(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Wikipedia

Democraten 66: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
→‎Verkiezingen 2023: dat iemand op een onverkiesbare plek stond lijkt me niet al te relevant hier
(46 tussenliggende versies door 25 gebruikers niet weergegeven)
Regel 3:
| logo = D66 logo (2019–present).svg
| partijvoorzitter = [[Victor Everhardt]]
| partijleider = [[Rob Jetten]] <small>([[Lijst van partijleiders van D66|lijst]])</small>
| eerste_kamer = [[Paul van Meenen]]
| tweede_kamer = [[Rob Jetten]]
| tweede_kamer = [[Jan Paternotte]]<ref>[https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/politiek/artikel/5280178/jan-paternotte-nieuwe-fractievoorzitter-d66-tweede-kamer/ RTL Nieuws]</ref>
| europees_parlement = [[Samira Rafaela]]
| zetelsTK = 24 <!-- Oude Tweede Kamer blijft zitten t/m 5 december -->9
| zetelsEK = 5
| zetelsEP = 1 <!-- Nieuwe zittingsperiode gaat in op 16 juli -->
| zetelsPS = 32
| zetelsGR = {{Percentagebalk|{{Zeteltallen gemeenteraden Nederland||D66}}|{{Zeteltallen gemeenteraden Nederland}}|noot=plus {{Zeteltallen gemeenteraden Nederland||D66|samen=ja}} samen}}
| zetelsGR = 619
| oprichting = 14 oktober 1966
| leden = 29.624 (1 januari 2024)<ref>[https://www.rug.nl/research/dnpp/themas/ledentallen/ledental-2024 Ledentallen Nederlandse politieke partijen per 1 januari 2024], ''Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen'', 28 februari 2024.</ref>
| richting = ''Economisch'': [[Politiek centrum|Centrum]]<ref>[https://web.archive.org/web/20210224083529/https://www.trouw.nl/politiek/politieke-partijen-schuiven-massaal-op-naar-links~b184d362/ Kieskompas in samenwerking met Trouw] (gearchiveerd)</ref><br />''Sociaal'': [[Progressivisme|Progressief]]<ref>Kieskompas in samenwerking met Trouw https://web.archive.org/web/20210224083529/https://www.trouw.nl/politiek/politieke-partijen-schuiven-massaal-op-naar-links~b184d362/</ref>
| ideologie = [[Sociaal-liberalisme]] <br> [[progressiefProgressief-liberalisme]]
| kleuren = {{Kleurvierkant|#32CD32}} [[Groen (kleur)|Groen]]
| jongeren = [[Jonge Democraten]]
Regel 21 ⟶ 22:
| eurofractie = [[Renew Europe]]
| euroorganisatie = [[Partij van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa|ALDE]]
| website = [http://www.d66.nl/ www.d66.nl]
| leden = 30.022 (1 januari 2023)<ref>[https://dnpprepo.ub.rug.nl/87547/1/pers_lt_per01012023.pdf Persbericht ledentallen Nederlandse politieke partijen per 1 januari 2023], ''DNPP''. [https://web.archive.org/web/20230328093819/https://dnpprepo.ub.rug.nl/87547/1/pers_lt_per01012023.pdf Gearchiveerd] op 28 maart 2023.</ref>
}}
'''Democraten 66''' (afgekort: '''D66''', tot 1985 '''D'66''') is een [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]se [[politieke partij]] en heeft een [[sociaalliberalisme|sociaal-liberale]] signatuur. D66 noemt zichzelf progressief, sociaal-liberaal en ook wel [[Vrijzinnigheid|vrijzinnig]].<ref>"''Richtingwijzers voor een progressieve sociaal-liberale visie''", [https://web.archive.org/web/20101009051157/http://www.d66.nl/ D66.nl]. Geraadpleegd op 27 november 2007 (gearchiveerd)</ref> De partij werd opgericht op 14 oktober 1966 in Amsterdam. De ambitie was een progressieve, niet dogmatisch (socialistisch) maar pragmatische volkspartij te zijn met als centraal streven meer zeggenschap van burgers in alle openbare bestuursorganen, van hoog tot laag.<ref name=":0">{{Citeer web|url=https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=ddd:011237710:mpeg21:p005|titel=D'66: verwant aan Vondeling|bezochtdatum=2021-04-12|datum=25 oktober 1966|werk=De Tijd : dagblad voor Nederland gevonden op www.delpher.nl|archiefdatum=12 april 2021|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210412141920/https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=ddd:011237710:mpeg21:p005|dodeurl=no}}</ref> Tegenwoordig{{Wanneer?||2024|06|12}} is de partij nog altijd voorstander van bestuurlijke vernieuwing, maar staan ook andere thema's, zoals individuele ontplooiing en Europese samenwerking, centraal.
 
Na de [[Tweede Kamerverkiezingen 1967|verkiezingen van 1967]] kwam D'66 de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] binnen met 7zeven zetels. Sindsdien zijn de verkiezingsresultaten wisselvallig verlopen. Op haar hoogtepunthoogtepunten, bij de [[Tweede Kamerverkiezingen 1994|Tweede Kamerverkiezingen van 1994]] en [[Tweede Kamerverkiezingen 2021|2021]], behaalde de partij 24 zetels; op haar dieptepunt, na [[Tweede Kamerverkiezingen 2006|2006]] waren dat er slechts drie. D66 nam in de periodes [[Kabinet-Den Uyl|1973–1977]], [[Kabinet-Van Agt II|1981–1982]], [[Kabinet-Kok I|1994–1998]], [[Kabinet-Kok II|1998–2002]], [[Kabinet-Balkenende II|2003–2006]], [[Kabinet-Rutte III|2017–2022]] en [[Kabinet-Rutte IV|2022–heden2022–2024]] plaats in de [[Nederlandse regering]].
 
== HistorieGeschiedenis ==
=== Ontstaan===
[[Bestand:Mierlo, Hans van - SFA001008527.jpg|thumb|[[Hans van Mierlo (D66)|Hans van Mierlo]] viert de [[Tweede Kamerverkiezingen 1967|verkiezingsuitslag]] in 1967.]]
D'66 is ontstaan in januari 1966 met een initiatief van [[Hans Gruijters (politicus)|Hans Gruijters]] tijdens een bijeenkomst over politieke vernieuwing in Hotel Polen te Amsterdam. Die vergadering stond onder leiding van Jan van Someren, voorzitter van de VVD Amsterdam. Tijdens de discussie maakte Hans Gruijters, gemeenteraadslid voor de VVD, zicheen kwaadpunt overvan het feit dat op basis van één Kamerverkiezing [in 1963] twee verschillende kabinetten werden gevormd en lanceerde Gruijters de stelling dat er geen kabinetswisseling mogelijk moestzou moeten zijn zonder tussentijdse verkiezingen. Tijdens de discussie opperde Hans Gruijters de mogelijkheid om een nieuwe beweging tot stand te brengen met als doel "de radicale democratisering van staat en maatschappij" en verwetenschappelijkte politiek. Pieter Fokkink bracht daarbij de artikelen van Jan Glastra van Loon uit het [[Nederlands Juristenblad]] ter sprake. Zelf wilde Gruijters niet naar buiten treden als boegbeeld voor de beweging, omdat er onmiddellijk zou worden gezegd dat het een afsplitsing van de VVD zou zijn, terwijl Gruijters juist geen - in zijn ogen te conservatief geworden - liberale, maar democratische beweging wilde. Hij vroeg daarom zijn niet partijgebonden collega-journalist op de redactie van de Amsterdamse krant [[NRC (krant)|Handelsblad]], redactie[[Hans van Mierlo (D66)|Hans van Mierlo]].

Tijdens de bijeenkomst in januari 1966 bleken er al fricties te bestaan tussen Hans Gruijters en de politieke leiding van de VVD. Toen hij weigerde op de bruiloft van kroonprinses Beatrix der Nederlanden en prins Claus te verschijnen werd hij uit de fractie gezet, waarna hij op 21 maart 1966 bedankte voor het lidmaatschap van de VVD. Na overleg met hun hoofdredacteur Chris Steketee kregen Hans Gruijters (chef redactie buitenland) en Hans van Mierlo (redacteur van de opiniepagina) de ruimte binnen hun dienstverband om met de beweging te beginnen en op 30 april 1966 kwamen in de blauwe zaal van Krasnapolsky een aantal personen bijeen die geïnteresseerden waren. Van de Zwan en Lange wilden verder met economische vernieuwing, haakten af en vormden later Tien over Rood. De overige tien gingen door met politieke vernieuwing onder leiding van Hans van Mierlo, omdat hij – naar eigen zeggen – de enige was die geen excuus had om het niet te doen. Daar werd de basis gelegd voor het Appèl van 15 september 1966 en de oprichting in oktober 1966.<ref>zie Pieter Fokkink > Geschiedenis en Achtergronden van d66, D66-PSVI-1978</ref>
 
Op 2 juli 1966 kwam na een marathonvergadering een 'Appèl aan iedere Nederlander die ongerust is over de ernstige devaluatie van onze democratie' tot stand. Radicale democratisering, de kiezer bepaalt het beleid en kiest diegenen die dat beleid uitvoeren, en "verwetenschappelijkte politiek"<ref>met voorbijgaan aan conservatisme, liberalisme en socialisme, op basis van onderzoek en analyse tot praktisch beleid te komen - de vierde stroming; verwijzend naar het artikel van Jürgen Habermas uit 1964</ref> Het Appèl werd door uitgeverij Polak & Van Gennep in een oplage van 20.000 exemplaren à NLG 1 per stuk gepubliceerd.<ref>{{Citeer web|url=https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=KBPERS01:003293015:mpeg21:p00017|titel=Anderen zien het ZO - Appel van de Groep D'66|bezochtdatum=2021-04-12|datum=17 september 1966|werk=Tubantia, gevonden op www.delpher.nl|taal=nl|archiefdatum=12 april 2021|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210412162231/https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=KBPERS01:003293015:mpeg21:p00017|dodeurl=no}}</ref> Door middel van het insturen van een ingevulde antwoordkaart kon men het initiatief ondersteunen.<ref>bron: Politiek Zakboek 1967: politiek pocket nr. 3 - Henk J. Meier - uitgeverij Bekking Amsterdam - blz. 68.</ref>
Regel 44 ⟶ 46:
=== Keerpunt '72 ===
[[Bestand:Mierlo, Hans van - Goudsmit, Anneke - Visser, Erik - SFA001008864.jpg|thumb|D'66 in actie (1971) met Hans van Mierlo achter de megafoon. Rechts [[Anneke Goudsmit]] en [[Erik Visser (politicus)|Erik Visser]].]]
Bij [[Tweede Kamerverkiezingen 1971|de verkiezingen van 1971]] steeg D'66 naar 11 zetels, in een [[alliantie]] met de [[Politieke Partij Radikalen|PPR]] en de [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]. Van Mierlo streefde naar een [[Progressieve Volkspartij]]. Deze vorming mislukte en bij [[Tweede Kamerverkiezingen 1972|nieuwe verkiezingen in 1972]] zakte de partij naar 6 zetels. Wel mocht D'66 voor het eerst plaatsnemen in een kabinet. Daarbij werd [[Hans Gruijters (politicus)|Hans Gruijters]] de enige minister van D'66 in het kabinet en leverde de partij daarnaast drie staatssecretarissen. Dit waren [[Jan Glastra van Loon]], [[Laurens-Jan Brinkhorst]] en [[Aar de Goede]]. Na de formatie van het kabinet trad Van Mierlo af als fractievoorzitter, vanwege onvoldoende steun in de fractie, ten gunste van [[Jan Terlouw]].
 
De nog desastreuzer verlopen Statenverkiezingen in 1974 leidden tot een grote crisis in de partij. Veel leden zegden hun lidmaatschap op en er werd getwijfeld aan het bestaansrecht van de partij. De meerderheid van de leden was voor het opheffen van de partij, maar de vereiste twee derde meerderheid werd niet gehaald. Ook in het kabinet volgde een tegenslag. [[Jan Glastra van Loon]] moest als staatssecretaris opstappen nadat hij in conflict was gekomen met minister [[Dries van Agt]]. Hij werd vervangen door [[Henk Zeevalking]]. Ook verloor de fractie het lid [[Govert Nooteboom]], die als eenmansfractie verder ging.
Regel 118 ⟶ 120:
 
=== Kabinet-Rutte III ===
Bij de [[Tweede Kamerverkiezingen 2017|Tweede Kamerverkiezingen in 2017]] groeide D66 door naar 19 zetels en na een lange [[Kabinetsformatie Nederland 2017|formatie]] trad de partij toe tot het kabinet [[Kabinetkabinet-Rutte III|Rutte-III]] met VVD, CDA en ChristenUnie. Na de presentatie van het regeerakkoord ontstond er een rel over het afschaffen van het [[raadgevend referendum]], een van de kroonjuwelen van de partij en D66 zakte licht in de peilingen.
 
De dalende peilingen werden al snel zichtbaar in verkiezingsuitslagen. D66 haalde 602 raadszetels bij de [[Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2018|gemeenteraadsverkiezingen in 2018]]. Bij de [[Provinciale Statenverkiezingen 2019|Provinciale Statenverkiezingen]] verloor D66 opnieuw en hielden ze zeven zetels in de [[Eerste Kamerverkiezingen 2019|Eerste Kamer]] over. Bij de [[Europese Parlementsverkiezingen 2019 in België|Europees Parlementsverkiezingen]] in mei werd D66 gehalveerd van vier naar twee zetels. Toen in 2019 de [[stikstofcrisis]] ontstond, haalde D66-Tweede Kamerlid [[Tjeerd de Groot]] landelijk nieuws met zijn plan om de veestapel te halveren; het groeide uit tot een van de oorzaken van de [[Boerenprotest 2019-2020|boerenprotesten]] later dat jaar.
Regel 127 ⟶ 129:
Bij de [[Tweede Kamerverkiezingen 2021|Tweede Kamerverkiezingen van 15-17 maart 2021]] wist de partij onder [[Sigrid Kaag]] 24 zetels binnen te slepen; een evenaring van het beste resultaat ooit.
 
[[Bestand:Presentatie coalitieakkoord 2021-'22.jpg|miniatuur|rechts|upright=1.2|Presentatie van het coalitieakkoord door (v.l.n.r.) [[Gert-Jan Segers]] (CU), Kaag (D66), [[Mark Rutte]] (VVD) en [[Wopke Hoekstra]] (CDA).]]
In de daarop volgende [[Kabinetsformatie Nederland 2021-'22|kabinetsformatie]] onderhandelde D66 lang met VVD (grootste partij na verkiezing) met verschillende partijen.
 
Uiteindelijk werd er op 15 december het [[coalitieakkoord]] getiteld "Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst" en het verslag van de informateurs gepresenteerd voor [[kabinet-Rutte IV]] met VVD, CDA en ChristenUnie, wat op 10 januari 2022 van start ging.<ref>{{citeerCiteer web|url=https://nos.nl/collectie/13884/artikel/2409593-rutte-het-heeft-lang-geduurd-maar-het-is-een-mooi-akkoord|titel=Rutte: het heeft lang geduurd, maar het is een mooi akkoord|werk=[[NOS Nieuws]]|datum=2021-12-15|bezochtdatum=2021-12-15|archiefdatum=2021-12-15|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211215134317/https://nos.nl/collectie/13884/artikel/2409593-rutte-het-heeft-lang-geduurd-maar-het-is-een-mooi-akkoord|dodeurl=no}}</ref> Kaag werd vicepremier en D66 leverde daarnaast vijf ministers en drie staatssecretarissen. Het kabinet werd demissionair op 7 juli 2023, nadat het was gevallen na "onoverbrugbare meningsverschillen" wat betreft het [[Asielcrisis Nederland 2021-heden|Nederlandse asielbeleid]].
 
===Verkiezingen 2023===
Op 12 augustus 2023 werd bekend dat minister [[Rob Jetten]] de lijsttrekker zou worden voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2023]], waarmee een einde kwam aan het partijleiderschap van Kaag. D66 was een grote verliezer bij deze verkiezingen en ging van 24 naar 9 zetels.
 
== Organisatie ==
Regel 170 ⟶ 172:
| 1975 || 667 || 1987 || 8.700 || 1999 || 12.027 || 2011 || 21.599 || 2023 || 30.022
|-
| 1976 || 2.000 || 1988 || 8.543 || 2000 || 11.878 || 2012 || 21.985 || 2024||29.624
|-
| 1977 || 4.410 || 1989 || - || 2001 || 11.188 || 2013 || 23.105 ||
Regel 224 ⟶ 226:
 
=== Europa en internationaal ===
D66 manifesteert zich als een pro-EU partij en is voorstander van het [[federalisme|Europees federalisme]].<ref>{{Citeer web|url=https://euexplainer.nl/2017/03/d66-is-onvervalst-pro-europees/|titel=D66 is onvervalst Pro-Europees}}</ref> De partij pleitte in 2005 voor een [[Verenigde Staten van Europa|federale Europese Unie]] in het pamflet 'De Verenigde Staten van Europa'.<ref>{{Citeer web|url=https://dnpprepo.ub.rug.nl/86803/2/D66%202005%20De%20Verenigde%20Staten%20van%20Europa.pdf|titel=De Verenigde Staten Van Europa|bezochtdatum=4 april 2022|datum=december 2005|uitgever=Democraten 66|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220524160344/https://dnpprepo.ub.rug.nl/86803/2/D66%202005%20De%20Verenigde%20Staten%20van%20Europa.pdf|archiefdatum=2022-05-24}}</ref>
 
In Europees verband wordt sinds 1984 net als de VVD het Europees verkiezingsprogramma gevolgd van de [[ELDR|Partij van Europese Liberalen en Democraten (en Radicalen)]] (ELDR) en samengewerkt in één liberaal-democratische fractie in het [[Europees Parlement]] als D66-delegatie en VVD-delegatie. De fractie van Europees Liberalen en Democraten is vanaf 2004 omgedoopt in [[Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa]] (ALDE). Bij de [[Europese Parlementsverkiezingen 2009|verkiezingen voor het Europees Parlement in 2009]] was er een [[lijstverbinding]] tussen D66 en VVD, wat resulteerde in 3 Parlementszetels voor de D66-delegatie (was 1) en 3 EP-zetels voor de VVD-delegatie (was 4). Sinds deze verkiezingen is ALDE, waarvan ook de Belgische partijen [[Vlaamse Liberalen en Democraten]] (VLD)/[[Vivant]] en de [[Mouvement Réformateur]] (MR) lid zijn, de derde fractie in het [[Europees Parlement]], met 83 van de 736 zetels.
Regel 243 ⟶ 245:
* [[Kajsa Ollongren]], 2017–2019 & 2020–2022. Vicepremier en minister van [[Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties]].
* [[Wouter Koolmees]], 2019–2020. Vicepremier (tijdelijke vervanging van Kajsa Ollongren<ref>{{Citeer web |url=https://www.ad.nl/politiek/onduidelijkheid-over-terugkeer-van-zieke-ollongren~a2b8037d/ |title=Onduidelijkheid over terugkeer van zieke Ollongren |last=Winterman |first=Peter |publisher=Algemeen Dagblad |date=December 20, 2019 |website=AD |access-date=January 22, 2020 |archiefdatum=januari 11, 2020 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20200111161732/https://www.ad.nl/politiek/onduidelijkheid-over-terugkeer-van-zieke-ollongren~a2b8037d/ |dodeurl=no}}</ref>) en [[Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid|minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid]].
* [[Sigrid Kaag]], vicepremier en minister van Financiën van 2022 tot 2024 en partijleider van 2020 tot 2023. Daarvoor minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en minister van Buitenlandse Zaken.
* [[Sigrid Kaag]], sinds 2022. Vicepremier en minister van Financiën
* [[Rob Jetten]], vicepremier sinds 2024 en minister voor Klimaat en Energie sinds 2021.
 
=== Tweede Kamer ===
{{Zie ook|Zie ook: [[lijst van Tweede Kamerleden voor D66|Alle (voormalige) Tweede Kamerleden voor D66]].}}
{{Wrapper}}
|
{{Infobox}}
|
<timeline>
ImageSize = width:400 height:225
PlotArea = left:40 right:10 top:20 bottom:30
TimeAxis = orientation:horizontal
AlignBars = justify
Colors =
id:gray1 value:gray(0.9)
 
DateFormat = dd/mm/yyyy
Period = from:01/01/1967 till:01/01/2025
ScaleMajor = unit:year increment:5 start:01/01/1970
 
PlotData =
bar:25 color:gray1 width:1
from:start till:end
bar:20 color:gray1
from:start till:end
bar:15 color:gray1
from:start till:end
bar:10 color:gray1
from:start till:end
bar:5 color:gray1
from:start till:end
bar:0 color:gray1
 
TextData =
pos:(40,0) textcolor:black fontsize:S
text: Jaar
pos:(0,130) textcolor:black fontsize:S
text: Zetels
 
Colors =
id:d66 value:blue
 
LineData =
layer:front # D66
 
# Zetels worden aangegeven bij "pos" ("atpos" / "frompos" / "tillpos"),
# waarbij geldt dat pos = 30 + z * 7 waarbij z het aantal zetels
# Als het zetaltal daalt bij verkiezingen: toch voor Frompos altijd het lage en voor Tillpos altijd het hoge getal!
# De datum is de datum van de desbetreffende Tweede Kamerverkiezingen.
 
at:15/02/1967 frompos:30 tillpos:79 color:blue width:2
from:15/02/1967 till:28/04/1971 atpos:79 color:blue width:2
at:28/04/1971 frompos:79 tillpos:107 color:blue width:2
from:28/04/1971 till:29/11/1972 atpos:107 color:blue width:2
at:29/11/1972 frompos:72 tillpos:107 color:blue width:2 # Voor Frompos altijd het lage en voor Tillpos altijd het hoge getal!
from:29/11/1972 till:25/05/1977 atpos:72 color:blue width:2
at:25/05/1977 frompos:72 tillpos:86 color:blue width:2
from:25/05/1977 till:26/05/1981 atpos:86 color:blue width:2
at:26/05/1981 frompos:86 tillpos:149 color:blue width:2
from:26/05/1981 till:08/09/1982 atpos:149 color:blue width:2
at:08/09/1982 frompos:72 tillpos:149 color:blue width:2 # Voor Frompos altijd het lage en voor Tillpos altijd het hoge getal!
from:08/09/1982 till:21/05/1986 atpos:72 color:blue width:2
at:21/05/1986 frompos:72 tillpos:93 color:blue width:2
from:21/05/1986 till:06/09/1989 atpos:93 color:blue width:2
at:06/09/1989 frompos:93 tillpos:114 color:blue width:2
from:06/09/1989 till:03/05/1994 atpos:114 color:blue width:2
at:03/05/1994 frompos:114 tillpos:198 color:blue width:2
from:03/05/1994 till:06/05/1998 atpos:198 color:blue width:2
at:06/05/1998 frompos:128 tillpos:198 color:blue width:2 # Voor Frompos altijd het lage en voor Tillpos altijd het hoge getal!
from:06/05/1998 till:15/05/2002 atpos:128 color:blue width:2
at:15/05/2002 frompos:79 tillpos:128 color:blue width:2 # Voor Frompos altijd het lage en voor Tillpos altijd het hoge getal!
from:15/05/2002 till:22/01/2003 atpos:79 color:blue width:2
at:22/01/2003 frompos:72 tillpos:79 color:blue width:2 # Voor Frompos altijd het lage en voor Tillpos altijd het hoge getal!
from:22/01/2003 till:22/11/2006 atpos:72 color:blue width:2
at:22/11/2006 frompos:51 tillpos:72 color:blue width:2 # Voor Frompos altijd het lage en voor Tillpos altijd het hoge getal!
from:22/11/2006 till:09/06/2010 atpos:51 color:blue width:2
at:09/06/2010 frompos:51 tillpos:100 color:blue width:2
from:09/06/2010 till:12/09/2012 atpos:100 color:blue width:2
at:12/09/2012 frompos:100 tillpos:114 color:blue width:2
from:12/09/2012 till:15/03/2017 atpos:114 color:blue width:2
at:15/03/2017 frompos:114 tillpos:163 color:blue width:2
from:15/03/2017 till:17/03/2021 atpos:163 color:blue width:2
at:17/03/2021 frompos:163 tillpos:198 color:blue width:2
from:17/03/2021 till:22/11/2023 atpos:198 color:blue width:2
at:22/11/2023 frompos:93 tillpos:198 color:blue width:2 # Voor Frompos altijd het lage en voor Tillpos altijd het hoge getal!
from:22/11/2023 till:01/03/2024 atpos:93 color:blue width:2
 
</timeline>
 
<small>Aantal D66-zetels in de Tweede Kamer</small>
|}
|}
 
{| class="wikitable"
Regel 255 ⟶ 346:
! % van de stemmers
! Aantal behaalde zetels
! Kabinetsdeelname
! Coalitie/Oppositie
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 1967#Uitslag|1967]]
Regel 263 ⟶ 354:
| 4,48%
| 7 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 1971#Uitslag|1971]]
Regel 270 ⟶ 361:
| 6,78%
| 11 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 1972#Uitslag|1972]]
Regel 277 ⟶ 368:
| 4,15%
| 6 / 150
| style="background-color:#CCFFCC;" |[[Kabinet-Den Uyl|CoalitieDen Uyl]]
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 1977#Uitslag|1977]]
Regel 285 ⟶ 376:
| 5,44%
| 8 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! rowspan="2" | [[Tweede Kamerverkiezingen 1981#Uitslag|1981]]
Regel 292 ⟶ 383:
| rowspan="2" | 11,06%
| rowspan="2" | 17 / 150
| style="background-color:#CCFFCC;" |[[Kabinet-Van Agt II|CoalitieVan Agt II]] (1981-1982)
|-
| style="background-color:#CCFFCC;" |[[Kabinet-Van Agt III|CoalitieVan Agt III]] (1982)
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 1982#Uitslag|1982]]
Regel 301 ⟶ 392:
| 4,26%
| 6 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 1986#Uitslag|1986]]
Regel 309 ⟶ 400:
| 6,13%
| 9 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 1989#Uitslag|1989]]
Regel 316 ⟶ 407:
| 7,89%
| 12 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 1994#Uitslag|1994]]
Regel 323 ⟶ 414:
| 15,49%
| 24 / 150
| style="background-color:#CCFFCC;" |[[Kabinet-Kok I|CoalitieKok I]]
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 1998#Uitslag|1998]]
Regel 331 ⟶ 422:
| 8,99%
| 14 / 150
| style="background-color:#CCFFCC;" |[[Kabinet-Kok II|CoalitieKok II]]
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 2002#Uitslag|2002]]
Regel 339 ⟶ 430:
| 5,10%
| 7 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! rowspan="2" | [[Tweede Kamerverkiezingen 2003#Uitslag|2003]]
Regel 346 ⟶ 437:
| rowspan="2" | 4,07%
| rowspan="2" | 6 / 150
| style="background-color:#CCFFCC;" |[[Kabinet-Balkenende II|CoalitieBalkenende II]] (2003-2006)
|-
| – (2006)
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie (2006)
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 2006#Uitslag|2006]]
Regel 356 ⟶ 447:
| 1,96%
| 3 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 2010#Uitslag|2010]]
Regel 363 ⟶ 454:
| 6,95%
| 10 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 2012#Uitslag|2012]]
Regel 370 ⟶ 461:
| 8,03%
| 12 / 150
| –
| style="background-color:#FFCCCC;" |Oppositie
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 2017#Uitslag|2017]]
Regel 377 ⟶ 468:
| 12,23%
| 19 / 150
| style="background-color:#CCFFCC;" |[[Kabinet-Rutte III|CoalitieRutte III]]
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 2021#Uitslag|2021]]
Regel 385 ⟶ 476:
| 15,02%
| 24 / 150
| style="background-color:#CCFFCC;" |[[Kabinet-Rutte IV|CoalitieRutte IV]]
|-
! [[Tweede Kamerverkiezingen 2023|2023]]
|[[Rob Jetten]]
|[[Tweede Kamerverkiezingen 2023/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
|656.292
|n.n.b.
|6,29%
|n.n.b.
|9 / 150
|n.n.b.
|–
|n.n.b.
|}
 
Regel 400 ⟶ 491:
[[Bestand:Alexander Rinnooy Kan cropped.jpg|thumb|180px|[[Alexander Rinnooy Kan]], Eerste Kamerlid 2015-2019]]
{{Zie ook|Zie ook: [[lijst van Eerste Kamerleden voor D66|Alle (voormalige) Eerste Kamerleden voor D66]].}}
 
{| class="wikitable"
! Verkiezingsjaar
Regel 496 ⟶ 586:
{{Zie ook|Zie ook: [[Lijst van Europarlementariërs voor D66|Alle (voormalige) Europees Parlementsleden voor D66]].}}
 
{| class="wikitable"
De delegatie van D66 in het [[Europees Parlement]] maakt evenals de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] deel uit van de fractie van [[Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa]].
! Verkiezingsjaar
! Lijsttrekker
! Kandidatenlijst
! Aantal stemmen
! % van de stemmers
! Aantal behaalde zetels
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1979 in Nederland|1979]]
| [[Aar de Goede]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1979/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 511.967
| 9,03%
| 2 / 25
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1984 in Nederland|1984]]
| [[Doeke Eisma]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1984/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 120.826
| 2,28%
| 0 / 25
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1989 in Nederland|1989]]
| rowspan="2" | [[Jan-Willem Bertens]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1989/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 311.990
| 5,95%
| 1 / 25
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1994 in Nederland|1994]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1994/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 481.843
| 11,66%
| 4 / 31
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1999 in Nederland|1999]]
| [[Lousewies van der Laan]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 1999/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 205.623
| 5,80%
| 2 / 31
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2004 in Nederland|2004]]
| rowspan="4" | [[Sophie in 't Veld]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2004/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 202.502
| 4,25%
| 1 / 27
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2009 in Nederland|2009]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2009/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 515.422
| 11,32%
| 3 / 25 - 3 / 26
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2014 in Nederland|2014]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2014/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 735.825
| 15,48%
| 4 / 26
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2019 in Nederland|2019]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2019/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 389.692
| 7,09%
| 2 / 26 - 2 / 29
|-
! [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2024 in Nederland|2024]]
| [[Gerben-Jan Gerbrandy]]
| [[Verkiezingen voor het Europees Parlement 2024/Kandidatenlijst/D66|Kandidatenlijst]]
| 523.650
| 8,40%
| 3 / 31
|}
De delegatie van D66 in het [[Europees Parlement]] maakt evenals de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] deel uit van de in 2019 opgerichte [[Renew Europe]]-fractie. Daarvoor maakten beide partijen deel uit van de [[Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa]] (ALDE).
 
=== Provincies ===
{| class="wikitable" style="textta-align:right;"
! Provincie
! [[Provinciale Statenverkiezingen 2003|Zetels 2003]]
Regel 508 ⟶ 672:
! [[Provinciale Statenverkiezingen 2023|Zetels 2023]]
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Groningen (provincie)|Groningen}}
| 2 van 55
| 1 van 43
Regel 516 ⟶ 680:
| 2 van 43
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Friesland}}
| 1 van 55
| 0 van 43
Regel 524 ⟶ 688:
| 1 van 43
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Drenthe}}
| 2 van 51
| 0 van 41
Regel 532 ⟶ 696:
| 1 van 43
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Overijssel}}
| 2 van 63
| 0 van 47
Regel 540 ⟶ 704:
| 2 van 47
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Flevoland}}
| 2 van 47
| 0 van 39
Regel 548 ⟶ 712:
| 2 van 41
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Gelderland}}
| 3 van 75
| 1 van 53
Regel 556 ⟶ 720:
| 3 van 55
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Utrecht (provincie)|Utrecht}}
| 4 van 63
| 2 van 47
Regel 564 ⟶ 728:
| 5 van 49
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Noord-Holland}}
| 5 van 83
| 2 van 55
Regel 572 ⟶ 736:
| 4 van 55
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Zuid-Holland}}
| 4 van 83
| 1 van 55
Regel 580 ⟶ 744:
| 4 van 55
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Zeeland}}
| 1 van 47
| 0 van 39
Regel 588 ⟶ 752:
| 1 van 39
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Noord-Brabant}}
| 3 van 79
| 1 van 55
Regel 596 ⟶ 760:
| 4 van 55
|-
| alignclass="ta-left" | {{NL-vlag|Limburg}}
| 2 van 63
| 1 van 47
Regel 604 ⟶ 768:
| 3 van 47
|-
! alignclass="ta-left" | Nederland
! 31 van 764
! 9 van 564
Regel 618 ⟶ 782:
* [[Utrecht (provincie)|Utrecht]] - 1 van de 5 leden
* [[Noord-Holland]] - geen
* [[Noord-Brabant]] - 1 van de 7 leden<ref>{{Citeer web |url=https://www.brabant.nl/actueel/nieuws/provinciale-staten/2023/september/provinciale-staten-benoemen-nieuw-college-van-gedeputeerde-staten |titel=Provinciale Staten benoemen nieuw College van Gedeputeerde Staten |achternaam=Noord-Brabant |bezochtdatum=2023-12-01 |werk=www.brabant.nl |taal=nl |archiefurl=https://archive.today/20231201205435/https://www.brabant.nl/actueel/nieuws/provinciale-staten/2023/september/provinciale-staten-benoemen-nieuw-college-van-gedeputeerde-staten |archiefdatum=2023-12-01 |dodeurl=nee}}</ref>
* [[Noord-Brabant]] - 1 van de 7 leden (coalitievorming is nog gaande)
* [[Friesland (hoofdbetekenis)|Friesland]] - geen
* [[Drenthe (hoofdbetekenis)|Drenthe]] - geen
Regel 651 ⟶ 815:
* [http://www.d66.nl/ Website D66]
* [https://www.rug.nl/research/dnpp/politieke-partijen/d66/ Democraten 66 (D66) - Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen]
* [https://d66-digitaal.dnpp.nl/ Website over de geschiedenis van D66]
 
{{Appendix}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Democraten_66"