Gouden rijst: verschil tussen versies
k →Vitamine A-tekort: Avitaminose is een tekort aan vitamines (ongeacht welke), dus dubbelop. |
|||
| Regel 12: | Regel 12: | ||
== Vitamine A-tekort == |
== Vitamine A-tekort == |
||
Het doel van het onderzoek was kinderen te helpen die leiden aan vitamine A-tekort. Door dit tekort stierven aan het begin van de 21ste eeuw 1 tot 2 miljoen |
Het doel van het onderzoek was kinderen te helpen die leiden aan vitamine A-tekort. Door dit tekort stierven aan het begin van de 21ste eeuw 1 tot 2 miljoen en raakten er 500.000 blind ([[keratomalacie]]).<ref name="humphrey1992">Humphrey, J.H., West, K.P. Jr, and Sommer, A. 1992. Vitamin A deficiency and attributable mortality in under-5-year-olds. ''[http://whqlibdoc.who.int/bulletin/1992/Vol70-No2/bulletin_1992_70(2)_225-232.pdf WHO Bulletin]'' 70: 225-232 </br></ref> Daar de meeste van deze kinderen gevoed worden met rijst leek de verbouw van rijst met het provitamine A een uitkomst te bieden en minder kostbaar dan het verhogen van de consumptie van groenten of vlees. Het kan vergeleken worden met gefluorideerd water of joodhoudend zout (JOZO/zout). |
||
== Bezwaren == |
== Bezwaren == |
||
Versie van 16 jun 2013 14:03
Gouden rijst is een rijstras dat in 1997 met behulp van genetische manipulatie is gemaakt door Ingo Potrykus van het Instituut van Plantenwetenschappen aan het Zwitsers Instituut voor Technologie, samen met Peter Beyer van de Universiteit van Freiburg[1]. Het onderzoek heeft acht jaar geduurd en werd betaald door de Rockefeller Foundation. Deze eerste variant bevatte weinig bèta-caroteen. In 2005 werd door Syngenta een nieuwe versie ontwikkeld, nu met een maïsgen in plaats van een narcissengen[2]. Deze zou wel voldoende bèta-caroteen bevatten (tot 23 x meer).
Het was de bedoeling dat beide rassen zonder licenties beschikbaar zouden worden gesteld aan kleine boeren met een laag inkomen. Door juridische gevechten over patenten zowel als maatschappelijk verzet van organisaties zoals Greenpeace is dit tot op heden (2009) nog niet gelukt.[bron?]
De werking
Gouden rijst is zo gemaakt dat bètacaroteen in het rijstendosperm aangemaakt wordt. Bèta-caroteen kleurt het endosperm geel vandaar de naam Gouden rijst. Bèta-caroteen is een precursor van vitamine A.
Voor de biosynthese van bèta-caroteen zijn in de eerste versie de volgende drie genen in het rijstgenoom ingebouwd:
- psy (photoene synthase)
- lyc (lycopene cyclase) beide genen afkomstig van de narcis (Narcissus pseudonarcissusen
- ctr1 afkomstig van de bodembacterie Erwinia uredovora
De aangemaakte hoeveelheden bèta-caroteen waren bij de eerste mediacampagnes die rond 1999 begonnen niet hoog genoeg om in de volledige behoefte aan vitamine A te voorzien. Er wordt gehoopt dat dit bij de nieuwe variant wel het geval is[3].
Vitamine A-tekort
Het doel van het onderzoek was kinderen te helpen die leiden aan vitamine A-tekort. Door dit tekort stierven aan het begin van de 21ste eeuw 1 tot 2 miljoen en raakten er 500.000 blind (keratomalacie).[4] Daar de meeste van deze kinderen gevoed worden met rijst leek de verbouw van rijst met het provitamine A een uitkomst te bieden en minder kostbaar dan het verhogen van de consumptie van groenten of vlees. Het kan vergeleken worden met gefluorideerd water of joodhoudend zout (JOZO/zout).
Bezwaren
Greenpeace is tot nu toe een uitgesproken tegenstander van gouden rijst. De organisatie voert aan dat de hoeveelheid provitamine A in deze rijst te laag is. Dit bezwaar zou met de nieuwe variant komen te vervallen. Het wordt door Greenpeace ook gezien als het paard van Troje voor genetische manipulatie.
Vandana Shiva, een Indiase anti-GMO activist, geeft aan dat niet het vitaminetekort in de gewassen het probleem is, maar de armoede en het verlies aan biodiversiteit in de voedselgewassen, die nog versterkt worden door de controle van grote bedrijven over de productie van ggo-voedsel. Door alleen te letten op het probleem van vitamine A-tekort raakt het grotere probleem van tekort aan gevarieerd en voldoende hoogwaardig voedsel ondergesneeuwd.
Een aantal wetenschappers hebben bezwaren geuit tegen een experiment waarbij jonge kinderen (van 6 tot 12 jaar) de gemodificeerde rijst te eten kregen zonder dat dit eerst was uitgetest op dieren. Volgens hen was de pre-klinische evaluatie van de rijst volstrekt inadequaat. De rijst bevat chemicaliën die giftig zijn en geboorteafwijkingen kunnen veroorzaken, zeggen zij[5].
- ↑ Burkhardt PK, et al. Transgenic rice (Oryza sativa) endosperm expressing daffodil (Narcissus pseudonarcissus) phytoene synthase accumulates phytoene, a key intermediate of provitamin A biosynthesis. Plant J. 1997 May;11(5):1071-8.
- ↑ Paine JA et al. Improving the nutritional value of Golden Rice through increased pro-vitamin A content. Nat Biotechnol. 2005 Apr;23(4):429-30.
- ↑ Al-Babili S, Beyer P. Golden Rice--five years on the road--five years to go? Trends Plant Sci. 2005 Dec;10(12):565-73. Epub 2005 Nov 15.
- ↑ Humphrey, J.H., West, K.P. Jr, and Sommer, A. 1992. Vitamin A deficiency and attributable mortality in under-5-year-olds. WHO Bulletin 70: 225-232
- ↑ 22 wetenschappers hebben in een open brief aan het team achter dit experiment deze gang van zaken veroordeeld. Professor Hooper, emeritus professor medische scheikunde aan Sunderland University en een van de ondertekenaars van de brief, zegt in dit artikel: "Deze vorm van experimenteren is angstaanjagend -kinderen als laboratoriumratten- dat kan gewoon niet". Bron: Daily Mail, 17 februari 2009 - British scientists condemn using children in GM food trials as unacceptable.