Sifabö'ö ba gotalua wamulö'ö "Tuada Hia"

Moroi ba Wikipedia
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tags: Nibulö'ö ba hape Nibulö'ö ba mobile web Suntingan seluler lanjutan
Tidak ada ringkasan suntingan
Tags: Nibulö'ö ba hape Nibulö'ö ba mobile web Suntingan seluler lanjutan
Khoi-khoi 1 Khoi-khoi 1
'''Tuada Hia''' no töi wurugö Nono Niha molo'ö nidunö-dunö ba zi sagörö [[Tanö Niha]]. Me föna la'erai nga'ötöra niha gofu ha'uga nga'ötö miyaŵa irugi Duada Hia. Molo'ö fangosili ndra ere [[antropologi]] Tuada Hia andre no furugö [[Ono Niha|Nono Niha]] si tohare ba [[Tanö Niha|Danö Niha]] ngaotu ndröfi si lalö. Föna hö no so niha ba [[Tanö Niha|Danö Niha]] nifotöi ma'uwu [[Laturedanö]]. Lö ta'ila hana wa taya ira aefa tohare Duada Hia ba aefa muzawili ma'uwunia ba zi sagörö [[Tanö Niha]].
'''Tuada Hia''' no töi wurugö Nono Niha molo'ö nidunö-dunö ba zi sagörö [[Tanö Niha]]. Me föna la'erai nga'ötöra niha gofu ha'uga nga'ötö miyaŵa irugi Duada Hia. Molo'ö fangosili ndra ere [[antropologi]] Tuada Hia andre no furugö [[Ono Niha|Nono Niha]] si tohare ba [[Tanö Niha|Danö Niha]] ngaotu fakhe si lalö. Föna hö no so niha ba [[Tanö Niha|Danö Niha]] nifotöi ma'uwu [[Laturedanö]]. Lö ta'ila hana wa taya ira aefa tohare Duada Hia ba aefa muzawili ma'uwunia ba zi sagörö [[Tanö Niha]].


== Hiawalangi Adu ==
== Hiawalangi Adu ==

Famulö'ö molo'ö 11 Mei 2024 23.46

Tuada Hia no töi wurugö Nono Niha molo'ö nidunö-dunö ba zi sagörö Tanö Niha. Me föna la'erai nga'ötöra niha gofu ha'uga nga'ötö miyaŵa irugi Duada Hia. Molo'ö fangosili ndra ere antropologi Tuada Hia andre no furugö Nono Niha si tohare ba Danö Niha ngaotu fakhe si lalö. Föna hö no so niha ba Danö Niha nifotöi ma'uwu Laturedanö. Lö ta'ila hana wa taya ira aefa tohare Duada Hia ba aefa muzawili ma'uwunia ba zi sagörö Tanö Niha.

Hiawalangi Adu

Hiawalangi Adu no töi ni'amoni'ö khö Duada Hia. Baero da'ö latötöi ia göi Lowalangi.[1][2] Andrö göi wa molo'ö nidunö-dunö, mo'ono ba mate Lowalangi, irege ahöli-höli dödö Heinrich Sundermann. Na somböi banua siyaŵa awö danö Lowalangi andrö (eluahania nifotöi Allah ba agama monoteis), ba lö tola mena mo'ono ba mate ia. Bahiza börö me lö töi zomböi banua siyaŵa awö danö bakha ba li Niha, lahalö manö döi Lowalangi andre ira misionaris tobali töinia bakha ba Zura Ni'amoni'ö.[3] Da'a nifomaha ba bakha ba zekola wangandrö, irege awai ni'ila ndraono mitou, wa somböi banua siyaŵa awö danö, sofa'abölö ba si ha samösa andrö no Lowalangi.

Famosumange satua

Famosumange satua simane fame'e adu (li Indonesia: penghormatan leluhur) no oya tesöndra he ba Indonesia ba he göi ba soi bö'ö (Asia, Afrika, Eropa ba Amerika) ba bakha ba agama Niha Keriso (na lafokhömi Yesu samasindro agama Niha Keriso, awö ndra nifahaö (li Indonesia rasul) awö ndra niha ni'amoni'ö fefu, simane asese ta'ila bakha ba Gereja Katolik). Ba ginötö tohare ndra misionaris Niha Keriso moroi ba Eropa lawalinga sambua agama wamosumange satua andre ba börö da'ö lawalinga fabörö ba wamolakhömi zomböi banua siyaŵa awö danö wame'e adu. Andrö wa oi lafufu ba latunu fefu nadu zatua niha ba ginötö wangesa sebua salua i'otarai ndröfi 1915 irugi 1930.[4]

La'amoni'ö ba lafosumange nadu zatua andre ba Danö Niha, me faduhu dödö Ndraono Niha wa no i'iagö nadunia andrö eheha zatua nisalahininia. Mendrua manö faduhu dödö niha ba Danö Niha wa tola mangarö ira khö ndra satua andre bakha ba wangaröfili nifotöi fame'e adu ba wa tola latötöna döhö wökhöra ma zui tefobawa lala khöra. To'ölö lafa'oli meföna mato ha'uga nadu zatua gofu ha wa'oya nga'ötöra irugi Duada Hia, ba lafatutu wangaröfili ya'ira ero zamösana.

Umbu

  1. Johannes M. Hämmerle, 150 Years of Ethnological Interpretation and Misinterpretation on the Example of Nias, Indonesia, Anthropos 108, Buku 1 (2013), nga'örö 173-204. (Li Inggris).
  2. Lowalangi ha töi famolakhömi khö duada Hia: Hia Walangi Adu, Hia Walangi Luo (But actually this [Lowalangi] is only the glorius name of father Hia: Hia Walangi Adu, Hia Walangi Luo) bakha ba Antropos 108, Buku 1 (2013), nga'örö 178.
  3. Uwe Hummel, Tuhoni Telaumbanua, Cross and Adu, Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer, 2007, nga'örö 20-21. (Li Inggris)
  4. Andrew Beatty (2015), nga'örö 4
Sura andre awena börö zura nasa. Moguna munönö ba mubönökhi nösinia.
Wikipedia no halöŵö nifalului zato.
Tolo Wikipedia ba wanohugö wanura ya'ia, na so khöu onönöta nösi. Saohagölö.