praktijkexamen Matroos''. Met deze verklaring kan de kandidaat bij het [[SAB Stichting Afvalstoffen en Vaardocumenten Binnenvaart|SAB]] de kwalificatie matroos in het dienstboekje laten zetten.<ref>{{Citeer web |url=https://grootvaarbewijs.nl/wp-content/uploads/2022/04/Edumar-studiegids-praktijkexamen-matroos.pdf |titel=Studiegids praktijkexamen Matroos van maart 2020 |bezochtdatum=23 november 2022 |archiefdatum=23 november 2022 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20221123162554/https://grootvaarbewijs.nl/wp-content/uploads/2022/04/Edumar-studiegids-praktijkexamen-matroos.pdf |dodeurl=ja }}</ref>
 
== Marine ==
[[Bestand:Matroos der 2e klasse.JPG|thumb|100px|Matroos der 2e klasse van de Koninklijke Marine]]
Het begrip matroos is een rangstand bij de [[Marine (strijdmacht)|marine]]. Er zijn verschillende gradaties, te weten matroos 3de3e klas, matroos 2de2e klas en matroos 1ste1e klas.
 
Matrozen bij de marine werden ook wel ''Pikbroekenpikbroeken'' genoemd, dit vanwege het [[breeuwen]] waarbij men [[pek]] (pik) gebruikte. Een andere benaming is ''Jantjes''.
 
==Trivia Zie ook ==
* [[Rangen in de zeevaart]]
Matrozen bij de marine werden ook wel ''Pikbroeken'' genoemd, dit vanwege het [[breeuwen]] waarbij men [[pek]] (pik) gebruikte. Een andere benaming is ''Jantjes''.
* [[Lijst van militaire rangen van de Nederlandse krijgsmacht]]
 
{{Appendix}}
[[Categorie:Beroep]]
 
[[Categorie:Persoon uit de scheepvaart]]
[[arc:ܡܠܚܐ (ܢܘܛܐ)]]
[[Categorie:BeroepMilitaire rang]]
[[bg:Моряк]]
[[bn:মাঝি]]
[[ca:Mariner]]
[[cs:Námořník]]
[[de:Seemann]]
[[el:Ναυτικός]]
[[en:Sailor]]
[[eo:Maristo]]
[[es:Marino]]
[[et:Meremees]]
[[fa:ملوان]]
[[fi:Merimies]]
[[fr:Marin (profession)]]
[[he:ספן]]
[[hr:Pomorac]]
[[id:Pelaut]]
[[it:Marinaio]]
[[ja:船員]]
[[ko:선원]]
[[lt:Jūreivis]]
[[ms:Kelasi]]
[[nn:Sjøfolk]]
[[no:Sjømann]]
[[pl:Marynarz (zawód)]]
[[pt:Marinheiro]]
[[qu:Wamp'u runa]]
[[ru:Моряк]]
[[sh:Pomorac]]
[[simple:Seaman]]
[[sq:Detari]]
[[sv:Sjöman]]
[[th:กะลาสี]]
[[tl:Mandaragat]]
[[tr:Denizci]]
[[zh:海員]]
[[zh-yue:水手]]