ल्याःज्या: Difference between revisions
Eukesh (खँल्हाबल्हा | योगदान) |
Fixing internal links |
||
Line २: | Line २: | ||
== गणितयागु विषयत: == |
== गणितयागु विषयत: == |
||
[[Image:Euclid.jpg|right|thumb|220px|[[ |
[[Image:Euclid.jpg|right|thumb|220px|[[युक्लिड]], युनानी गणितिज्ञ, "रेखाशास्त्रयागु अबु" धका नं नांजाम्ह ,यात [[राफेल]]नं देकु किपा ''[[द स्कूल अफ् एथेन्स]]''ले क्येनातगु दु]]] |
||
# [[ |
# [[गणित]] |
||
# [[ |
# [[बीजगणित]] |
||
# [[ |
# [[अंकगणित]] |
||
# [[ |
# [[एक्जियोम]] |
||
# [[ |
# [[क्याल्कुलस्]] |
||
## [[ |
## [[विभिन्निकरण]] |
||
## [[ |
## [[संयोजन]] |
||
# [[ |
# [[रेखागणित]] |
||
## [[ |
## [[चाकुला]] |
||
### [[ |
### [[पाइ]] |
||
## [[ |
## [[प्यकुंला]] |
||
## [[ |
## [[स्वकुंला]] |
||
# [[ |
# [[ग्रुप सिद्धान्त]] |
||
# [[ |
# [[गणितीय लजिक]] |
||
# [[ |
# [[गणितीय प्रमाण]] |
||
## [[ |
## [[गणितीय ईन्डक्सन]] |
||
## [[ |
## [[रेदक्सियो एड एब्सर्डम्]] |
||
# [[ |
# [[अंक]] |
||
## [[ |
## [[कम्प्लेक्स अंक]] |
||
## [[ |
## [[इन्टिजर]] |
||
## [[ |
## [[प्राकृतिक अंक]] |
||
## [[ |
## [[प्राइम अंक]] |
||
## [[ |
## [[र्यासनल अंक]] |
||
# [[ |
# [[अल्याख]] |
||
# [[ |
# [[सेट सिद्धान्त]] |
||
# [[ |
# [[तथ्यांक]] |
||
# [[ |
# [[ट्रीगोनोमेट्री]] |
||
== म्हसिका == |
== म्हसिका == |
||
Line ४२: | Line ४२: | ||
==ईतिहास== |
==ईतिहास== |
||
[[Image:Quipu.png|thumb|right|[[ |
[[Image:Quipu.png|thumb|right|[[क्वीपु]], [[इन्का साम्राज्य]]ले छ्येलिगु आंकिक डेटा मुंका तैगु यन्त्र ]] |
||
गणित यागु विकासयात न्ह्याबलें तनाच्वनिगु एब्स्ट्र्याक्सनयागु क्रम वा विषय वस्तुयागु परिमार्जनयागु कथलं स्वे छिं| दक्ले न्हापांगु एब्स्ट्र्याक्सन अंक हे जुइ मा| निगु स्याउ व निगु सन्त्रासीया दथुई छुं मंका दु धैगु विचायागु चेतना मनु जातियागु लागि क्रान्तिकारी विचा ख:| थ्व धुंका भौतिक वस्तुयात निने सैगु क्षमता, द्रव्य वस्तु गथे कि न्हि, मौसम, दं आदियागु ल्याखं तेगु क्षमतायागु विकास जुल| अंक गणित, रेखा गणित व धुंका विकास जुल| |
गणित यागु विकासयात न्ह्याबलें तनाच्वनिगु एब्स्ट्र्याक्सनयागु क्रम वा विषय वस्तुयागु परिमार्जनयागु कथलं स्वे छिं| दक्ले न्हापांगु एब्स्ट्र्याक्सन अंक हे जुइ मा| निगु स्याउ व निगु सन्त्रासीया दथुई छुं मंका दु धैगु विचायागु चेतना मनु जातियागु लागि क्रान्तिकारी विचा ख:| थ्व धुंका भौतिक वस्तुयात निने सैगु क्षमता, द्रव्य वस्तु गथे कि न्हि, मौसम, दं आदियागु ल्याखं तेगु क्षमतायागु विकास जुल| अंक गणित, रेखा गणित व धुंका विकास जुल| |
||
११:४१, २ अक्टोबर २००६तक्कया संस्करण
गणितयागु विषयत:
]
- गणित
- बीजगणित
- अंकगणित
- एक्जियोम
- क्याल्कुलस्
- रेखागणित
- ग्रुप सिद्धान्त
- गणितीय लजिक
- गणितीय प्रमाण
- अंक
- अल्याख
- सेट सिद्धान्त
- तथ्यांक
- ट्रीगोनोमेट्री
म्हसिका
गणित यागु विकास एब्स्ट्र्याक्सन व लजिकल कारन यात छ्येला ल्याखाइगु, गणन याईगु, नापे याईगु निसेंकया भौतिक वस्तुयागु स्वरूप व गति निर्धारण याइगु तक्क थ्यन| गणितले छुं न विचा यात अध्ययन याना उकिगु सत्यता यात एक्जियोम व परिभाषा नं विस्तारिकरण (डिडक्सन्) यायेगु लक्ष्य जुई।|
सामान्य गणितयागु ज्ञान येक्क्व हे थासे छ्येलातगु खने दु| थंयागु ज्ञान व उकिगु छ्येलेज्या ईतिहासे स्वे बिले हलिमे येक्क्व थासे छ्येला तगु खने दु| प्राचीन मिश्र, मेसोपोटामिया, भारत, युनान आदि थासेयागु सफुले गणितयागु सामान्य विचा यागु परिमार्जन यानातगु दु| मध्यकाले गणितयागु सिक्क हे म्हो विकास जुल| १६औ शताव्दीपाखेयगु रिनायसां धुंका जुगु न्हु वज्ञानिक विकासयात गणितयागु जग मागुलिं व ई धुंका आ तक्क गणितयागु द्रुत गतिले विकास जुया च्वंगु दु|
थौंकन्हे गणित हलिमे यक्क्व ख्येले छ्येलेज्या जुया च्वंगु दु| गथे कि- विज्ञान, यन्त्रशास्त्र, चिकित्सा व अर्थशास्त्र| थंयागु कथलं मेमेगु ख्यले जुगु गणित यागु छ्येलेज्यायात व्यवहारिक गणित धाई| थन्यागु छ्येलेज्या नं गणितीय आविस्कारयात ग्वालि याना च्वंगु दु व ई-ईले गणितयागु न्हु ख्य देकेत नं ग्वालि याना च्वंगु दु| गणितीज्ञतेसं शुद्ध गणित वा गणितयागु विकास जक्क याइगु तर छुं व्यवहारिक अर्थ मदुगु ख्यले नं मालेज्या याई| थंयागु ख्यतेगु व्यवहारिक अर्थ लिपा लिपा मनुतेसं विकास याई|
ईतिहास
गणित यागु विकासयात न्ह्याबलें तनाच्वनिगु एब्स्ट्र्याक्सनयागु क्रम वा विषय वस्तुयागु परिमार्जनयागु कथलं स्वे छिं| दक्ले न्हापांगु एब्स्ट्र्याक्सन अंक हे जुइ मा| निगु स्याउ व निगु सन्त्रासीया दथुई छुं मंका दु धैगु विचायागु चेतना मनु जातियागु लागि क्रान्तिकारी विचा ख:| थ्व धुंका भौतिक वस्तुयात निने सैगु क्षमता, द्रव्य वस्तु गथे कि न्हि, मौसम, दं आदियागु ल्याखं तेगु क्षमतायागु विकास जुल| अंक गणित, रेखा गणित व धुंका विकास जुल|
व धुंका च्वेगु वा अंक मुना तेगु व्यवस्था गथे कि इन्का साम्राज्यले छ्येलिगु आंकिक डेटा मुंका तैगु यन्त्र क्वीपु यागु विकास जुल| ल्या खाइगु येक्व प्रविधि तेगु अले विकास जुल:|
ईतिहासयागु न्ह्येथाईगु ई निसें गणितयागु प्रमुख शास्त्रत: करयागु गणनयाययेगु, बनेज्या यायेगु, अंकतेगु सम्बन्ध सीकिगु, जग्गा दानास्वेगु, खगोलीय गतिविधि सीकिगु थें न्यागु ज्यायागु लागि विकास जुल:| थन्यागु आवस्यकताया कथं गणितयात मात्रा, स्वरूप, खगोल (सर्ग) व परिवर्तन धागु प्येंगु ख्य:ले बाये छिं|
व धुंका गणित येक्क्व परिमार्जित जुल| गणित व विज्ञानयागु सम्बन्ध सुमधुर कथं न्ह्यने वन| छगु शास्त्र मेगु यागु परिपूर्वक जुल| गणितीय मालेज्यात: अप्वया वल व आ नं वयाच्वंगु दनि|
प्रेरणा, शुद्ध व व्यवहारिक गणित
गणितयागु उत्पत्ति मात्रा, स्वरूप, खगुल, परिवर्तह नाप स्वागु थाकुइगु समस्या नापं जुई| न्हापा थन्यागु समस्या बनेज्याले, बुं दाइगु आदिले खने दत, व धुंका खगोले व आ विज्ञानयागु न्ह्यागु नं ख्यले| गणितदुने न थौकन्हे गणितयागु येक्व ज्या दु!
न्युटन इन्फिनिटेसिमल् क्याल्कुलस आविष्कार याई पिं न्हापा ई पिं मनुत मध्य: छम ख| फेन्मयान नं इन्वेन्तेद् फेन्मयान पाथ इन्टेग्रल यागु विकास कारण व भौतिक चेतना छ्येला यानादिल| थौं यागु स्टृंग थियोरीन नं न्हु गणितयात प्रेरणा बियाच्वंगु दु|